1
00:00:09,287 --> 00:00:10,351
Aragon...
2
00:00:11,269 --> 00:00:14,515
Maitasunaren isiltasun zoliak
asetzen nau.
3
00:00:14,767 --> 00:00:17,084
Maitasunaren isiltasun gorgarriak.
4
00:00:17,395 --> 00:00:19,522
Maitasunaren isiltasun zoliak
asetzen nau.
5
00:00:19,744 --> 00:00:22,746
Maitasunaren isiltasun zoliak
asetzen nau.
6
00:00:22,973 --> 00:00:27,001
Maitasunaren isiltasun zoliak
asetzen nau.
7
00:00:27,617 --> 00:00:29,128
Maitasunaren...
8
00:00:29,594 --> 00:00:31,089
isiltasun...
9
00:00:32,000 --> 00:00:33,081
gorgarriak.
10
00:00:59,080 --> 00:01:01,855
- Elsa ezagutzen duzu?
- Uste dut ezetz.
11
00:01:02,150 --> 00:01:04,444
Ezagutzen dudala pentsatzen dut,
12
00:01:04,658 --> 00:01:08,869
baina Elsak beti lortzen du
berataz dudan irudia aldaraztea,
13
00:01:09,129 --> 00:01:12,477
horregatik uste dut
ihes egiten didala.
14
00:01:14,040 --> 00:01:16,309
Eta gauza bera pentsatu dut...
15
00:01:16,581 --> 00:01:18,824
azken 37 edo 38 urtean.
16
00:01:19,040 --> 00:01:21,122
Bitxia da horrela pentsatzea.
17
00:01:21,651 --> 00:01:23,464
Oraindik gogoan ditut...
18
00:01:23,636 --> 00:01:27,650
ezagutu nuenean jantzita zituen
larruzko txano eta soinekoa.
19
00:01:28,080 --> 00:01:30,478
Baina beste guztia
ezin dut kokatu.
20
00:01:31,120 --> 00:01:35,004
Bueno, nik
nahiko oroipen zehatzak ditut.
21
00:01:37,671 --> 00:01:41,687
Diskoteka bateko dantzaria
ematen zuen Louis-ek.
22
00:01:43,080 --> 00:01:47,483
Ilea beltz-beltza zuen, nahiz eta
orain sinesgaitza dirudien...
23
00:01:47,701 --> 00:01:50,908
begi urdinak dituelako
eta ilea zuritu zaiolako.
24
00:01:51,120 --> 00:01:53,347
Jendeak ilehoria zela uste du.
25
00:01:53,707 --> 00:01:56,926
Baina beltz-beltza zuen ilea.
26
00:01:57,236 --> 00:02:00,044
Gizon argala zen.
27
00:02:00,826 --> 00:02:03,246
Lerdena. Ederregia, izan ere!
28
00:02:05,040 --> 00:02:09,889
Horrek diskoteketan topatzen dituzun
gazte horien...
29
00:02:10,421 --> 00:02:12,930
antz handia ematen zion.
30
00:02:13,461 --> 00:02:15,896
Lehenengoz, bizkarrez ikusi nuen.
31
00:02:16,270 --> 00:02:18,064
Beltzez jantzita zegoen.
32
00:02:18,563 --> 00:02:21,204
Traje distiratsua zeraman,
33
00:02:22,713 --> 00:02:24,208
piano bat bezain distiratsua.
34
00:02:27,745 --> 00:02:29,930
Taburete batean eserita zegoen.
35
00:02:30,233 --> 00:02:31,493
Lagun batek esan zidan:
36
00:02:31,728 --> 00:02:34,050
"Emakume hori
ezagutu behar zenuke!"
37
00:02:34,290 --> 00:02:36,117
Ni dadoetan jokatzen nenbilen.
38
00:02:36,384 --> 00:02:39,963
Jiratu eta mahaia ikusi nuen.
Hantxe, aurreko egunean,
39
00:02:40,210 --> 00:02:42,942
1928ko azaroaren 4an,
40
00:02:43,472 --> 00:02:46,004
hainbat lagunekin bildu zen.
Haietako batek esan zidan:
41
00:02:46,193 --> 00:02:49,084
"Aragon jauna,
Vladimir Maiakovski poetak..."
42
00:02:49,328 --> 00:02:51,106
"zure mahaian eseri nahi du".
