1
00:00:20,416 --> 00:00:23,791
Kolpea entzuten duzuenean,
hiru kamerak piztu, ados?
2
00:00:23,875 --> 00:00:25,375
-Bai.
-Ados.
3
00:00:25,958 --> 00:00:27,125
-Prest?
-Bai.
4
00:00:28,333 --> 00:00:29,958
Gaur ekainaren 9a da.
5
00:00:30,041 --> 00:00:32,791
Toki sekretu batean gaude.
6
00:00:34,083 --> 00:00:38,333
Jim Osterberg
elkarrizketatuko dugu orain,
7
00:00:39,916 --> 00:00:44,416
The Stooges taldeari buruz, hau da,
historiako rock and roll talderik onena.
8
00:00:47,000 --> 00:00:50,291
Gehien liluratzen nauen
gauzetako bat da
9
00:00:50,708 --> 00:00:54,083
ez dutela beren lana
ikuskizunaren industria balitz bezala egiten.
10
00:00:54,208 --> 00:00:57,625
Jotzen hasteko aurkezten dituztenean,
adibidez,
11
00:00:57,708 --> 00:01:00,333
10 edo 15 minutu
ematen dituzte afinatzen
12
00:01:00,458 --> 00:01:03,291
lehen abestia
jotzen hasi aurretik.
13
00:01:03,500 --> 00:01:05,750
Eta ez dirudi
gazteei axola dienik.
14
00:01:05,875 --> 00:01:10,250
Dena entzuten dute: afinazioa,
soinu-probak...
15
00:01:10,583 --> 00:01:13,083
Badirudi zerbait hastekotan dela.
16
00:01:13,833 --> 00:01:16,291
Bob Waller agurtuko dugu, momentuz,
eta goazen agertokira
17
00:01:16,375 --> 00:01:18,125
Iggy eta The Stooges entzutera.
18
00:01:49,750 --> 00:01:52,000
Hor dihoa Iggy,
zuzenean jende artera!
19
00:01:52,750 --> 00:01:54,416
Konexioa galdu dugu!
20
00:01:55,458 --> 00:01:57,791
Bob Waller behean dago,
publikoarekin.
21
00:01:58,791 --> 00:02:01,416
Ez dakit zehazki non,
baina aurkituko dugu.
22
00:02:06,250 --> 00:02:10,250
1973. urterako, THE STOOGES taldeak
hiru disko iraultzaile grabatu bazituen ere,
23
00:02:10,291 --> 00:02:14,583
haien karrera porrot eginda zegoen.
Kritikoentzat, haien musika bizarroa, zoroa,
24
00:02:14,666 --> 00:02:17,916
gustu txarrekoa, fisikoki bortitza,
dekadentea, analfabetoa, amateurra,
25
00:02:18,000 --> 00:02:20,000
irudimenik gabea
eta haur-antzekoa zen.
26
00:02:20,333 --> 00:02:22,458
Orain, lau hamarkadaren
buruan, THE STOOGES
27
00:02:22,583 --> 00:02:25,750
rock&roll-aren historian eragin
handiena izan duen taldeetako bat da.
28
00:02:25,833 --> 00:02:27,083
1973an, ordea,
kaka zaharra ziren.
29
00:02:27,166 --> 00:02:28,166
Gogorra zen.
30
00:02:28,416 --> 00:02:30,208
Alde batetik bestera gindoazen,
31
00:02:30,291 --> 00:02:34,250
eta azkenean diskoetxea ez zen gutaz
arduratu ere egiten,
32
00:02:34,333 --> 00:02:39,166
baina agente eta
manager batzuk saiatu ziren
33
00:02:40,083 --> 00:02:44,500
gure ibilbidearen
nahaste-borrastea ulertzen,
34
00:02:44,666 --> 00:02:47,166
eta gehienek bertan behera
utzi zuten ahalegina, izututa.
35
00:02:47,333 --> 00:02:50,791
Estatu Batuetan gora eta behera ibili ginen,
ganorarik gabe jotzen.
36
00:02:51,500 --> 00:02:54,000
Gero eta itxura
zarpailagoa genuen,
37
00:02:54,125 --> 00:02:56,458
eta gero
eta argalago geunden,
38
00:02:56,541 --> 00:02:59,958
gero eta erreago,
gero eta okerrago.
39
00:03:00,125 --> 00:03:04,500
Ziztu bizian hondoratzen ari ginen...
kontzertu ezdeusetan.
40
00:03:04,833 --> 00:03:06,916
Jarraitzaile batzuk
bagenituen, oraindik.
41
00:03:07,000 --> 00:03:09,500
Batzuetan lortzen nuen
kontzertu bat osorik abestea.
42
00:03:09,666 --> 00:03:11,083
Beste batzuetan ez.
43
00:03:11,375 --> 00:03:13,958
Kontzertu batzuetara
denboraz iristen ginen.
44
00:03:14,083 --> 00:03:15,583
Beste batzuetara ez.
45
00:03:17,000 --> 00:03:20,583
Publikoak haserre amaitzen zuen beti,
nire erruz, normalean.
46
00:03:32,708 --> 00:03:36,750
Taldea oso azkar ari zen hondatzen,
une hartan.
47
00:03:37,000 --> 00:03:39,166
Irteten ginen kontzerturen bat
edo beste ematera,
48
00:03:39,250 --> 00:03:41,250
baina denetik
gertatzen zitzaigun.
49
00:03:41,458 --> 00:03:42,958
Behin Steve Mackeyk jo behar
izan zuen bateria.
50
00:03:42,960 --> 00:03:45,166
JAMES WILLIAMSON
GITARRA
51
00:03:45,168 --> 00:03:47,083
Zorakeria izan zen.
52
00:03:47,208 --> 00:03:51,541
Zeren, Stevek esan zigun berak bazekiela
bateria jotzen, eta ez zekien.
53
00:03:51,625 --> 00:03:54,625
Baina dirua behar genuen,
eta jotzen utzi genion.
54
00:03:54,916 --> 00:03:55,000
Istorio hori
kontatzea nahi duzu?
55
00:03:55,001 --> 00:03:57,250
STEVE MAKCAY
SAXOFONOA
56
00:03:57,251 --> 00:04:00,750
Iggyk abestia erabakitzen zuen,
eta nik erritmoa hasten nuen.
57
00:04:00,875 --> 00:04:03,500
Orduan nigana etortzen zen:
baketak kendu,
58
00:04:04,125 --> 00:04:07,000
eta goliata kolpekatzen hasten zen,
erritmoa emateko,
59
00:04:07,500 --> 00:04:10,541
horrela nik banekien abestia nola zen,
eta buka nezakeen.
60
00:04:10,708 --> 00:04:12,875
Eta horrela abesti guztietan.
61
00:04:13,000 --> 00:04:15,458
Ikusleek botilak jaurtitzen zizkioten,
eta esaten zioten:
62
00:04:15,583 --> 00:04:20,333
"Iggy, joan oka egitera, putaseme hori!
Joan pikutara!"
63
00:04:20,708 --> 00:04:22,000
Bere aurka
jartzen ziren beti.
64
00:04:22,291 --> 00:04:25,583
Eskerrik asko beirazko botila hau
burura bota didanari.
65
00:04:26,125 --> 00:04:28,125
Gertu egon zara,
baina gaur ere duzu asmatu!
66
00:04:28,208 --> 00:04:30,083
Datorren astean saiatu berriro!
67
00:04:31,958 --> 00:04:34,458
Michigan Palace-ko
kontzertuaren prestaketari
68
00:04:34,625 --> 00:04:37,750
"hileta-martxa"
deitu izan diot nik.
69
00:04:38,333 --> 00:04:42,500
Detroit hiriaren kanpoaldeko taberna batean
jotzeko deitu gintuzten,
70
00:04:42,916 --> 00:04:45,333
The Rock and Roll Farm
izeneko tabernan.
71
00:04:45,416 --> 00:04:47,333
Kontua da, motozaleen
taberna bat zela.
72
00:04:47,416 --> 00:04:49,375
Irteten da Iggy ikusleen aurrera,
73
00:04:49,541 --> 00:04:52,750
berak bakarrik dakien
modu oldarkor horretan,
74
00:04:53,083 --> 00:04:55,333
eta orduan tipo bat
gerturatzen zaio.
75
00:04:55,833 --> 00:05:00,750
Eta ukabilarekin danba ematen dio
eta nokeatu egiten du.
76
00:05:03,750 --> 00:05:07,500
Ez dakit zenbatek ikusi gintuzuen
1967an,
77
00:05:07,625 --> 00:05:09,125
gure hastapenetan,
78
00:05:09,208 --> 00:05:13,041
baina batzuetan ez da oso erraza
The Stooges izatea.
79
00:05:13,166 --> 00:05:14,250
Bai!!
80
00:05:14,500 --> 00:05:17,375
Kontzertu haren ostean,
ez zen ezer esan behar izan.
81
00:05:17,458 --> 00:05:19,791
Denok geunden kokoteraino.
82
00:05:20,000 --> 00:05:24,166
Ez genuen bizitzeko beste irabazten,
ikusleek denetik jaurtitzen ziguten,
83
00:05:24,625 --> 00:05:26,833
eta nekatuta geunden.
84
00:05:29,250 --> 00:05:31,458
Asheton anaiak
Detroitera itzuli ziren.
85
00:05:32,750 --> 00:05:35,625
Jim-ek ez zidan argi esan
bukatu zela.
86
00:05:36,791 --> 00:05:38,708
Nik pentsatu nuen.
87
00:05:38,791 --> 00:05:41,750
Lurrean lo egin behar badut...
uste dut nahikoa dela, ez?
88
00:05:41,833 --> 00:05:43,791
Etxegabe bat nintzen, funtsean.
89
00:05:43,958 --> 00:05:45,666
Bateria bat nuen,
90
00:05:45,833 --> 00:05:49,666
saldu egin nuen, eta Detroiterako
joaneko txartela erosi nuen.
91
00:05:51,916 --> 00:05:54,500
Amaren etxean amaitu nuen...
92
00:05:54,501 --> 00:05:54,708
SCOTT ASHETON
AKA ROCK ACTION
BATERIA
93
00:05:54,710 --> 00:05:59,166
...eta esan nion: "Ama, ez dut etxerik,
ez dirurik, eta gose naiz."
94
00:06:00,000 --> 00:06:05,750
The Stooges bereizteak
ez zuen inor harritu.
95
00:06:06,041 --> 00:06:07,041
Zirkulua itxi zen...
96
00:06:07,043 --> 00:06:08,666
KATHY ASHETON
ARREBA
97
00:06:08,668 --> 00:06:11,208
amarenera izuli ziren.
98
00:06:11,416 --> 00:06:13,291
Nire anaiak
etxera itzuli zirenean,
99
00:06:13,375 --> 00:06:17,375
lasaitua hartu nuen,
eta pozik jarri nintzen.
100
00:06:17,583 --> 00:06:20,958
Kezka bat gutxiago nuen,
ondo zeuden.
101
00:06:21,125 --> 00:06:25,500
Hori zen garrantzitsuena:
etxera itzultzea, osorik, eta bizirik.
102
00:06:26,000 --> 00:06:29,333
Orduan etxera itzuli nintzen,
nire gurasoen karabanara.
103
00:06:29,416 --> 00:06:31,250
24 urte nituen.
104
00:06:33,791 --> 00:06:35,750
Taldearen...
105
00:06:37,375 --> 00:06:40,041
bukaera zurrunbilotsua
izan zen, nolabait.
106
00:08:21,666 --> 00:08:23,375
Bost urte inguru nituenean
107
00:08:23,458 --> 00:08:26,416
telebista bat geneukan, eta
Howdy Doody ikusten nuen.
108
00:08:26,916 --> 00:08:32,750
Buffalo Bob, umeontzat, telebistako
Timothy Leary zen.
109
00:08:32,875 --> 00:08:35,875
Nola sentitzen zara goizetan,
orduak aurrera doazen neurrian, Clarabell?
110
00:08:36,000 --> 00:08:37,916
Ez oso ondo,
indarrik gabe, ezta?
111
00:08:38,000 --> 00:08:42,000
Bada, orduan, Clarabell,
Ovaltine hartu beharko zenuke!
112
00:08:42,208 --> 00:08:45,291
Publikoko haurren oihuak
gogoratzen ditut.
113
00:08:50,458 --> 00:08:54,083
Pertsonaietako bat
Clarabell pailazoa zen.
114
00:08:54,208 --> 00:08:56,541
Clarabell pailazoa
edozer egiteko gai zen.
115
00:08:56,666 --> 00:09:00,208
Ezin zenuen jakin zer egingo zuen,
eta horrek liluratu egiten ninduen.
116
00:09:00,833 --> 00:09:04,583
Baina, onen-onena,
Soupy Sales zen.
117
00:09:13,208 --> 00:09:15,416
"Bazkalordua Soupy-rekin"
izeneko atalean,
118
00:09:15,500 --> 00:09:17,708
haurrak gutunak
idaztera animatzen zituen,
119
00:09:17,791 --> 00:09:22,708
baina, eransten zuen: "Idazten badidazue,
mesedez, gehienez 25 hitz"
120
00:09:22,710 --> 00:09:24,458
25 HITZ GEHIENEZ
121
00:09:24,460 --> 00:09:25,916
Non ikasi duzu
horrela abesten?
122
00:09:26,083 --> 00:09:27,916
Oratoria-eskoletan.
123
00:09:29,250 --> 00:09:31,833
Oratoria... zer?
Nor da zure irakaslea?
124
00:09:31,958 --> 00:09:33,750
Betiko gelditu
zitzaidan gogoan,
125
00:09:33,916 --> 00:09:37,750
eta taldearentzako kantak
idazten hasi nintzenean
126
00:09:38,000 --> 00:09:43,041
pentsatu nuen teknika ona zela.
Saiatu gehienez 25 hitz desberdin sartzen.
127
00:09:43,291 --> 00:09:45,541
Ez nuen nire burua
Bob Dylantzat jotzen.
128
00:09:48,541 --> 00:09:55,041
Pentsatu nuen, egin kanta labur-laburrak,
eta ez dira txarrak izango.
129
00:10:02,958 --> 00:10:05,416
KARABANA LUZE-LUZEA
130
00:10:05,418 --> 00:10:06,250
Nire gurasoekin batera
ikusi nuen film hura,
131
00:10:06,251 --> 00:10:08,750
EZTEI-BIDAIA GURPIL GAINEAN
132
00:10:09,708 --> 00:10:12,000
eta itzela zen karabana
berbera edukitzea.
133
00:10:13,500 --> 00:10:18,458
Argi gehienak eta altzarietako batzuk
integratuak ziren.
134
00:10:18,833 --> 00:10:20,250
Nire gela txikia zen,
135
00:10:20,333 --> 00:10:25,333
metro bat eta koska luze,
eta metro bi pasatxo zabal.
136
00:10:25,833 --> 00:10:29,166
Kamaina bat eta idazmahai txikitxo bat
besterik ez zituen.
137
00:10:30,291 --> 00:10:33,333
Bateria jar nezakeen
toki bakarra egongela zen.
138
00:10:33,541 --> 00:10:35,125
Asteburu guztietan,
139
00:10:35,291 --> 00:10:37,500
eta gauero,
eskolatik itzultzean,
140
00:10:37,708 --> 00:10:40,666
nire bateriak
egongela hartzen zuen.
141
00:10:40,791 --> 00:10:43,208
Energia asko neukan,
ordu pila batez jotzen nuen.
142
00:10:46,416 --> 00:10:47,666
Dena burrunbarazten zuen.
143
00:10:50,458 --> 00:10:52,541
Nire gurasoak inoiz ere
ez ziren kexatu.
144
00:10:52,958 --> 00:10:56,875
Baina, urte baten buruan,
gutxi gorabehera,
145
00:10:57,750 --> 00:10:59,875
logela handia eman zidaten.
146
00:11:02,375 --> 00:11:04,208
Eta pentsatu nuen:
"Primeran!".
147
00:11:04,375 --> 00:11:06,916
Baina, denborarekin,
konturatu naiz, segur aski,
148
00:11:07,083 --> 00:11:10,333
bi torturen artean
txikiena aukeratu zutela.
149
00:11:12,833 --> 00:11:17,750
Birentzako ohea gela txikian jarri zuten,
idazmahairik gabe,
150
00:11:17,833 --> 00:11:20,708
ohean sartu eta irteteko
adina tokirekin, doi-doi.
151
00:11:20,916 --> 00:11:24,250
Nik ohe indibiduala nuen,
152
00:11:24,375 --> 00:11:27,833
eta bateria osorik muntatuta beti,
logela handian.
153
00:11:27,916 --> 00:11:29,416
Zorte handia izan nuen,
154
00:11:31,333 --> 00:11:37,125
nire gurasoekin batera
ingurune xume batean bizitzeagatik.
155
00:11:37,541 --> 00:11:42,958
Ondo ezagutu ahal izan nituen,
eta hori benetako altxor bat da.
156
00:11:46,375 --> 00:11:50,083
Gogoan dut nola nire latorrizko jostailuak
atera nituen,
157
00:11:50,208 --> 00:11:53,166
eta eraikuntza-jostailuak,
txikia nintzenean,
158
00:11:53,416 --> 00:11:57,750
eta zurezko piezak aukeratuz, danbor bat
egin nuen zilindro bat baliatuz,
159
00:11:57,791 --> 00:11:58,958
eta jo egiten nuen.
160
00:11:58,960 --> 00:12:00,666
Eta laugarren mailan nengoela,
161
00:12:00,750 --> 00:12:04,208
Ford Motor Company-ren River Rouge
mihiztatze-fabrikara
162
00:12:04,833 --> 00:12:06,375
eraman gintuztela.
163
00:12:06,666 --> 00:12:11,750
Makinetako batek metalezko xafla bat
estanpatzen zuen,
164
00:12:11,791 --> 00:12:17,291
eta xafla kolpatzen zuen bakoitzean,
hots metaliko gogor hura egiten zuen.
165
00:12:18,416 --> 00:12:19,875
Itzelezko zartakoa.
166
00:12:20,375 --> 00:12:22,750
Itzelezko zartakoa
gustatu zitzaidan.
167
00:12:39,458 --> 00:12:42,166
Institutu garaian talde bat izan nuen,
The Iguanas.
168
00:12:42,291 --> 00:12:45,083
Gazteen klub batean
jotzeko kontratatu gintuzten,
169
00:12:45,166 --> 00:12:48,416
The Ponytail
izeneko toki batean.
170
00:12:49,125 --> 00:12:53,541
Ni etengabe ari nintzen atentzioa
emateko moduak pentsatzen
171
00:12:54,750 --> 00:12:59,000
eta orduan pentsatu nuen:
"Eta inork inoiz jo izan duen
172
00:12:59,125 --> 00:13:01,041
plataformarik altuenean
jotzen badut?"
173
00:13:02,583 --> 00:13:06,916
Han nengoen ni, lurretik lau metrora,
bakar-bakarrik,
174
00:13:07,041 --> 00:13:10,291
eta bandako gainerako kideak behean,
marmarka.
