1 00:00:20,416 --> 00:00:23,791 Kolpea entzuten duzuenean, hiru kamerak piztu, ados? 2 00:00:23,875 --> 00:00:25,375 -Bai. -Ados. 3 00:00:25,958 --> 00:00:27,125 -Prest? -Bai. 4 00:00:28,333 --> 00:00:29,958 Gaur ekainaren 9a da. 5 00:00:30,041 --> 00:00:32,791 Toki sekretu batean gaude. 6 00:00:34,083 --> 00:00:38,333 Jim Osterberg elkarrizketatuko dugu orain, 7 00:00:39,916 --> 00:00:44,416 The Stooges taldeari buruz, hau da, historiako rock and roll talderik onena. 8 00:00:47,000 --> 00:00:50,291 Gehien liluratzen nauen gauzetako bat da 9 00:00:50,708 --> 00:00:54,083 ez dutela beren lana ikuskizunaren industria balitz bezala egiten. 10 00:00:54,208 --> 00:00:57,625 Jotzen hasteko aurkezten dituztenean, adibidez, 11 00:00:57,708 --> 00:01:00,333 10 edo 15 minutu ematen dituzte afinatzen 12 00:01:00,458 --> 00:01:03,291 lehen abestia jotzen hasi aurretik. 13 00:01:03,500 --> 00:01:05,750 Eta ez dirudi gazteei axola dienik. 14 00:01:05,875 --> 00:01:10,250 Dena entzuten dute: afinazioa, soinu-probak... 15 00:01:10,583 --> 00:01:13,083 Badirudi zerbait hastekotan dela. 16 00:01:13,833 --> 00:01:16,291 Bob Waller agurtuko dugu, momentuz, eta goazen agertokira 17 00:01:16,375 --> 00:01:18,125 Iggy eta The Stooges entzutera. 18 00:01:49,750 --> 00:01:52,000 Hor dihoa Iggy, zuzenean jende artera! 19 00:01:52,750 --> 00:01:54,416 Konexioa galdu dugu! 20 00:01:55,458 --> 00:01:57,791 Bob Waller behean dago, publikoarekin. 21 00:01:58,791 --> 00:02:01,416 Ez dakit zehazki non, baina aurkituko dugu. 22 00:02:06,250 --> 00:02:10,250 1973. urterako, THE STOOGES taldeak hiru disko iraultzaile grabatu bazituen ere, 23 00:02:10,291 --> 00:02:14,583 haien karrera porrot eginda zegoen. Kritikoentzat, haien musika bizarroa, zoroa, 24 00:02:14,666 --> 00:02:17,916 gustu txarrekoa, fisikoki bortitza, dekadentea, analfabetoa, amateurra, 25 00:02:18,000 --> 00:02:20,000 irudimenik gabea eta haur-antzekoa zen. 26 00:02:20,333 --> 00:02:22,458 Orain, lau hamarkadaren buruan, THE STOOGES 27 00:02:22,583 --> 00:02:25,750 rock&roll-aren historian eragin handiena izan duen taldeetako bat da. 28 00:02:25,833 --> 00:02:27,083 1973an, ordea, kaka zaharra ziren. 29 00:02:27,166 --> 00:02:28,166 Gogorra zen. 30 00:02:28,416 --> 00:02:30,208 Alde batetik bestera gindoazen, 31 00:02:30,291 --> 00:02:34,250 eta azkenean diskoetxea ez zen gutaz arduratu ere egiten, 32 00:02:34,333 --> 00:02:39,166 baina agente eta manager batzuk saiatu ziren 33 00:02:40,083 --> 00:02:44,500 gure ibilbidearen nahaste-borrastea ulertzen, 34 00:02:44,666 --> 00:02:47,166 eta gehienek bertan behera utzi zuten ahalegina, izututa. 35 00:02:47,333 --> 00:02:50,791 Estatu Batuetan gora eta behera ibili ginen, ganorarik gabe jotzen. 36 00:02:51,500 --> 00:02:54,000 Gero eta itxura zarpailagoa genuen, 37 00:02:54,125 --> 00:02:56,458 eta gero eta argalago geunden, 38 00:02:56,541 --> 00:02:59,958 gero eta erreago, gero eta okerrago. 39 00:03:00,125 --> 00:03:04,500 Ziztu bizian hondoratzen ari ginen... kontzertu ezdeusetan. 40 00:03:04,833 --> 00:03:06,916 Jarraitzaile batzuk bagenituen, oraindik. 41 00:03:07,000 --> 00:03:09,500 Batzuetan lortzen nuen kontzertu bat osorik abestea. 42 00:03:09,666 --> 00:03:11,083 Beste batzuetan ez. 43 00:03:11,375 --> 00:03:13,958 Kontzertu batzuetara denboraz iristen ginen. 44 00:03:14,083 --> 00:03:15,583 Beste batzuetara ez. 45 00:03:17,000 --> 00:03:20,583 Publikoak haserre amaitzen zuen beti, nire erruz, normalean. 46 00:03:32,708 --> 00:03:36,750 Taldea oso azkar ari zen hondatzen, une hartan. 47 00:03:37,000 --> 00:03:39,166 Irteten ginen kontzerturen bat edo beste ematera, 48 00:03:39,250 --> 00:03:41,250 baina denetik gertatzen zitzaigun. 49 00:03:41,458 --> 00:03:42,958 Behin Steve Mackeyk jo behar izan zuen bateria. 50 00:03:42,960 --> 00:03:45,166 JAMES WILLIAMSON GITARRA 51 00:03:45,168 --> 00:03:47,083 Zorakeria izan zen. 52 00:03:47,208 --> 00:03:51,541 Zeren, Stevek esan zigun berak bazekiela bateria jotzen, eta ez zekien. 53 00:03:51,625 --> 00:03:54,625 Baina dirua behar genuen, eta jotzen utzi genion. 54 00:03:54,916 --> 00:03:55,000 Istorio hori kontatzea nahi duzu? 55 00:03:55,001 --> 00:03:57,250 STEVE MAKCAY SAXOFONOA 56 00:03:57,251 --> 00:04:00,750 Iggyk abestia erabakitzen zuen, eta nik erritmoa hasten nuen. 57 00:04:00,875 --> 00:04:03,500 Orduan nigana etortzen zen: baketak kendu, 58 00:04:04,125 --> 00:04:07,000 eta goliata kolpekatzen hasten zen, erritmoa emateko, 59 00:04:07,500 --> 00:04:10,541 horrela nik banekien abestia nola zen, eta buka nezakeen. 60 00:04:10,708 --> 00:04:12,875 Eta horrela abesti guztietan. 61 00:04:13,000 --> 00:04:15,458 Ikusleek botilak jaurtitzen zizkioten, eta esaten zioten: 62 00:04:15,583 --> 00:04:20,333 "Iggy, joan oka egitera, putaseme hori! Joan pikutara!" 63 00:04:20,708 --> 00:04:22,000 Bere aurka jartzen ziren beti. 64 00:04:22,291 --> 00:04:25,583 Eskerrik asko beirazko botila hau burura bota didanari. 65 00:04:26,125 --> 00:04:28,125 Gertu egon zara, baina gaur ere duzu asmatu! 66 00:04:28,208 --> 00:04:30,083 Datorren astean saiatu berriro! 67 00:04:31,958 --> 00:04:34,458 Michigan Palace-ko kontzertuaren prestaketari 68 00:04:34,625 --> 00:04:37,750 "hileta-martxa" deitu izan diot nik. 69 00:04:38,333 --> 00:04:42,500 Detroit hiriaren kanpoaldeko taberna batean jotzeko deitu gintuzten, 70 00:04:42,916 --> 00:04:45,333 The Rock and Roll Farm izeneko tabernan. 71 00:04:45,416 --> 00:04:47,333 Kontua da, motozaleen taberna bat zela. 72 00:04:47,416 --> 00:04:49,375 Irteten da Iggy ikusleen aurrera, 73 00:04:49,541 --> 00:04:52,750 berak bakarrik dakien modu oldarkor horretan, 74 00:04:53,083 --> 00:04:55,333 eta orduan tipo bat gerturatzen zaio. 75 00:04:55,833 --> 00:05:00,750 Eta ukabilarekin danba ematen dio eta nokeatu egiten du. 76 00:05:03,750 --> 00:05:07,500 Ez dakit zenbatek ikusi gintuzuen 1967an, 77 00:05:07,625 --> 00:05:09,125 gure hastapenetan, 78 00:05:09,208 --> 00:05:13,041 baina batzuetan ez da oso erraza The Stooges izatea. 79 00:05:13,166 --> 00:05:14,250 Bai!! 80 00:05:14,500 --> 00:05:17,375 Kontzertu haren ostean, ez zen ezer esan behar izan. 81 00:05:17,458 --> 00:05:19,791 Denok geunden kokoteraino. 82 00:05:20,000 --> 00:05:24,166 Ez genuen bizitzeko beste irabazten, ikusleek denetik jaurtitzen ziguten, 83 00:05:24,625 --> 00:05:26,833 eta nekatuta geunden. 84 00:05:29,250 --> 00:05:31,458 Asheton anaiak Detroitera itzuli ziren. 85 00:05:32,750 --> 00:05:35,625 Jim-ek ez zidan argi esan bukatu zela. 86 00:05:36,791 --> 00:05:38,708 Nik pentsatu nuen. 87 00:05:38,791 --> 00:05:41,750 Lurrean lo egin behar badut... uste dut nahikoa dela, ez? 88 00:05:41,833 --> 00:05:43,791 Etxegabe bat nintzen, funtsean. 89 00:05:43,958 --> 00:05:45,666 Bateria bat nuen, 90 00:05:45,833 --> 00:05:49,666 saldu egin nuen, eta Detroiterako joaneko txartela erosi nuen. 91 00:05:51,916 --> 00:05:54,500 Amaren etxean amaitu nuen... 92 00:05:54,501 --> 00:05:54,708 SCOTT ASHETON AKA ROCK ACTION BATERIA 93 00:05:54,710 --> 00:05:59,166 ...eta esan nion: "Ama, ez dut etxerik, ez dirurik, eta gose naiz." 94 00:06:00,000 --> 00:06:05,750 The Stooges bereizteak ez zuen inor harritu. 95 00:06:06,041 --> 00:06:07,041 Zirkulua itxi zen... 96 00:06:07,043 --> 00:06:08,666 KATHY ASHETON ARREBA 97 00:06:08,668 --> 00:06:11,208 amarenera izuli ziren. 98 00:06:11,416 --> 00:06:13,291 Nire anaiak etxera itzuli zirenean, 99 00:06:13,375 --> 00:06:17,375 lasaitua hartu nuen, eta pozik jarri nintzen. 100 00:06:17,583 --> 00:06:20,958 Kezka bat gutxiago nuen, ondo zeuden. 101 00:06:21,125 --> 00:06:25,500 Hori zen garrantzitsuena: etxera itzultzea, osorik, eta bizirik. 102 00:06:26,000 --> 00:06:29,333 Orduan etxera itzuli nintzen, nire gurasoen karabanara. 103 00:06:29,416 --> 00:06:31,250 24 urte nituen. 104 00:06:33,791 --> 00:06:35,750 Taldearen... 105 00:06:37,375 --> 00:06:40,041 bukaera zurrunbilotsua izan zen, nolabait. 106 00:08:21,666 --> 00:08:23,375 Bost urte inguru nituenean 107 00:08:23,458 --> 00:08:26,416 telebista bat geneukan, eta Howdy Doody ikusten nuen. 108 00:08:26,916 --> 00:08:32,750 Buffalo Bob, umeontzat, telebistako Timothy Leary zen. 109 00:08:32,875 --> 00:08:35,875 Nola sentitzen zara goizetan, orduak aurrera doazen neurrian, Clarabell? 110 00:08:36,000 --> 00:08:37,916 Ez oso ondo, indarrik gabe, ezta? 111 00:08:38,000 --> 00:08:42,000 Bada, orduan, Clarabell, Ovaltine hartu beharko zenuke! 112 00:08:42,208 --> 00:08:45,291 Publikoko haurren oihuak gogoratzen ditut. 113 00:08:50,458 --> 00:08:54,083 Pertsonaietako bat Clarabell pailazoa zen. 114 00:08:54,208 --> 00:08:56,541 Clarabell pailazoa edozer egiteko gai zen. 115 00:08:56,666 --> 00:09:00,208 Ezin zenuen jakin zer egingo zuen, eta horrek liluratu egiten ninduen. 