43
00:02:51,754 --> 00:02:54,454
Hau bezalako Maiakovski bat.
44
00:02:55,063 --> 00:02:56,919
Eta hala, biharamunean,
45
00:02:57,123 --> 00:02:59,171
azaroaren 5ean, bakarrik,
46
00:02:59,362 --> 00:03:03,045
kafetegian sartu zinen
joan-etorriko atetik.
47
00:03:16,080 --> 00:03:19,881
Harrezkero elkarrekin
eman dugu bizitza osoa.
48
00:03:20,124 --> 00:03:24,202
Zer izango nintzateke ni zu gabe,
zeuk egin zenuen-eta lehen urratsa?
49
00:03:24,894 --> 00:03:29,235
Zer izango nintzateke zu gabe?
Harrizko bihotz bat baino ez.
50
00:03:30,699 --> 00:03:32,699
Erloju honen aurpegian...
51
00:03:32,894 --> 00:03:35,050
gelditutako denbora baino ez.
52
00:03:35,241 --> 00:03:37,082
Zer izango nintzateke zu gabe?
53
00:03:37,605 --> 00:03:39,885
Hitz totel batzuk baino ez.
54
00:03:40,080 --> 00:03:44,130
Zugandik ikasi nituen
gauza gizatiar guztiak.
55
00:03:44,629 --> 00:03:48,131
Eta orain
zeure erara ikusten dut mundua.
56
00:03:48,882 --> 00:03:50,711
Dena zugandik ikasi nuen.
57
00:03:51,040 --> 00:03:53,008
Iturrietatik nola edan.
58
00:03:53,271 --> 00:03:56,690
Zeruko izar urrunak irakurtzen.
59
00:03:57,000 --> 00:03:58,712
Albotik pasatzen den
beste norbaiten...
60
00:03:58,960 --> 00:04:00,848
kantuari nola heldu.
61
00:04:01,040 --> 00:04:02,819
Dena zugandik ikasi nuen.
62
00:04:03,040 --> 00:04:06,415
Plazeraren benetako esanahia.
63
00:04:07,384 --> 00:04:09,168
Zer izango nintzateke zu gabe,
64
00:04:09,927 --> 00:04:11,669
zeuk egin zenuen-eta lehen urratsa?
65
00:04:12,040 --> 00:04:16,537
Zer izango nintzateke zu gabe?
Harrizko bihotz bat baino ez.
66
00:04:17,758 --> 00:04:21,843
Erloju honen aurpegian
gelditutako denbora besterik ez.
67
00:04:22,334 --> 00:04:26,544
Zer izango nintzateke zu gabe?
Hitz totel batzuk baino ez.
68
00:04:26,831 --> 00:04:28,751
Honela diozu Le Grand Jamais-en:
69
00:04:29,080 --> 00:04:32,906
"Imajinatu dezakezu, baina ez dakizu
besteek zer pentsatzen duten".
70
00:04:33,428 --> 00:04:36,978
Ni zure bizitza imajinatzen
saiatzen naiz.
71
00:04:37,623 --> 00:04:38,916
Zu imajinatzen.
72
00:04:39,136 --> 00:04:41,897
Zu gogoratzea
besterik ez zait geratzen.
73
00:04:42,283 --> 00:04:43,973
Neskato txiki bat...
74
00:04:44,553 --> 00:04:47,229
Bazen behin Errusian
neskato txiki bat...
75
00:04:47,448 --> 00:04:49,168
...izena Zemlianitxka zuena,
76
00:04:49,715 --> 00:04:51,772
"Basamarrubia" esan nahi du.
77
00:04:52,102 --> 00:04:55,123
Anton Pàvlovitx Txékhov-en
garaia zen.
78
00:04:55,551 --> 00:04:59,199
Eskolan, Txékhoven lan baten
antzezteko,
79
00:04:59,451 --> 00:05:02,947
paper garrantzitsua eman zioten
Basamarrubiari.
80
00:05:03,545 --> 00:05:07,539
Neskato bat, esnatu eta lurrera
seinalatuz garrasika hasten dena:
81
00:05:07,775 --> 00:05:09,009
"Oy krov sac!"
82
00:05:09,274 --> 00:05:11,658
Hau da, "Ai, labezomorro bat!"
83
00:05:11,901 --> 00:05:13,083
Eta besterik ez.
84
00:05:14,210 --> 00:05:15,958
Orain umea hazi egin da.