175
00:13:10,708 --> 00:13:14,541
Musikaren munduko ergel bat,
Chuck zelako bat, gerturatu zitzaidan:
176
00:13:14,625 --> 00:13:18,333
"Oso onak zaretela uste dut,
eta zuen managerra izan nahiko nuke.
177
00:13:18,416 --> 00:13:20,416
Kontzertuak antolatzen
lagunduko dizuet".
178
00:13:20,500 --> 00:13:24,375
Horrela, kai bat alokatu genuen,
kontzertu bat egiteko, gau batez,
179
00:13:24,916 --> 00:13:29,291
eta jende asko etorri zen,
arrakasta handia izan genuen.
180
00:13:33,208 --> 00:13:37,083
Baina, kontzertuaren erdialdera,
lurzorua hondoratzen hasi zen.
181
00:13:39,166 --> 00:13:43,208
Inork ere ez zuen min hartu,
baina kaiak suntsituta amaitu zuen.
182
00:13:44,416 --> 00:13:46,750
Han bukatu zen
gure autobonboa.
183
00:13:47,833 --> 00:13:51,666
Institutu-garaian ez ezik, unibertsitateko
lehen seihilekoan ere
184
00:13:51,791 --> 00:13:53,666
jo nuen The Iguanas taldearekin.
185
00:13:53,791 --> 00:13:57,875
Gero unibertsitatea utzi nuen,
eta lan bila hasi nintzen.
186
00:13:57,958 --> 00:14:02,458
The Prime Movers taldekoek ikasketak utziak zituzten,
nik bezala, baina ni baino zaharragoak ziren.
187
00:14:03,000 --> 00:14:06,500
Blues musika mota
guztiak ezagutzen zituzten.
188
00:14:07,958 --> 00:14:10,416
Butterfield-en taldea
hirira etorri zenean,
189
00:14:10,541 --> 00:14:13,458
The Prime Moversekook
haiekin harremanetan jartzen saiatu ginen,
190
00:14:13,541 --> 00:14:16,291
kontzerturen bat
lortzen saiatzeko.
191
00:14:16,708 --> 00:14:20,250
Jerome Arnoldi, Butterfielden orduko
baxu-jotzaileareari, galdetu nion ea
192
00:14:20,333 --> 00:14:22,166
aholkuren bat emango zidan.
193
00:14:22,333 --> 00:14:26,250
Eta hau esan zidan:
"Jotzen ari zarenean, sinetsi jotzen ari zarena".
194
00:14:27,750 --> 00:14:29,083
Hobetzen ari nintzen,
195
00:14:29,166 --> 00:14:33,875
eta une jakin batean errespetua galdu nion
taldeari, eta fedea ere bai.
196
00:14:34,291 --> 00:14:36,958
Pentsatzen nuen
ez zela "hura".
197
00:14:37,458 --> 00:14:39,625
Eta joatea erabaki nuen,
benetako...
198
00:14:40,208 --> 00:14:42,291
benetako jendea benetako gauzak
egiten ari zen tokira.
199
00:14:53,500 --> 00:14:54,583
Ezberdina.
200
00:14:54,585 --> 00:14:56,333
Amerika zuriaz bestelakoa.
201
00:14:56,708 --> 00:14:58,541
Beste bi mutilekin
elkartu nintzen,
202
00:14:58,750 --> 00:15:02,833
eta pare bat aldiz hamar dolar
ordaindu zizkidaten,
203
00:15:02,916 --> 00:15:05,375
batere garrantzirik
gabeko kontzertuengatik:
204
00:15:05,458 --> 00:15:07,250
behin, Johnny Young
zelako batekin,
205
00:15:07,333 --> 00:15:09,666
eta beste behin
Big Walter Hortonekin,
206
00:15:10,791 --> 00:15:13,875
jende zuriarentzat
jo behar zutenean.
207
00:15:15,208 --> 00:15:17,583
Zirraragarria izan zen,
eta asko ikasi nuen.
208
00:15:22,708 --> 00:15:26,208
Lasaiagoa zen, haiek bazekiten
ondo pasatzea zer zen.
209
00:15:26,541 --> 00:15:29,625
Eta musika ondo
mugatuta zegoen.
210
00:15:31,083 --> 00:15:33,416
Bizimodu sakonago bat
sumatu ahal izan nuen,
211
00:15:33,541 --> 00:15:37,083
helduaroan egonda ere, barruko
haurra galdu ez dutenena.
212
00:15:44,291 --> 00:15:47,125
Behin, errekaren ertzean porru bat
erretzen ari nintzela
213
00:15:47,208 --> 00:15:49,458
konturatu nintzen
ez nintzela beltza.
214
00:15:50,666 --> 00:15:56,583
Baina pentsatu nuen
nire belaunaldiagatik
215
00:15:56,708 --> 00:15:59,083
egin nahi nuela niri gustatzen zitzaidan
musikari beltz onek
216
00:15:59,166 --> 00:16:01,125
haien belaunaldiagatik
egiten ari zirena.
217
00:16:05,583 --> 00:16:09,458
Azkenerako, denbora guztia besteen ipurdiak
ikusten aritzeaz nekatu nintzen.
218
00:16:11,833 --> 00:16:13,791
Hura zen gure madarikazioa.
219
00:16:15,833 --> 00:16:19,125
Bateria jotzen nengoela
aurrean izan ditudan bi ipurdirik onenak...
220
00:16:19,875 --> 00:16:22,833
bata Abdul Fakir-ena izan zen,
The Four Tops taldekoa.
221
00:16:23,000 --> 00:16:26,916
Berak lortzen zuen
laukotea bateratzea,
222
00:16:27,041 --> 00:16:30,291
dantza-mugimenduekin.
Txori handi baten antzekoa zen.
223
00:16:30,750 --> 00:16:33,916
Beste ipurdirik onena
Shangri-Las taldeko Mary Weiss-ena.
224
00:16:34,000 --> 00:16:36,166
Gorputz eta aurpegi
ederrak zituen.
225
00:16:36,291 --> 00:16:40,416
Zoragarria zen, ametsetako
emakume leun eta goxoa.
226
00:16:46,750 --> 00:16:49,458
Konturatu nintzen ez nuela
bateria-jole izan nahi,
227
00:16:49,583 --> 00:16:51,958
eta Ann Arbor-era
itzultzea erabaki nuen,
228
00:16:52,166 --> 00:16:54,041
baina gidari bat behar nuen.
229
00:16:54,125 --> 00:16:58,333
Roni deitu nion, eta nolabait,
Scott Richardsonek auto bat zuen,
230
00:16:58,541 --> 00:17:01,541
eta orduan konbentzitu nuen Ron,
nirekin lan egiteko.
231
00:17:21,541 --> 00:17:21,708
Ron Asheton musikaria zen.
232
00:17:21,710 --> 00:17:24,375
ASHETON ANAIAK
233
00:17:24,376 --> 00:17:27,458
Nik baino ile luzeagoa zuen
mutil gutxietako bat zen.
234
00:17:27,875 --> 00:17:30,458
Noizean behin,
baxua jotzen zuen
235
00:17:30,833 --> 00:17:33,541
The Chosen Few
izeneko talde batean,
236
00:17:33,750 --> 00:17:36,833
eta asko gustatzen zitzaidan
bere estiloa.
237
00:17:37,958 --> 00:17:42,916
Bere anaia, Scott, geroago ezagutu nuen,
Discount Records-en lanean ari nintzela.
238
00:17:43,125 --> 00:17:46,708
Kalearen bestaldean denda bat zegoen,
Marshall's izenekoa,
239
00:17:47,166 --> 00:17:50,041
eta Scott eta
beste pare bat lagunek
240
00:17:50,125 --> 00:17:53,666
han igarotzen zuten egun osoa,
ezer egin gabe.
241
00:17:53,791 --> 00:17:55,750
Harroxkoa eta bere lagunak.
242
00:17:56,375 --> 00:17:58,166
Scottek Elvisen antza zuen:
243
00:17:58,416 --> 00:18:04,125
guapoa, atletikoa,
iheskorra, hitz gutxikoa.
244
00:18:04,375 --> 00:18:06,500
Scottek 14-15 urterekin
utzi zituen ikasketak,
245
00:18:06,541 --> 00:18:09,583
norbaitekin borrokatu
zelako, uste dut.
246
00:18:09,916 --> 00:18:13,458
Berehala hasi zitzaidan behin eta berriro
eskatzen, ia urtebetez,
247
00:18:13,583 --> 00:18:15,375
bateria jotzen irakasteko.
248
00:18:15,625 --> 00:18:17,333
Galdetzen nizun:
249
00:18:18,125 --> 00:18:21,250
"Kolpe bikoitzak egiten
al dituzu hirukoetan?"
250
00:18:23,375 --> 00:18:27,708
Zer galdetu pentsatzen aritzen nintzen,
zurekin hitz egin ahal izateko bakarrik.
251
00:18:27,791 --> 00:18:29,500
Elkarrizketa bat hasteko.
252
00:18:29,583 --> 00:18:32,541
Lau edo bost erritmo
irakatsi nizkion,
253
00:18:32,875 --> 00:18:36,125
Stax/Volt eta
Bo Diddley-ren gauzak, gehienak.
254
00:18:37,500 --> 00:18:40,125
Scotty Asheton naiz,
Garfield eskolan ikasten dut.
255
00:18:40,126 --> 00:18:41,916
8 urte eta erdi ditut.
256
00:18:42,833 --> 00:18:46,666
Ronny Asheton naiz, 9 urte ditut,
eta Garfield eskolan ikasten dut.
257
00:18:47,208 --> 00:18:50,250
Haien aita hil egin zen,
Ronek 14 urte zituela, uste dut.
258
00:18:50,416 --> 00:18:53,958
Ehiza-hegazkinen
pilotua izan zen gerran,
259
00:18:54,125 --> 00:18:57,083
eta gero ere armadan jarraitu zuen,
denbora gutxiz.
260
00:18:57,208 --> 00:18:58,791
Guztiok komunean
genuen zerbait zen.
261
00:18:58,875 --> 00:19:01,291
...bi, bat, zero... salto!
262
00:19:02,208 --> 00:19:04,208
Gure aita II. Mundu
Gerrako beteranoa zen.
263
00:19:04,625 --> 00:19:04,791
Bere bidaietan gauzatxoak erosten zituen:
labanak, dominak...
264
00:19:04,793 --> 00:19:08,000
RON ASHETON
GITARRA
265
00:19:09,875 --> 00:19:13,083
Interesa piztu zitzaidan,
eta kolekzioak egiten hasi ginen.
266
00:19:13,333 --> 00:19:17,083
Semearen eta aitaren arteko zerbait zen,
lotzen gintuen zerbait aurkitu genuen.
267
00:19:17,333 --> 00:19:20,916
Ez zegoen politikarekin lotuta,
edo hark errepresentatzen zuenarekin.
268
00:19:21,083 --> 00:19:25,916
Oso arraroa da zure 8 urteko semeari
objektu naziak erostea.
269
00:19:27,791 --> 00:19:29,625
Kathy Asheton naiz,
270
00:19:29,708 --> 00:19:32,416
Garfield eskolara noa,
bigarren mailan nago.
271
00:19:33,083 --> 00:19:34,375
Eta... kitto!
272
00:19:35,000 --> 00:19:37,250
Etxeko atarian nengoen,
273
00:19:37,500 --> 00:19:40,750
eta mutil bat ikusi nuen auzoan,
ile luzeduna.
274
00:19:41,500 --> 00:19:46,750
Scotti galdetu nion:
"Zergatik ez zoaz nor den galdetzera?"
275
00:19:47,041 --> 00:19:50,916
Eta txistu egin zion.
Dave Alexander zen.
276
00:19:51,000 --> 00:19:55,791
Horrela ezagutu zuen Scottyk.
Eta gero Ronnyrekin irteten hasi zen.
277
00:19:57,458 --> 00:20:00,458
Hobeto konpontzen
zirenak horiek biak ziren,
278
00:20:00,500 --> 00:20:05,541
musika ingelesarekiko
interesak lotzen zituen.
279
00:20:07,083 --> 00:20:09,500
Ronek azken urtean
utzi zuen institutua.
280
00:20:09,583 --> 00:20:12,250
Davek bere motorra saldu zuen
eta Ingalaterrara joan ziren,
281
00:20:12,333 --> 00:20:17,000
The Who-ren kontzertu bat ikustera.
Londreseko Marquee klubera joan ziren,
282
00:20:17,375 --> 00:20:19,208
eta han gelditu ziren,
dirua xahutu zuten arte.
283
00:20:19,458 --> 00:20:22,000
Gertakari hark jarri ninduen benetan
bide honetan.
284
00:20:22,166 --> 00:20:25,458
Ze, itzuli nintzenean, institutura itzultzen
saiatu nintzen,
285
00:20:26,625 --> 00:20:28,375
baina ez nintzen
egokitzen, benetan.
286
00:20:28,666 --> 00:20:31,916
Ann Arbor-en unibertsitarioak zeuden,
ez zegoen "gutar" askorik.
287
00:20:32,000 --> 00:20:36,541
Orientatzaileak ere esan zidan:
"Zergatik ez duzu urte hau libre hartzen,
288
00:20:36,666 --> 00:20:38,791
eta datorrenean
itzultzen saiatzen?"
289
00:20:39,125 --> 00:20:40,375
Eta nik erantzun
nion, "Ados".
290
00:20:40,458 --> 00:20:43,083
Baina hurrengo urtean ez nintzen itzuli...
ezta pentsatu ere.
291
00:20:43,250 --> 00:20:45,958
Datorren urtean urrutiago
iritsi ahal izango duzu, Bill.
292
00:20:46,166 --> 00:20:48,416
Bai. Eskerrik asko,
Evans andereñoa.
293
00:20:49,041 --> 00:20:51,083
Urrutiago iristea.
294
00:20:53,458 --> 00:20:54,958
Grabatzen.
Nahi duzuenean.
295
00:20:55,250 --> 00:20:58,750
The Dirty Shames
izeneko talde bat asmatu zuten
296
00:20:58,833 --> 00:21:04,333
eta festetan eta abar ezagutzen zuten
jende guztiari kontatzen zieten.
297
00:21:04,458 --> 00:21:07,375
"Bai, talde bat daukagu,
The Dirty Shames gara".
298
00:21:07,458 --> 00:21:08,916
Sasoi batean The Stooges
The Dirty Shames-en antzekoa zen.
299
00:21:08,918 --> 00:21:10,666
RON: 18 urte. SCOTT: 17 urte.
DAVE: 19 urte. JIM: 19 urte.
300
00:21:10,668 --> 00:21:14,083
Erabaki genuen talde bat genuela.
301
00:21:14,291 --> 00:21:18,708
Jendeari esaten genion,
baina oraindik ez genuen inon jo.
302
00:21:20,208 --> 00:21:23,708
Halako batean,
New Yorkera joan ginen,
303
00:21:24,000 --> 00:21:26,750
eta neska polit batzuk
ezagutu genituen,
304
00:21:27,291 --> 00:21:31,750
nerabeak, gu baino gazteagoak,
talde bat zutela esaten zutenak.
305
00:21:32,166 --> 00:21:35,125
Princeton-era (New Jersey)
joan ginen autoz
306
00:21:35,333 --> 00:21:37,583
neska haiek soto batean
jotzen ikusteko.
307
00:21:37,666 --> 00:21:43,458
Gurasoekin bizi ziren,
eta oso-oso onak ziren.
308
00:21:44,083 --> 00:21:46,166
Gu baino askoz hobeak.
309
00:21:46,291 --> 00:21:49,041
Une hartan lotsa
handia sentitu genuen.
310
00:21:54,458 --> 00:21:58,333
Entsegu serioak egiten saiatu nahi genuen,
Ron eta Scotten etxean,
311
00:21:58,833 --> 00:22:03,041
eta Ronek esan zidan:
"Jotzeko, umore onez egon behar duzu.
312
00:22:03,791 --> 00:22:08,041
Horretarako, belarra onena.
Niri laguntzen dit".
313
00:22:08,291 --> 00:22:13,458
Aurkitu nuen morroi bat,
eta esan zidan landare osoa salduko zidala.
314
00:22:13,625 --> 00:22:16,500
Nire gurasoen karabanara
ekarri zidan.
315
00:22:16,958 --> 00:22:18,750
Eskuan zeraman,
316
00:22:18,833 --> 00:22:22,375
metro bat eta koska luze,
sustraietan lurra zeraman oraindik.
317
00:22:22,583 --> 00:22:24,041
Nik ikusita neukan marihuana,
318
00:22:24,125 --> 00:22:26,500
baina landare hura,
inoiz ikusi gabeko zerbait zen.
319
00:22:26,625 --> 00:22:28,208
"Seguru hau...?"
320
00:22:28,291 --> 00:22:30,750
Eta bera: "Bai, bai,
baina lehortu egin behar duzu."
321
00:22:30,916 --> 00:22:34,458
Karabana-parkingean
garbitegi publiko bat zegoen
322
00:22:34,541 --> 00:22:37,875
Lehorgailuan txanpon
batzuk sartu nituen,
323
00:22:37,958 --> 00:22:40,500
martxan jarri nuen,
eta eseri egin nintzen.
324
00:22:40,666 --> 00:22:42,500
Kiratsa irteten hasi zen.
325
00:22:42,708 --> 00:22:47,041
"Kaka zaharra", pentsatu nuen.
Benetan beldurtu nintzen, baina ez zen inor etorri.
326
00:22:47,458 --> 00:22:50,500
Handik ospa egin eta marihuana boltsa
osorik lurperatu nuen.
327
00:22:50,625 --> 00:22:53,083
Entseguetarako erre nahi nuenean,
lurpetik ateratzen nuen,
328
00:22:53,583 --> 00:22:58,041
eta 45 minutuko autobus bat hartzen nuen,
eguerdi partean.
329
00:22:58,333 --> 00:23:04,125
Ron iratzartzeko 5 eta 15 minutu bitarte
behar izaten nituen,
330
00:23:04,291 --> 00:23:08,875
zer egin behar izaten nuen gorabehera:
harriak jaurti, edo ura...
331
00:23:09,208 --> 00:23:14,750
Gauzak ondo joanda, ordu bi eta erdiak aldera
jaisten ginen sotora, edo beranduago.
332
00:23:15,166 --> 00:23:19,291
Baina ia egunero, hirurak jotzen zutenean
Ronen ama etortzen zen:
333
00:23:19,375 --> 00:23:21,958
"Heldu naiz,
gelditu zalaparta hori!
334
00:23:22,083 --> 00:23:25,291
Atseden hartu nahi dut,
eta Osterbeg zoratuta dago!"
335
00:23:32,375 --> 00:23:35,500
Ann Arboren nengoen,
eta ez nituen 67ko matxinadak ikusi,
336
00:23:35,583 --> 00:23:39,125
baina imajinatzen nuen Detroit
bertan behera utzitako etxez beteta egongo zela,
337
00:23:39,208 --> 00:23:41,000
eta doan bizi ahalko genuela.
338
00:23:41,125 --> 00:23:42,625
Etxe batez hitz egin zidaten,
339
00:23:42,916 --> 00:23:47,000
eta Detroitera joan nintzen,
meskalina dosi bat eta pala bat hartuta.