116 00:09:00,833 --> 00:09:04,583 Baina, onen-onena, Soupy Sales zen. 117 00:09:13,208 --> 00:09:15,416 "Bazkalordua Soupy-rekin" izeneko atalean, 118 00:09:15,500 --> 00:09:17,708 haurrak gutunak idaztera animatzen zituen, 119 00:09:17,791 --> 00:09:22,708 baina, eransten zuen: "Idazten badidazue, mesedez, gehienez 25 hitz" 120 00:09:22,710 --> 00:09:24,458 25 HITZ GEHIENEZ 121 00:09:24,460 --> 00:09:25,916 Non ikasi duzu horrela abesten? 122 00:09:26,083 --> 00:09:27,916 Oratoria-eskoletan. 123 00:09:29,250 --> 00:09:31,833 Oratoria... zer? Nor da zure irakaslea? 124 00:09:31,958 --> 00:09:33,750 Betiko gelditu zitzaidan gogoan, 125 00:09:33,916 --> 00:09:37,750 eta taldearentzako kantak idazten hasi nintzenean 126 00:09:38,000 --> 00:09:43,041 pentsatu nuen teknika ona zela. Saiatu gehienez 25 hitz desberdin sartzen. 127 00:09:43,291 --> 00:09:45,541 Ez nuen nire burua Bob Dylantzat jotzen. 128 00:09:48,541 --> 00:09:55,041 Pentsatu nuen, egin kanta labur-laburrak, eta ez dira txarrak izango. 129 00:10:02,958 --> 00:10:05,416 KARABANA LUZE-LUZEA 130 00:10:05,418 --> 00:10:06,250 Nire gurasoekin batera ikusi nuen film hura, 131 00:10:06,251 --> 00:10:08,750 EZTEI-BIDAIA GURPIL GAINEAN 132 00:10:09,708 --> 00:10:12,000 eta itzela zen karabana berbera edukitzea. 133 00:10:13,500 --> 00:10:18,458 Argi gehienak eta altzarietako batzuk integratuak ziren. 134 00:10:18,833 --> 00:10:20,250 Nire gela txikia zen, 135 00:10:20,333 --> 00:10:25,333 metro bat eta koska luze, eta metro bi pasatxo zabal. 136 00:10:25,833 --> 00:10:29,166 Kamaina bat eta idazmahai txikitxo bat besterik ez zituen. 137 00:10:30,291 --> 00:10:33,333 Bateria jar nezakeen toki bakarra egongela zen. 138 00:10:33,541 --> 00:10:35,125 Asteburu guztietan, 139 00:10:35,291 --> 00:10:37,500 eta gauero, eskolatik itzultzean, 140 00:10:37,708 --> 00:10:40,666 nire bateriak egongela hartzen zuen. 141 00:10:40,791 --> 00:10:43,208 Energia asko neukan, ordu pila batez jotzen nuen. 142 00:10:46,416 --> 00:10:47,666 Dena burrunbarazten zuen. 143 00:10:50,458 --> 00:10:52,541 Nire gurasoak inoiz ere ez ziren kexatu. 144 00:10:52,958 --> 00:10:56,875 Baina, urte baten buruan, gutxi gorabehera, 145 00:10:57,750 --> 00:10:59,875 logela handia eman zidaten. 146 00:11:02,375 --> 00:11:04,208 Eta pentsatu nuen: "Primeran!". 147 00:11:04,375 --> 00:11:06,916 Baina, denborarekin, konturatu naiz, segur aski, 148 00:11:07,083 --> 00:11:10,333 bi torturen artean txikiena aukeratu zutela. 149 00:11:12,833 --> 00:11:17,750 Birentzako ohea gela txikian jarri zuten, idazmahairik gabe, 150 00:11:17,833 --> 00:11:20,708 ohean sartu eta irteteko adina tokirekin, doi-doi. 151 00:11:20,916 --> 00:11:24,250 Nik ohe indibiduala nuen, 152 00:11:24,375 --> 00:11:27,833 eta bateria osorik muntatuta beti, logela handian. 153 00:11:27,916 --> 00:11:29,416 Zorte handia izan nuen, 154 00:11:31,333 --> 00:11:37,125 nire gurasoekin batera ingurune xume batean bizitzeagatik. 155 00:11:37,541 --> 00:11:42,958 Ondo ezagutu ahal izan nituen, eta hori benetako altxor bat da. 156 00:11:46,375 --> 00:11:50,083 Gogoan dut nola nire latorrizko jostailuak atera nituen, 157 00:11:50,208 --> 00:11:53,166 eta eraikuntza-jostailuak, txikia nintzenean, 158 00:11:53,416 --> 00:11:57,750 eta zurezko piezak aukeratuz, danbor bat egin nuen zilindro bat baliatuz, 159 00:11:57,791 --> 00:11:58,958 eta jo egiten nuen. 160 00:11:58,960 --> 00:12:00,666 Eta laugarren mailan nengoela, 161 00:12:00,750 --> 00:12:04,208 Ford Motor Company-ren River Rouge mihiztatze-fabrikara 162 00:12:04,833 --> 00:12:06,375 eraman gintuztela. 163 00:12:06,666 --> 00:12:11,750 Makinetako batek metalezko xafla bat estanpatzen zuen, 164 00:12:11,791 --> 00:12:17,291 eta xafla kolpatzen zuen bakoitzean, hots metaliko gogor hura egiten zuen. 165 00:12:18,416 --> 00:12:19,875 Itzelezko zartakoa. 166 00:12:20,375 --> 00:12:22,750 Itzelezko zartakoa gustatu zitzaidan. 167 00:12:39,458 --> 00:12:42,166 Institutu garaian talde bat izan nuen, The Iguanas. 168 00:12:42,291 --> 00:12:45,083 Gazteen klub batean jotzeko kontratatu gintuzten, 169 00:12:45,166 --> 00:12:48,416 The Ponytail izeneko toki batean. 170 00:12:49,125 --> 00:12:53,541 Ni etengabe ari nintzen atentzioa emateko moduak pentsatzen 171 00:12:54,750 --> 00:12:59,000 eta orduan pentsatu nuen: "Eta inork inoiz jo izan duen 172 00:12:59,125 --> 00:13:01,041 plataformarik altuenean jotzen badut?" 173 00:13:02,583 --> 00:13:06,916 Han nengoen ni, lurretik lau metrora, bakar-bakarrik, 174 00:13:07,041 --> 00:13:10,291 eta bandako gainerako kideak behean, marmarka. 175 00:13:10,708 --> 00:13:14,541 Musikaren munduko ergel bat, Chuck zelako bat, gerturatu zitzaidan: 176 00:13:14,625 --> 00:13:18,333 "Oso onak zaretela uste dut, eta zuen managerra izan nahiko nuke. 177 00:13:18,416 --> 00:13:20,416 Kontzertuak antolatzen lagunduko dizuet". 178 00:13:20,500 --> 00:13:24,375 Horrela, kai bat alokatu genuen, kontzertu bat egiteko, gau batez, 179 00:13:24,916 --> 00:13:29,291 eta jende asko etorri zen, arrakasta handia izan genuen. 180 00:13:33,208 --> 00:13:37,083 Baina, kontzertuaren erdialdera, lurzorua hondoratzen hasi zen. 181 00:13:39,166 --> 00:13:43,208 Inork ere ez zuen min hartu, baina kaiak suntsituta amaitu zuen. 182 00:13:44,416 --> 00:13:46,750 Han bukatu zen gure autobonboa. 183 00:13:47,833 --> 00:13:51,666 Institutu-garaian ez ezik, unibertsitateko lehen seihilekoan ere 184 00:13:51,791 --> 00:13:53,666 jo nuen The Iguanas taldearekin. 185 00:13:53,791 --> 00:13:57,875 Gero unibertsitatea utzi nuen, eta lan bila hasi nintzen. 186 00:13:57,958 --> 00:14:02,458 The Prime Movers taldekoek ikasketak utziak zituzten, nik bezala, baina ni baino zaharragoak ziren. 187 00:14:03,000 --> 00:14:06,500 Blues musika mota guztiak ezagutzen zituzten. 188 00:14:07,958 --> 00:14:10,416 Butterfield-en taldea hirira etorri zenean, 189 00:14:10,541 --> 00:14:13,458 The Prime Moversekook haiekin harremanetan jartzen saiatu ginen, 190 00:14:13,541 --> 00:14:16,291 kontzerturen bat lortzen saiatzeko. 191 00:14:16,708 --> 00:14:20,250 Jerome Arnoldi, Butterfielden orduko baxu-jotzaileareari, galdetu nion ea 192 00:14:20,333 --> 00:14:22,166 aholkuren bat emango zidan. 193 00:14:22,333 --> 00:14:26,250 Eta hau esan zidan: "Jotzen ari zarenean, sinetsi jotzen ari zarena". 194 00:14:27,750 --> 00:14:29,083 Hobetzen ari nintzen, 195 00:14:29,166 --> 00:14:33,875 eta une jakin batean errespetua galdu nion taldeari, eta fedea ere bai. 196 00:14:34,291 --> 00:14:36,958 Pentsatzen nuen ez zela "hura". 197 00:14:37,458 --> 00:14:39,625 Eta joatea erabaki nuen, benetako... 198 00:14:40,208 --> 00:14:42,291 benetako jendea benetako gauzak egiten ari zen tokira. 199 00:14:53,500 --> 00:14:54,583 Ezberdina. 200 00:14:54,585 --> 00:14:56,333 Amerika zuriaz bestelakoa. 201 00:14:56,708 --> 00:14:58,541 Beste bi mutilekin elkartu nintzen, 202 00:14:58,750 --> 00:15:02,833 eta pare bat aldiz hamar dolar ordaindu zizkidaten, 203 00:15:02,916 --> 00:15:05,375 batere garrantzirik gabeko kontzertuengatik: 204 00:15:05,458 --> 00:15:07,250 behin, Johnny Young zelako batekin, 205 00:15:07,333 --> 00:15:09,666 eta beste behin Big Walter Hortonekin, 206 00:15:10,791 --> 00:15:13,875 jende zuriarentzat jo behar zutenean. 207 00:15:15,208 --> 00:15:17,583 Zirraragarria izan zen, eta asko ikasi nuen. 208 00:15:22,708 --> 00:15:26,208 Lasaiagoa zen, haiek bazekiten ondo pasatzea zer zen. 209 00:15:26,541 --> 00:15:29,625 Eta musika ondo mugatuta zegoen. 210 00:15:31,083 --> 00:15:33,416 Bizimodu sakonago bat sumatu ahal izan nuen, 211 00:15:33,541 --> 00:15:37,083 helduaroan egonda ere, barruko haurra galdu ez dutenena. 212 00:15:44,291 --> 00:15:47,125 Behin, errekaren ertzean porru bat erretzen ari nintzela 213 00:15:47,208 --> 00:15:49,458 konturatu nintzen ez nintzela beltza. 214 00:15:50,666 --> 00:15:56,583 Baina pentsatu nuen nire belaunaldiagatik 215 00:15:56,708 --> 00:15:59,083 egin nahi nuela niri gustatzen zitzaidan musikari beltz onek 216 00:15:59,166 --> 00:16:01,125 haien belaunaldiagatik egiten ari zirena. 217 00:16:05,583 --> 00:16:09,458 Azkenerako, denbora guztia besteen ipurdiak ikusten aritzeaz nekatu nintzen. 218 00:16:11,833 --> 00:16:13,791 Hura zen gure madarikazioa. 219 00:16:15,833 --> 00:16:19,125 Bateria jotzen nengoela aurrean izan ditudan bi ipurdirik onenak... 220 00:16:19,875 --> 00:16:22,833 bata Abdul Fakir-ena izan zen, The Four Tops taldekoa. 221 00:16:23,000 --> 00:16:26,916 Berak lortzen zuen laukotea bateratzea, 222 00:16:27,041 --> 00:16:30,291 dantza-mugimenduekin. Txori handi baten antzekoa zen. 223 00:16:30,750 --> 00:16:33,916 Beste ipurdirik onena Shangri-Las taldeko Mary Weiss-ena. 224 00:16:34,000 --> 00:16:36,166 Gorputz eta aurpegi ederrak zituen. 225 00:16:36,291 --> 00:16:40,416 Zoragarria zen, ametsetako emakume leun eta goxoa. 