85
00:05:16,401 --> 00:05:17,901
16 urte ditu.
86
00:05:18,451 --> 00:05:19,891
Elsaren begiak ditu.
87
00:05:20,127 --> 00:05:21,567
"Elsaren begiak", Aragonek idatzia.
88
00:05:22,040 --> 00:05:24,174
Zure begiak, hain sakonak,
89
00:05:24,383 --> 00:05:26,712
eguzki guztiak
haietan islatuta ikusi bainituen,
90
00:05:26,931 --> 00:05:28,871
eta arima atsekabetuak
heriotzera amiltzen.
91
00:05:29,105 --> 00:05:31,202
Oroimena galtzen dut
zure begi sakonetan.
92
00:05:31,864 --> 00:05:32,665
Begiak eta oroimena.
93
00:05:32,984 --> 00:05:36,190
Txorien azpian itsasoa dago, eguzkia,
eta zure begiak aldatu egiten dira.
94
00:05:36,401 --> 00:05:39,783
Udak biluztea dakar;
zerua are urdinago gariaren gainean.
95
00:05:40,378 --> 00:05:43,044
Edertasunak sorginduta,
umea liluratuta dago.
96
00:05:43,269 --> 00:05:46,850
Begiak zabalik ez dakit
gezurra diozun! Basaloreak dirudite.
97
00:05:47,523 --> 00:05:50,237
Ba al da izpirik zomorroek
elkar maitatzen duten izpilikuan?
98
00:05:50,449 --> 00:05:54,159
Izar uxoek harrapatu egiten naute,
hiltzera doan marinela bezala.
99
00:05:54,654 --> 00:05:57,210
Paradisua, mila aldiz galdu
eta aurkitutakoa.
100
00:05:57,903 --> 00:06:01,040
Zure begiak dira nire Peru,
nire Golkonda, nire Indiak.
101
00:06:01,598 --> 00:06:04,422
Edozein arratsalde batean
Unibertsoa suntsitu egin zen.
102
00:06:04,649 --> 00:06:07,912
Uharrien gainean
destruktoreak sutan daude.
103
00:06:08,231 --> 00:06:10,009
Baina han, itsas azalean
distiratsu ikusi nituen...
104
00:06:10,188 --> 00:06:13,879
Elsaren begiak, Elsaren begiak,
Elsaren begiak...
105
00:06:18,375 --> 00:06:22,091
Orduan morroi pinpirin bat
aurkeztu diezu gurasoei,
106
00:06:22,675 --> 00:06:25,130
inork kontuan hartu ez zuena,
107
00:06:25,397 --> 00:06:26,794
eta egun hartan...
108
00:06:27,040 --> 00:06:29,349
beroki hori bat janztea
erabaki zuena.
109
00:06:29,929 --> 00:06:32,082
Vladimir Vladimirovitx Maiakovski.
110
00:06:32,445 --> 00:06:35,395
Ez, hori ez,
argazki horretakoa ez.
111
00:06:35,670 --> 00:06:39,086
Belmondoren antz handia zuen
gazte bat zen.
112
00:06:39,539 --> 00:06:42,215
1,96 m altu zen Belmondo bat.
113
00:06:48,759 --> 00:06:50,010
Zer darabilzu buruan?
114
00:06:50,402 --> 00:06:52,162
Inoiz ez dakit
zer pentsatzen duzun.
115
00:06:52,700 --> 00:06:56,319
Nola marraztu daiteke zure itxura
hitzekin?
116
00:06:56,554 --> 00:06:58,485
Zu, hain desberdin, hain iheskor.
117
00:06:58,750 --> 00:07:01,124
Beti aldakorra, beti itxuraldatua.
118
00:07:01,435 --> 00:07:03,141
Ezin izan zenuen ezer finkatu
nire begietan.
119
00:07:03,334 --> 00:07:05,088
Ez pasioa, ezta urteak ere.
120
00:07:05,340 --> 00:07:07,128
Beti berri eta harrigarri.
121
00:07:07,465 --> 00:07:09,083
Maitasuna, maitea.
122
00:07:09,370 --> 00:07:13,000
Zure erretratua
pintzelaren trazuetatik harago dago.
123
00:07:13,489 --> 00:07:15,500
Barre egiteko modu bereizi ezina.
124
00:07:15,715 --> 00:07:17,266
Negar-zotina bezain bereizi ezina.