340
00:23:48,083 --> 00:23:51,875
Meskalina hartu nuen eta barruan sartu nintzen...
Ron eta Scotti esan nien:
341
00:23:51,958 --> 00:23:55,458
"Etxe bat egin behar dut,
gu bertan bizitzeko".
342
00:23:55,625 --> 00:23:56,750
Zer ari zara egiten?
343
00:23:56,791 --> 00:23:59,166
Gure etxea da,
ez al duzu ikusten?
344
00:23:59,291 --> 00:24:01,750
Bai, baina oraindik
amaitu gabe dago.
345
00:24:02,000 --> 00:24:04,000
Ezer ere ez nekien eraikuntzaz,
346
00:24:04,083 --> 00:24:07,416
ez iturgintzaz...
ideiarik ere ez.
347
00:24:08,833 --> 00:24:09,875
Baina saiatu nintzen.
348
00:24:10,000 --> 00:24:12,625
Hemen hasi ginen
elkartzen lehen aldiz,
349
00:24:12,708 --> 00:24:16,250
eta hemen hasi ginen musika-talde bat
sortzekotan ziren lagun-talde bat izaten.
350
00:24:16,541 --> 00:24:18,625
Ideia bat etortzen
zitzaigun bakoitzean,
351
00:24:18,666 --> 00:24:21,583
hemen biltzen ginen, hitz egiteko
jotzeko eta kantak lantzeko.
352
00:24:22,000 --> 00:24:25,958
Gure lehen etxeetako bat,
non inoiz ere ez genuen musika egitea lortu.
353
00:24:26,000 --> 00:24:29,041
Ez genuen inolako diziplinarik,
poliziak etxetik botatzen gintuen...
354
00:24:29,208 --> 00:24:31,125
Benetako komunistak ginen.
355
00:24:31,666 --> 00:24:34,458
Ez geneukan ideologia
politikorik,
356
00:24:34,541 --> 00:24:37,250
baina egiazko
komunistak ginen.
357
00:24:38,041 --> 00:24:40,500
Komuna batean bizi ginen,
358
00:24:41,166 --> 00:24:44,083
janari bera jaten genuen,
denok batera.
359
00:24:44,958 --> 00:24:49,166
Dirua ere berdintsu banatzen genuen
gure artean.
360
00:24:49,250 --> 00:24:51,625
Abestiak idazten hasi ginenean,
361
00:24:52,500 --> 00:24:57,125
poz-pozik, izan ere, hain ezjakinak ginen,
ez genekiela jabetza intelektuala zer zen ere,
362
00:24:57,375 --> 00:24:59,000
denok giren egileak.
363
00:25:06,083 --> 00:25:09,791
Michigan bidegurutze
garrantzitsua zen,
364
00:25:10,166 --> 00:25:13,291
San Francisco eta
Nueva Yorken artean.
365
00:25:14,875 --> 00:25:19,041
Eta mundu guztia, "paseko lurraldean"
gelditzeko lana hartu nahi bazuten,
366
00:25:19,125 --> 00:25:22,750
behintzat, inon gelditzekotan,
Ann Arbor-en gelditzen zen.
367
00:25:22,875 --> 00:25:26,041
60ko hamarkadan,
Ann Arbor erradikalismoaren sorterritzat ezagutzen zen,
368
00:25:26,166 --> 00:25:28,500
ez soilik politikan,
baita musika berriari zegokionez ere.
369
00:25:28,583 --> 00:25:33,833
Michiganeko Unibertsitateko musika jaialdian
Robert Ashley, Cathy Berberian, Lucian Berio, John Cage
370
00:25:33,916 --> 00:25:39,250
eta Morton Feldmanek parte hartu zuten, besteak beste.
Horrela, Ann Arbor kultur iraultzaren abangoardian zegoen.
371
00:25:39,666 --> 00:25:45,541
Entzunda edo irakurrita nuen, zerbait,
haiei buruz, edo haiek esandakoa.
372
00:25:46,333 --> 00:25:46,625
JIM OSTERBERG-EN LEHEN LANA
373
00:25:46,626 --> 00:25:49,583
Disko-dendako
disko guztiak nituen.
374
00:25:50,041 --> 00:25:54,125
Stooge guztietatik, nik bakarrik ezagutzen
nituen John Cage, Sun Ra,
375
00:25:54,166 --> 00:25:58,208
Carl Orff, The Ventures,
Pharoah Sanders, Wailers, Duanne Eddy,
376
00:25:58,291 --> 00:26:02,208
Link Wray, The Velvet Underground,
edo John Coltrane-en "A Love Supreme".
377
00:26:02,541 --> 00:26:05,708
Asko imitatzen genuen,
eta musika ugari entzuten genuen.
378
00:26:05,750 --> 00:26:10,166
Oso sarri egiten genuen beste gauza bat zen
LSDz edo marihuanaz goraino jarrita,
379
00:26:10,500 --> 00:26:14,250
argiak itzali,
eta Harry Partch jartzea.
380
00:26:18,875 --> 00:26:20,708
Soinu haiek guztiak...
381
00:26:22,625 --> 00:26:25,291
Niretzat, Harry Partch itzela zen.
382
00:26:25,833 --> 00:26:29,041
Eta pentsatzea etxegabe
bat zela, bohemioa,
383
00:26:29,250 --> 00:26:31,458
eta bere instrumentuak
asmatzen zituela.
384
00:26:32,000 --> 00:26:36,291
Atsegin dut pentsatzea nire lanak
ikusmenarekin eta gorputzarekin zerikusia duela.
385
00:26:37,208 --> 00:26:41,000
Instrumentuak ikusi nahi ditut agertokian,
eta ederrak izan daitezen nahi dut.
386
00:26:41,083 --> 00:26:44,916
Eta nahi dut,
baita ere, musikariak
387
00:26:45,166 --> 00:26:49,000
parte aktiboa izatea,
388
00:26:49,875 --> 00:26:52,916
oso parte aktiboa izatea,
ekoizpen osoan.
389
00:26:53,333 --> 00:26:58,791
Nik instrumentuak asmatzen nituen
bitartean, riff klasikoak jotzen genituen.
390
00:26:58,958 --> 00:27:03,375
Eskema oso soil bat aurkitu,
eta behin eta berriro jotzen genuen...
391
00:27:04,000 --> 00:27:06,625
gero atseden hartzen genuen eta
beste bat jotzen genuen.
392
00:27:06,708 --> 00:27:10,125
Scottek nire bateria zaharra
zeukan, sotoan,
393
00:27:10,375 --> 00:27:13,541
bai eta, onena,
bidoi handi batzuk ere.
394
00:27:13,666 --> 00:27:16,625
Bidoiei mazoaz
ematen zien.
395
00:27:19,000 --> 00:27:21,000
Ronek baxua eta
anplifikadore bat zituen.
396
00:27:21,083 --> 00:27:23,083
Utzi sentimenduari
kontrola hartzen,
397
00:27:23,166 --> 00:27:26,833
eta egin bat sortzen ari garen
soinu zoragarri honekin...
398
00:27:26,875 --> 00:27:29,375
Batzuetan zerbait
pizten zitzaidan buruan,
399
00:27:29,708 --> 00:27:32,416
batzuetan, soinu bat sortzeko,
gitarra kolpekatzen nuen.
400
00:27:33,083 --> 00:27:34,791
Lap steel bat zuten,
401
00:27:34,916 --> 00:27:38,000
eta nota bakarrean afinatzen zituzten
soka guztiak, mi notan.
402
00:27:38,208 --> 00:27:40,583
Aireratzear zen
hegazkin bat zirudien...
403
00:27:44,291 --> 00:27:46,291
Zuku-makina bat
ere bagenuen handik.
404
00:27:46,958 --> 00:27:49,458
Eta Jimofonoa.
Kono bat zen,
405
00:27:49,541 --> 00:27:54,750
12 zentrimetro inguruko
ahoa zuen muturrean.
406
00:27:55,166 --> 00:27:58,041
Mikrofonoa ahoan sartzen zenuenean
horrela egiten zuen...
407
00:28:01,041 --> 00:28:03,041
Pixka bat gehiago
jaitsiz gero...
408
00:28:05,666 --> 00:28:08,333
Are baxuagoa bilakatzen zen,
eta azkenean...
409
00:28:10,541 --> 00:28:13,500
Davek jotzen zituen
instrumentu horietako batzuk.
410
00:28:13,625 --> 00:28:17,958
Mikrofonoarekin egitea gustatzen zitzaidan
lehen gauzetako bat arnasa hartzea zen.
411
00:28:22,166 --> 00:28:25,041
Eta horrela sortu
zen Asthma Attack.
412
00:28:28,666 --> 00:28:30,875
Hori bai zela
musika askea.
413
00:28:44,833 --> 00:28:48,416
Gau batez, LSDa hartuta
gau osoa esna igaro ondoren,
414
00:28:48,541 --> 00:28:50,666
Ronen gelan geunden denok eta,
415
00:28:50,750 --> 00:28:53,333
esan nien:
"Eta taldearen izena zer?"
416
00:28:53,500 --> 00:28:56,541
Ronek esan zuen: "Ados,
jarri diezaiogun The Stooges,
417
00:28:56,666 --> 00:29:00,125
ze, guk ez dugu ezer txarrik egiten,
baina jendea gu zirikatzen ari da beti.
418
00:29:00,833 --> 00:29:04,083
Baina The Psychedelic
Stooges izango gara".
419
00:29:26,416 --> 00:29:28,958
Hara, ganoraz jotzen ere ez zekiten
lagun-talde bat,
420
00:29:29,041 --> 00:29:30,958
eta Grande Ballroom antzokian
jotzera zihoazen.
421
00:29:31,083 --> 00:29:33,666
Ikusleak aho zabalik zeuden.
422
00:29:33,875 --> 00:29:37,625
Iggy aurpegi zuriarekin agertu zen,
bere xurgagailua jotzen.
423
00:29:38,250 --> 00:29:42,375
Aurpegia zuriz margotuta neraman,
eta buruan aluminiozko afro ileordea.
424
00:29:42,541 --> 00:29:46,500
Haurdunaldirako soineko batekin ateratzen nintzen,
eta edozer gerta zitekeen.
425
00:29:46,750 --> 00:29:49,250
Adibidez gauzak jaurtitzen genituen,
eta zarata atera.
426
00:29:49,416 --> 00:29:50,958
Tarta bat bota
nezakeen, adibidez.
427
00:29:51,416 --> 00:29:56,125
Saiatu nintzen taldekoek
bertsio bat egin zezaten lortzen.
428
00:29:56,375 --> 00:29:59,708
Zer izan zitekeen
taldeak jotzeko besteko erraza,
429
00:29:59,875 --> 00:30:03,375
eta nik abesteko moduko erraza,
baina erritmoduna?
430
00:30:03,541 --> 00:30:06,166
Zorigaiztoko
esperimentua izan zen:
431
00:30:06,250 --> 00:30:09,208
Jay and the Americans taldearen
"She Cried" egin genuen.
432
00:30:21,416 --> 00:30:23,291
Horraino iritsi ahal izan genuen.
433
00:30:23,375 --> 00:30:26,958
Itzel irteten zitzaigun,
orain bertan jo ahalko nuke.
434
00:30:27,083 --> 00:30:30,666
Behin, entsegu batean,
gitarra bat eman nion Roni,
435
00:30:30,750 --> 00:30:32,333
eta esan nion:
"Egin zuk,
436
00:30:32,458 --> 00:30:34,708
nik ez dut hain ongi egiten
zati instrumentala".
437
00:30:34,791 --> 00:30:36,708
Eta Davek baxua hartu zuen.
438
00:30:37,166 --> 00:30:42,041
Gure managerra etxera etorri zen
eta nik haserre-abesti bat inprobisatu nion,
439
00:30:42,625 --> 00:30:44,125
eta berriro hasi nintzen...
440
00:30:44,208 --> 00:30:47,833
Ez nuen beste modurik
gizon hari, sekula begiko izan ez nuenari,
441
00:30:47,958 --> 00:30:49,833
nion ernegua adierazteko.
442
00:30:49,875 --> 00:30:51,541
Saltoka hasi nintzen,
443
00:30:51,583 --> 00:30:56,250
txinpanzeek edo babuinoek
borrokatzera doazenean egiten duten bezala.
444
00:30:57,125 --> 00:30:59,000
Hori egiten hasi eta berehala,
445
00:31:00,833 --> 00:31:02,125
Asheton anaiak ere
jo eta ke hasi ziren.
446
00:31:14,541 --> 00:31:17,583
Lehen aldia zen haiek biak
447
00:31:18,875 --> 00:31:24,666
hain motibatuta ikusten nituela,
inor imitatu gabe.
448
00:31:24,916 --> 00:31:26,791
Haiena zen zerbaitekin.
449
00:31:28,166 --> 00:31:30,750
Ashton anaiengan gizon
primitiboak aurkitu nituen.
450
00:31:47,041 --> 00:31:49,791
Anai-arrebok,
iritsi da gozatzeko unea!
451
00:31:50,125 --> 00:31:52,875
Iritsi da lekuko izateko ordua!
452
00:31:53,250 --> 00:31:56,958
Eta jakin nahi dut ea lekuko izateko
prest zaudeten! Prest al zaudete?
453
00:31:57,041 --> 00:32:00,708
Hemen duzue lekukotza!
The MC5!
454
00:32:17,500 --> 00:32:20,333
Fred Smith Kathy Asheton-en bikotea zen.
455
00:32:20,375 --> 00:32:23,208
Scott, Ron eta ni Kathyrekin joan ginen,
456
00:32:23,291 --> 00:32:27,291
MC5 ikustera, oraindik ere
bertsioen talde bat zirenean.
457
00:32:28,083 --> 00:32:30,625
Jarrera zuten, handiustea,
458
00:32:30,708 --> 00:32:35,583
R&B, rock eta soul musika jotzen zuten,
eragin ingelesarekin.
459
00:32:38,791 --> 00:32:42,625
Gogoan dut gau batez
Detroitera joan ginela
460
00:32:42,708 --> 00:32:45,583
negoziatzen saiatzera,
haien teloneroak izateko.
461
00:32:45,708 --> 00:32:48,958
Haien lokaleko atea
oso sendoa zen,
462
00:32:49,041 --> 00:32:52,208
eta Scott, Ron eta ni
han gelditu ginen, izoztuta,
463
00:32:52,333 --> 00:32:55,791
atean zehar
"Kick out the Jams" entzuten,
464
00:32:55,875 --> 00:32:57,208
horrelako zerbait...
465
00:33:03,208 --> 00:33:07,250
Sinplea zen,
eta oso indartsua.
466
00:33:07,333 --> 00:33:09,666
Antzeko zerbait
lortu behar genuen.
467
00:33:13,500 --> 00:33:15,791
Musu truk jotzen genuen eurekin,
468
00:33:16,000 --> 00:33:18,625
elizetako sotoetan,
gaztetxeetan...
469
00:33:19,416 --> 00:33:22,541
eta telonero izan ginen Ballroom-ean
emandako kontzertu batzuetan.
470
00:33:23,208 --> 00:33:26,083
Modu askotan bat egin genuen
haien zirkuarekin.
471
00:33:33,166 --> 00:33:36,916
MC5 taldekoak
gu baino askoz komunistagoak ziren.
472
00:33:37,541 --> 00:33:41,208
Taldeko jauntxoa
John Sinclair zen.
473
00:33:41,541 --> 00:33:44,250
Erabateko erasoa kulturari
edozein baliabide erabiliz,
474
00:33:44,333 --> 00:33:47,000
hala nola rocka, drogak,
edo kaleetan larrua jotzea.
475
00:33:47,375 --> 00:33:48,666
Guretzat...
476
00:33:49,291 --> 00:33:53,625
mendebaldeko
gizarte-egitura orokorra
477
00:33:53,750 --> 00:33:55,583
suntsitzen ari da
478
00:33:58,041 --> 00:34:02,666
eta hauxe da kultura horren
aurkako erasoa sendotzeko unea.
479
00:34:05,083 --> 00:34:09,583
Sinclair-en mendeko super-organizazioan
talde txikiak sortu ziren:
480
00:34:09,625 --> 00:34:15,375
batetik MC5 komuna,
eta gero Trans-love Energies elkartea.
481
00:34:15,458 --> 00:34:18,291
Gero eta politikoago
bilakatzen ari ziren.
482
00:34:18,375 --> 00:34:20,583
Pantera Beltzen
antzekoak izan nahi zuten,
483
00:34:20,625 --> 00:34:23,250
eta Pantera Zuria
izeneko alderdia sortu zuten.
484
00:34:23,541 --> 00:34:26,125
Egia esan,
barregarria zen.
485
00:34:26,291 --> 00:34:29,750
Horretan ez sartzen saiatu ginen.
Ezertan ere ez sartzen saiatu ginen.
486
00:34:30,208 --> 00:34:34,291
Eta suposatzen dut horregatik
esaten zigutela "nihilista", behin eta berriro.
487
00:34:34,458 --> 00:34:38,250
Baina, azkenean,
Johnek bere boterea ezarri zuen,
488
00:34:38,541 --> 00:34:41,291
eta MC5ekin batera
joateko eskatu zigun,
489
00:34:41,375 --> 00:34:45,791
Batzar Demokratikoan jotzera,
Chicagon, 1968an.
490
00:34:45,875 --> 00:34:49,083
Iskanbila odoltsuekin amaitu zen.
491
00:34:57,791 --> 00:35:00,166
Nik ez nuen joan nahi,
eta berak
492
00:35:00,625 --> 00:35:03,333
"Edo gurekin, edo gure kontra"
diskurtsoa erabili zuen.
493
00:35:03,416 --> 00:35:05,375
Ez nuen bere
jokoan erori nahi,
494
00:35:06,500 --> 00:35:08,416
baina ez nuen ezer esan,
495
00:35:08,541 --> 00:35:11,250
eta gelan zehar
itzulipurdiak egiten hasi nintzen.
496
00:35:13,041 --> 00:35:14,708
Hura izan zen
nire erantzuna.
497
00:35:14,791 --> 00:35:20,291
Ez zitzaidan besterik bururatu,
ez dakit zergatik.
498
00:35:20,750 --> 00:35:25,666
Ezin nuen ezetz esan,
baina ez nuen baietz esango, ezta ere.
499
00:35:26,416 --> 00:35:29,541
Azkenean handik alde egin zuen.
Ondo akordatzen naiz.
500
00:35:29,625 --> 00:35:33,166
Gu ez ginen horrelakoak,
eta azkenean aterako zen.
501
00:35:38,375 --> 00:35:39,791
Handik gutxira,
502
00:35:39,875 --> 00:35:43,416
Ikasleen Sondikatuan
jo genuen, Michiganen,
503
00:35:44,041 --> 00:35:46,541
eta diskoetxe bateko bat
ikustera etorri zaitzaigun.
504
00:35:47,041 --> 00:35:50,000
Wayne Kramer-ek
gomendatu zion:
505
00:35:50,541 --> 00:35:52,625
"Gure anaia txikia
ikustera joan beharko zenuke".