226 00:16:46,750 --> 00:16:49,458 Konturatu nintzen ez nuela bateria-jole izan nahi, 227 00:16:49,583 --> 00:16:51,958 eta Ann Arbor-era itzultzea erabaki nuen, 228 00:16:52,166 --> 00:16:54,041 baina gidari bat behar nuen. 229 00:16:54,125 --> 00:16:58,333 Roni deitu nion, eta nolabait, Scott Richardsonek auto bat zuen, 230 00:16:58,541 --> 00:17:01,541 eta orduan konbentzitu nuen Ron, nirekin lan egiteko. 231 00:17:21,541 --> 00:17:21,708 Ron Asheton musikaria zen. 232 00:17:21,710 --> 00:17:24,375 ASHETON ANAIAK 233 00:17:24,376 --> 00:17:27,458 Nik baino ile luzeagoa zuen mutil gutxietako bat zen. 234 00:17:27,875 --> 00:17:30,458 Noizean behin, baxua jotzen zuen 235 00:17:30,833 --> 00:17:33,541 The Chosen Few izeneko talde batean, 236 00:17:33,750 --> 00:17:36,833 eta asko gustatzen zitzaidan bere estiloa. 237 00:17:37,958 --> 00:17:42,916 Bere anaia, Scott, geroago ezagutu nuen, Discount Records-en lanean ari nintzela. 238 00:17:43,125 --> 00:17:46,708 Kalearen bestaldean denda bat zegoen, Marshall's izenekoa, 239 00:17:47,166 --> 00:17:50,041 eta Scott eta beste pare bat lagunek 240 00:17:50,125 --> 00:17:53,666 han igarotzen zuten egun osoa, ezer egin gabe. 241 00:17:53,791 --> 00:17:55,750 Harroxkoa eta bere lagunak. 242 00:17:56,375 --> 00:17:58,166 Scottek Elvisen antza zuen: 243 00:17:58,416 --> 00:18:04,125 guapoa, atletikoa, iheskorra, hitz gutxikoa. 244 00:18:04,375 --> 00:18:06,500 Scottek 14-15 urterekin utzi zituen ikasketak, 245 00:18:06,541 --> 00:18:09,583 norbaitekin borrokatu zelako, uste dut. 246 00:18:09,916 --> 00:18:13,458 Berehala hasi zitzaidan behin eta berriro eskatzen, ia urtebetez, 247 00:18:13,583 --> 00:18:15,375 bateria jotzen irakasteko. 248 00:18:15,625 --> 00:18:17,333 Galdetzen nizun: 249 00:18:18,125 --> 00:18:21,250 "Kolpe bikoitzak egiten al dituzu hirukoetan?" 250 00:18:23,375 --> 00:18:27,708 Zer galdetu pentsatzen aritzen nintzen, zurekin hitz egin ahal izateko bakarrik. 251 00:18:27,791 --> 00:18:29,500 Elkarrizketa bat hasteko. 252 00:18:29,583 --> 00:18:32,541 Lau edo bost erritmo irakatsi nizkion, 253 00:18:32,875 --> 00:18:36,125 Stax/Volt eta Bo Diddley-ren gauzak, gehienak. 254 00:18:37,500 --> 00:18:40,125 Scotty Asheton naiz, Garfield eskolan ikasten dut. 255 00:18:40,126 --> 00:18:41,916 8 urte eta erdi ditut. 256 00:18:42,833 --> 00:18:46,666 Ronny Asheton naiz, 9 urte ditut, eta Garfield eskolan ikasten dut. 257 00:18:47,208 --> 00:18:50,250 Haien aita hil egin zen, Ronek 14 urte zituela, uste dut. 258 00:18:50,416 --> 00:18:53,958 Ehiza-hegazkinen pilotua izan zen gerran, 259 00:18:54,125 --> 00:18:57,083 eta gero ere armadan jarraitu zuen, denbora gutxiz. 260 00:18:57,208 --> 00:18:58,791 Guztiok komunean genuen zerbait zen. 261 00:18:58,875 --> 00:19:01,291 ...bi, bat, zero... salto! 262 00:19:02,208 --> 00:19:04,208 Gure aita II. Mundu Gerrako beteranoa zen. 263 00:19:04,625 --> 00:19:04,791 Bere bidaietan gauzatxoak erosten zituen: labanak, dominak... 264 00:19:04,793 --> 00:19:08,000 RON ASHETON GITARRA 265 00:19:09,875 --> 00:19:13,083 Interesa piztu zitzaidan, eta kolekzioak egiten hasi ginen. 266 00:19:13,333 --> 00:19:17,083 Semearen eta aitaren arteko zerbait zen, lotzen gintuen zerbait aurkitu genuen. 267 00:19:17,333 --> 00:19:20,916 Ez zegoen politikarekin lotuta, edo hark errepresentatzen zuenarekin. 268 00:19:21,083 --> 00:19:25,916 Oso arraroa da zure 8 urteko semeari objektu naziak erostea. 269 00:19:27,791 --> 00:19:29,625 Kathy Asheton naiz, 270 00:19:29,708 --> 00:19:32,416 Garfield eskolara noa, bigarren mailan nago. 271 00:19:33,083 --> 00:19:34,375 Eta... kitto! 272 00:19:35,000 --> 00:19:37,250 Etxeko atarian nengoen, 273 00:19:37,500 --> 00:19:40,750 eta mutil bat ikusi nuen auzoan, ile luzeduna. 274 00:19:41,500 --> 00:19:46,750 Scotti galdetu nion: "Zergatik ez zoaz nor den galdetzera?" 275 00:19:47,041 --> 00:19:50,916 Eta txistu egin zion. Dave Alexander zen. 276 00:19:51,000 --> 00:19:55,791 Horrela ezagutu zuen Scottyk. Eta gero Ronnyrekin irteten hasi zen. 277 00:19:57,458 --> 00:20:00,458 Hobeto konpontzen zirenak horiek biak ziren, 278 00:20:00,500 --> 00:20:05,541 musika ingelesarekiko interesak lotzen zituen. 279 00:20:07,083 --> 00:20:09,500 Ronek azken urtean utzi zuen institutua. 280 00:20:09,583 --> 00:20:12,250 Davek bere motorra saldu zuen eta Ingalaterrara joan ziren, 281 00:20:12,333 --> 00:20:17,000 The Who-ren kontzertu bat ikustera. Londreseko Marquee klubera joan ziren, 282 00:20:17,375 --> 00:20:19,208 eta han gelditu ziren, dirua xahutu zuten arte. 283 00:20:19,458 --> 00:20:22,000 Gertakari hark jarri ninduen benetan bide honetan. 284 00:20:22,166 --> 00:20:25,458 Ze, itzuli nintzenean, institutura itzultzen saiatu nintzen, 285 00:20:26,625 --> 00:20:28,375 baina ez nintzen egokitzen, benetan. 286 00:20:28,666 --> 00:20:31,916 Ann Arbor-en unibertsitarioak zeuden, ez zegoen "gutar" askorik. 287 00:20:32,000 --> 00:20:36,541 Orientatzaileak ere esan zidan: "Zergatik ez duzu urte hau libre hartzen, 288 00:20:36,666 --> 00:20:38,791 eta datorrenean itzultzen saiatzen?" 289 00:20:39,125 --> 00:20:40,375 Eta nik erantzun nion, "Ados". 290 00:20:40,458 --> 00:20:43,083 Baina hurrengo urtean ez nintzen itzuli... ezta pentsatu ere. 291 00:20:43,250 --> 00:20:45,958 Datorren urtean urrutiago iritsi ahal izango duzu, Bill. 292 00:20:46,166 --> 00:20:48,416 Bai. Eskerrik asko, Evans andereñoa. 293 00:20:49,041 --> 00:20:51,083 Urrutiago iristea. 294 00:20:53,458 --> 00:20:54,958 Grabatzen. Nahi duzuenean. 295 00:20:55,250 --> 00:20:58,750 The Dirty Shames izeneko talde bat asmatu zuten 296 00:20:58,833 --> 00:21:04,333 eta festetan eta abar ezagutzen zuten jende guztiari kontatzen zieten. 297 00:21:04,458 --> 00:21:07,375 "Bai, talde bat daukagu, The Dirty Shames gara". 298 00:21:07,458 --> 00:21:08,916 Sasoi batean The Stooges The Dirty Shames-en antzekoa zen. 299 00:21:08,918 --> 00:21:10,666 RON: 18 urte. SCOTT: 17 urte. DAVE: 19 urte. JIM: 19 urte. 300 00:21:10,668 --> 00:21:14,083 Erabaki genuen talde bat genuela. 301 00:21:14,291 --> 00:21:18,708 Jendeari esaten genion, baina oraindik ez genuen inon jo. 302 00:21:20,208 --> 00:21:23,708 Halako batean, New Yorkera joan ginen, 303 00:21:24,000 --> 00:21:26,750 eta neska polit batzuk ezagutu genituen, 304 00:21:27,291 --> 00:21:31,750 nerabeak, gu baino gazteagoak, talde bat zutela esaten zutenak. 305 00:21:32,166 --> 00:21:35,125 Princeton-era (New Jersey) joan ginen autoz 306 00:21:35,333 --> 00:21:37,583 neska haiek soto batean jotzen ikusteko. 307 00:21:37,666 --> 00:21:43,458 Gurasoekin bizi ziren, eta oso-oso onak ziren. 308 00:21:44,083 --> 00:21:46,166 Gu baino askoz hobeak. 309 00:21:46,291 --> 00:21:49,041 Une hartan lotsa handia sentitu genuen. 310 00:21:54,458 --> 00:21:58,333 Entsegu serioak egiten saiatu nahi genuen, Ron eta Scotten etxean, 311 00:21:58,833 --> 00:22:03,041 eta Ronek esan zidan: "Jotzeko, umore onez egon behar duzu. 312 00:22:03,791 --> 00:22:08,041 Horretarako, belarra onena. Niri laguntzen dit". 313 00:22:08,291 --> 00:22:13,458 Aurkitu nuen morroi bat, eta esan zidan landare osoa salduko zidala. 314 00:22:13,625 --> 00:22:16,500 Nire gurasoen karabanara ekarri zidan. 315 00:22:16,958 --> 00:22:18,750 Eskuan zeraman, 316 00:22:18,833 --> 00:22:22,375 metro bat eta koska luze, sustraietan lurra zeraman oraindik. 317 00:22:22,583 --> 00:22:24,041 Nik ikusita neukan marihuana, 318 00:22:24,125 --> 00:22:26,500 baina landare hura, inoiz ikusi gabeko zerbait zen. 319 00:22:26,625 --> 00:22:28,208 "Seguru hau...?" 320 00:22:28,291 --> 00:22:30,750 Eta bera: "Bai, bai, baina lehortu egin behar duzu." 321 00:22:30,916 --> 00:22:34,458 Karabana-parkingean garbitegi publiko bat zegoen 322 00:22:34,541 --> 00:22:37,875 Lehorgailuan txanpon batzuk sartu nituen, 323 00:22:37,958 --> 00:22:40,500 martxan jarri nuen, eta eseri egin nintzen. 324 00:22:40,666 --> 00:22:42,500 Kiratsa irteten hasi zen. 325 00:22:42,708 --> 00:22:47,041 "Kaka zaharra", pentsatu nuen. Benetan beldurtu nintzen, baina ez zen inor etorri. 326 00:22:47,458 --> 00:22:50,500 Handik ospa egin eta marihuana boltsa osorik lurperatu nuen. 327 00:22:50,625 --> 00:22:53,083 Entseguetarako erre nahi nuenean, lurpetik ateratzen nuen, 328 00:22:53,583 --> 00:22:58,041 eta 45 minutuko autobus bat hartzen nuen, eguerdi partean. 329 00:22:58,333 --> 00:23:04,125 Ron iratzartzeko 5 eta 15 minutu bitarte behar izaten nituen, 330 00:23:04,291 --> 00:23:08,875 zer egin behar izaten nuen gorabehera: harriak jaurti, edo ura... 331 00:23:09,208 --> 00:23:14,750 Gauzak ondo joanda, ordu bi eta erdiak aldera jaisten ginen sotora, edo beranduago. 332 00:23:15,166 --> 00:23:19,291 Baina ia egunero, hirurak jotzen zutenean Ronen ama etortzen zen: 333 00:23:19,375 --> 00:23:21,958 "Heldu naiz, gelditu zalaparta hori! 334 00:23:22,083 --> 00:23:25,291 Atseden hartu nahi dut, eta Osterbeg zoratuta dago!" 335 00:23:32,375 --> 00:23:35,500 Ann Arboren nengoen, eta ez nituen 67ko matxinadak ikusi, 336 00:23:35,583 --> 00:23:39,125 baina imajinatzen nuen Detroit bertan behera utzitako etxez beteta egongo zela, 337 00:23:39,208 --> 00:23:41,000 eta doan bizi ahalko genuela. 