125
00:07:17,496 --> 00:07:19,320
Oroimenik gabe oroitzea.
126
00:07:19,665 --> 00:07:22,017
Eta sastakairik gabe zauritzea.
127
00:07:24,996 --> 00:07:26,049
Zu imajinatzea...
128
00:07:26,458 --> 00:07:28,777
Zu imajinatzea
besterik ez zait geratzen.
129
00:07:35,080 --> 00:07:39,543
Behin, orduko hartan ezagutu zenuen
frantses hura ikustera joan zinen.
130
00:07:39,908 --> 00:07:41,849
Artean oraindik
frantsesak baitzeuden Errusian.
131
00:07:42,080 --> 00:07:44,970
Hark jarri zizun goitizena.
132
00:07:48,040 --> 00:07:49,938
Frantses harekin joan zinen
Tahitira.
133
00:07:50,423 --> 00:07:52,615
Eta hain zuzen
Tahiti urrun hori gogoratzeko,
134
00:07:52,833 --> 00:07:55,994
geroago haren irudi bat
erabiltzea erabaki zenuen...
135
00:07:56,759 --> 00:07:59,210
gure Oeuvres Romanesques
Croisées-etan,
136
00:07:59,488 --> 00:08:01,898
iaz argitaratu zirenak.
137
00:08:02,078 --> 00:08:03,919
Le Douanier Rousseau-ren koadro bat,
138
00:08:04,080 --> 00:08:08,006
nahiz eta inoiz egon ez
herrialde tropikaletan.
139
00:08:08,237 --> 00:08:12,487
1923rako
frantsesa utzia zenuen jada.
140
00:08:12,720 --> 00:08:15,569
Berlinen zinen.
Era guztietako jendea zegoen han.
141
00:08:16,000 --> 00:08:19,226
Eta ni Kurfürstendamm kafetegira
sartu nintzenean...
142
00:08:19,556 --> 00:08:22,883
zu orduan kanpora zindoazen
ate beretik.
143
00:08:23,080 --> 00:08:24,768
Ez genuen ezagutzen elkar.
144
00:08:25,595 --> 00:08:27,841
Mota guztietako errusiarrak zeuden
Berlinen.
145
00:08:28,080 --> 00:08:30,422
Idazleak,
Gorki eta Remizov esaterako,
146
00:08:30,625 --> 00:08:33,308
eta Xklovski,
zutaz maiteminduta zegoena.
147
00:08:34,120 --> 00:08:36,043
Bere liburua erakutsi zion
Maksim Gorki-ri,
148
00:08:36,220 --> 00:08:38,863
eta liburuaren barruan
zure sei gutun zeudela ikusita,
149
00:08:39,040 --> 00:08:43,090
Gorkik ezagutu nahi izan zintuen,
idaz zenezan eskatzeko.
150
00:08:43,383 --> 00:08:45,043
Errusieraz, jakina.
151
00:08:45,362 --> 00:08:49,711
Eta hauxe da 1925ean, Moskun,
152
00:08:50,040 --> 00:08:52,008
Tahitin argitaratu zuen Elsa.
153
00:08:52,274 --> 00:08:55,601
Beste liburu bat ere idatzi zenuen:
Basamarrubia,
154
00:08:56,000 --> 00:08:57,631
neskato txiki haren istorioa.
155
00:08:58,080 --> 00:09:00,394
Berehala joan zinen Frantziara.
156
00:09:00,636 --> 00:09:02,869
Ez zenuen denbora asko
geratzeko asmorik,
157
00:09:03,088 --> 00:09:06,349
baina orduan
taberna huts batean...
158
00:09:14,264 --> 00:09:17,010
Denbora arin doa
laztan eta musu artean!
159
00:09:17,195 --> 00:09:20,084
Saihestu, eragotzi, baztertu
oroitzapen urratuak.
160
00:09:20,392 --> 00:09:22,185
Eguzkiak,
piano-jotzaile zurbilaren antzera,
161
00:09:22,373 --> 00:09:25,251
hitz gutxi batzuk abesten ditu,
beti berdinak.
162
00:09:25,463 --> 00:09:28,130
Laztana, gogoratzen dituzu
atzean geratu ziren egun haiek,
163
00:09:28,551 --> 00:09:30,833
Montparnasse-en
elkarrekin bizi ginenekoak?