506
00:35:52,875 --> 00:35:56,000
Wayne Kramer izan zen,
ez dut sekula ahaztuko.
507
00:35:56,083 --> 00:35:56,625
DANNY FIELDS,
THE STOOGES ETA
RAMONES-EN MANAGERRA
508
00:35:56,626 --> 00:35:59,583
Esan zuen: "Uste dut gu
zure gustukoak bagara,
509
00:36:00,041 --> 00:36:03,791
gure anaia txikia ere
asko gustatuko zaizula."
510
00:36:04,708 --> 00:36:06,916
Profetikoa izan zen.
511
00:36:09,333 --> 00:36:11,333
Iggy eta The Stooges ziren.
512
00:36:11,416 --> 00:36:13,625
Eta galdetu nion:
"Noiz ikusi ahalko ditut?"
513
00:36:13,833 --> 00:36:17,500
Arratsalde hartan Michiganeko unibertsitatean
jotzen zutela esan zidan.
514
00:36:17,541 --> 00:36:20,125
Bidea gurutzatu nuen,
eskailerak igo nituen,
515
00:36:20,166 --> 00:36:25,375
eta musika sineskaitz hura
entzun nuen korridoreetan durundatzen.
516
00:36:26,166 --> 00:36:29,875
Itzela zen.
Musikak herrestan ninderaman.
517
00:36:30,750 --> 00:36:33,250
Eta galdetzen didate:
"Noiz ikusi zenuen Iggy lehen aldiz?"
518
00:36:33,333 --> 00:36:36,416
Baina ez nituen ikusi,
ikusi aurretik entzun egin nituen.
519
00:36:49,333 --> 00:36:54,166
Gero Iggy ikusi nuen, frontmana.
Perfektua zela pentsatu nuen.
520
00:36:55,916 --> 00:36:59,833
Bozgorailuak topera jartzen genituen,
eta aretoa burrunbarazten zuten.
521
00:37:00,291 --> 00:37:03,208
Soinuak errebotatu egiten zuen,
alde guztietatik zetorren.
522
00:37:03,291 --> 00:37:06,041
Imaginatu hainbat Marshall 10ean.
523
00:37:06,250 --> 00:37:09,416
Hemen aurkitu
gintuen Danny Fieldsek.
524
00:37:09,750 --> 00:37:12,458
Johnek ere taula horretan jo zuen.
525
00:37:12,666 --> 00:37:16,208
Toki hau beteta zegoen, egin kontu...
60ko hamarkadaren bukaera zen,
526
00:37:16,333 --> 00:37:17,708
1968 edo.
527
00:37:18,166 --> 00:37:20,708
Elektra Records-eko harreman
publikoetako arduraduna zen.
528
00:37:20,833 --> 00:37:26,041
Taulatik jaitsi ginenean, diosku:
"Zer deritzozue izar bilakatzeari?".
529
00:37:26,250 --> 00:37:28,583
"Bai, bai, noski. Atera ezazue
morroi hau hemendik!"
530
00:37:28,625 --> 00:37:29,833
Baina benetan zihoan!
531
00:37:29,916 --> 00:37:31,916
Elektra Recordseko
buruari deitu nion
532
00:37:31,958 --> 00:37:34,166
eta esan nion:
"Bi talde ikusi ditut, oso onak.
533
00:37:34,333 --> 00:37:37,208
Bata oso ezaguna da hemen,
534
00:37:37,291 --> 00:37:40,791
jarraitzaileak dituzte, eta 2.000 edo 3.000
lagunentzat jotzen dute.
535
00:37:40,875 --> 00:37:44,750
Bestea hastapenetan dago".
536
00:37:44,833 --> 00:37:46,333
Jac-ek esan zuen:
537
00:37:46,335 --> 00:37:50,333
"Ea talde ezagunak 20.000 onartzen dituen,
eta talde txikiak, 5.000".
538
00:37:50,416 --> 00:37:53,500
Egun hartan bertan sinatu zuten biek,
asteburua zen,
539
00:37:53,791 --> 00:37:56,333
1968ko irailaren 22a.
540
00:37:57,041 --> 00:38:00,041
Ikuskizunaren industria
ez da atsegina.
541
00:38:00,043 --> 00:38:00,791
THE STOOGES-EK ETA MC5-EK
ELEKTRA RECORDS-EKIN SINATU DUTE
542
00:38:00,793 --> 00:38:07,458
Eta esan behar dut taldeari laguntza
eman zioten pertsona guztien artean,
543
00:38:07,500 --> 00:38:11,083
MC5 izan zirela zintzoenak.
544
00:38:11,416 --> 00:38:15,083
Sinatu eta berehala,
profesionalago sentitzen hasi ginen.
545
00:38:15,791 --> 00:38:20,125
Konturatu ginen ez genuela zertan
The Psychedelic Stooges izan,
546
00:38:20,500 --> 00:38:22,000
The Stooges izango ginen.
547
00:38:22,083 --> 00:38:24,750
RON: "Esan Iggyri Mow Howardi
deitu behar diodala, oraintxe bertan!
548
00:38:24,833 --> 00:38:27,833
Ronek Moe Howardi deitu zion,
ondo iruditzen zitzaion jakiteko.
549
00:38:30,500 --> 00:38:32,791
RON: "Kaixo, Howard
jaunarekin jarriko nauzu, mesedez?"
550
00:38:34,166 --> 00:38:36,666
MOE: "Ni naiz Howard jauna. Zer nahi duzu?
551
00:38:36,668 --> 00:38:40,458
RON: "Howard jauna, Ron naiz,
eta Michiganetik deitzen ari naiz, Ann Arbortik.
552
00:38:40,460 --> 00:38:42,916
THE STOOGES izeneko talde bat dugu,
eta jakin nahi genuke
553
00:38:42,918 --> 00:38:44,875
ea ondo deritzozun guk
izen hori erabiltzeari."
554
00:38:45,250 --> 00:38:47,375
MOE: "Bost axola niri
nola deitzen zareten,
555
00:38:47,416 --> 00:38:49,583
THE THREE STOOGES
deitzen ez zareten bitartean".
556
00:38:50,708 --> 00:38:52,916
RON: "Primeran! Aurrerantzean,
THE STOOGES izango gara!".
557
00:38:53,333 --> 00:38:54,416
JIM: "Pozten naiz!"
558
00:38:54,458 --> 00:38:56,666
Ron bere une gorenean zegoen;
559
00:38:56,708 --> 00:39:01,250
hurrengo hileetan
bi riff handi sortu zituen:
560
00:39:02,625 --> 00:39:05,041
"I wanna be your dog"
eta "No fun".
561
00:39:05,125 --> 00:39:07,333
Orduan, tarte batez, irten
eta abesti haiek jotzen genituen,
562
00:39:07,375 --> 00:39:11,458
eta gogoan dut bata zein bestea
entzun zituztenean
563
00:39:11,541 --> 00:39:16,791
MC5-ekoek bekaina pixkat igo,
eta "Oso riff onak" esan zutela.
564
00:39:30,833 --> 00:39:35,541
THE STOOGES NEW YORK-EN
565
00:39:41,958 --> 00:39:43,583
Ikaragarri gustatu zitzaigun.
566
00:39:43,708 --> 00:39:46,583
Guztiok maite genuen New York.
567
00:39:46,833 --> 00:39:48,875
Hango gauza batzuk
568
00:39:48,916 --> 00:39:53,250
existitu ere ez ziren egiten,
Midwesteko gazte batentzat.
569
00:40:04,291 --> 00:40:06,416
Velvet-en disko bat
entzuten ibilia nintzen.
570
00:40:06,666 --> 00:40:08,333
Oso-oso ona zen.
571
00:40:09,000 --> 00:40:10,500
Eta sinplea.
572
00:40:11,041 --> 00:40:14,916
Soiltasun hark, eta burrunbak
eta giro haietako batzuek
573
00:40:15,416 --> 00:40:17,333
eragin handia
izan zuten gugan.
574
00:40:23,375 --> 00:40:25,750
Horregatik, John Cale
proposatu zigutenean,
575
00:40:25,833 --> 00:40:28,208
guretzat perfektua
izango zela pentsatu genuen.
576
00:40:28,791 --> 00:40:32,666
Disko hura ez zen berdina izango
Nueva Yorkera eraman izan ez bagenu...
577
00:40:32,668 --> 00:40:34,958
JOHN CALEK EKOITZIA
578
00:40:34,960 --> 00:40:37,041
...eta pertsona harentzat
jo izan ez bagenu.
579
00:40:37,416 --> 00:40:39,208
Berarentzat jo genuen.
580
00:40:39,416 --> 00:40:42,833
Gogoan dut kapa zuri bat
zeramala soinean,
581
00:40:42,875 --> 00:40:46,333
Beyond the valley of the dolls
filmeko Z-Man-en antzekoa.
582
00:40:47,458 --> 00:40:49,458
Nico ekarri zuen,
zenbait aldiz.
583
00:40:49,460 --> 00:40:53,875
Morticia eta
Gómez ematen zuten.
584
00:40:54,166 --> 00:40:55,041
Prest!
585
00:40:55,125 --> 00:40:56,958
Diskoa grabatu genuenean
586
00:40:58,125 --> 00:41:01,666
ez genuen taldearen hartualdi txukun
bakar bat lortzen
587
00:41:02,125 --> 00:41:04,041
nik dantza
egiten ez banuen.
588
00:41:08,541 --> 00:41:13,791
Hantxe jartzen nintzen eurekin batera,
mikrofonorik gabe,
589
00:41:14,291 --> 00:41:17,250
eta dantza edo salto egiten nuen,
alde batetik bestera....
590
00:41:17,333 --> 00:41:19,500
edozer egiten nuen,
hartualdi on bat lortzeko.
591
00:41:24,500 --> 00:41:27,833
Estudioa oso gela txikia zen,
592
00:41:28,166 --> 00:41:30,583
eta peep show baten gainean zegoen,
Times Square-n.
593
00:41:30,666 --> 00:41:33,916
R&B estudio bat zen,
Jerry Ragovoyk zuzendua,
594
00:41:33,958 --> 00:41:35,958
eta bozgorailu
txiki-txikiak zituen.
595
00:41:36,541 --> 00:41:40,208
Gure Marshallekin iritsi ginenean
zur eta lur gelditu ziren.
596
00:41:42,083 --> 00:41:43,958
Teknikariak esan zigun:
597
00:41:44,208 --> 00:41:47,000
"Baina Jerry Ragovoyk honela egiten du..."
598
00:41:47,041 --> 00:41:49,500
Bost axola niri Jerry Ragovoy putaseme hori!
599
00:41:49,501 --> 00:41:51,208
Ez duzu ulertzen.
600
00:41:55,375 --> 00:42:00,041
Calek azkenean bozgorailuak 9an jartzea
lortu zuen. Akordio hartara iritsi ginen.
601
00:42:07,458 --> 00:42:08,833
Lau abesti geneuzkan.
602
00:42:09,083 --> 00:42:13,500
"Dog", "Fun", "69" eta "Ann".
603
00:42:13,541 --> 00:42:15,833
Eta ideia zen
kanta bakoitzak
604
00:42:16,000 --> 00:42:19,583
abestutako zati bat edukitzea,
bi minutu ingurukoa,
605
00:42:19,791 --> 00:42:23,750
eta gero hamar minutu inguruko
inprobisazioa, riffaren gainean.
606
00:42:24,125 --> 00:42:26,541
Grabaketa entzun
genuenan pentsatu genuen:
607
00:42:27,041 --> 00:42:30,666
"Abesti hauek oso onak dira,
lehen hiru minutuak ondo daude".
608
00:42:31,083 --> 00:42:34,375
Baina hortik aurrera,
pentsatu nuen:
609
00:42:34,416 --> 00:42:39,333
"Ez dakit ondorengo zazpi minutuak
hain onak ote diren..."
610
00:42:39,500 --> 00:42:41,166
Baina ez nuen ezer esan.
611
00:42:41,625 --> 00:42:45,250
Gero gizon zuhur
hura iritsi zen,
612
00:42:45,333 --> 00:42:48,041
disko-dendako jabea,
Jac Holzman.
613
00:42:49,000 --> 00:42:50,375
"Ez, ez, ez, ez...
614
00:42:50,376 --> 00:42:51,625
hau ezin dut saldu."
615
00:42:51,626 --> 00:42:53,000
"Ez dago abesti nahikorik."
616
00:42:53,750 --> 00:42:56,083
Eta, egia esan,
nik banekien arrazoi zuela.
617
00:42:57,625 --> 00:43:01,458
"Askoz abesti gehiago ditugu,
gorde beste saio bat guretzat."
618
00:43:13,291 --> 00:43:15,666
Abestien erdia baino gehiago
619
00:43:15,708 --> 00:43:19,166
Chelsea hotelean
idatzi genituen.
620
00:43:19,416 --> 00:43:22,958
Estudiora sartzeko bezperan
621
00:43:23,125 --> 00:43:29,000
"Not right" abestia
inoiz jo gabe geneukan.
622
00:43:29,083 --> 00:43:35,291
Abesti hura jo genuen lehen aldia
behin betikoa izan zen.
623
00:44:06,375 --> 00:44:08,083
Dave Alexander-ek
esan zuen:
624
00:44:11,375 --> 00:44:14,375
"Eta abestietako bati "om" mantra
jartzen badiogu?"
625
00:44:21,625 --> 00:44:23,833
Ez dakit Ron izan zen,
edo ni neu,
626
00:44:24,208 --> 00:44:27,583
baina bietako batek
melodia atera genuen, eta jotzen hasi ginen.
627
00:44:45,125 --> 00:44:47,291
Diskoan abesti hura
jarri ez bagenu
628
00:44:47,416 --> 00:44:52,541
eskubete rock abesti besterik
ez genuen izango, oso antzekoak.
629
00:45:06,125 --> 00:45:08,208
Aldarrikapen bat izan zen,
630
00:45:08,250 --> 00:45:11,708
beste banden antzekoak ez ginela
adierazi nahi genuen.
631
00:45:19,250 --> 00:45:21,333
Dave-k gure historia
aldatu zuen.
632
00:45:32,208 --> 00:45:36,041
Iruditzen zitzaidan
633
00:45:37,291 --> 00:45:40,500
diskoa garbia zela, txikia,
ongi antolatua,
634
00:45:41,375 --> 00:45:43,291
kolpe zorrotz,
zuzen, txiki bat zen,
635
00:45:43,750 --> 00:45:49,208
eta oso harro nengoen abestien
argitasunaz.
636
00:45:51,041 --> 00:45:53,333
Evening of Light
bideoklipa, Nico eta Iggy Pop-ekin.
Egilea: François de Menil. 1969
637
00:45:53,335 --> 00:45:57,625
ASTE BATZUK NICO-REKIN
638
00:45:59,250 --> 00:46:00,791
Ezagutzen nituenetatik,
639
00:46:01,041 --> 00:46:04,291
Niko zen kulturaz eta arteaz
gehien zekien emakumea,
640
00:46:04,375 --> 00:46:05,833
eta oso ederra zen.
641
00:46:05,958 --> 00:46:09,916
Nik baino hamar urte gehiago zituen,
eta artearekin lotutako ia edozertaz
642
00:46:10,208 --> 00:46:11,958
zuen iritzi bat.
643
00:46:12,041 --> 00:46:13,291
Eta nik entzun
egiten nion.
644
00:46:13,458 --> 00:46:17,000
Eragin handia izan zuen nigan;
pixka bat gehiago zoratu ninduen, behar bada.
645
00:46:17,125 --> 00:46:19,250
Pare bat astez
gelditu zen, uste dut.
646
00:46:19,375 --> 00:46:23,000
Taldekoek gorroto zuten
etxean emakume bat edukitzea.
647
00:46:23,958 --> 00:46:26,583
Hasieran gaizki hartu genuen
bera han egotea.
648
00:46:27,083 --> 00:46:28,250
...kaka zaharra!
649
00:46:28,375 --> 00:46:32,333
Denbora guztia batera ematen zuten,
eta ez ginen asko irteten.
650
00:46:32,541 --> 00:46:36,375
Baina txarrena zen
lokalera ere eramaten zuela.
651
00:46:36,458 --> 00:46:38,750
Lokalean neskalagunik
eta poliziarik ez!
652
00:46:39,208 --> 00:46:40,583
Han esertzen zen,
653
00:46:40,625 --> 00:46:45,000
guri begira, eta kritikak egiten zizkigun:
"Hau oso ona da".
654
00:46:45,083 --> 00:46:49,333
Nik uste minduta zegoela,
Lou Reedekin izandako zerbaitegatik, edo,
655
00:46:49,335 --> 00:46:54,541
eta Lou kritikatzen zuen
ni egiten ari nintzen zerbait atsegin zuen bakoitzean.
656
00:46:55,250 --> 00:46:58,708
"Askoz hobea zara...
Louk baino talentu handiagoa duzu".
657
00:46:59,333 --> 00:47:02,625
Berarekin gelditzen hasi ginen.
Aukera bat eman genion,
658
00:47:02,708 --> 00:47:05,208
pertsona interesgarria
eta zintzoa baitzen.
659
00:47:08,916 --> 00:47:11,708
Lehen diskoak harrera ona
izan zuen Detroit inguruko irratietan,
660
00:47:11,710 --> 00:47:13,750
Nazioarteko Azokako pabiloira
joan ginen jotzera, Queens-era,
661
00:47:13,751 --> 00:47:17,541
Baina, Elektra records-en sostengurik gabe,
porrot egin zuen estatu mailan.
662
00:47:17,543 --> 00:47:21,708
Ramones taldekoak hazi ziren tokitik gertu,
Joe Cocker-en teloneroak izateko.
663
00:47:21,710 --> 00:47:24,166
Badakizu, Joe Cockerek
abesten zuenean...
664
00:47:28,333 --> 00:47:32,375
jendea... zoratu egiten zen...
"Hori da!"
665
00:47:32,458 --> 00:47:34,166
Eta gero gu...
666
00:47:45,000 --> 00:47:50,791
50eko hamarkadan, rock and rolla guztiz
suntsitzeko modua aurkitu zuten.
667
00:47:50,833 --> 00:47:53,666
Lehenik, Elvis-en ordez
Fabian jarri zuten,
668
00:47:53,833 --> 00:47:58,041
eta gero Perry Como-k
bata zein bestea gainditu zituen.
669
00:47:58,666 --> 00:48:00,958
Berriro ere gertatzen ari zen.
670
00:48:01,708 --> 00:48:04,333
Garai hartan, rock and roll-a
bahitzen ari ziren...
671
00:48:04,335 --> 00:48:06,791
artista ustelez
eta manager gaiztoez
672
00:48:06,875 --> 00:48:11,083
osatutako talde politiko-industrial
baten eskuetan zegoen,
673
00:48:11,166 --> 00:48:14,916
eta edozer sortuko
zuten, baldin eta
674
00:48:14,918 --> 00:48:17,041
haien ustez produkturik
onena bazen.
675
00:48:17,166 --> 00:48:21,416
"Nahi baduzue, zein ez,
hori irentsi beharko duzue!"
676
00:48:21,791 --> 00:48:22,750
Herria baztertzen ari ziren,
haien jendea.