338 00:23:41,125 --> 00:23:42,625 Etxe batez hitz egin zidaten, 339 00:23:42,916 --> 00:23:47,000 eta Detroitera joan nintzen, meskalina dosi bat eta pala bat hartuta. 340 00:23:48,083 --> 00:23:51,875 Meskalina hartu nuen eta barruan sartu nintzen... Ron eta Scotti esan nien: 341 00:23:51,958 --> 00:23:55,458 "Etxe bat egin behar dut, gu bertan bizitzeko". 342 00:23:55,625 --> 00:23:56,750 Zer ari zara egiten? 343 00:23:56,791 --> 00:23:59,166 Gure etxea da, ez al duzu ikusten? 344 00:23:59,291 --> 00:24:01,750 Bai, baina oraindik amaitu gabe dago. 345 00:24:02,000 --> 00:24:04,000 Ezer ere ez nekien eraikuntzaz, 346 00:24:04,083 --> 00:24:07,416 ez iturgintzaz... ideiarik ere ez. 347 00:24:08,833 --> 00:24:09,875 Baina saiatu nintzen. 348 00:24:10,000 --> 00:24:12,625 Hemen hasi ginen elkartzen lehen aldiz, 349 00:24:12,708 --> 00:24:16,250 eta hemen hasi ginen musika-talde bat sortzekotan ziren lagun-talde bat izaten. 350 00:24:16,541 --> 00:24:18,625 Ideia bat etortzen zitzaigun bakoitzean, 351 00:24:18,666 --> 00:24:21,583 hemen biltzen ginen, hitz egiteko jotzeko eta kantak lantzeko. 352 00:24:22,000 --> 00:24:25,958 Gure lehen etxeetako bat, non inoiz ere ez genuen musika egitea lortu. 353 00:24:26,000 --> 00:24:29,041 Ez genuen inolako diziplinarik, poliziak etxetik botatzen gintuen... 354 00:24:29,208 --> 00:24:31,125 Benetako komunistak ginen. 355 00:24:31,666 --> 00:24:34,458 Ez geneukan ideologia politikorik, 356 00:24:34,541 --> 00:24:37,250 baina egiazko komunistak ginen. 357 00:24:38,041 --> 00:24:40,500 Komuna batean bizi ginen, 358 00:24:41,166 --> 00:24:44,083 janari bera jaten genuen, denok batera. 359 00:24:44,958 --> 00:24:49,166 Dirua ere berdintsu banatzen genuen gure artean. 360 00:24:49,250 --> 00:24:51,625 Abestiak idazten hasi ginenean, 361 00:24:52,500 --> 00:24:57,125 poz-pozik, izan ere, hain ezjakinak ginen, ez genekiela jabetza intelektuala zer zen ere, 362 00:24:57,375 --> 00:24:59,000 denok giren egileak. 363 00:25:06,083 --> 00:25:09,791 Michigan bidegurutze garrantzitsua zen, 364 00:25:10,166 --> 00:25:13,291 San Francisco eta Nueva Yorken artean. 365 00:25:14,875 --> 00:25:19,041 Eta mundu guztia, "paseko lurraldean" gelditzeko lana hartu nahi bazuten, 366 00:25:19,125 --> 00:25:22,750 behintzat, inon gelditzekotan, Ann Arbor-en gelditzen zen. 367 00:25:22,875 --> 00:25:26,041 60ko hamarkadan, Ann Arbor erradikalismoaren sorterritzat ezagutzen zen, 368 00:25:26,166 --> 00:25:28,500 ez soilik politikan, baita musika berriari zegokionez ere. 369 00:25:28,583 --> 00:25:33,833 Michiganeko Unibertsitateko musika jaialdian Robert Ashley, Cathy Berberian, Lucian Berio, John Cage 370 00:25:33,916 --> 00:25:39,250 eta Morton Feldmanek parte hartu zuten, besteak beste. Horrela, Ann Arbor kultur iraultzaren abangoardian zegoen. 371 00:25:39,666 --> 00:25:45,541 Entzunda edo irakurrita nuen, zerbait, haiei buruz, edo haiek esandakoa. 372 00:25:46,333 --> 00:25:46,625 JIM OSTERBERG-EN LEHEN LANA 373 00:25:46,626 --> 00:25:49,583 Disko-dendako disko guztiak nituen. 374 00:25:50,041 --> 00:25:54,125 Stooge guztietatik, nik bakarrik ezagutzen nituen John Cage, Sun Ra, 375 00:25:54,166 --> 00:25:58,208 Carl Orff, The Ventures, Pharoah Sanders, Wailers, Duanne Eddy, 376 00:25:58,291 --> 00:26:02,208 Link Wray, The Velvet Underground, edo John Coltrane-en "A Love Supreme". 377 00:26:02,541 --> 00:26:05,708 Asko imitatzen genuen, eta musika ugari entzuten genuen. 378 00:26:05,750 --> 00:26:10,166 Oso sarri egiten genuen beste gauza bat zen LSDz edo marihuanaz goraino jarrita, 379 00:26:10,500 --> 00:26:14,250 argiak itzali, eta Harry Partch jartzea. 380 00:26:18,875 --> 00:26:20,708 Soinu haiek guztiak... 381 00:26:22,625 --> 00:26:25,291 Niretzat, Harry Partch itzela zen. 382 00:26:25,833 --> 00:26:29,041 Eta pentsatzea etxegabe bat zela, bohemioa, 383 00:26:29,250 --> 00:26:31,458 eta bere instrumentuak asmatzen zituela. 384 00:26:32,000 --> 00:26:36,291 Atsegin dut pentsatzea nire lanak ikusmenarekin eta gorputzarekin zerikusia duela. 385 00:26:37,208 --> 00:26:41,000 Instrumentuak ikusi nahi ditut agertokian, eta ederrak izan daitezen nahi dut. 386 00:26:41,083 --> 00:26:44,916 Eta nahi dut, baita ere, musikariak 387 00:26:45,166 --> 00:26:49,000 parte aktiboa izatea, 388 00:26:49,875 --> 00:26:52,916 oso parte aktiboa izatea, ekoizpen osoan. 389 00:26:53,333 --> 00:26:58,791 Nik instrumentuak asmatzen nituen bitartean, riff klasikoak jotzen genituen. 390 00:26:58,958 --> 00:27:03,375 Eskema oso soil bat aurkitu, eta behin eta berriro jotzen genuen... 391 00:27:04,000 --> 00:27:06,625 gero atseden hartzen genuen eta beste bat jotzen genuen. 392 00:27:06,708 --> 00:27:10,125 Scottek nire bateria zaharra zeukan, sotoan, 393 00:27:10,375 --> 00:27:13,541 bai eta, onena, bidoi handi batzuk ere. 394 00:27:13,666 --> 00:27:16,625 Bidoiei mazoaz ematen zien. 395 00:27:19,000 --> 00:27:21,000 Ronek baxua eta anplifikadore bat zituen. 396 00:27:21,083 --> 00:27:23,083 Utzi sentimenduari kontrola hartzen, 397 00:27:23,166 --> 00:27:26,833 eta egin bat sortzen ari garen soinu zoragarri honekin... 398 00:27:26,875 --> 00:27:29,375 Batzuetan zerbait pizten zitzaidan buruan, 399 00:27:29,708 --> 00:27:32,416 batzuetan, soinu bat sortzeko, gitarra kolpekatzen nuen. 400 00:27:33,083 --> 00:27:34,791 Lap steel bat zuten, 401 00:27:34,916 --> 00:27:38,000 eta nota bakarrean afinatzen zituzten soka guztiak, mi notan. 402 00:27:38,208 --> 00:27:40,583 Aireratzear zen hegazkin bat zirudien... 403 00:27:44,291 --> 00:27:46,291 Zuku-makina bat ere bagenuen handik. 404 00:27:46,958 --> 00:27:49,458 Eta Jimofonoa. Kono bat zen, 405 00:27:49,541 --> 00:27:54,750 12 zentrimetro inguruko ahoa zuen muturrean. 406 00:27:55,166 --> 00:27:58,041 Mikrofonoa ahoan sartzen zenuenean horrela egiten zuen... 407 00:28:01,041 --> 00:28:03,041 Pixka bat gehiago jaitsiz gero... 408 00:28:05,666 --> 00:28:08,333 Are baxuagoa bilakatzen zen, eta azkenean... 409 00:28:10,541 --> 00:28:13,500 Davek jotzen zituen instrumentu horietako batzuk. 410 00:28:13,625 --> 00:28:17,958 Mikrofonoarekin egitea gustatzen zitzaidan lehen gauzetako bat arnasa hartzea zen. 411 00:28:22,166 --> 00:28:25,041 Eta horrela sortu zen Asthma Attack. 412 00:28:28,666 --> 00:28:30,875 Hori bai zela musika askea. 413 00:28:44,833 --> 00:28:48,416 Gau batez, LSDa hartuta gau osoa esna igaro ondoren, 414 00:28:48,541 --> 00:28:50,666 Ronen gelan geunden denok eta, 415 00:28:50,750 --> 00:28:53,333 esan nien: "Eta taldearen izena zer?" 416 00:28:53,500 --> 00:28:56,541 Ronek esan zuen: "Ados, jarri diezaiogun The Stooges, 417 00:28:56,666 --> 00:29:00,125 ze, guk ez dugu ezer txarrik egiten, baina jendea gu zirikatzen ari da beti. 418 00:29:00,833 --> 00:29:04,083 Baina The Psychedelic Stooges izango gara". 419 00:29:26,416 --> 00:29:28,958 Hara, ganoraz jotzen ere ez zekiten lagun-talde bat, 420 00:29:29,041 --> 00:29:30,958 eta Grande Ballroom antzokian jotzera zihoazen. 421 00:29:31,083 --> 00:29:33,666 Ikusleak aho zabalik zeuden. 422 00:29:33,875 --> 00:29:37,625 Iggy aurpegi zuriarekin agertu zen, bere xurgagailua jotzen. 423 00:29:38,250 --> 00:29:42,375 Aurpegia zuriz margotuta neraman, eta buruan aluminiozko afro ileordea. 424 00:29:42,541 --> 00:29:46,500 Haurdunaldirako soineko batekin ateratzen nintzen, eta edozer gerta zitekeen. 425 00:29:46,750 --> 00:29:49,250 Adibidez gauzak jaurtitzen genituen, eta zarata atera. 426 00:29:49,416 --> 00:29:50,958 Tarta bat bota nezakeen, adibidez. 427 00:29:51,416 --> 00:29:56,125 Saiatu nintzen taldekoek bertsio bat egin zezaten lortzen. 428 00:29:56,375 --> 00:29:59,708 Zer izan zitekeen taldeak jotzeko besteko erraza, 429 00:29:59,875 --> 00:30:03,375 eta nik abesteko moduko erraza, baina erritmoduna? 430 00:30:03,541 --> 00:30:06,166 Zorigaiztoko esperimentua izan zen: 431 00:30:06,250 --> 00:30:09,208 Jay and the Americans taldearen "She Cried" egin genuen. 432 00:30:21,416 --> 00:30:23,291 Horraino iritsi ahal izan genuen. 433 00:30:23,375 --> 00:30:26,958 Itzel irteten zitzaigun, orain bertan jo ahalko nuke. 434 00:30:27,083 --> 00:30:30,666 Behin, entsegu batean, gitarra bat eman nion Roni, 435 00:30:30,750 --> 00:30:32,333 eta esan nion: "Egin zuk, 436 00:30:32,458 --> 00:30:34,708 nik ez dut hain ongi egiten zati instrumentala". 437 00:30:34,791 --> 00:30:36,708 Eta Davek baxua hartu zuen. 438 00:30:37,166 --> 00:30:42,041 Gure managerra etxera etorri zen eta nik haserre-abesti bat inprobisatu nion, 439 00:30:42,625 --> 00:30:44,125 eta berriro hasi nintzen... 440 00:30:44,208 --> 00:30:47,833 Ez nuen beste modurik gizon hari, sekula begiko izan ez nuenari, 441 00:30:47,958 --> 00:30:49,833 nion ernegua adierazteko. 