164
00:09:31,080 --> 00:09:33,665
Bizitza joan zaigu
konturatu ere egin gabe.
165
00:09:33,873 --> 00:09:38,041
Arratsaldeak gero eta hotzagoak dira,
bihotza mantsotu egiten da.
166
00:09:39,196 --> 00:09:41,155
Laztan eta musu artean
denbora azkar doa.
167
00:09:41,331 --> 00:09:43,962
Saihestu, eragotzi, baztertu
oroitzapen urratuak.
168
00:09:46,040 --> 00:09:48,261
Hementxe bizi ginen, Montparnasse-n.
169
00:09:48,650 --> 00:09:51,433
Ez genuen dirurik,
nola biziko ote ginen?
170
00:09:51,674 --> 00:09:53,978
Idunekoak egitea bururatu zitzaion
Elsari.
171
00:09:54,142 --> 00:09:58,085
Hala kontatu zuen errusierazko
bere azken liburuan: Busse.
172
00:09:58,290 --> 00:09:59,949
Nik ere halatsu kontatu nuen...
173
00:10:00,135 --> 00:10:01,464
geroago, Le Cantique à Elsa-n.
174
00:10:01,691 --> 00:10:04,219
Bitxiak egin zenituen,
egunez zein gauez eramateko.
175
00:10:04,418 --> 00:10:06,930
Dena bihurtzen zen iduneko
zure esku lirikoetan.
176
00:10:07,119 --> 00:10:09,355
Oihal txatalak, ispilu zatiak...
177
00:10:09,562 --> 00:10:12,640
Sinestekoa ere ez zen horiekin
halako iduneko zoragarriak egitea!
178
00:10:13,040 --> 00:10:16,360
Elsak balsa dantzatzen du
eta ez da gelditzen.
179
00:10:16,701 --> 00:10:19,897
Gero, goizetik maleta batean
eramaten nuen nik...
180
00:10:20,040 --> 00:10:22,330
zure iduneko bilduma osoa.
181
00:10:22,685 --> 00:10:27,102
Dendariei saltzen nizkien New Yorken,
Berlinen, Ríon, Milanen, Ankaran...
182
00:10:27,291 --> 00:10:30,050
Zure urre-garbitzaile eskuez
sortutako bitxiak.
183
00:10:30,221 --> 00:10:33,552
Harri haiek, zure koloreak
zeuzkaten loreak ziruditenak.
184
00:10:33,825 --> 00:10:37,086
Elsak balsa dantzatzen du
eta ez da gelditzen.
185
00:10:38,080 --> 00:10:41,050
Hala bizi izan ginen
bizpahiru urtez.
186
00:10:41,315 --> 00:10:45,170
Aberats sentitzen ginen,
nekatu zinen egunera arte.
187
00:10:45,652 --> 00:10:49,091
Kazetari egin nintzen
hilean 1.300 frankoren truke.
188
00:10:49,568 --> 00:10:52,124
Hori 1933an edo 1934an izan zen.
189
00:10:56,080 --> 00:10:59,004
Berlin, Reichstag-aren erreketa.
190
00:11:02,377 --> 00:11:05,044
Paris, 1934ko otsailaren 6a.
191
00:11:08,685 --> 00:11:12,785
Gero hementxe bizi izan ginen,
Pariseko bihotzean.
192
00:11:13,202 --> 00:11:15,816
Espainiako
Gerra Zibilaren garaia zen.
193
00:11:16,152 --> 00:11:20,314
"Bizitza baten historia kontatzea
bizitzaz eta historiaz harago dago".
194
00:11:20,586 --> 00:11:25,301
Kamioi batean joan ginen Madrila
idazle errepublikarrentzako gauzekin.
195
00:11:25,607 --> 00:11:27,767
"Trenak paisajea
zeharkatzen duen bezala,"
196
00:11:28,040 --> 00:11:32,717
"bere geldialdi, desbideratze, zubi,
seinale, tunel eta ezbeharrekin."
197
00:11:44,651 --> 00:11:47,182
Garai honetan,
kontatu ez zenidan arren,
198
00:11:47,455 --> 00:11:49,179
frantsesez idazten zenuen.
199
00:11:50,000 --> 00:11:52,598
Mirari bat! Frantsesez.
200
00:11:53,610 --> 00:11:55,262
Baina, nor zen Thérèse?