677
00:48:22,751 --> 00:48:26,083
TRAIZIO KULTURALA
678
00:48:26,085 --> 00:48:28,125
Traizio kulturala da.
679
00:48:30,333 --> 00:48:32,958
American Idol
larregi zegoen,
680
00:48:33,000 --> 00:48:36,458
eta talentu-programa
kursi pila bat,
681
00:48:36,625 --> 00:48:39,250
ikusle amerikarrentzat sortuak,
garai hartan,
682
00:48:39,291 --> 00:48:41,416
jendeak onartu nahi duena
baino gehiago.
683
00:48:41,458 --> 00:48:42,916
Dena zen...
684
00:48:46,250 --> 00:48:48,375
Marrakesh Express...
685
00:48:54,125 --> 00:48:56,416
Norbaitek esan
beharko du ezta?
686
00:48:56,500 --> 00:49:00,041
Maitasunaren eta bakearen
ekintza handienetako batzuk,
687
00:49:00,125 --> 00:49:04,000
Californiako....
bost maitasun urteetan,
688
00:49:05,916 --> 00:49:10,333
negozio-bileretan sortu ziren.
689
00:49:11,833 --> 00:49:14,375
Eta kiratsa zerion.
690
00:49:16,291 --> 00:49:18,291
Eta dario, oraindik.
691
00:49:37,208 --> 00:49:44,458
THE STOOGES LOS ANGELESERA
692
00:49:54,458 --> 00:49:58,666
1970ean gurutzatu genuen
lehen aldiz Mississipi ibaia
693
00:49:58,791 --> 00:50:00,625
"Fun House" grabatzeko,
694
00:50:00,666 --> 00:50:04,500
eta egunero, eguerdi aldera,
estudioan sartzen ginen
695
00:50:04,583 --> 00:50:06,791
egun guztia grabatzen
igarotzeko.
696
00:50:06,875 --> 00:50:11,208
Egun bakoitzeko abesti bat grabatzen genuen:
"Gaur 'Loose' egingo dugu".
697
00:50:11,791 --> 00:50:13,875
Eta ez genuen besterik egiten
egun osoan.
698
00:50:13,958 --> 00:50:17,208
Hurrengoana "Down on the street"
abestiaren txanda izan zen, eta abar.
699
00:50:17,250 --> 00:50:19,125
Gero pare bat egun
nahasketak egiten.
700
00:50:19,208 --> 00:50:21,416
Bi astetik behera izan ziren.
701
00:50:21,625 --> 00:50:24,583
Probak egiten ari ginen,
702
00:50:24,666 --> 00:50:28,291
musika bortitzago batekin,
espazio gehiagorekin.
703
00:50:28,500 --> 00:50:33,041
Miles Davis-en "Bitches Brew"
haren estilora, itxaroten genuen,
704
00:50:34,291 --> 00:50:36,708
eta James Brown
egiten ari zena
705
00:50:36,791 --> 00:50:39,291
Fred Wesley eta
Maceo Parker-ekin.
706
00:50:40,708 --> 00:50:44,125
Steve ikusi nuen,The Carnal Kitchen
izeneko bere taldearekin.
707
00:50:44,208 --> 00:50:47,500
"Jainko maitea, horrek
bai dakiela saxoa jotzen!"
708
00:50:47,750 --> 00:50:51,916
Ordurako idatzita zituen 1970
eta "Fun House", nik jotzeko zain.
709
00:50:52,375 --> 00:50:55,583
Iritsi zen "Fun House"-en txanda
eta esan zuen:
710
00:50:56,375 --> 00:50:58,541
"Jo tripia hartutako
Maceo Parker-ek bezala".
711
00:51:04,583 --> 00:51:07,375
Gauza interesgarriak egin genituen,
espazioarekin.
712
00:51:07,666 --> 00:51:12,458
Esate baterako,
perkusio oso minimalista,
713
00:51:13,333 --> 00:51:18,416
adibidez, kaxa lauko erritmoa markatzen,
baina amaiera asinkopatuekin.
714
00:51:27,833 --> 00:51:31,875
Eta, batzuetan, bi gitarra nagusi batera,
erritmorik gabe.
715
00:51:31,958 --> 00:51:34,291
hori ez da egiten
rock and rollean,
716
00:51:34,500 --> 00:51:37,125
ez omen da oso komertziala.
717
00:51:46,500 --> 00:51:49,791
Elektra estudioa zoragarria zen.
718
00:51:49,958 --> 00:51:53,500
Areto bakar bat zegoen,
ezin zen aukeratu.
719
00:51:53,625 --> 00:51:57,625
Intimoa zen, baina zabal egoteko
bezain handia.
720
00:51:57,666 --> 00:51:59,750
Alfonbra polit bat zuen.
721
00:51:59,916 --> 00:52:03,083
Nik nire bozgorailuak
erabiltzen nituen,
722
00:52:03,085 --> 00:52:06,416
ez nuen nahi ahotsek
estudio soinua izatea,
723
00:52:06,500 --> 00:52:08,666
gure lehen diskoan bezala.
724
00:52:08,668 --> 00:52:10,708
BRIAN ROSS MYRING
FUN HOUSE-KO SOINU TEKNIKARIA
725
00:52:10,710 --> 00:52:13,000
-Atril bat nahi al duzu?
-Ez, lasai.
726
00:52:13,750 --> 00:52:16,708
-Ron-ek dio baxua entzun nahi duela berriro.
-Piztu du.
727
00:52:16,791 --> 00:52:17,083
DON GALLUCCI
FUN HOUSE-KO PRODUKTOREA
728
00:52:17,085 --> 00:52:19,291
Grabatzen. Nahi duzuenean.
729
00:52:22,208 --> 00:52:25,125
Tropicana motelean
hartzen genuen ostatu.
730
00:52:25,625 --> 00:52:29,625
Behin, Warhol-ek bere gelako
atea irekita zuen
731
00:52:29,666 --> 00:52:31,166
eta agurtzera sartu nintzen.
732
00:52:31,500 --> 00:52:34,333
Esan zidan: "Zergatik
ez duzu zerbait abesten?
733
00:52:34,750 --> 00:52:36,583
Abestu egunkaria.
734
00:52:37,916 --> 00:52:40,083
Abestu egunkarian
jartzen duena."
735
00:52:41,333 --> 00:52:46,000
Oraindik ez dut guztiz ulertu,
baina berak hori nahi zuen.
736
00:52:46,125 --> 00:52:48,208
Han egon ginen bitartean,
737
00:52:48,291 --> 00:52:51,583
nire gelaren ondoan
Ed Sandersek hartu zuen ostatu.
738
00:52:51,708 --> 00:52:54,083
Une hartan
The Family idazten ari zen.
739
00:52:54,666 --> 00:52:58,958
Beti eduki izan dut
moda berriekiko interesa, baita ere.
740
00:52:59,166 --> 00:53:02,875
Maskota-denda bat zegoen,
txakurrena, batez ere, The Browser Boutique,
741
00:53:03,000 --> 00:53:05,500
Santa Monica-n zegoen.
Handik igaro nintzen behin...
742
00:53:05,625 --> 00:53:09,041
-Bai, bai...
-...eta txakurren lepoko gorri bat ikusi nuen.
743
00:53:09,375 --> 00:53:13,083
Pentsatu nuen: "Itzela izango zen
txakurren lepoko bat eramatea".
744
00:53:13,085 --> 00:53:14,791
Esan eta egin.
745
00:53:14,875 --> 00:53:18,000
Egunero jartzen nuen,
estudiora joateko.
746
00:53:18,041 --> 00:53:19,666
Ed Sanders-ek begiratu eta
esaten zidan:
747
00:53:20,833 --> 00:53:23,000
"Ez dakizu horrek
zer esan nahi duen, ezta?"
748
00:53:23,916 --> 00:53:26,250
Eta oraindik ere ez dakit!
749
00:53:27,291 --> 00:53:28,583
Modernoa zen.
750
00:53:28,833 --> 00:53:34,125
Behin paseatzera irten nitzen
eta Tropicanaren aurkako norabiden nindoala,
751
00:53:34,166 --> 00:53:38,208
Santa Monican,
Westmont kalearen kantoian, uste dut,
752
00:53:38,333 --> 00:53:42,833
Cadillac beltz bat ikusi nuen
ziztu bizian kalean behera...
753
00:53:43,291 --> 00:53:47,291
gogor galgatu behar izan zuen
ze oin bat errepidean nuen...
754
00:53:47,958 --> 00:53:51,333
Begiratu zidan eta...
seguru nago John Wayne zela, eta esan zuen:
755
00:53:51,750 --> 00:53:53,250
"Madarikatua!"
756
00:53:53,916 --> 00:53:56,250
40 urtetan behin ere ez nau ezerk
nire onetik atera
757
00:53:56,500 --> 00:53:58,875
baina zuk, Pilgrim,
arazo larregi eragin duzu gaur goizean!
758
00:53:58,958 --> 00:54:00,250
Inor hil ez denean!
759
00:54:00,458 --> 00:54:02,125
John Wayne-en Cadillac-a.
760
00:54:02,126 --> 00:54:05,125
Bolante-kolpe bat eman
eta berehala abiatu zen
761
00:54:05,458 --> 00:54:07,916
Dan Tana jatetxerako
norabidean.
762
00:54:09,000 --> 00:54:11,666
Eta hau da Whisky A Go-Go famatua
763
00:54:11,750 --> 00:54:13,333
dantza-leku gogokoena
764
00:54:13,416 --> 00:54:16,000
gailurra jo nahi duten modelo
eta aktore askorentzat.
765
00:54:16,083 --> 00:54:17,833
Goazen eta ikus dezagun
zertan ari diren gaur.
766
00:54:21,541 --> 00:54:24,208
Benetako "California
esperientzia" bat izan zen,
767
00:54:24,250 --> 00:54:28,375
eta hura ordaintzeko,
bi kontzertu eman genituen
768
00:54:28,458 --> 00:54:32,083
Whiskey A Go-Go klubean,
Los Angelesen,
769
00:54:32,166 --> 00:54:34,708
eta beste bi San Franciscon,
Fillmore klubean.
770
00:54:34,791 --> 00:54:38,833
Jendea aho zabalik gelditzen zen
jotzen genuen toki guztietan.
771
00:54:38,875 --> 00:54:41,916
Inork ez zuen, inoiz,
egiten genuenaren antzekorik ikusi.
772
00:54:54,791 --> 00:54:59,041
Midwestera itzuli ginenean
jaialdi garrantzitsuagoetan jotzen genuen,
773
00:55:00,000 --> 00:55:01,250
toki handiagoetan.
774
00:55:01,458 --> 00:55:04,041
Gure zuzenekoak
hobetzen ari ziren,
775
00:55:04,791 --> 00:55:10,000
"Fun House" oso disko ona zelako
zuzenetarako.
776
00:55:28,583 --> 00:55:31,458
Jaialdiak gero eta
handiagoak ziren,
777
00:55:31,541 --> 00:55:34,500
eta ezagunagoak
bilakatzen ari ginen.
778
00:55:35,083 --> 00:55:40,750
1970eko udan gertatu zen,
"Fun House" bukatu ondoren.
779
00:55:41,250 --> 00:55:45,000
Jendaurrera irten eta,
egin ohi den bezala,
780
00:55:46,166 --> 00:55:50,125
disko berria jotzen genuen osorik,
eta lehen diskotik ez genuen ezer egiten.
781
00:55:51,041 --> 00:55:56,166
Gogoan dut Johnny Ramone-n
aipu bat irakurri nuela,
782
00:55:56,250 --> 00:55:57,833
gu ikustera
etorri omen zen
783
00:55:57,916 --> 00:56:01,083
eta, antza denez, ezagutzen ez zituen
kanta gehiegi zeuden,
784
00:56:01,166 --> 00:56:02,500
eta ez zitzaion
batere gustatu.
785
00:56:05,750 --> 00:56:07,708
Gure azken konexiotik,
786
00:56:07,750 --> 00:56:12,083
Iggy hiru aldiz sartu eta irten da
pubikoaren artetik.
787
00:56:13,000 --> 00:56:16,125
Badirudi ikusleak gustura daudela,
eta bera ere bai.
788
00:56:25,625 --> 00:56:29,958
Taldeak oso argi zeukan
789
00:56:30,833 --> 00:56:33,583
ikuskizunaren teatralizazioa zer zen.
790
00:56:33,708 --> 00:56:35,833
Inoiz ere ez ziren mugitzen,
inoiz ez.
791
00:56:36,166 --> 00:56:40,083
40 minutuz, bateria-joleak ez zuen
begirada altxatzen,
792
00:56:40,416 --> 00:56:44,708
eta beste biak hiruzpalau zentimetro
mugitzen ziren,
793
00:56:45,041 --> 00:56:46,958
Ez genuen jakiten
zer gerta zitekeen...
794
00:56:47,083 --> 00:56:49,208
eta, hasieran,
795
00:56:49,458 --> 00:56:53,625
han goian egoten ginen, geldi,
796
00:56:55,541 --> 00:56:57,041
abeslaririk gabe.
797
00:56:57,125 --> 00:57:00,750
Iggy jendearen artean zegoen,
han lurrean nonbait,
798
00:57:00,916 --> 00:57:02,375
ez zegoen kantaririk.
799
00:57:02,416 --> 00:57:04,541
Eta guk jotzen
jarraitzen genuen,
800
00:57:04,625 --> 00:57:07,416
bera abesten hasten ez zen arte,
ez genuen beste ezer egiten.
801
00:57:08,458 --> 00:57:12,041
Azkenean igotzen zen,
eta abesten hasten zen.
802
00:57:12,166 --> 00:57:14,208
Kontua hori zen, ezta?
803
00:57:14,291 --> 00:57:16,500
Talde-lana egitea,
ikuskizun bat egiteko.
804
00:57:16,666 --> 00:57:18,666
Kontzertuak
egiteko duen moduak
805
00:57:18,708 --> 00:57:22,000
gogorarazten dizu bizitzan
momentua bizitzea dela garrantzitsuena.
806
00:57:22,291 --> 00:57:23,916
Gehienetan, behintzat.
807
00:57:24,083 --> 00:57:27,750
Baina momentu bakoitza da
gertatzen ari den biziena,
808
00:57:27,833 --> 00:57:30,125
ze, "sukaldaria
naizela sentitzen dut".
809
00:57:30,166 --> 00:57:30,875
"Guztiei eman behar diet
eskatzen dutena".
810
00:57:30,876 --> 00:57:32,250
MIKE WATT
BAXUA
811
00:57:32,251 --> 00:57:34,583
"Zer nahi duzu, patata frijituak?
Irabiaki bat?
812
00:57:34,666 --> 00:57:37,541
Bera badoa, bere buruan...
publikoarekin bat egiten du.
813
00:57:41,041 --> 00:57:42,458
Niretzat garrantzitsua zen
814
00:57:42,708 --> 00:57:46,416
publikoarekin konektatzea,
kontzertu guztietan.
815
00:57:47,333 --> 00:57:49,958
The Mothers of Invention-en
teloneroak ginen,
816
00:57:50,041 --> 00:57:53,958
nire ustez, teloneatu genuen
taldeetatik onena.
817
00:57:54,458 --> 00:57:57,375
Gure ikuskizuna
amaitzear zegoela,
818
00:57:57,625 --> 00:58:00,625
ez nekien ziur ea jendearengana
iristea lortu genuen.
819
00:58:00,626 --> 00:58:01,750
Taulatik jauzi egitearen asmakizuna
820
00:58:01,751 --> 00:58:05,166
Pare bat neska nahiko garai zeuden
821
00:58:05,500 --> 00:58:07,750
taularen aurre-aurrean,
822
00:58:07,791 --> 00:58:12,625
etzanda zeuden, eroso
eta erlaxatuta.
823
00:58:12,875 --> 00:58:14,791
Taularen ertzera
gerturatu nintzen
824
00:58:14,833 --> 00:58:17,708
haurrek batzuetan
egiten duten bezala,
825
00:58:17,750 --> 00:58:20,083
gurasoen arreta
erakarri nahi dutenean.
826
00:58:20,208 --> 00:58:23,000
Pentsatu nuen: "Nire
burua erortzen utziko dut,
827
00:58:24,125 --> 00:58:25,708
eta hartuko naute".
828
00:58:26,958 --> 00:58:28,541
Baina baztertu egin ziren.
829
00:58:30,291 --> 00:58:32,708
Ebakortzak, konpondu
behar izan nituenak,
830
00:58:32,750 --> 00:58:34,708
ezpainean iltzatu zitzaizkidan.
831
00:58:34,958 --> 00:58:38,416
Batzuetan gogoangarria zen,
eta beste batzuetan...
832
00:58:38,833 --> 00:58:42,833
Hara, ni mukizu bat nintzen,
rock talde batean,
833
00:58:42,916 --> 00:58:45,041
Midwestean uda ederrak
igarotzen ari zena.
834
00:58:45,083 --> 00:58:49,125
Eta batzuetan jaitsi egiten nintzen eta,
neska bat ikusten banuen, esaten nion:
835
00:58:49,208 --> 00:58:50,875
"Aizu, emango didazu
zure telefono zenbakia?"
836
00:58:51,083 --> 00:58:53,666
Deitzen dizudan
bakoitzean etorriko zara,
837
00:58:55,083 --> 00:58:56,916
eta asko poztuko naiz.
838
00:58:57,875 --> 00:59:01,833
Ikusita neuzkan
faraoien argazki asko,
839
00:59:01,916 --> 00:59:04,666
baita haien
neskameenak ere.
840
00:59:04,791 --> 00:59:08,000
Ikonografia egiptoarra
esaten zaiola uste dut.
841
00:59:08,625 --> 00:59:12,666
Asko harritu ninduen faraioek
ia inoiz ez zutela alkandorarik eramaten.
842
00:59:13,083 --> 00:59:16,125
Minutu bat barru, iragarkien ostean,
ekitaldi handi baten lekuko izango gara.
843
00:59:16,126 --> 00:59:19,208
GOOSE LAKE JAIALDIA,
1970EKO ABUZTUA
844
00:59:19,210 --> 00:59:23,291
Haziak landatuko ditugu, eta gero
porruak piztu eta festa egingo dugu.
845
00:59:36,625 --> 00:59:40,833
Jaialdi hura iritsi zenean
846
00:59:40,875 --> 00:59:43,791
maitasun askea,
borondate askea,
847
00:59:43,875 --> 00:59:46,500
eta nomadismo askea
defendatzen zuten taldeak
848
00:59:46,583 --> 00:59:50,750
drogen ontzian bor-bor egiten
hasiak ziren Detroiten.
849
00:59:51,250 --> 00:59:53,166
Goraino jartzen ginen.
850
00:59:57,666 --> 01:00:01,291
Kanpadenda batean negoen,
jende zoro harekin,
851
01:00:02,166 --> 01:00:04,916
eta, jo aurretik,
852
01:00:04,958 --> 01:00:08,333
ustez kokaina zen zerbait
hartu nuen, hainbeste,
853
01:00:08,375 --> 01:00:10,750
ezen amnesia izan nuen,
854
01:00:10,833 --> 01:00:15,583
eta nolabaiteko ikusmen-nahasmendu
bertikal bat.