442 00:30:49,875 --> 00:30:51,541 Saltoka hasi nintzen, 443 00:30:51,583 --> 00:30:56,250 txinpanzeek edo babuinoek borrokatzera doazenean egiten duten bezala. 444 00:30:57,125 --> 00:30:59,000 Hori egiten hasi eta berehala, 445 00:31:00,833 --> 00:31:02,125 Asheton anaiak ere jo eta ke hasi ziren. 446 00:31:14,541 --> 00:31:17,583 Lehen aldia zen haiek biak 447 00:31:18,875 --> 00:31:24,666 hain motibatuta ikusten nituela, inor imitatu gabe. 448 00:31:24,916 --> 00:31:26,791 Haiena zen zerbaitekin. 449 00:31:28,166 --> 00:31:30,750 Ashton anaiengan gizon primitiboak aurkitu nituen. 450 00:31:47,041 --> 00:31:49,791 Anai-arrebok, iritsi da gozatzeko unea! 451 00:31:50,125 --> 00:31:52,875 Iritsi da lekuko izateko ordua! 452 00:31:53,250 --> 00:31:56,958 Eta jakin nahi dut ea lekuko izateko prest zaudeten! Prest al zaudete? 453 00:31:57,041 --> 00:32:00,708 Hemen duzue lekukotza! The MC5! 454 00:32:17,500 --> 00:32:20,333 Fred Smith Kathy Asheton-en bikotea zen. 455 00:32:20,375 --> 00:32:23,208 Scott, Ron eta ni Kathyrekin joan ginen, 456 00:32:23,291 --> 00:32:27,291 MC5 ikustera, oraindik ere bertsioen talde bat zirenean. 457 00:32:28,083 --> 00:32:30,625 Jarrera zuten, handiustea, 458 00:32:30,708 --> 00:32:35,583 R&B, rock eta soul musika jotzen zuten, eragin ingelesarekin. 459 00:32:38,791 --> 00:32:42,625 Gogoan dut gau batez Detroitera joan ginela 460 00:32:42,708 --> 00:32:45,583 negoziatzen saiatzera, haien teloneroak izateko. 461 00:32:45,708 --> 00:32:48,958 Haien lokaleko atea oso sendoa zen, 462 00:32:49,041 --> 00:32:52,208 eta Scott, Ron eta ni han gelditu ginen, izoztuta, 463 00:32:52,333 --> 00:32:55,791 atean zehar "Kick out the Jams" entzuten, 464 00:32:55,875 --> 00:32:57,208 horrelako zerbait... 465 00:33:03,208 --> 00:33:07,250 Sinplea zen, eta oso indartsua. 466 00:33:07,333 --> 00:33:09,666 Antzeko zerbait lortu behar genuen. 467 00:33:13,500 --> 00:33:15,791 Musu truk jotzen genuen eurekin, 468 00:33:16,000 --> 00:33:18,625 elizetako sotoetan, gaztetxeetan... 469 00:33:19,416 --> 00:33:22,541 eta telonero izan ginen Ballroom-ean emandako kontzertu batzuetan. 470 00:33:23,208 --> 00:33:26,083 Modu askotan bat egin genuen haien zirkuarekin. 471 00:33:33,166 --> 00:33:36,916 MC5 taldekoak gu baino askoz komunistagoak ziren. 472 00:33:37,541 --> 00:33:41,208 Taldeko jauntxoa John Sinclair zen. 473 00:33:41,541 --> 00:33:44,250 Erabateko erasoa kulturari edozein baliabide erabiliz, 474 00:33:44,333 --> 00:33:47,000 hala nola rocka, drogak, edo kaleetan larrua jotzea. 475 00:33:47,375 --> 00:33:48,666 Guretzat... 476 00:33:49,291 --> 00:33:53,625 mendebaldeko gizarte-egitura orokorra 477 00:33:53,750 --> 00:33:55,583 suntsitzen ari da 478 00:33:58,041 --> 00:34:02,666 eta hauxe da kultura horren aurkako erasoa sendotzeko unea. 479 00:34:05,083 --> 00:34:09,583 Sinclair-en mendeko super-organizazioan talde txikiak sortu ziren: 480 00:34:09,625 --> 00:34:15,375 batetik MC5 komuna, eta gero Trans-love Energies elkartea. 481 00:34:15,458 --> 00:34:18,291 Gero eta politikoago bilakatzen ari ziren. 482 00:34:18,375 --> 00:34:20,583 Pantera Beltzen antzekoak izan nahi zuten, 483 00:34:20,625 --> 00:34:23,250 eta Pantera Zuria izeneko alderdia sortu zuten. 484 00:34:23,541 --> 00:34:26,125 Egia esan, barregarria zen. 485 00:34:26,291 --> 00:34:29,750 Horretan ez sartzen saiatu ginen. Ezertan ere ez sartzen saiatu ginen. 486 00:34:30,208 --> 00:34:34,291 Eta suposatzen dut horregatik esaten zigutela "nihilista", behin eta berriro. 487 00:34:34,458 --> 00:34:38,250 Baina, azkenean, Johnek bere boterea ezarri zuen, 488 00:34:38,541 --> 00:34:41,291 eta MC5ekin batera joateko eskatu zigun, 489 00:34:41,375 --> 00:34:45,791 Batzar Demokratikoan jotzera, Chicagon, 1968an. 490 00:34:45,875 --> 00:34:49,083 Iskanbila odoltsuekin amaitu zen. 491 00:34:57,791 --> 00:35:00,166 Nik ez nuen joan nahi, eta berak 492 00:35:00,625 --> 00:35:03,333 "Edo gurekin, edo gure kontra" diskurtsoa erabili zuen. 493 00:35:03,416 --> 00:35:05,375 Ez nuen bere jokoan erori nahi, 494 00:35:06,500 --> 00:35:08,416 baina ez nuen ezer esan, 495 00:35:08,541 --> 00:35:11,250 eta gelan zehar itzulipurdiak egiten hasi nintzen. 496 00:35:13,041 --> 00:35:14,708 Hura izan zen nire erantzuna. 497 00:35:14,791 --> 00:35:20,291 Ez zitzaidan besterik bururatu, ez dakit zergatik. 498 00:35:20,750 --> 00:35:25,666 Ezin nuen ezetz esan, baina ez nuen baietz esango, ezta ere. 499 00:35:26,416 --> 00:35:29,541 Azkenean handik alde egin zuen. Ondo akordatzen naiz. 500 00:35:29,625 --> 00:35:33,166 Gu ez ginen horrelakoak, eta azkenean aterako zen. 501 00:35:38,375 --> 00:35:39,791 Handik gutxira, 502 00:35:39,875 --> 00:35:43,416 Ikasleen Sondikatuan jo genuen, Michiganen, 503 00:35:44,041 --> 00:35:46,541 eta diskoetxe bateko bat ikustera etorri zaitzaigun. 504 00:35:47,041 --> 00:35:50,000 Wayne Kramer-ek gomendatu zion: 505 00:35:50,541 --> 00:35:52,625 "Gure anaia txikia ikustera joan beharko zenuke". 506 00:35:52,875 --> 00:35:56,000 Wayne Kramer izan zen, ez dut sekula ahaztuko. 507 00:35:56,083 --> 00:35:56,625 DANNY FIELDS, THE STOOGES ETA RAMONES-EN MANAGERRA 508 00:35:56,626 --> 00:35:59,583 Esan zuen: "Uste dut gu zure gustukoak bagara, 509 00:36:00,041 --> 00:36:03,791 gure anaia txikia ere asko gustatuko zaizula." 510 00:36:04,708 --> 00:36:06,916 Profetikoa izan zen. 511 00:36:09,333 --> 00:36:11,333 Iggy eta The Stooges ziren. 512 00:36:11,416 --> 00:36:13,625 Eta galdetu nion: "Noiz ikusi ahalko ditut?" 513 00:36:13,833 --> 00:36:17,500 Arratsalde hartan Michiganeko unibertsitatean jotzen zutela esan zidan. 514 00:36:17,541 --> 00:36:20,125 Bidea gurutzatu nuen, eskailerak igo nituen, 515 00:36:20,166 --> 00:36:25,375 eta musika sineskaitz hura entzun nuen korridoreetan durundatzen. 516 00:36:26,166 --> 00:36:29,875 Itzela zen. Musikak herrestan ninderaman. 517 00:36:30,750 --> 00:36:33,250 Eta galdetzen didate: "Noiz ikusi zenuen Iggy lehen aldiz?" 518 00:36:33,333 --> 00:36:36,416 Baina ez nituen ikusi, ikusi aurretik entzun egin nituen. 519 00:36:49,333 --> 00:36:54,166 Gero Iggy ikusi nuen, frontmana. Perfektua zela pentsatu nuen. 520 00:36:55,916 --> 00:36:59,833 Bozgorailuak topera jartzen genituen, eta aretoa burrunbarazten zuten. 521 00:37:00,291 --> 00:37:03,208 Soinuak errebotatu egiten zuen, alde guztietatik zetorren. 522 00:37:03,291 --> 00:37:06,041 Imaginatu hainbat Marshall 10ean. 523 00:37:06,250 --> 00:37:09,416 Hemen aurkitu gintuen Danny Fieldsek. 524 00:37:09,750 --> 00:37:12,458 Johnek ere taula horretan jo zuen. 525 00:37:12,666 --> 00:37:16,208 Toki hau beteta zegoen, egin kontu... 60ko hamarkadaren bukaera zen, 526 00:37:16,333 --> 00:37:17,708 1968 edo. 527 00:37:18,166 --> 00:37:20,708 Elektra Records-eko harreman publikoetako arduraduna zen. 528 00:37:20,833 --> 00:37:26,041 Taulatik jaitsi ginenean, diosku: "Zer deritzozue izar bilakatzeari?". 529 00:37:26,250 --> 00:37:28,583 "Bai, bai, noski. Atera ezazue morroi hau hemendik!" 530 00:37:28,625 --> 00:37:29,833 Baina benetan zihoan! 531 00:37:29,916 --> 00:37:31,916 Elektra Recordseko buruari deitu nion 532 00:37:31,958 --> 00:37:34,166 eta esan nion: "Bi talde ikusi ditut, oso onak. 533 00:37:34,333 --> 00:37:37,208 Bata oso ezaguna da hemen, 534 00:37:37,291 --> 00:37:40,791 jarraitzaileak dituzte, eta 2.000 edo 3.000 lagunentzat jotzen dute. 535 00:37:40,875 --> 00:37:44,750 Bestea hastapenetan dago". 536 00:37:44,833 --> 00:37:46,333 Jac-ek esan zuen: 537 00:37:46,335 --> 00:37:50,333 "Ea talde ezagunak 20.000 onartzen dituen, eta talde txikiak, 5.000". 538 00:37:50,416 --> 00:37:53,500 Egun hartan bertan sinatu zuten biek, asteburua zen, 539 00:37:53,791 --> 00:37:56,333 1968ko irailaren 22a. 540 00:37:57,041 --> 00:38:00,041 Ikuskizunaren industria ez da atsegina. 541 00:38:00,043 --> 00:38:00,791 THE STOOGES-EK ETA MC5-EK ELEKTRA RECORDS-EKIN SINATU DUTE 542 00:38:00,793 --> 00:38:07,458 Eta esan behar dut taldeari laguntza eman zioten pertsona guztien artean, 543 00:38:07,500 --> 00:38:11,083 MC5 izan zirela zintzoenak. 544 00:38:11,416 --> 00:38:15,083 Sinatu eta berehala, profesionalago sentitzen hasi ginen. 545 00:38:15,791 --> 00:38:20,125 Konturatu ginen ez genuela zertan The Psychedelic Stooges izan, 546 00:38:20,500 --> 00:38:22,000 The Stooges izango ginen. 547 00:38:22,083 --> 00:38:24,750 RON: "Esan Iggyri Mow Howardi deitu behar diodala, oraintxe bertan! 548 00:38:24,833 --> 00:38:27,833 Ronek Moe Howardi deitu zion, ondo iruditzen zitzaion jakiteko. 549 00:38:30,500 --> 00:38:32,791 RON: "Kaixo, Howard jaunarekin jarriko nauzu, mesedez?" 550 00:38:34,166 --> 00:38:36,666 MOE: "Ni naiz Howard jauna. Zer nahi duzu? 551 00:38:36,668 --> 00:38:40,458 RON: "Howard jauna, Ron naiz, eta Michiganetik deitzen ari naiz, Ann Arbortik. 