201
00:11:56,487 --> 00:11:59,417
Irratian entzun genuen izen bat,
goia eta behearen artean,
202
00:11:59,863 --> 00:12:01,543
guretzat ez zena.
203
00:12:01,991 --> 00:12:02,991
Thérèse...
204
00:12:03,401 --> 00:12:06,767
Max Ernst-ek ere halatsu ikusi zuen
gure Oeuvres Croisées-etarako,
205
00:12:07,120 --> 00:12:09,088
baina nortaz ari zinen zehazki?
206
00:12:09,454 --> 00:12:13,309
Niretzat,
orduan zinena da Thérèse.
207
00:12:13,558 --> 00:12:15,860
Ai, zure esku goxoa
zeure masailean!
208
00:12:16,172 --> 00:12:18,082
"Arratsalde on, Thérèse."
209
00:12:20,040 --> 00:12:23,468
- Eragozten zaitut?
- Ez horixe. Zatoz hona.
210
00:12:24,602 --> 00:12:27,578
Lagunduidazu.
211
00:12:29,441 --> 00:12:32,609
Leporaino nago...
212
00:12:33,040 --> 00:12:36,044
proba hauekin.
213
00:12:37,721 --> 00:12:41,360
Jakina, nik zeuri
galdetu izan banizu:
214
00:12:41,823 --> 00:12:44,244
"Eragozten zaitut?"
Zuk "Bai" erantzungo zenidakeen,
215
00:12:45,100 --> 00:12:46,842
"Elsaren olerkiarekin ari naiz".
216
00:12:47,073 --> 00:12:49,789
Berak aurkezten nauen
herrialdean sartzen naiz,
217
00:12:50,040 --> 00:12:52,654
eta bere aurrean
dena dardarka hasten da.
218
00:12:53,040 --> 00:12:55,796
Haren eskuak irekitzen ditu
lorategirako atakak,
219
00:12:56,035 --> 00:12:58,388
non ikusezinaren zarata
entzun daitekeen.
220
00:12:59,476 --> 00:13:03,739
Zugatik arrosak asmatuko ditut,
itsasoan dauden diamanteak bezainbat!
221
00:13:04,040 --> 00:13:07,089
Zeruko hautsean dauden mendeak
adina!
222
00:13:07,359 --> 00:13:10,353
Haur baten buruan dauden
ametsak bezainbat!
223
00:13:10,635 --> 00:13:13,460
Negar batean dagoen argitasuna
bezainbeste!
224
00:13:14,327 --> 00:13:16,862
Zugatik asmatuko dut arrosa.
225
00:13:18,253 --> 00:13:20,128
Zugatik asmatuko dut arrosa.
226
00:13:21,014 --> 00:13:23,081
Begiak ahanzturaz beteta
begiratu zenidan.
227
00:13:23,341 --> 00:13:26,220
Oroimenaz harago begiratu zenidan,
koru alderraien gainetik,
228
00:13:26,423 --> 00:13:28,009
arrosa ihartuen gainetik,
229
00:13:28,634 --> 00:13:31,763
gozamen zapuztuen gainetik,
egun ezeztatuen gainetik.
230
00:13:32,040 --> 00:13:34,908
Zure ahanztura urdinaren begiekin
begiratu zenidan.
231
00:13:37,321 --> 00:13:40,004
Nik kantatzen ditudan arrosak,
aukeratzen ditudan arrosak,
232
00:13:40,225 --> 00:13:43,020
asmatzen ditudanak,
ez dira ezer...
233
00:13:43,227 --> 00:13:44,987
ikusten dudan arrosaren aldean.
234
00:13:45,160 --> 00:13:48,311
Olerki hauen irakurleek...
235
00:13:48,550 --> 00:13:51,926
beti ere 20 urte izan ditzala
espero dute.
236
00:13:52,409 --> 00:13:55,648
Baina irakurleen...
237
00:13:56,438 --> 00:13:59,162
gaztetasun
eta edertasun premia hori...
238
00:13:59,445 --> 00:14:01,303
asetzeko gauza ez naizenez,
239
00:14:01,607 --> 00:14:05,343
errudun sentitzen naiz,
eta horrek tristatu egiten nau.
240
00:14:08,120 --> 00:14:11,169
Horixe da mingarriena,
ez direla niretzat soilik.
241
00:14:11,574 --> 00:14:14,044
Horregatik dakartzat hizpidera...