855
01:00:15,833 --> 01:00:19,833
Lehenako telebistetan
gertatzen zen bezala,
856
01:00:19,958 --> 01:00:22,833
irudia mugitu
egiten zen, etengabe.
857
01:00:23,083 --> 01:00:24,625
Nor nintzen ere
ez nuen gogoratzen,
858
01:00:24,750 --> 01:00:28,500
eta bat-batean gogoratu nintzen
zerbait egin behar nuela.
859
01:00:57,875 --> 01:01:00,291
Dave bere onetik
atera zen, guztiz.
860
01:01:01,041 --> 01:01:04,166
Erabat mozkortu zen
kontzertua hasi aurretik,
861
01:01:04,208 --> 01:01:05,708
ezin zuen kanta bat ere jo.
862
01:01:05,833 --> 01:01:09,666
Teknikarietako batek bere bozgorailuaren
bolumena jaitsi zuen
863
01:01:09,708 --> 01:01:13,333
baina berak jotzen jarraitu zuen,
ez zen konturatu ere egin, itzalita zegoela.
864
01:01:13,708 --> 01:01:15,208
Diru asko irabazten genuen.
865
01:01:15,333 --> 01:01:19,958
Dannyk jende potoloa ekarri zuen
New Yorketik gu ikustera.
866
01:01:20,458 --> 01:01:24,166
Rod Stewart-ekin eta
The Faces-ekin batera jotzen genuen..
867
01:01:24,416 --> 01:01:25,666
Ondo egin nahi genuen.
868
01:01:25,750 --> 01:01:27,333
Taulara igo nintzenean,
ez zegoen baxurik.
869
01:01:27,875 --> 01:01:30,500
Ohi baino oldarkorrago
jarri nintzen.
870
01:01:30,750 --> 01:01:33,041
Hesira iristen
saiatu nintzen,
871
01:01:36,291 --> 01:01:37,791
baina ez zidaten utzi.
872
01:01:37,875 --> 01:01:43,041
Lubaki antzeko bat bat zegoen,
eta zaldizko polizia.
873
01:01:44,416 --> 01:01:46,291
Orduan oihuka hasi nintzen:
874
01:01:46,333 --> 01:01:51,333
"Tira! Bota hesia!". Hala esan nien:
"Bota hesia behera!"
875
01:01:53,458 --> 01:01:56,291
The Stooges-eko liderrak
burua galdu du.
876
01:01:56,500 --> 01:01:58,750
Uste dut hesia pare bat aldiz
eraso zutela.
877
01:01:59,000 --> 01:02:03,625
Hesiaren gainetik salto egin du
eta bozgorailuaren seinalea galdu dugu.
878
01:02:03,708 --> 01:02:05,916
Ez dut gogoratzen
nola atxilotu ninduten.
879
01:02:06,208 --> 01:02:09,500
Oroitzen dudan bakarra da
kontzertua bukatu ondoren eserita egotea,
880
01:02:09,583 --> 01:02:13,291
lur jota, eta Ronnie Wood
eta Rod Stewart ikustea
881
01:02:13,375 --> 01:02:16,541
Mateus edaten,
kontzerturako prestatzen.
882
01:02:17,208 --> 01:02:19,625
Hura zen haien estupefazientea.
883
01:02:29,458 --> 01:02:31,666
Iggy-k taldetik bota zuen,
884
01:02:32,125 --> 01:02:35,875
baina, egiazki, ez guztiz,
Davek alde egin nahi baitzuen.
885
01:02:36,875 --> 01:02:38,791
Bai, gaizki sentitu nintzen,
886
01:02:40,541 --> 01:02:42,250
baina uste nuen, baita ere,
ez zuela zentzurik
887
01:02:42,251 --> 01:02:45,000
taldean bere lana serioski
hartzen ez zuen norbait edukitzeak,
888
01:02:45,083 --> 01:02:47,041
taldean egon
nahi ez bazuen.
889
01:02:48,541 --> 01:02:51,125
Ez genion lagunak
izateari utzi.
890
01:02:59,666 --> 01:03:02,416
Bere gurasoek deitu zidaten,
ospitalean zegoela esateko.
891
01:03:02,666 --> 01:03:06,666
Pankrea handituta zeukan,
892
01:03:07,541 --> 01:03:09,666
senda zitekeena,
893
01:03:10,250 --> 01:03:12,500
baina zaina barneko
bide bat zuen jarrita,
894
01:03:14,958 --> 01:03:18,333
eta berak handik alde egin nahi zuen,
etxera joateko eta garagardo bat edateko.
895
01:03:20,458 --> 01:03:24,666
Azkenean lasaigarriak eman zizkioten,
inkontziente utzi arte.
896
01:03:25,000 --> 01:03:30,458
Konorterik gabe zegoela neumonia bat
harrapatu zuen, eta hark hil zuen.
897
01:03:34,500 --> 01:03:36,333
Bi disko grabatu zituen,
898
01:03:38,416 --> 01:03:42,500
rock and roll talde famatu batean
parte hartu zuen...
899
01:03:43,750 --> 01:03:46,750
nahi izan zuen
guztia lortu zuen.
900
01:03:48,041 --> 01:03:50,083
Joateko prest zegoen.
901
01:03:55,958 --> 01:04:01,125
Goian bego. DAVE
1947-1975
902
01:04:07,708 --> 01:04:09,083
1971. urtearen amaiera arte
903
01:04:09,166 --> 01:04:11,625
The Stooges taldeak bi baxu-jole
izan zituen Daven ordez:
904
01:04:11,666 --> 01:04:13,458
lehenbizi Zeke Zettner,
eta gero Jimmy Recca.
905
01:04:17,458 --> 01:04:19,166
Bigarren gitarra bat
ere hartu zuten
906
01:04:19,250 --> 01:04:23,166
zenbait denboraz Bill Cheatham-ekin
jotzen aritu izan zena,
907
01:04:23,250 --> 01:04:27,333
eta azkenean James Williamson
jarri zuten haren ordez.
908
01:04:32,125 --> 01:04:34,291
Droga psikodelikoak
hartzen nituen.
909
01:04:37,833 --> 01:04:40,166
Speed askorekin ebakitzen
zituztenak, ziurrenik.
910
01:04:42,833 --> 01:04:45,708
Ez, Jainkoa! Ez!
911
01:04:45,916 --> 01:04:48,583
Arazoak izaten hasi nintzen,
nire burua kontrolatzeko.
912
01:04:48,708 --> 01:04:50,958
Atera nazazue toki
ikaragarri honetatik!
913
01:04:51,041 --> 01:04:54,291
Garai hartan, gutxi gorabehera,
gure etxean bizi zen lagun batek
914
01:04:54,333 --> 01:04:55,833
John Adams izenekoak,
915
01:04:55,916 --> 01:04:58,125
eta bizitzan zeregin
handirik ez zuenak...
916
01:04:58,666 --> 01:05:00,500
Zu, begira.
917
01:05:00,625 --> 01:05:04,875
...erabaki zuen heroinarekiko adikzioa
berreskuratu nahi zuela.
918
01:05:05,291 --> 01:05:07,500
-Zer da hori?
-Heroina.
919
01:05:09,458 --> 01:05:11,166
Eta ni ere erori nintzen,
920
01:05:13,791 --> 01:05:16,291
taldeko gainerako
kideak bezala.
921
01:05:18,541 --> 01:05:20,041
Dena joan zen pikutara.
922
01:05:20,291 --> 01:05:23,833
Ikustea nola ari
ziren guztiak erortzen,
923
01:05:23,958 --> 01:05:27,041
nola zure mundua suntsitzen den,
eta ez den zure errua...
924
01:05:27,583 --> 01:05:30,000
Nik ez nuen hartu,
ez nuen nahi izan.
925
01:05:30,250 --> 01:05:34,375
Gutako inor batere fidagarria ez zela
alde batera utzita,
926
01:05:34,583 --> 01:05:38,750
behin, Scott Asheton ari zen gidatzen
kamioia, ekipo osoa zeramana,
927
01:05:38,833 --> 01:05:43,333
eta zubi bateetik igaro nahi izan zuen.
Hiruzpalau metro zituen,
928
01:05:43,375 --> 01:05:45,541
baina kamioia
bost metrokoa zen.
929
01:05:46,291 --> 01:05:50,000
Hori da, hain zuzen, hasierako
The Stooges-en metafora.
930
01:05:50,250 --> 01:05:51,625
Kamioa suntsituta,
931
01:05:51,666 --> 01:05:54,625
alokatutako instrumentuak,
suntsituta.
932
01:05:55,041 --> 01:05:56,541
Zubia, suntsituta.
933
01:06:04,875 --> 01:06:10,250
Haien profesionalitate faltaren
biktimak ziren.
934
01:06:16,250 --> 01:06:19,333
Baina beste indar
batzuenak ere bai,
935
01:06:19,416 --> 01:06:21,541
"anti-artea" izendatu
genitzakeen indarrenak.
936
01:06:25,291 --> 01:06:28,041
The Stooges-ek "Fun House"
grabatu zuen,
937
01:06:28,708 --> 01:06:31,791
eta orain Elektra Records-ek
erabaki behar zuen
938
01:06:31,958 --> 01:06:34,708
berriz sinatu edo ez,
disko berri bat egiteko.
939
01:06:35,208 --> 01:06:36,041
WILLIAM S. HARVEY
ELEKTRA-KO EXEKUTIBOA
940
01:06:36,043 --> 01:06:40,375
William S. Harvey eta biok
Ann Arbor-era joan ginen, Stooge Aretora,
941
01:06:40,376 --> 01:06:44,958
eta disko berrian sartuko ziren
abestiak jo zizkiguten.
942
01:06:45,000 --> 01:06:47,083
Pentsatu nuen: "Bai.
943
01:06:47,166 --> 01:06:51,000
Musika asko gustatzen zait,
eta badute gehiago ere".
944
01:06:51,791 --> 01:06:56,083
Hastapenetatik asko hazi ziren,
eta hobeak ziren,
945
01:06:56,166 --> 01:06:57,833
baina bost
axola zion hari.
946
01:06:58,958 --> 01:07:01,750
Alokairuko autoan sartu,
hotelera itzuli,
947
01:07:02,000 --> 01:07:03,833
eta igogailuan sartu ginen.
948
01:07:03,958 --> 01:07:07,125
"Eta? Bill,
zer iruditu zaizu?"
949
01:07:07,416 --> 01:07:09,708
Eta erantzun zidan:
"Ez dut ezer entzun".
950
01:07:09,833 --> 01:07:12,166
Igogailutik atera zen,
atea itxi zen,
951
01:07:12,250 --> 01:07:14,750
telefonoz deitu nien eta esan nien:
"Kalean zaudete".
952
01:07:15,958 --> 01:07:17,750
"Ez dut ezer entzun".
953
01:07:18,291 --> 01:07:19,791
Horrek dena laburbiltzen du.
954
01:07:21,000 --> 01:07:24,791
Ez dut ezer entzun.
955
01:07:41,833 --> 01:07:44,458
Ez zuten ezer entzun,
lehen egunetik.
956
01:07:44,666 --> 01:07:48,083
Munduko talderik onena zuten aurrean,
eta ez zuten ezer entzun.
957
01:07:48,625 --> 01:07:51,666
Eta hori zen, gutxi gorabehera,
mundu guztiak esaten zuena.
958
01:07:54,250 --> 01:07:56,541
Ez dut uste ofizialki
kaleratu nindutenik,
959
01:07:56,666 --> 01:07:57,916
baina esan zidaten:
960
01:07:58,750 --> 01:08:03,500
"To, Nikon kamera bat, opari.
Hartu atsedenalditxo bat".
961
01:08:03,833 --> 01:08:07,208
Eta zuzenean sartu
nintzen errehabilitaziora,
962
01:08:07,458 --> 01:08:09,750
taldea utzi nuen,
sasoi batez.
963
01:08:11,208 --> 01:08:16,083
Nire gurasoak botikariaren
lagun onak ziren,
964
01:08:16,250 --> 01:08:19,500
eta hark, legez kanpo eta
errezetarik gabe,
965
01:08:19,750 --> 01:08:24,208
metadona likido
pote bat eskatu zuen,
966
01:08:25,458 --> 01:08:28,375
nik egunero erabiltzeko.
967
01:08:28,416 --> 01:08:31,291
Gure karabanatik hiru
kilometro ingurura zegoen,
968
01:08:31,750 --> 01:08:33,666
Ann Arbor-en kanpoaldean,
969
01:08:33,750 --> 01:08:37,708
eta oinez joaten nintzen
haraino normalean, goizetan,
970
01:08:38,250 --> 01:08:40,208
dosi txiki bat hartzera.
971
01:08:40,666 --> 01:08:44,208
Familiako botikariak berak
ematen zidan.
972
01:08:44,416 --> 01:08:49,500
Azkenerako, zenbait egunez
egon nezakeen ezer hartu gabe.
973
01:08:52,875 --> 01:08:56,583
Eta, orduan,
New Yorkera joan nintzen.
974
01:08:57,541 --> 01:08:59,375
Iggy eta ni
nire ohean geunden.
975
01:08:59,458 --> 01:09:02,916
Zuri beltzean egindako western bat
ikusten genbiltzala lo gelditu ginen.
976
01:09:03,333 --> 01:09:06,291
Lisak deitu zuen
eta esan zidan:
977
01:09:06,293 --> 01:09:08,708
"Aizu, Iggy-rekin al zaude?"
978
01:09:09,083 --> 01:09:10,458
Baietz esan nion.
979
01:09:10,583 --> 01:09:14,250
"David Bowie-rekin nago Max's-en.
Iggy ezagutu nahi omen du".
980
01:09:14,416 --> 01:09:18,500
Hala joan nintzen eta
manager bat ezagutu nuen,
981
01:09:19,583 --> 01:09:20,958
Tony Defries.
982
01:09:21,500 --> 01:09:23,416
Eta David ere bai...
983
01:09:24,833 --> 01:09:25,958
gustatu zitzaidan.
984
01:09:26,041 --> 01:09:27,541
Haiek Ingalaterrara itzuli ziren,
985
01:09:27,543 --> 01:09:31,833
eta ni Detroit-era,
eta nolabait adostu genuen
986
01:09:32,500 --> 01:09:38,083
geroago, gauzak antolatuko zituztela
ni Londresera joateko,
987
01:09:38,166 --> 01:09:39,791
zerbait grabatzera.
988
01:09:45,583 --> 01:09:47,083
IGGY LONDRES-ERA DOA
989
01:09:47,085 --> 01:09:51,291
Ez dakit nola,
baina haiekin sinatu nuen.
990
01:09:51,750 --> 01:09:54,916
Eta, lotura hura erabiliz,
991
01:09:57,083 --> 01:10:00,500
akordio bat sinatu zuten,
zeinaren arabera, Columbiak dirua ematen zieten,
992
01:10:00,666 --> 01:10:01,916
nire zerbitzuengatik.
993
01:10:01,958 --> 01:10:05,708
Neska hark, Pebbles izenekoak,
TLC-rekin egin zuen bezala,
994
01:10:05,833 --> 01:10:10,375
edo Lou Pearlman-ek
NSYNC boy band harekin.
995
01:10:10,500 --> 01:10:12,750
Gisa hartako
kontratu bat zen.
996
01:10:13,458 --> 01:10:15,833
Lan-baldintzak ikaragarriak ziren,
997
01:10:16,583 --> 01:10:19,208
eta irabazien
banaketa zentzugabea.
998
01:10:19,708 --> 01:10:21,750
Nik ez nekien oso ondo
999
01:10:23,000 --> 01:10:27,208
nor zen zeren jabe,
norekin sinatu nuen zehazki...
1000
01:10:27,291 --> 01:10:29,958
Handikien giro
txarrean nengoen.
1001
01:10:30,458 --> 01:10:35,125
Ni ez nintzen...
lehengo gazte komunista izateari utzi nion.
1002
01:10:36,000 --> 01:10:37,750
Gizon hark, Tony Defries-ek,
1003
01:10:37,916 --> 01:10:40,583
negozioak egiteko modu berezi bat zuen,
eraginkorra izango zela uste nuen,
1004
01:10:40,750 --> 01:10:45,000
baina ez zen hala izan.
Estilo ahozabala eta eszentrikoa zuen,
1005
01:10:45,458 --> 01:10:48,958
Tom Parker "Koronelean" oinarritua,
zigarroarekin...
1006
01:10:49,625 --> 01:10:52,750
afro ilearekin,
eta larruzko jakarekin.
1007
01:10:53,125 --> 01:10:54,791
Baina, bitartean,
1008
01:10:55,250 --> 01:10:59,000
nik erabaki nuen nire Detroiteko
nortasunari eutsi nahi niola,
1009
01:10:59,708 --> 01:11:02,916
eta halaxe esan nion,
hasi aurretik:
1010
01:11:03,000 --> 01:11:05,625
"James Williamson
ekarri behar didazue".
1011
01:11:15,583 --> 01:11:19,875
Suposatzen dut nire jarrera
antzematen saiatzen ari zela,
1012
01:11:19,958 --> 01:11:24,166
dezente baineukan,
hasi nintzenean
1013
01:11:24,291 --> 01:11:27,416
Egiazki, ez nuen inolako
erreferentziarik.
1014
01:11:27,458 --> 01:11:30,958
Zenbat urte nituen?
Uste dut hogeira ere ez nintzela iristen.
1015
01:11:32,875 --> 01:11:37,166
Ez nekien ezer egiten,
gitarra jotzen bakarrik.
1016
01:11:37,208 --> 01:11:41,500
Bat-batean, nire arrebaren
sofan bizitzetik,
1017
01:11:42,458 --> 01:11:43,541
hitzez hitz,
1018
01:11:43,708 --> 01:11:47,250
Iggy-ren dei bat jasotzera igaro nintzen,
honela zioena:
1019
01:11:47,666 --> 01:11:50,208
"Biharko hegazkin-txartel bat
erosi dizugu.
1020
01:11:50,291 --> 01:11:52,791
Londresera. Ezta?"
1021
01:11:55,833 --> 01:11:58,666
Eta, hara, gitarra hartu
eta joan nintzen.
1022
01:11:58,875 --> 01:12:01,208
Nire arrebak non nengoen
ere ez zekien.
1023
01:12:01,375 --> 01:12:05,833
Neskalagunak deitu zion eta esan omen zuen:
"Ez dakit non dagoen".
1024
01:12:05,916 --> 01:12:09,125
Eta nire neskalagunak:
"Bere gitarra hor al dago?"
1025
01:12:09,166 --> 01:12:12,416
"Ez", esan zuen berak.
"Orduan, agur".
1026
01:12:13,625 --> 01:12:16,208
James eta biok
Heathrow-ra iritsi ginen,
1027
01:12:16,333 --> 01:12:19,416
eta poliziek goitik behera
begiratu gintuzten.
1028
01:12:20,041 --> 01:12:23,541
Pentsatuko zuten: "Jendilajea,
txanpon bat ere ez.
1029
01:12:24,416 --> 01:12:26,333
Zertan ari zarete?
Nor uste duzue zaretela?