552 00:38:40,460 --> 00:38:42,916 THE STOOGES izeneko talde bat dugu, eta jakin nahi genuke 553 00:38:42,918 --> 00:38:44,875 ea ondo deritzozun guk izen hori erabiltzeari." 554 00:38:45,250 --> 00:38:47,375 MOE: "Bost axola niri nola deitzen zareten, 555 00:38:47,416 --> 00:38:49,583 THE THREE STOOGES deitzen ez zareten bitartean". 556 00:38:50,708 --> 00:38:52,916 RON: "Primeran! Aurrerantzean, THE STOOGES izango gara!". 557 00:38:53,333 --> 00:38:54,416 JIM: "Pozten naiz!" 558 00:38:54,458 --> 00:38:56,666 Ron bere une gorenean zegoen; 559 00:38:56,708 --> 00:39:01,250 hurrengo hileetan bi riff handi sortu zituen: 560 00:39:02,625 --> 00:39:05,041 "I wanna be your dog" eta "No fun". 561 00:39:05,125 --> 00:39:07,333 Orduan, tarte batez, irten eta abesti haiek jotzen genituen, 562 00:39:07,375 --> 00:39:11,458 eta gogoan dut bata zein bestea entzun zituztenean 563 00:39:11,541 --> 00:39:16,791 MC5-ekoek bekaina pixkat igo, eta "Oso riff onak" esan zutela. 564 00:39:30,833 --> 00:39:35,541 THE STOOGES NEW YORK-EN 565 00:39:41,958 --> 00:39:43,583 Ikaragarri gustatu zitzaigun. 566 00:39:43,708 --> 00:39:46,583 Guztiok maite genuen New York. 567 00:39:46,833 --> 00:39:48,875 Hango gauza batzuk 568 00:39:48,916 --> 00:39:53,250 existitu ere ez ziren egiten, Midwesteko gazte batentzat. 569 00:40:04,291 --> 00:40:06,416 Velvet-en disko bat entzuten ibilia nintzen. 570 00:40:06,666 --> 00:40:08,333 Oso-oso ona zen. 571 00:40:09,000 --> 00:40:10,500 Eta sinplea. 572 00:40:11,041 --> 00:40:14,916 Soiltasun hark, eta burrunbak eta giro haietako batzuek 573 00:40:15,416 --> 00:40:17,333 eragin handia izan zuten gugan. 574 00:40:23,375 --> 00:40:25,750 Horregatik, John Cale proposatu zigutenean, 575 00:40:25,833 --> 00:40:28,208 guretzat perfektua izango zela pentsatu genuen. 576 00:40:28,791 --> 00:40:32,666 Disko hura ez zen berdina izango Nueva Yorkera eraman izan ez bagenu... 577 00:40:32,668 --> 00:40:34,958 JOHN CALEK EKOITZIA 578 00:40:34,960 --> 00:40:37,041 ...eta pertsona harentzat jo izan ez bagenu. 579 00:40:37,416 --> 00:40:39,208 Berarentzat jo genuen. 580 00:40:39,416 --> 00:40:42,833 Gogoan dut kapa zuri bat zeramala soinean, 581 00:40:42,875 --> 00:40:46,333 Beyond the valley of the dolls filmeko Z-Man-en antzekoa. 582 00:40:47,458 --> 00:40:49,458 Nico ekarri zuen, zenbait aldiz. 583 00:40:49,460 --> 00:40:53,875 Morticia eta Gómez ematen zuten. 584 00:40:54,166 --> 00:40:55,041 Prest! 585 00:40:55,125 --> 00:40:56,958 Diskoa grabatu genuenean 586 00:40:58,125 --> 00:41:01,666 ez genuen taldearen hartualdi txukun bakar bat lortzen 587 00:41:02,125 --> 00:41:04,041 nik dantza egiten ez banuen. 588 00:41:08,541 --> 00:41:13,791 Hantxe jartzen nintzen eurekin batera, mikrofonorik gabe, 589 00:41:14,291 --> 00:41:17,250 eta dantza edo salto egiten nuen, alde batetik bestera.... 590 00:41:17,333 --> 00:41:19,500 edozer egiten nuen, hartualdi on bat lortzeko. 591 00:41:24,500 --> 00:41:27,833 Estudioa oso gela txikia zen, 592 00:41:28,166 --> 00:41:30,583 eta peep show baten gainean zegoen, Times Square-n. 593 00:41:30,666 --> 00:41:33,916 R&B estudio bat zen, Jerry Ragovoyk zuzendua, 594 00:41:33,958 --> 00:41:35,958 eta bozgorailu txiki-txikiak zituen. 595 00:41:36,541 --> 00:41:40,208 Gure Marshallekin iritsi ginenean zur eta lur gelditu ziren. 596 00:41:42,083 --> 00:41:43,958 Teknikariak esan zigun: 597 00:41:44,208 --> 00:41:47,000 "Baina Jerry Ragovoyk honela egiten du..." 598 00:41:47,041 --> 00:41:49,500 Bost axola niri Jerry Ragovoy putaseme hori! 599 00:41:49,501 --> 00:41:51,208 Ez duzu ulertzen. 600 00:41:55,375 --> 00:42:00,041 Calek azkenean bozgorailuak 9an jartzea lortu zuen. Akordio hartara iritsi ginen. 601 00:42:07,458 --> 00:42:08,833 Lau abesti geneuzkan. 602 00:42:09,083 --> 00:42:13,500 "Dog", "Fun", "69" eta "Ann". 603 00:42:13,541 --> 00:42:15,833 Eta ideia zen kanta bakoitzak 604 00:42:16,000 --> 00:42:19,583 abestutako zati bat edukitzea, bi minutu ingurukoa, 605 00:42:19,791 --> 00:42:23,750 eta gero hamar minutu inguruko inprobisazioa, riffaren gainean. 606 00:42:24,125 --> 00:42:26,541 Grabaketa entzun genuenan pentsatu genuen: 607 00:42:27,041 --> 00:42:30,666 "Abesti hauek oso onak dira, lehen hiru minutuak ondo daude". 608 00:42:31,083 --> 00:42:34,375 Baina hortik aurrera, pentsatu nuen: 609 00:42:34,416 --> 00:42:39,333 "Ez dakit ondorengo zazpi minutuak hain onak ote diren..." 610 00:42:39,500 --> 00:42:41,166 Baina ez nuen ezer esan. 611 00:42:41,625 --> 00:42:45,250 Gero gizon zuhur hura iritsi zen, 612 00:42:45,333 --> 00:42:48,041 disko-dendako jabea, Jac Holzman. 613 00:42:49,000 --> 00:42:50,375 "Ez, ez, ez, ez... 614 00:42:50,376 --> 00:42:51,625 hau ezin dut saldu." 615 00:42:51,626 --> 00:42:53,000 "Ez dago abesti nahikorik." 616 00:42:53,750 --> 00:42:56,083 Eta, egia esan, nik banekien arrazoi zuela. 617 00:42:57,625 --> 00:43:01,458 "Askoz abesti gehiago ditugu, gorde beste saio bat guretzat." 618 00:43:13,291 --> 00:43:15,666 Abestien erdia baino gehiago 619 00:43:15,708 --> 00:43:19,166 Chelsea hotelean idatzi genituen. 620 00:43:19,416 --> 00:43:22,958 Estudiora sartzeko bezperan 621 00:43:23,125 --> 00:43:29,000 "Not right" abestia inoiz jo gabe geneukan. 622 00:43:29,083 --> 00:43:35,291 Abesti hura jo genuen lehen aldia behin betikoa izan zen. 623 00:44:06,375 --> 00:44:08,083 Dave Alexander-ek esan zuen: 624 00:44:11,375 --> 00:44:14,375 "Eta abestietako bati "om" mantra jartzen badiogu?" 625 00:44:21,625 --> 00:44:23,833 Ez dakit Ron izan zen, edo ni neu, 626 00:44:24,208 --> 00:44:27,583 baina bietako batek melodia atera genuen, eta jotzen hasi ginen. 627 00:44:45,125 --> 00:44:47,291 Diskoan abesti hura jarri ez bagenu 628 00:44:47,416 --> 00:44:52,541 eskubete rock abesti besterik ez genuen izango, oso antzekoak. 629 00:45:06,125 --> 00:45:08,208 Aldarrikapen bat izan zen, 630 00:45:08,250 --> 00:45:11,708 beste banden antzekoak ez ginela adierazi nahi genuen. 631 00:45:19,250 --> 00:45:21,333 Dave-k gure historia aldatu zuen. 632 00:45:32,208 --> 00:45:36,041 Iruditzen zitzaidan 633 00:45:37,291 --> 00:45:40,500 diskoa garbia zela, txikia, ongi antolatua, 634 00:45:41,375 --> 00:45:43,291 kolpe zorrotz, zuzen, txiki bat zen, 635 00:45:43,750 --> 00:45:49,208 eta oso harro nengoen abestien argitasunaz. 636 00:45:51,041 --> 00:45:53,333 Evening of Light bideoklipa, Nico eta Iggy Pop-ekin. Egilea: François de Menil. 1969 637 00:45:53,335 --> 00:45:57,625 ASTE BATZUK NICO-REKIN 638 00:45:59,250 --> 00:46:00,791 Ezagutzen nituenetatik, 639 00:46:01,041 --> 00:46:04,291 Niko zen kulturaz eta arteaz gehien zekien emakumea, 640 00:46:04,375 --> 00:46:05,833 eta oso ederra zen. 641 00:46:05,958 --> 00:46:09,916 Nik baino hamar urte gehiago zituen, eta artearekin lotutako ia edozertaz 642 00:46:10,208 --> 00:46:11,958 zuen iritzi bat. 643 00:46:12,041 --> 00:46:13,291 Eta nik entzun egiten nion. 644 00:46:13,458 --> 00:46:17,000 Eragin handia izan zuen nigan; pixka bat gehiago zoratu ninduen, behar bada. 645 00:46:17,125 --> 00:46:19,250 Pare bat astez gelditu zen, uste dut. 646 00:46:19,375 --> 00:46:23,000 Taldekoek gorroto zuten etxean emakume bat edukitzea. 647 00:46:23,958 --> 00:46:26,583 Hasieran gaizki hartu genuen bera han egotea. 648 00:46:27,083 --> 00:46:28,250 ...kaka zaharra! 649 00:46:28,375 --> 00:46:32,333 Denbora guztia batera ematen zuten, eta ez ginen asko irteten. 650 00:46:32,541 --> 00:46:36,375 Baina txarrena zen lokalera ere eramaten zuela. 651 00:46:36,458 --> 00:46:38,750 Lokalean neskalagunik eta poliziarik ez! 652 00:46:39,208 --> 00:46:40,583 Han esertzen zen, 653 00:46:40,625 --> 00:46:45,000 guri begira, eta kritikak egiten zizkigun: "Hau oso ona da". 654 00:46:45,083 --> 00:46:49,333 Nik uste minduta zegoela, Lou Reedekin izandako zerbaitegatik, edo, 655 00:46:49,335 --> 00:46:54,541 eta Lou kritikatzen zuen ni egiten ari nintzen zerbait atsegin zuen bakoitzean. 656 00:46:55,250 --> 00:46:58,708 "Askoz hobea zara... Louk baino talentu handiagoa duzu". 657 00:46:59,333 --> 00:47:02,625 Berarekin gelditzen hasi ginen. Aukera bat eman genion, 658 00:47:02,708 --> 00:47:05,208 pertsona interesgarria eta zintzoa baitzen. 659 00:47:08,916 --> 00:47:11,708 Lehen diskoak harrera ona izan zuen Detroit inguruko irratietan, 660 00:47:11,710 --> 00:47:13,750 Nazioarteko Azokako pabiloira joan ginen jotzera, Queens-era, 661 00:47:13,751 --> 00:47:17,541 Baina, Elektra records-en sostengurik gabe, porrot egin zuen estatu mailan. 662 00:47:17,543 --> 00:47:21,708 Ramones taldekoak hazi ziren tokitik gertu, Joe Cocker-en teloneroak izateko. 663 00:47:21,710 --> 00:47:24,166 Badakizu, Joe Cockerek abesten zuenean... 664 00:47:28,333 --> 00:47:32,375 jendea... zoratu egiten zen... "Hori da!" 665 00:47:32,458 --> 00:47:34,166 Eta gero gu... 666 00:47:45,000 --> 00:47:50,791 50eko hamarkadan, rock and rolla guztiz suntsitzeko modua aurkitu zuten. 