242
00:14:15,339 --> 00:14:18,044
beste olerki, beste testu batzuk.
243
00:14:18,333 --> 00:14:19,897
Nik behintzat...
244
00:14:20,971 --> 00:14:22,223
badakit zertaz diharduten,
245
00:14:22,644 --> 00:14:25,010
beste guztientzat, berriz,
hori sekretua da.
246
00:14:25,258 --> 00:14:28,004
Baliteke ni
gauzak partekatzen txarra izatea.
247
00:14:28,433 --> 00:14:31,243
Aragon-ek beti esaten du
itzal bat dela zure menean.
248
00:14:32,460 --> 00:14:34,003
Oker dago.
249
00:14:34,408 --> 00:14:36,088
Oker dago nirekin.
250
00:14:36,415 --> 00:14:39,951
Beti gutxiesten du bere burua
nirekin alderatzen denean.
251
00:14:40,236 --> 00:14:42,009
Jendea mindu egiten da,
252
00:14:42,526 --> 00:14:44,457
eta arrazoiz.
253
00:14:45,843 --> 00:14:48,877
30 urtez itzal bat izan naiz
zure menean.
254
00:14:49,204 --> 00:14:52,393
30 urtez nire ideiak
zure ideien itzala izan dira.
255
00:14:52,632 --> 00:14:56,668
Hau guztia alegoria bat dela
uste duzue? Ez didazue entzuten.
256
00:14:57,433 --> 00:15:00,810
Badakit asko egin dudala
Aragonengatik, baina...
257
00:15:01,030 --> 00:15:06,041
ez zen nahita izan, baizik eta
bata-bestearentzat eginak gaudelako.
258
00:15:06,781 --> 00:15:09,727
Nik eragin handia izan dut...
259
00:15:10,848 --> 00:15:11,848
haren idazkeran.
260
00:15:13,040 --> 00:15:15,247
Eta esker oneko sentitzen dela
uste dut.
261
00:15:16,040 --> 00:15:21,001
Azken finean gauzak
hark nahi bezala atera baitziren.
262
00:15:21,274 --> 00:15:22,804
Aldi batez...
263
00:15:23,183 --> 00:15:27,301
bere burua aurkitu ezinik
ibili zen.
264
00:15:27,593 --> 00:15:31,956
Idazle gisa, bere bidea
galdua zuen erabat.
265
00:15:34,120 --> 00:15:37,169
Eta ni ondoan edukitzeak,
266
00:15:38,612 --> 00:15:41,285
eta ez da gezurrezko apaltasuna,
267
00:15:41,582 --> 00:15:46,189
seguruenik
bere bidea argi ikusarazi zion.
268
00:15:48,770 --> 00:15:50,949
Eta nirekin esker oneko da
horregatik.
269
00:15:51,673 --> 00:15:54,021
Behin eta berriro eskertzen dit.
270
00:15:55,040 --> 00:15:57,202
Miraria da elkarrekin egotea.
271
00:15:57,891 --> 00:16:01,223
Argia zure masailean,
haizea zure inguruan dantzan.
272
00:16:01,474 --> 00:16:06,242
Zu ikustean dardarka hasten naiz,
gazte bat bere lehen zitan bezala.
273
00:16:07,040 --> 00:16:08,201
Ez naiz ohitzen.
274
00:16:08,378 --> 00:16:10,208
Sugarretara ohitu zaitezke?
Hil egin zaitzakete.
275
00:16:10,475 --> 00:16:12,163
Erauzitako begiak
hodei beltzetan ahokatzen dira.
276
00:16:12,396 --> 00:16:14,129
Zure ahoa, zure ahotsa lehenengoz.
277
00:16:14,384 --> 00:16:16,162
Hegaletik tontorrera,
zuhaitza dardarka dago.
278
00:16:16,381 --> 00:16:19,084
Beti, zure soinekoak
lehenengoz ukitzen nauenean.
279
00:16:19,436 --> 00:16:23,202
Hartu fruitua, bota ustela eta
egin kosk zorionari. 30 urte galduak!
280
00:16:23,402 --> 00:16:26,130
Egiozu hozka,
nire bizitza ematen dizut.
281
00:16:26,348 --> 00:16:29,481
Ezagutu zintudan egunean
hasi zen benetan nire bizitza.
282
00:16:30,040 --> 00:16:32,008
Zure besoek babestu ninduten
nire eromenetik.