1030
01:12:26,416 --> 01:12:29,916
Ez zoazte inora, zuek.
Onartu gabeen gelan geldituko zarete".
1031
01:12:30,666 --> 01:12:34,083
Luze jo zuen, Defries-ekin
telefonoz hitz egitea lortu arte,
1032
01:12:35,208 --> 01:12:37,000
baina azkenean etorri zen,
eta atera gintuen.
1033
01:12:37,001 --> 01:12:39,375
Baina uste dut, benetan,
inoiz ere ez gintuela nahi izan.
1034
01:12:39,458 --> 01:12:42,166
Nire ustez David
Bowiek zuen interesa
1035
01:12:42,250 --> 01:12:46,000
bere gustukoak ziren artista amerikarrekin
batera lan egiteko.
1036
01:12:46,166 --> 01:12:50,083
Eta pentsatzen dut nolabaiteko
inbasio amerikar bat zegoela planeatuta.
1037
01:12:50,250 --> 01:12:54,666
Azken buruan, espero zuten David Bowiek
hartuko zuela gu ekoizteko ardura,
1038
01:12:54,750 --> 01:12:58,541
ze, bizitza paralelo bat hasten ari zen
produktore gisara,
1039
01:12:58,750 --> 01:13:01,916
eta une hartan Lou Reeden
diskoa egiten ari zen.
1040
01:13:02,333 --> 01:13:04,000
Baina ez zen nik
egin nahi nuena.
1041
01:13:04,125 --> 01:13:08,458
Hezibide onekoa izateko asmoa nuen
musikari osagarriekin, adibidez,
1042
01:13:08,666 --> 01:13:13,708
baina haien aukeren artean Pink Fairies
bandakoak izandako musikariak zeuden.
1043
01:13:19,166 --> 01:13:21,625
Pink Fairies
taldea ikertu nuenean,
1044
01:13:21,833 --> 01:13:25,458
iruditu zitzaidan
ideien nahas-mahas bat zela,
1045
01:13:25,500 --> 01:13:29,083
aurrez MC5-k eta Alice Cooper-ek
baztertutakoena.
1046
01:13:29,166 --> 01:13:31,041
Hura ez zen guretzat.
1047
01:13:32,583 --> 01:13:39,166
Estatu Batuetatik beste bi Stooge
ekartzeko konbentzitu nituen.
1048
01:13:39,168 --> 01:13:44,000
ASHETON ANAIAK LONDRES-ERA
1049
01:14:00,375 --> 01:14:01,625
Xede bat genuen.
1050
01:14:01,791 --> 01:14:05,416
Serio entseatzen hasi ginen,
soto nazkagarri batean,
1051
01:14:05,500 --> 01:14:07,666
eta hobetuz joan ginen.
1052
01:14:08,166 --> 01:14:11,500
Ez ginen oso
trebeak abestigintzan,
1053
01:14:12,500 --> 01:14:17,333
baina erritmoa eta
indarra bageneuzkan.
1054
01:14:17,458 --> 01:14:19,625
Ordurako eginda genituen
abestien artean zeuden,
1055
01:14:19,708 --> 01:14:23,625
une hartan sartu genituenak,
"I Got a Right", "Gimme Some Skin"
1056
01:14:24,000 --> 01:14:27,916
eta "Tight Pants",
gero "Shake Appeal" izenarekin agertu zena,
1057
01:14:28,000 --> 01:14:29,708
"Raw Power" diskoan.
1058
01:14:29,958 --> 01:14:36,958
Demo batzuk grabatu genituen, zortzi pistakoak,
R.G. Jones estudioan, Wimbledon-en.
1059
01:14:37,666 --> 01:14:39,375
Demo onak ziren.
1060
01:14:50,041 --> 01:14:56,250
Gero saio formalagoak
egin genituen
1061
01:14:56,333 --> 01:14:59,458
Olympic estudioetan,
Keith Harwood-ekin.
1062
01:14:59,958 --> 01:15:02,583
Garai hartan Stones-en
teknikaria zen bera,
1063
01:15:02,916 --> 01:15:07,958
eta han grabatu genuen "I Got A Right",
gero oso famatu bilakatu zena.
1064
01:15:08,458 --> 01:15:11,416
Tximista bezain azkarra da,
eta gogor jotzen du.
1065
01:15:40,041 --> 01:15:45,333
Disko arrakastatsuak egiten
saiatzen ginen, funtsean.
1066
01:15:45,416 --> 01:15:51,041
Disko on bat egin nahi genuen,
baina gure arazoa zen
1067
01:15:51,833 --> 01:15:55,500
ez genekiela, benetan,
jendeari zer gustatzen zitzaion,
1068
01:15:55,750 --> 01:15:59,041
ze, egiazki, guri atsegin zitzaigunari
soilik erreparatzen genion.
1069
01:15:59,291 --> 01:16:03,083
Ez naiz gogoratzen noiz,
udazkenaren bukaeran edo, batek daki,
1070
01:16:05,416 --> 01:16:08,916
bukatuta geneukan
materialaren bigarren zatia,
1071
01:16:09,041 --> 01:16:10,708
"Raw Power" diskoan zihoana.
1072
01:16:10,875 --> 01:16:13,916
Denborarekin, Bowierengan
jarri zuten arreta guztia,
1073
01:16:13,958 --> 01:16:17,166
eta estudioan utzi gintuzten,
CBSri disko bat zor geniolako.
1074
01:16:17,250 --> 01:16:19,750
Handik atera zen "Raw Power".
1075
01:16:19,833 --> 01:16:23,083
Eta, benetan,
lehen ere esan dudana,
1076
01:16:23,166 --> 01:16:28,083
pertsona heldu baten ikuskaritzarik gabe,
egiten genekien hura egin genuen.
1077
01:17:05,958 --> 01:17:09,083
Gitarra-jole bezala,
James-ek espazioa betetzen du.
1078
01:17:09,458 --> 01:17:12,833
Zure etxean polizia-zakur bat
aske utziko balute bezala,
1079
01:17:13,208 --> 01:17:14,500
zakur handi bat.
1080
01:17:16,500 --> 01:17:18,625
Bazter guztiak
arakatzen ditu...
1081
01:17:20,166 --> 01:17:23,291
musika-espektroaren,
1082
01:17:23,583 --> 01:17:29,875
espazioaren eta denboraren zati guztiak,
eta xehetasunez betetzen ditu.
1083
01:17:30,166 --> 01:17:33,166
Oso ikuspuntu
perfekzionista du,
1084
01:17:33,208 --> 01:17:36,875
eta zaila da hutsune bat aurkitzea,
zerbait esateko,
1085
01:17:36,916 --> 01:17:39,666
hark dagoeneko pentsatu ez duena,
edo bete ez duena.
1086
01:18:02,083 --> 01:18:04,916
Ron-en baxua jotzeko
modua oso azkarra da,
1087
01:18:05,083 --> 01:18:09,208
eta James goratzen
laguntzen du.
1088
01:18:09,291 --> 01:18:11,666
Nik ahotsa igotzen
ikasi behar izan nuen,
1089
01:18:11,750 --> 01:18:15,583
eta orain zortzidun bat gorago nago,
"Fun House"-ekin alderatuta,
1090
01:18:16,166 --> 01:18:20,250
James-ek okupatzen ez zuen
hutsune bat aurkitu ahal izateko.
1091
01:18:21,125 --> 01:18:26,166
Scott-ek, berriz, bateria zoro baten moduan
joz konpondu zuen arazoa.
1092
01:18:34,125 --> 01:18:38,208
Baxua eta bateria dira
garrantzitsuenak musika-talde batean,
1093
01:18:38,291 --> 01:18:39,833
abestiez gainera.
1094
01:18:39,875 --> 01:18:41,791
Haiek batera zeudenean
1095
01:18:41,833 --> 01:18:46,000
batasun sendo bat
osatzen zuten, harrizkoa.
1096
01:18:46,041 --> 01:18:47,750
Oso onak ziren.
1097
01:18:47,916 --> 01:18:53,416
Hori dela eta, zoritxarrez,
baxua ez da asko entzuten "Raw Power"-en.
1098
01:18:53,625 --> 01:18:55,458
Baina hor zegoen,
eta ona zen.
1099
01:19:14,916 --> 01:19:17,333
1971. urtearen bukaeratik,
1100
01:19:17,375 --> 01:19:20,958
Main Man-ekin sinatu genuenetik,
1972. urtearen hasierara,
1101
01:19:21,041 --> 01:19:24,666
edo Londresera iritsi eta
haiekin lan egiten hasi ginenera arte,
1102
01:19:24,833 --> 01:19:29,500
eta, gero, 1973. urteko hasierara arte,
publikoki "joaten utzi" gintuztenean,
1103
01:19:29,541 --> 01:19:34,416
(nahiz eta pribatuki esan zidaten
zantarkeria moralagatik bota nindutela,
1104
01:19:34,583 --> 01:19:36,541
eta enpresa lotsarazteagatik),
1105
01:19:36,625 --> 01:19:42,333
behin eta berriro ukatu ziguten
kontzertuak egitea.
1106
01:19:43,125 --> 01:19:45,625
Eta nahiko ezagunak ginen,
1107
01:19:45,666 --> 01:19:48,458
gai izango ginen mugitzeko
eta ogibidea ateratzeko.
1108
01:19:49,125 --> 01:19:50,833
Baina ez ziguten jotzen uzten.
1109
01:19:51,458 --> 01:19:54,833
Egoera hartan, gure ahuldade
ohietan erori ginen.
1110
01:19:54,958 --> 01:19:58,666
Esan ziguten Hollywood-era
joango ginela bizitzera,
1111
01:19:58,916 --> 01:20:02,333
Main Man diskoetxeak
han zeukan etxe batera.
1112
01:20:02,791 --> 01:20:04,666
Baina ura eta olioa
nahastea bezala zen...
1113
01:20:04,750 --> 01:20:07,291
James Williamson ez zen txintxoa,
1114
01:20:07,541 --> 01:20:10,166
Iggy Pop ez zen txintxoa,
1115
01:20:10,375 --> 01:20:14,666
Scott Asheton-ek behera begiratzen zuen
eta korrontearekin bat egiten zuen,
1116
01:20:15,041 --> 01:20:20,458
eta Ron Asheton, haserre eta nekatuta zegoen,
eta etsi egin zuen.
1117
01:20:20,583 --> 01:20:23,375
Taldekide guztiek bukatu zuten
drogetan murgiluta.
1118
01:20:23,916 --> 01:20:26,375
Eta, beste behin,
jende hura lotsarazi genuen.
1119
01:20:27,166 --> 01:20:30,958
Defries hirira iritsi zen, egun batez,
limusina batean.
1120
01:20:31,083 --> 01:20:35,500
Pentsatzen nuen nirekin lotutako zerbaitez
hitz egin nahi zidala,
1121
01:20:35,583 --> 01:20:37,500
besteekin zerikusirik ez zuena.
1122
01:20:39,875 --> 01:20:43,250
Nigan inbertitutakoari bira emango zion
zerbait omen zen.
1123
01:20:44,375 --> 01:20:46,916
Bere limusinan sartu ninduen
eta esan zidan: "James,
1124
01:20:48,875 --> 01:20:51,083
nik esango dizut
zer egingo dugun.
1125
01:20:52,541 --> 01:20:55,250
New Yorkera eramango zaitugu,
Broadway-ra,
1126
01:20:56,625 --> 01:21:00,375
eta Peter Pan izango zara".
1127
01:21:07,291 --> 01:21:12,708
Eta nik, zintzotasun osoz,
benetan, esan nion:
1128
01:21:14,083 --> 01:21:15,791
"Ez, Tony, ez.
1129
01:21:19,541 --> 01:21:21,333
Nik Manson
izan behar dut.
1130
01:21:22,000 --> 01:21:24,041
Filme bat egin
behar dugu".
1131
01:21:24,625 --> 01:21:26,041
Etxean utzi ninduen,
1132
01:21:26,125 --> 01:21:31,791
eta handik pare bat egunera,
etxetik bota gintuzten, denok.
1133
01:21:32,541 --> 01:21:34,541
Asheton anaiak
Detroitera itzuli ziren.
1134
01:21:34,625 --> 01:21:40,000
Gero, Iggyk eta biok erabaki genuen
berriro saiatuko ginela
1135
01:21:41,083 --> 01:21:45,375
eta "Kill City" izango zena
sortu genuen.
1136
01:21:46,708 --> 01:21:47,958
Zortea izan genuen.
1137
01:21:48,000 --> 01:21:51,625
Lagun bat geneukan, Jimmy Webb,
bere etxean estudio bat zuena.
1138
01:21:52,208 --> 01:21:55,083
Oso bitxia zen,
Art Garfunkel-en mailako lagunak
1139
01:21:55,166 --> 01:21:59,833
sartzen ziren estudioan, pixka batean
entzuten gelditzen ziren, eta gero ospa.
1140
01:22:00,583 --> 01:22:03,458
Baina ez zegoenez inor
diskoa merkaturatuko zuenik,
1141
01:22:03,666 --> 01:22:06,250
bertan behera utzi genuen.
1142
01:22:08,125 --> 01:22:10,875
Jim Bowierekin
joan zen Europara,
1143
01:22:13,125 --> 01:22:16,708
eta ni grabaketa-estudio batean
lanean hasi nintzen,
1144
01:22:16,750 --> 01:22:20,916
baina laster konturatu nintzen
gustatzen ez zaizun talde batean jotzea
1145
01:22:21,000 --> 01:22:23,000
baino txarragoa den
gauza bakar bat dagoela,
1146
01:22:23,083 --> 01:22:28,958
eta da, jasaten ez dituzun bost talde
edo hamar talde grabatzea, egunero.
1147
01:22:29,083 --> 01:22:32,791
Ni ez nengoen lan hartarako eginda,
baina asko ikasi nuen,
1148
01:22:32,833 --> 01:22:35,791
eta elektronikari buruzko interesa
piztu zitzaidan.
1149
01:22:35,833 --> 01:22:40,625
Garai hartan hasi ziren ateratzen
lehenengo ordenagailu pertsonalak.
1150
01:22:40,666 --> 01:22:44,125
Eta, horrela, gauza
pila bat egiten ikasi nuen.
1151
01:22:45,166 --> 01:22:49,333
Begira, ingeniaritza
ikasten ari nintzela,
1152
01:22:49,750 --> 01:22:55,541
The Stooges izatetik kalkuluak egitera igarotzeak
hutsune existentzial ikaragarria sortu zidan.
1153
01:22:59,208 --> 01:23:02,000
Sillicon Valley-ra
joan nintzen bizitzera.
1154
01:23:02,083 --> 01:23:04,500
Elektronikaren industrian
lan egitera.
1155
01:23:04,583 --> 01:23:06,416
Eta hortxe jarraitzen dut.
1156
01:23:06,500 --> 01:23:10,250
27 urte daramatzat lanean.
1157
01:23:22,166 --> 01:23:25,791
The Stooges bereiztu ondoren,
Ron lehenbizi New Order taldean sartu zen,
1158
01:23:25,875 --> 01:23:29,666
eta gero Destroy All Monsters
taldera, Niagara-rekin.
1159
01:23:56,583 --> 01:23:57,958
Bost urtez jo nuen
1160
01:23:57,960 --> 01:24:01,500
Sonic Rendezvous Band-en,
Fred Smith-ekin.
1161
01:24:02,041 --> 01:24:07,416
Baina Patti Smith-ekin ezkondu zen
eta hor bukatu zen taldea.
1162
01:24:08,166 --> 01:24:13,000
Beste bost urtez jarraitu nuen
Scott Morgan-ekin jotzen, Fred gabe.
1163
01:24:14,208 --> 01:24:16,708
30 edo 40 dolar irabazten nituen
gau bakoitzeko,
1164
01:24:17,500 --> 01:24:20,375
hiru ikuskizun
egiten nituen gauero.
1165
01:24:21,291 --> 01:24:23,750
Beste lan batzuetan
ere aritzen nintzen.
1166
01:24:25,250 --> 01:24:29,166
Biltegi batean,
lorezain,
1167
01:24:30,000 --> 01:24:33,250
eta taxilaria ere
izan nintzen, bi urtez.
1168
01:24:35,000 --> 01:24:36,583
Lan eskasak ziren.
1169
01:24:42,083 --> 01:24:44,541
Uste dut The Stooges taldeak
1170
01:24:44,708 --> 01:24:47,833
musika birrasmatu zuela,
gaur egun ezagutzen dugunera.
1171
01:24:47,916 --> 01:24:52,125
The Stoogesen musika
abiapuntua izan zen, niretzat.
1172
01:24:52,500 --> 01:24:57,333
Eta Ramones, gero nire maiteenak
bilakatu zirenak,
1173
01:24:58,500 --> 01:25:01,791
ez ziren elkartu haien artean
lagun onak zirelako,
1174
01:25:01,833 --> 01:25:06,041
baizik eta, institutuan zeudela,
The Stooges gogoko zuten bakarrak zirelako.
1175
01:25:34,833 --> 01:25:37,458
Inorengan eraginik
izan duzula uste al duzu?
1176
01:25:37,833 --> 01:25:40,125
Uste dut 60ko hamarkada
desagerrarazten lagundu dudala.
1177
01:25:44,750 --> 01:25:48,958
Beste abesti bat joko dugu, bat bakarrik,
alfer madarikatu bat naizelako.
1178
01:25:52,333 --> 01:25:53,500
Hona hemen "No Fun".
1179
01:26:38,708 --> 01:26:40,291
Dionisiakoa da.
1180
01:26:40,541 --> 01:26:43,458
Ba al dakizu zein den arte dionisiakoaren
eta apoliniarraren arteko aldea?
1181
01:27:38,916 --> 01:27:44,291
The Stooges, musikari gazteen hainbat
belaunaldirentzat inspirazioa izateaz gainera,
1182
01:27:44,375 --> 01:27:49,458
desagertu ondorengo urte luzeetan,
haien eragina kulturan barneratu zen.
1183
01:27:49,541 --> 01:27:53,500
Dela modan, arte ederretan zein zineman,
The Stooges-ek aztarna ukaezina utzi du.
1184
01:28:02,166 --> 01:28:04,875
VELVET GOLDMINE (1998)
Zuz.: TODD HAYNES
1185
01:28:04,876 --> 01:28:10,458
Filme bat egin zen, "Velvet Goldmine",
non pertsonaietako batek asko duen Ig-etik,
1186
01:28:10,500 --> 01:28:14,750
eta musika The Rats
izeneko talde batena da.
1187
01:28:14,875 --> 01:28:18,125
Steve Shelley bota egin zuten,
Midland-ekoa zelako, Michigan-ekoa,
1188
01:28:18,333 --> 01:28:20,375
eta Ronnyrekin jarraitu zuten,
ze konposatu egiten zuen.
1189
01:28:20,666 --> 01:28:23,958
New Yorkera etorri zen
eta berarekin grabatu ahal izan genuen.
1190
01:28:24,375 --> 01:28:26,666
Aukera paregabea izan zen niretzat,
eta Thrust-entzat.