667 00:47:50,833 --> 00:47:53,666 Lehenik, Elvis-en ordez Fabian jarri zuten, 668 00:47:53,833 --> 00:47:58,041 eta gero Perry Como-k bata zein bestea gainditu zituen. 669 00:47:58,666 --> 00:48:00,958 Berriro ere gertatzen ari zen. 670 00:48:01,708 --> 00:48:04,333 Garai hartan, rock and roll-a bahitzen ari ziren... 671 00:48:04,335 --> 00:48:06,791 artista ustelez eta manager gaiztoez 672 00:48:06,875 --> 00:48:11,083 osatutako talde politiko-industrial baten eskuetan zegoen, 673 00:48:11,166 --> 00:48:14,916 eta edozer sortuko zuten, baldin eta 674 00:48:14,918 --> 00:48:17,041 haien ustez produkturik onena bazen. 675 00:48:17,166 --> 00:48:21,416 "Nahi baduzue, zein ez, hori irentsi beharko duzue!" 676 00:48:21,791 --> 00:48:22,750 Herria baztertzen ari ziren, haien jendea. 677 00:48:22,751 --> 00:48:26,083 TRAIZIO KULTURALA 678 00:48:26,085 --> 00:48:28,125 Traizio kulturala da. 679 00:48:30,333 --> 00:48:32,958 American Idol larregi zegoen, 680 00:48:33,000 --> 00:48:36,458 eta talentu-programa kursi pila bat, 681 00:48:36,625 --> 00:48:39,250 ikusle amerikarrentzat sortuak, garai hartan, 682 00:48:39,291 --> 00:48:41,416 jendeak onartu nahi duena baino gehiago. 683 00:48:41,458 --> 00:48:42,916 Dena zen... 684 00:48:46,250 --> 00:48:48,375 Marrakesh Express... 685 00:48:54,125 --> 00:48:56,416 Norbaitek esan beharko du ezta? 686 00:48:56,500 --> 00:49:00,041 Maitasunaren eta bakearen ekintza handienetako batzuk, 687 00:49:00,125 --> 00:49:04,000 Californiako.... bost maitasun urteetan, 688 00:49:05,916 --> 00:49:10,333 negozio-bileretan sortu ziren. 689 00:49:11,833 --> 00:49:14,375 Eta kiratsa zerion. 690 00:49:16,291 --> 00:49:18,291 Eta dario, oraindik. 691 00:49:37,208 --> 00:49:44,458 THE STOOGES LOS ANGELESERA 692 00:49:54,458 --> 00:49:58,666 1970ean gurutzatu genuen lehen aldiz Mississipi ibaia 693 00:49:58,791 --> 00:50:00,625 "Fun House" grabatzeko, 694 00:50:00,666 --> 00:50:04,500 eta egunero, eguerdi aldera, estudioan sartzen ginen 695 00:50:04,583 --> 00:50:06,791 egun guztia grabatzen igarotzeko. 696 00:50:06,875 --> 00:50:11,208 Egun bakoitzeko abesti bat grabatzen genuen: "Gaur 'Loose' egingo dugu". 697 00:50:11,791 --> 00:50:13,875 Eta ez genuen besterik egiten egun osoan. 698 00:50:13,958 --> 00:50:17,208 Hurrengoana "Down on the street" abestiaren txanda izan zen, eta abar. 699 00:50:17,250 --> 00:50:19,125 Gero pare bat egun nahasketak egiten. 700 00:50:19,208 --> 00:50:21,416 Bi astetik behera izan ziren. 701 00:50:21,625 --> 00:50:24,583 Probak egiten ari ginen, 702 00:50:24,666 --> 00:50:28,291 musika bortitzago batekin, espazio gehiagorekin. 703 00:50:28,500 --> 00:50:33,041 Miles Davis-en "Bitches Brew" haren estilora, itxaroten genuen, 704 00:50:34,291 --> 00:50:36,708 eta James Brown egiten ari zena 705 00:50:36,791 --> 00:50:39,291 Fred Wesley eta Maceo Parker-ekin. 706 00:50:40,708 --> 00:50:44,125 Steve ikusi nuen,The Carnal Kitchen izeneko bere taldearekin. 707 00:50:44,208 --> 00:50:47,500 "Jainko maitea, horrek bai dakiela saxoa jotzen!" 708 00:50:47,750 --> 00:50:51,916 Ordurako idatzita zituen 1970 eta "Fun House", nik jotzeko zain. 709 00:50:52,375 --> 00:50:55,583 Iritsi zen "Fun House"-en txanda eta esan zuen: 710 00:50:56,375 --> 00:50:58,541 "Jo tripia hartutako Maceo Parker-ek bezala". 711 00:51:04,583 --> 00:51:07,375 Gauza interesgarriak egin genituen, espazioarekin. 712 00:51:07,666 --> 00:51:12,458 Esate baterako, perkusio oso minimalista, 713 00:51:13,333 --> 00:51:18,416 adibidez, kaxa lauko erritmoa markatzen, baina amaiera asinkopatuekin. 714 00:51:27,833 --> 00:51:31,875 Eta, batzuetan, bi gitarra nagusi batera, erritmorik gabe. 715 00:51:31,958 --> 00:51:34,291 hori ez da egiten rock and rollean, 716 00:51:34,500 --> 00:51:37,125 ez omen da oso komertziala. 717 00:51:46,500 --> 00:51:49,791 Elektra estudioa zoragarria zen. 718 00:51:49,958 --> 00:51:53,500 Areto bakar bat zegoen, ezin zen aukeratu. 719 00:51:53,625 --> 00:51:57,625 Intimoa zen, baina zabal egoteko bezain handia. 720 00:51:57,666 --> 00:51:59,750 Alfonbra polit bat zuen. 721 00:51:59,916 --> 00:52:03,083 Nik nire bozgorailuak erabiltzen nituen, 722 00:52:03,085 --> 00:52:06,416 ez nuen nahi ahotsek estudio soinua izatea, 723 00:52:06,500 --> 00:52:08,666 gure lehen diskoan bezala. 724 00:52:08,668 --> 00:52:10,708 BRIAN ROSS MYRING FUN HOUSE-KO SOINU TEKNIKARIA 725 00:52:10,710 --> 00:52:13,000 -Atril bat nahi al duzu? -Ez, lasai. 726 00:52:13,750 --> 00:52:16,708 -Ron-ek dio baxua entzun nahi duela berriro. -Piztu du. 727 00:52:16,791 --> 00:52:17,083 DON GALLUCCI FUN HOUSE-KO PRODUKTOREA 728 00:52:17,085 --> 00:52:19,291 Grabatzen. Nahi duzuenean. 729 00:52:22,208 --> 00:52:25,125 Tropicana motelean hartzen genuen ostatu. 730 00:52:25,625 --> 00:52:29,625 Behin, Warhol-ek bere gelako atea irekita zuen 731 00:52:29,666 --> 00:52:31,166 eta agurtzera sartu nintzen. 732 00:52:31,500 --> 00:52:34,333 Esan zidan: "Zergatik ez duzu zerbait abesten? 733 00:52:34,750 --> 00:52:36,583 Abestu egunkaria. 734 00:52:37,916 --> 00:52:40,083 Abestu egunkarian jartzen duena." 735 00:52:41,333 --> 00:52:46,000 Oraindik ez dut guztiz ulertu, baina berak hori nahi zuen. 736 00:52:46,125 --> 00:52:48,208 Han egon ginen bitartean, 737 00:52:48,291 --> 00:52:51,583 nire gelaren ondoan Ed Sandersek hartu zuen ostatu. 738 00:52:51,708 --> 00:52:54,083 Une hartan The Family idazten ari zen. 739 00:52:54,666 --> 00:52:58,958 Beti eduki izan dut moda berriekiko interesa, baita ere. 740 00:52:59,166 --> 00:53:02,875 Maskota-denda bat zegoen, txakurrena, batez ere, The Browser Boutique, 741 00:53:03,000 --> 00:53:05,500 Santa Monica-n zegoen. Handik igaro nintzen behin... 742 00:53:05,625 --> 00:53:09,041 -Bai, bai... -...eta txakurren lepoko gorri bat ikusi nuen. 743 00:53:09,375 --> 00:53:13,083 Pentsatu nuen: "Itzela izango zen txakurren lepoko bat eramatea". 744 00:53:13,085 --> 00:53:14,791 Esan eta egin. 745 00:53:14,875 --> 00:53:18,000 Egunero jartzen nuen, estudiora joateko. 746 00:53:18,041 --> 00:53:19,666 Ed Sanders-ek begiratu eta esaten zidan: 747 00:53:20,833 --> 00:53:23,000 "Ez dakizu horrek zer esan nahi duen, ezta?" 748 00:53:23,916 --> 00:53:26,250 Eta oraindik ere ez dakit! 749 00:53:27,291 --> 00:53:28,583 Modernoa zen. 750 00:53:28,833 --> 00:53:34,125 Behin paseatzera irten nitzen eta Tropicanaren aurkako norabiden nindoala, 751 00:53:34,166 --> 00:53:38,208 Santa Monican, Westmont kalearen kantoian, uste dut, 752 00:53:38,333 --> 00:53:42,833 Cadillac beltz bat ikusi nuen ziztu bizian kalean behera... 753 00:53:43,291 --> 00:53:47,291 gogor galgatu behar izan zuen ze oin bat errepidean nuen... 754 00:53:47,958 --> 00:53:51,333 Begiratu zidan eta... seguru nago John Wayne zela, eta esan zuen: 755 00:53:51,750 --> 00:53:53,250 "Madarikatua!" 756 00:53:53,916 --> 00:53:56,250 40 urtetan behin ere ez nau ezerk nire onetik atera 757 00:53:56,500 --> 00:53:58,875 baina zuk, Pilgrim, arazo larregi eragin duzu gaur goizean! 758 00:53:58,958 --> 00:54:00,250 Inor hil ez denean! 759 00:54:00,458 --> 00:54:02,125 John Wayne-en Cadillac-a. 760 00:54:02,126 --> 00:54:05,125 Bolante-kolpe bat eman eta berehala abiatu zen 761 00:54:05,458 --> 00:54:07,916 Dan Tana jatetxerako norabidean. 762 00:54:09,000 --> 00:54:11,666 Eta hau da Whisky A Go-Go famatua 763 00:54:11,750 --> 00:54:13,333 dantza-leku gogokoena 764 00:54:13,416 --> 00:54:16,000 gailurra jo nahi duten modelo eta aktore askorentzat. 765 00:54:16,083 --> 00:54:17,833 Goazen eta ikus dezagun zertan ari diren gaur. 766 00:54:21,541 --> 00:54:24,208 Benetako "California esperientzia" bat izan zen, 767 00:54:24,250 --> 00:54:28,375 eta hura ordaintzeko, bi kontzertu eman genituen 768 00:54:28,458 --> 00:54:32,083 Whiskey A Go-Go klubean, Los Angelesen, 769 00:54:32,166 --> 00:54:34,708 eta beste bi San Franciscon, Fillmore klubean. 770 00:54:34,791 --> 00:54:38,833 Jendea aho zabalik gelditzen zen jotzen genuen toki guztietan. 771 00:54:38,875 --> 00:54:41,916 Inork ez zuen, inoiz, egiten genuenaren antzekorik ikusi. 772 00:54:54,791 --> 00:54:59,041 Midwestera itzuli ginenean jaialdi garrantzitsuagoetan jotzen genuen, 773 00:55:00,000 --> 00:55:01,250 toki handiagoetan. 774 00:55:01,458 --> 00:55:04,041 Gure zuzenekoak hobetzen ari ziren, 775 00:55:04,791 --> 00:55:10,000 "Fun House" oso disko ona zelako zuzenetarako. 776 00:55:28,583 --> 00:55:31,458 Jaialdiak gero eta handiagoak ziren, 777 00:55:31,541 --> 00:55:34,500 eta ezagunagoak bilakatzen ari ginen. 778 00:55:35,083 --> 00:55:40,750 1970eko udan gertatu zen, "Fun House" bukatu ondoren. 779 00:55:41,250 --> 00:55:45,000 Jendaurrera irten eta, egin ohi den bezala, 780 00:55:46,166 --> 00:55:50,125 disko berria jotzen genuen osorik, eta lehen diskotik ez genuen ezer egiten. 