283
00:16:32,238 --> 00:16:34,128
Ordainsariak ereiten diren
lurralde bat ikusi nuen.
284
00:16:34,324 --> 00:16:36,128
Anabasaren erdian
sukarra jaitsi zenidan,
285
00:16:36,332 --> 00:16:38,162
eta ni sutan ezereztu nintzen
gina Eguberrietan bezala.
286
00:16:38,346 --> 00:16:40,163
Zure ezpainetan jaio nintzen.
287
00:16:40,838 --> 00:16:43,084
Zugan sortu da nire bizia.
288
00:16:51,541 --> 00:16:56,007
Olerki hauek zuretzat dira.
Maitatua sentiarazten dizute?
289
00:16:56,268 --> 00:16:59,084
Ez, ez da hau
maitatua sentiarazten nauena.
290
00:17:00,040 --> 00:17:01,509
Ez da poesia.
291
00:17:02,643 --> 00:17:05,297
Baizik eta beste guztia. Bizia.
292
00:17:08,437 --> 00:17:11,108
Bizitza baten historia idaztea,
bere geldialdiekin,
293
00:17:11,329 --> 00:17:14,681
bere saihesbide, seinale, zubi,
tunel eta ezbeharrekin.
294
00:17:19,839 --> 00:17:23,359
Hemen mundu hau eta film hau
baino ez dira bukatzen.
295
00:17:23,604 --> 00:17:28,047
Hemen banandu egiten gara,
baina Elsaren 2. bizitza hasten da,
296
00:17:28,381 --> 00:17:30,630
Elsa Triolet-ena hain zuzen.
297
00:17:30,887 --> 00:17:35,121
Gaur egungo Elsa Triolet,
17 liburu idatzi dituena.
298
00:17:35,612 --> 00:17:38,090
Jada ez da nik imajinatzen dudana,
299
00:17:38,380 --> 00:17:43,041
orain hura da imajinatzen duena,
bere ametsei bizia ematen diena,
300
00:17:43,258 --> 00:17:47,130
eta mende laurdenez
bizikide izan ditudan pertsonaiak...
301
00:17:47,597 --> 00:17:51,533
jaiotzen ikusi ditut,
eta beraietako bat izan naiz.
302
00:17:51,796 --> 00:17:56,047
Oso istorio luzea da,
hurrengoa batean kontatuko dizuet.
303
00:17:56,835 --> 00:18:01,087
Oraingoz har ezazue ipuin hau,
eta bere amaiera artifiziala.
304
00:18:01,509 --> 00:18:04,844
Ezkondu egin ziren,
eta zoriontsu bizi izan ziren.
305
00:18:05,040 --> 00:18:07,122
Ipuin guztietan bezalatsu.
306
00:18:08,529 --> 00:18:10,820
Zure besoetan jabetu nintzen
gizatiarra nintzela,
307
00:18:11,040 --> 00:18:15,090
zure laztanek kendu zidaten mozorroa
eta ni neu bihurtu ninduten.
308
00:18:15,308 --> 00:18:18,400
Har itzazu nire arimaren liburuak,
zabaldu itzazu leku guztietatik,
309
00:18:18,630 --> 00:18:21,291
apurtu itzazu, bere usaina
eta sekretuak atzemateko.
310
00:18:21,532 --> 00:18:24,304
Zabaldu indarrez haren orriak,
eta apurtu eta kenduizkiozu.
311
00:18:24,510 --> 00:18:28,800
Gauza bakarra gordeko duzu,
murmurio bat, koru bat,
312
00:18:29,040 --> 00:18:31,904
esker onezko hitz totelak,
belardi baten antzeko zoriona,
313
00:18:32,135 --> 00:18:35,921
Ume Jainkoa, neure idolatria,
letanien betiereko otoitzak,
314
00:18:36,132 --> 00:18:38,623
nire loraldia, nire ederra,
nire arrazoia, nire eromena,
315
00:18:38,808 --> 00:18:41,428
nire maiatza, nire doinua,
nire paradisua, nire sua...
316
00:18:41,651 --> 00:18:44,044
Nire unibertsoa, Elsa, nire bizia.
317
00:18:44,398 --> 00:18:46,837
Nire unibertsoa, Elsa, nire bizia.
318
00:19:16,568 --> 00:19:20,011
www.subtitulam.com