1191
01:28:26,750 --> 01:28:29,250
Han zegoen morroia
"TV Eye" jotzen,
1192
01:28:29,416 --> 01:28:32,875
eta gu haren eskuei begira, batera jotzen...
esperientzia itzela.
1193
01:28:33,958 --> 01:28:40,416
42 urte nituela gaixotu egin nintzen
eta ia hil ninduen, infekzio hark.
1194
01:28:41,083 --> 01:28:44,750
Intubatu behar izan ninduten
eta ezin nuen baxua jo,
1195
01:28:44,875 --> 01:28:47,291
lehen aldiz, ezin nuen,
13 urte nituenetik.
1196
01:28:47,583 --> 01:28:51,083
Eta itzuli nintzenean atrofiatuta nengoen,
oso trakets.
1197
01:28:51,166 --> 01:28:54,083
Pentsatu nuen:
"Horrelako gauzak ezin dira ahaztu".
1198
01:28:54,375 --> 01:28:58,208
Beldurtuta, eta The Stooges-en abestiak
jotzen hasi nintzen, suspertzeko.
1199
01:28:58,708 --> 01:29:02,166
Hainbat talde osatu nituen
horretarako bakarrik.
1200
01:29:02,458 --> 01:29:05,333
Akorde aldaketa larregirik ez dute,
baina sentimendu handikoak dira.
1201
01:29:05,875 --> 01:29:08,166
Eta ni jo eta ke:
Little Doll, Little Doll...
1202
01:29:08,833 --> 01:29:12,166
West Coasten, Porno-ko Perk eta Peter-ekin
egin nuen bat, Pyros-entzat,
1203
01:29:12,375 --> 01:29:15,041
eta mendebaldean Dinosaur-eko
J eta Murph-ekin.
1204
01:29:15,583 --> 01:29:19,416
J-k bakarkako disko bat zuen
eta harekin bira egiteko eskatu zidan.
1205
01:29:21,458 --> 01:29:23,458
"Aizu, nekagarria egiten zait
gauero abestea,
1206
01:29:23,583 --> 01:29:26,416
zergatik ez duzu The Stooges-en bat jotzen,
lehen egiten genuen bezala?
1207
01:29:27,458 --> 01:29:30,083
Ann Arbortik igaro ginenean esan zidan:
"Zuk ezagutzen duzu Ronny".
1208
01:29:32,125 --> 01:29:33,708
Bere telefono-zenbakia nuen.
1209
01:29:33,750 --> 01:29:37,666
Deitu nion eta Blind Pig-era etorri zen,
gurekin batera The Stoogesenak jotzera.
1210
01:29:37,708 --> 01:29:40,000
Eta J-k bota zion:
"Etorri gurekin biran!
1211
01:29:40,666 --> 01:29:44,375
Lehen bi herenak nireak izango dira,
eta gero The Stooges joko dugu!".
1212
01:29:44,625 --> 01:29:49,500
Gero, 2002an, Thurston
"All Tomorrow's Parties"
1213
01:29:49,708 --> 01:29:52,500
horietako bat antolatzen ari zen UCLAn
eta esan zidan: "Eta Scotty ekartzen badugu?".
1214
01:29:52,541 --> 01:29:55,250
Bere kamioian bizi zen.
Bateria bat alokatu genuen eta etorri zen.
1215
01:29:55,251 --> 01:29:58,000
Eta, horrela, J eta biok
Ashton anaiekin jotzen hasi ginen
1216
01:29:58,125 --> 01:30:00,500
eta zenbait kontzertu
egin genituen Europan.
1217
01:30:01,166 --> 01:30:03,458
Orduan ohartu zen Ig.
1218
01:30:03,708 --> 01:30:05,791
Grabatzen hasi
behar nintzen berriro,
1219
01:30:06,125 --> 01:30:09,916
baina ez nekien zer esan.
1220
01:30:11,625 --> 01:30:15,583
Disketxeak pazientzia
galdu zuen
1221
01:30:15,625 --> 01:30:21,083
aurreko bi diskoen
salmenta eskasekin.
1222
01:30:21,583 --> 01:30:24,208
Eta haiek ni ez ekoizteko,
1223
01:30:25,125 --> 01:30:28,166
niretzat heriotza-zigorra baitzen (baita),
zera egitea pentsatu nuen:
1224
01:30:28,416 --> 01:30:32,666
gonbidatutako izarrekin disko bat
egiteko prest azaldu nintzen.
1225
01:30:32,958 --> 01:30:36,833
Zerrenda bat egiten asi nintzen,
ustez ona zen jendearekin,
1226
01:30:37,458 --> 01:30:40,583
baina konturatu nintzen inor ere ez zela
The Stooges bezain ona.
1227
01:30:40,585 --> 01:30:43,291
THE STOOGES ITZULI DIRA!
1228
01:30:49,916 --> 01:30:53,500
Eta aurreratu egin zitzaizkidan,
1229
01:30:53,583 --> 01:30:56,208
Dinosaur Jr.-eko J Mascis-ekin.
1230
01:30:56,250 --> 01:30:58,750
Behin telefonoz deitu
zidan Ron Ashetonek,
1231
01:30:59,625 --> 01:31:02,791
esanez "J Mascisekin
jo behar dugu".
1232
01:31:02,958 --> 01:31:07,708
J Mascis-ek
antolatu zuen dena.
1233
01:31:07,750 --> 01:31:08,958
J Mascis.
1234
01:31:18,625 --> 01:31:22,541
Gero Asheton, Asheton, Mascis, Watt hura
antolatu genuen,
1235
01:31:22,833 --> 01:31:25,166
Jim-en onespenarekin,
1236
01:31:25,333 --> 01:31:27,750
jendeak abesti haiek
entzun nahi zituelako.
1237
01:31:28,166 --> 01:31:31,833
Beraz, jo egin genituen,
eta kritika onak jaso genituen.
1238
01:31:32,000 --> 01:31:34,166
Horren ondorioz, Jimek
1239
01:31:35,750 --> 01:31:38,000
taldea bildu nahi
izan zuen berriro.
1240
01:31:38,166 --> 01:31:41,500
Roni deitu nion,
bere zenbakia ahaztu gabe bainuen
1241
01:31:41,791 --> 01:31:44,583
1966an bere etxean zeukan
zenbaki berbera zelako,
1242
01:31:44,875 --> 01:31:47,750
eta esan zidan: "Noski baietz!
Egingo dut!".
1243
01:31:48,000 --> 01:31:52,166
Gogoratzen naiz amaren etxera joatea,
Ronny han zegoela,
1244
01:31:53,458 --> 01:31:58,000
eta amak, ni iristean,
esaten dit:
1245
01:31:58,958 --> 01:32:01,000
"Ezetz jakin nork
deitu berri duen?"
1246
01:32:01,916 --> 01:32:03,958
Eta dio: "Iggyk".
1247
01:32:05,083 --> 01:32:06,583
Oso pozik zegoen,
1248
01:32:06,625 --> 01:32:10,291
ere ustez oso gauza ona baitzen
Iggyk deitzea
1249
01:32:10,333 --> 01:32:13,541
eta taldea berriro
ere biltzea.
1250
01:32:13,916 --> 01:32:17,291
Arrazoi bitxiren batengatik,
Don Flemingek eta Jimbo Dunbar-ek
1251
01:32:17,333 --> 01:32:21,000
eskatu zioten Ronnyri,
nire ustez, behintzat,
1252
01:32:21,375 --> 01:32:25,083
Velvet Goldmine hura egitea,
eta horrela hasi zen dena.
1253
01:32:25,750 --> 01:32:29,916
Eta gero gaixotasuna, nolabait,
eta J-k esan zidan: "Etorri zu ere".
1254
01:32:30,583 --> 01:32:33,458
Moduren batean,
ez dakin zehazki nola,
1255
01:32:33,500 --> 01:32:38,500
berak sortu zuen 2003an Coachella-ra
eraman gintuen dinamika.
1256
01:32:38,750 --> 01:32:43,791
Estudioa utzi arretik
dei bat jaso genuen Coachella-tik:
1257
01:32:45,000 --> 01:32:46,791
kontzertu bat
egitea eskaini ziguten.
1258
01:32:47,250 --> 01:32:51,166
Egia esateko, nahiko
ondo ordaindu ziguten,
1259
01:32:51,750 --> 01:32:53,416
Iggy Popen kontzertu bat izateko,
1260
01:32:53,916 --> 01:32:57,208
baina The Stooges
ere etorriz gero...
1261
01:32:57,666 --> 01:33:00,250
Komunistak gara!
Dirua denon artean banatzen dugu!
1262
01:33:01,208 --> 01:33:04,208
Beraz, kontzertua
egiteko modu bakarra zegoen:
1263
01:33:04,291 --> 01:33:07,833
"Bada, hiru aldiz
hori eman behar didazue".
1264
01:33:08,416 --> 01:33:10,750
Uste nuen pikutara
bidaliko nindutela,
1265
01:33:11,708 --> 01:33:14,000
baina "Ados"
erantzun zidaten.
1266
01:33:42,000 --> 01:33:46,083
Taldea berriro elkartu zenean
asko poztu nintzen.
1267
01:33:46,375 --> 01:33:48,708
Egi bilakatutako amets bat zen.
1268
01:33:48,958 --> 01:33:52,041
"Jainko maitea! Azkenean!
1269
01:33:52,375 --> 01:33:54,291
Taldera itzuli naiz!".
1270
01:33:58,333 --> 01:34:01,000
Igartzen zen ikaragarri gozatzen zutela
batera jotzen zutenean.
1271
01:34:01,083 --> 01:34:03,833
Nabarmena zen, asko pozten zirela
jotzen jarraitu ahal izateaz,
1272
01:34:04,291 --> 01:34:06,625
hainbeste urteren buruan.
1273
01:34:28,291 --> 01:34:32,500
Historiaren zati batzuk
errepikatu egin dira,
1274
01:34:32,750 --> 01:34:36,875
taldearen "birbateratzearen" kronologian,
1275
01:34:37,000 --> 01:34:39,583
nahiago dut hitz hori,
"biltzea" baino.
1276
01:34:39,833 --> 01:34:42,958
Eta haietako bat izan zen...
1277
01:34:43,208 --> 01:34:50,041
bidearen zati luze batean
Ron izan genuela gitarran.
1278
01:35:01,000 --> 01:35:07,166
Goian bego. RON
1948-2009
1279
01:35:07,416 --> 01:35:10,583
Ikusi nuen azken aldia
kontzertu baten ostean izan zen.
1280
01:35:11,458 --> 01:35:12,875
Atea ireki nuen
1281
01:35:13,375 --> 01:35:17,333
eta Scotty eta bera bata bestearen ondoan
eserita zeuden, kamerinoan,
1282
01:35:17,500 --> 01:35:22,541
musikari gazte
esloveniarrez inguratuta.
1283
01:35:23,125 --> 01:35:27,416
Lanpetuta zeudela ikusi nuen,
eta alde egin nuen.
1284
01:35:27,833 --> 01:35:30,541
Alboz ikusi nuen,
azken aldiz.
1285
01:35:31,833 --> 01:35:35,500
Eta ametsetan agertu izan zait inoiz
orduz geroztik,
1286
01:35:36,666 --> 01:35:39,541
inoiz ez nau begiratzen,
ez dit ezer esaten.
1287
01:35:39,833 --> 01:35:41,583
Beti azaltzen da...
1288
01:35:42,208 --> 01:35:47,041
"The Third Man"-eko
morroi haren antzera,
1289
01:35:47,125 --> 01:35:50,708
edo "French Connection"-eko
hura bezala.
1290
01:35:52,250 --> 01:35:53,833
Albotik igarotzen zaizu beti,
eta ez zara harengana iristen.
1291
01:35:54,666 --> 01:35:56,500
Horrelakoa zen.
1292
01:36:00,041 --> 01:36:01,750
Ron hiltzearekin batera,
1293
01:36:01,751 --> 01:36:06,583
Jamesek erretiroa hartu zuen
Sony-ko exekutibo gisara.
1294
01:36:07,875 --> 01:36:09,708
Hark jo egin nahi zuen,
1295
01:36:13,083 --> 01:36:16,791
eta nik argi neukan,
zerbait adierazgarria egin nahi bagenuen,
1296
01:36:16,875 --> 01:36:20,833
taldeak egin zezakeen onena
berea zen zerbait egitea zela,
1297
01:36:21,125 --> 01:36:24,750
bere materiala jotzea.
1298
01:36:25,416 --> 01:36:29,166
Azkenean, gauzak ongi egitea.
1299
01:36:29,458 --> 01:36:33,208
35 urte geroago,
Ronen materialarekin,
1300
01:36:33,666 --> 01:36:36,333
hark egingo zukeena egitea,
eta bere lana bukatzea.
1301
01:36:36,500 --> 01:36:39,875
Iggy iritsi zen eta dio:
"Gitarra jo nahi al duzu?".
1302
01:36:40,375 --> 01:36:43,958
Eta nik: "Bada,
ez dakit,
1303
01:36:44,041 --> 01:36:46,583
30 urte dira ez
dudala gitarra jotzen".
1304
01:36:48,541 --> 01:36:52,083
Baina sentitzen nuen morroi haiek,
benetan diot,
1305
01:36:52,166 --> 01:36:56,833
tipo haiek nire
lagunak zirela.
1306
01:36:57,041 --> 01:36:59,208
20 urte nituenetik
ezagutzen nituen.
1307
01:36:59,291 --> 01:37:02,708
Proiektu hartarako
behar ninduten,
1308
01:37:02,875 --> 01:37:05,666
eta nik sentitzen nuen
ausartu eta egin behar nuela.
1309
01:37:26,083 --> 01:37:29,958
Ez nuen horretarako asmorik,
ez ideiarik...
1310
01:37:30,083 --> 01:37:35,375
amestu zoroenean ere ez nuen
The Stoogesekin berriro jotzen.
1311
01:37:35,458 --> 01:37:37,625
Ez zitzaidan burutik
pasatu ere egin.
1312
01:37:54,208 --> 01:37:58,916
Gu baino famatuagoak ziren
mutilen talde bat zegoen,
1313
01:37:59,000 --> 01:38:02,666
fisikoki erasokorragoak,
nire klasean.
1314
01:38:03,666 --> 01:38:06,750
Lauzpabost ziren.
1315
01:38:06,833 --> 01:38:09,291
Bat edo biren
etxean egona nintzen,
1316
01:38:09,416 --> 01:38:12,750
eta patatak jatera ere joaten ginen
eskolaren aurreko toki batera.
1317
01:38:12,916 --> 01:38:15,541
Haietako batek auto bat zuen,
aitak utzia.
1318
01:38:15,583 --> 01:38:18,833
Autotik irten ziren
eta batek esan zuen:
1319
01:38:18,916 --> 01:38:23,666
"Begira, bere aitak Cadillac bat du,
eta karabana batean bizi da!
1320
01:38:23,791 --> 01:38:25,750
Autoa etxea baino
handiagoa da!"
1321
01:38:26,000 --> 01:38:29,958
Batzuk ados jarri ziren:
"Ikus dezagun ea mugitzen den!".
1322
01:38:30,375 --> 01:38:32,083
Eta bultza egiten hasi ziren,
1323
01:38:32,166 --> 01:38:36,333
karabana oinetik
ateratzen saiatzen.
1324
01:38:36,541 --> 01:38:40,833
Ez zuten lortuko,
baina ematen zuen baietz.
1325
01:38:40,916 --> 01:38:46,041
Nik haien laguna izan nahi nuen,
bazuten zerbait nik miresten nuena.
1326
01:38:46,291 --> 01:38:48,625
Haietako bat
bainu-ontzian sartu zen,
1327
01:38:49,166 --> 01:38:54,041
eta zerbait esan zuen
bainugelaren tamainaz.
1328
01:38:54,416 --> 01:38:56,625
Beti hartu nahi
izan dut mendekua.
1329
01:38:58,458 --> 01:39:00,166
Orduz geroztik.
1330
01:39:01,125 --> 01:39:02,875
Lurpean sartuko ditut.
1331
01:39:04,125 --> 01:39:09,833
ROCK AND ROLLAREN
FAMAREN ARETOA, 2010
1332
01:39:10,041 --> 01:39:11,416
Kaixo!
1333
01:39:12,375 --> 01:39:16,375
Gu gara bizirik iraun
duten hiru Stoogeak.
1334
01:39:21,000 --> 01:39:24,000
Ronek eta Davek
ikaragarri gozatuko zuten honetaz.
1335
01:39:24,083 --> 01:39:27,375
nahiz eta Ron
haserre egongo zen,
1336
01:39:27,833 --> 01:39:30,291
hau ez zelako gertatu
bizirik zegoen bitartean.
1337
01:39:31,250 --> 01:39:35,541
Ez dakit zer irudituko zaion orain,
baliteke hor goian eserita egotea, zeruan,
1338
01:39:35,625 --> 01:39:38,166
Martiniak edaten
Brian Jones-ekin,
1339
01:39:38,458 --> 01:39:41,125
gure gainean errautsa
botatzen saiatzen.
1340
01:39:42,875 --> 01:39:46,750
Musika bizitza da,
eta bizitza ez da negozio bat.
1341
01:39:48,291 --> 01:39:52,166
Ronny Ashetonek bazekien hori,
bera itzela zen.
1342
01:39:53,166 --> 01:39:56,541
MC5 itzelak dira.
1343
01:39:58,791 --> 01:40:01,916
Danny nire laguna,
taldea deskubritu zuena, itzela da.
1344
01:40:02,541 --> 01:40:06,000
Eta Nina, nire emazte ederra,
itzela zara!
1345
01:40:08,041 --> 01:40:09,833
Jatorri apaleko
jende hori guztia,
1346
01:40:09,958 --> 01:40:13,791
rock and roll
musika asmatu zuena,
1347
01:40:13,916 --> 01:40:15,250
itzela da.
1348
01:40:18,666 --> 01:40:20,416
Eskerrik asko,
The Stoogesen fan guztiei.
1349
01:40:20,500 --> 01:40:22,166
Baliteke hor atzean
baten bat egotea,
1350
01:40:22,208 --> 01:40:25,083
eta seguru aulki dotoreetan
ere badagoela pare bat.
1351
01:40:26,375 --> 01:40:29,875
Hortaz, eskerrik asko hain...
itzelak izateagatik.
1352
01:43:24,583 --> 01:43:27,083
Ez dut glam jendearen
artean egon nahi.
1353
01:43:27,166 --> 01:43:30,166
Eta ez dut hip hop-eko
jendearen artean egon nahi.
1354
01:43:30,250 --> 01:43:33,125
Ez dut horrelako
ezer izan nahi.
1355
01:43:34,166 --> 01:43:37,166
Ez dut telebistan agertzen diren
horietakoa izan nahi,
1356
01:43:38,083 --> 01:43:40,125
jende "alternatiboa"... ez, ez.
1357
01:43:40,208 --> 01:43:41,291
Ez du punk izan nahi.
1358
01:43:41,375 --> 01:43:44,208
Izan nahi dut,
besterik gabe.
1359
01:43:45,125 --> 01:44:04,916
Pertsona hauei eskainita:
1360
01:47:59,416 --> 01:48:04,250
Azpitituluak: SINKRO SUBTITLING