781 00:55:51,041 --> 00:55:56,166 Gogoan dut Johnny Ramone-n aipu bat irakurri nuela, 782 00:55:56,250 --> 00:55:57,833 gu ikustera etorri omen zen 783 00:55:57,916 --> 00:56:01,083 eta, antza denez, ezagutzen ez zituen kanta gehiegi zeuden, 784 00:56:01,166 --> 00:56:02,500 eta ez zitzaion batere gustatu. 785 00:56:05,750 --> 00:56:07,708 Gure azken konexiotik, 786 00:56:07,750 --> 00:56:12,083 Iggy hiru aldiz sartu eta irten da pubikoaren artetik. 787 00:56:13,000 --> 00:56:16,125 Badirudi ikusleak gustura daudela, eta bera ere bai. 788 00:56:25,625 --> 00:56:29,958 Taldeak oso argi zeukan 789 00:56:30,833 --> 00:56:33,583 ikuskizunaren teatralizazioa zer zen. 790 00:56:33,708 --> 00:56:35,833 Inoiz ere ez ziren mugitzen, inoiz ez. 791 00:56:36,166 --> 00:56:40,083 40 minutuz, bateria-joleak ez zuen begirada altxatzen, 792 00:56:40,416 --> 00:56:44,708 eta beste biak hiruzpalau zentimetro mugitzen ziren, 793 00:56:45,041 --> 00:56:46,958 Ez genuen jakiten zer gerta zitekeen... 794 00:56:47,083 --> 00:56:49,208 eta, hasieran, 795 00:56:49,458 --> 00:56:53,625 han goian egoten ginen, geldi, 796 00:56:55,541 --> 00:56:57,041 abeslaririk gabe. 797 00:56:57,125 --> 00:57:00,750 Iggy jendearen artean zegoen, han lurrean nonbait, 798 00:57:00,916 --> 00:57:02,375 ez zegoen kantaririk. 799 00:57:02,416 --> 00:57:04,541 Eta guk jotzen jarraitzen genuen, 800 00:57:04,625 --> 00:57:07,416 bera abesten hasten ez zen arte, ez genuen beste ezer egiten. 801 00:57:08,458 --> 00:57:12,041 Azkenean igotzen zen, eta abesten hasten zen. 802 00:57:12,166 --> 00:57:14,208 Kontua hori zen, ezta? 803 00:57:14,291 --> 00:57:16,500 Talde-lana egitea, ikuskizun bat egiteko. 804 00:57:16,666 --> 00:57:18,666 Kontzertuak egiteko duen moduak 805 00:57:18,708 --> 00:57:22,000 gogorarazten dizu bizitzan momentua bizitzea dela garrantzitsuena. 806 00:57:22,291 --> 00:57:23,916 Gehienetan, behintzat. 807 00:57:24,083 --> 00:57:27,750 Baina momentu bakoitza da gertatzen ari den biziena, 808 00:57:27,833 --> 00:57:30,125 ze, "sukaldaria naizela sentitzen dut". 809 00:57:30,166 --> 00:57:30,875 "Guztiei eman behar diet eskatzen dutena". 810 00:57:30,876 --> 00:57:32,250 MIKE WATT BAXUA 811 00:57:32,251 --> 00:57:34,583 "Zer nahi duzu, patata frijituak? Irabiaki bat? 812 00:57:34,666 --> 00:57:37,541 Bera badoa, bere buruan... publikoarekin bat egiten du. 813 00:57:41,041 --> 00:57:42,458 Niretzat garrantzitsua zen 814 00:57:42,708 --> 00:57:46,416 publikoarekin konektatzea, kontzertu guztietan. 815 00:57:47,333 --> 00:57:49,958 The Mothers of Invention-en teloneroak ginen, 816 00:57:50,041 --> 00:57:53,958 nire ustez, teloneatu genuen taldeetatik onena. 817 00:57:54,458 --> 00:57:57,375 Gure ikuskizuna amaitzear zegoela, 818 00:57:57,625 --> 00:58:00,625 ez nekien ziur ea jendearengana iristea lortu genuen. 819 00:58:00,626 --> 00:58:01,750 Taulatik jauzi egitearen asmakizuna 820 00:58:01,751 --> 00:58:05,166 Pare bat neska nahiko garai zeuden 821 00:58:05,500 --> 00:58:07,750 taularen aurre-aurrean, 822 00:58:07,791 --> 00:58:12,625 etzanda zeuden, eroso eta erlaxatuta. 823 00:58:12,875 --> 00:58:14,791 Taularen ertzera gerturatu nintzen 824 00:58:14,833 --> 00:58:17,708 haurrek batzuetan egiten duten bezala, 825 00:58:17,750 --> 00:58:20,083 gurasoen arreta erakarri nahi dutenean. 826 00:58:20,208 --> 00:58:23,000 Pentsatu nuen: "Nire burua erortzen utziko dut, 827 00:58:24,125 --> 00:58:25,708 eta hartuko naute". 828 00:58:26,958 --> 00:58:28,541 Baina baztertu egin ziren. 829 00:58:30,291 --> 00:58:32,708 Ebakortzak, konpondu behar izan nituenak, 830 00:58:32,750 --> 00:58:34,708 ezpainean iltzatu zitzaizkidan. 831 00:58:34,958 --> 00:58:38,416 Batzuetan gogoangarria zen, eta beste batzuetan... 832 00:58:38,833 --> 00:58:42,833 Hara, ni mukizu bat nintzen, rock talde batean, 833 00:58:42,916 --> 00:58:45,041 Midwestean uda ederrak igarotzen ari zena. 834 00:58:45,083 --> 00:58:49,125 Eta batzuetan jaitsi egiten nintzen eta, neska bat ikusten banuen, esaten nion: 835 00:58:49,208 --> 00:58:50,875 "Aizu, emango didazu zure telefono zenbakia?" 836 00:58:51,083 --> 00:58:53,666 Deitzen dizudan bakoitzean etorriko zara, 837 00:58:55,083 --> 00:58:56,916 eta asko poztuko naiz. 838 00:58:57,875 --> 00:59:01,833 Ikusita neuzkan faraoien argazki asko, 839 00:59:01,916 --> 00:59:04,666 baita haien neskameenak ere. 840 00:59:04,791 --> 00:59:08,000 Ikonografia egiptoarra esaten zaiola uste dut. 841 00:59:08,625 --> 00:59:12,666 Asko harritu ninduen faraioek ia inoiz ez zutela alkandorarik eramaten. 842 00:59:13,083 --> 00:59:16,125 Minutu bat barru, iragarkien ostean, ekitaldi handi baten lekuko izango gara. 843 00:59:16,126 --> 00:59:19,208 GOOSE LAKE JAIALDIA, 1970EKO ABUZTUA 844 00:59:19,210 --> 00:59:23,291 Haziak landatuko ditugu, eta gero porruak piztu eta festa egingo dugu. 845 00:59:36,625 --> 00:59:40,833 Jaialdi hura iritsi zenean 846 00:59:40,875 --> 00:59:43,791 maitasun askea, borondate askea, 847 00:59:43,875 --> 00:59:46,500 eta nomadismo askea defendatzen zuten taldeak 848 00:59:46,583 --> 00:59:50,750 drogen ontzian bor-bor egiten hasiak ziren Detroiten. 849 00:59:51,250 --> 00:59:53,166 Goraino jartzen ginen. 850 00:59:57,666 --> 01:00:01,291 Kanpadenda batean negoen, jende zoro harekin, 851 01:00:02,166 --> 01:00:04,916 eta, jo aurretik, 852 01:00:04,958 --> 01:00:08,333 ustez kokaina zen zerbait hartu nuen, hainbeste, 853 01:00:08,375 --> 01:00:10,750 ezen amnesia izan nuen, 854 01:00:10,833 --> 01:00:15,583 eta nolabaiteko ikusmen-nahasmendu bertikal bat. 855 01:00:15,833 --> 01:00:19,833 Lehenako telebistetan gertatzen zen bezala, 856 01:00:19,958 --> 01:00:22,833 irudia mugitu egiten zen, etengabe. 857 01:00:23,083 --> 01:00:24,625 Nor nintzen ere ez nuen gogoratzen, 858 01:00:24,750 --> 01:00:28,500 eta bat-batean gogoratu nintzen zerbait egin behar nuela. 859 01:00:57,875 --> 01:01:00,291 Dave bere onetik atera zen, guztiz. 860 01:01:01,041 --> 01:01:04,166 Erabat mozkortu zen kontzertua hasi aurretik, 861 01:01:04,208 --> 01:01:05,708 ezin zuen kanta bat ere jo. 862 01:01:05,833 --> 01:01:09,666 Teknikarietako batek bere bozgorailuaren bolumena jaitsi zuen 863 01:01:09,708 --> 01:01:13,333 baina berak jotzen jarraitu zuen, ez zen konturatu ere egin, itzalita zegoela. 864 01:01:13,708 --> 01:01:15,208 Diru asko irabazten genuen. 865 01:01:15,333 --> 01:01:19,958 Dannyk jende potoloa ekarri zuen New Yorketik gu ikustera. 866 01:01:20,458 --> 01:01:24,166 Rod Stewart-ekin eta The Faces-ekin batera jotzen genuen.. 867 01:01:24,416 --> 01:01:25,666 Ondo egin nahi genuen. 868 01:01:25,750 --> 01:01:27,333 Taulara igo nintzenean, ez zegoen baxurik. 869 01:01:27,875 --> 01:01:30,500 Ohi baino oldarkorrago jarri nintzen. 870 01:01:30,750 --> 01:01:33,041 Hesira iristen saiatu nintzen, 871 01:01:36,291 --> 01:01:37,791 baina ez zidaten utzi. 872 01:01:37,875 --> 01:01:43,041 Lubaki antzeko bat bat zegoen, eta zaldizko polizia. 873 01:01:44,416 --> 01:01:46,291 Orduan oihuka hasi nintzen: 874 01:01:46,333 --> 01:01:51,333 "Tira! Bota hesia!". Hala esan nien: "Bota hesia behera!" 875 01:01:53,458 --> 01:01:56,291 The Stooges-eko liderrak burua galdu du. 876 01:01:56,500 --> 01:01:58,750 Uste dut hesia pare bat aldiz eraso zutela. 877 01:01:59,000 --> 01:02:03,625 Hesiaren gainetik salto egin du eta bozgorailuaren seinalea galdu dugu. 878 01:02:03,708 --> 01:02:05,916 Ez dut gogoratzen nola atxilotu ninduten. 879 01:02:06,208 --> 01:02:09,500 Oroitzen dudan bakarra da kontzertua bukatu ondoren eserita egotea, 880 01:02:09,583 --> 01:02:13,291 lur jota, eta Ronnie Wood eta Rod Stewart ikustea 881 01:02:13,375 --> 01:02:16,541 Mateus edaten, kontzerturako prestatzen. 882 01:02:17,208 --> 01:02:19,625 Hura zen haien estupefazientea. 883 01:02:29,458 --> 01:02:31,666 Iggy-k taldetik bota zuen, 884 01:02:32,125 --> 01:02:35,875 baina, egiazki, ez guztiz, Davek alde egin nahi baitzuen. 885 01:02:36,875 --> 01:02:38,791 Bai, gaizki sentitu nintzen, 886 01:02:40,541 --> 01:02:42,250 baina uste nuen, baita ere, ez zuela zentzurik 887 01:02:42,251 --> 01:02:45,000 taldean bere lana serioski hartzen ez zuen norbait edukitzeak, 888 01:02:45,083 --> 01:02:47,041 taldean egon nahi ez bazuen. 889 01:02:48,541 --> 01:02:51,125 Ez genion lagunak izateari utzi. 890 01:02:59,666 --> 01:03:02,416 Bere gurasoek deitu zidaten, ospitalean zegoela esateko. 891 01:03:02,666 --> 01:03:06,666 Pankrea handituta zeukan, 892 01:03:07,541 --> 01:03:09,666 senda zitekeena, 893 01:03:10,250 --> 01:03:12,500 baina zaina barneko bide bat zuen jarrita, 894 01:03:14,958 --> 01:03:18,333 eta berak handik alde egin nahi zuen, etxera joateko eta garagardo bat edateko. 895 01:03:20,458 --> 01:03:24,666 Azkenean lasaigarriak eman zizkioten, inkontziente utzi arte. 896 01:03:25,000 --> 01:03:30,458 Konorterik gabe zegoela neumonia bat harrapatu zuen, eta hark hil zuen. 897 01:03:34,500 --> 01:03:36,333 Bi disko grabatu zituen, 898 01:03:38,416 --> 01:03:42,500 rock and roll talde famatu batean parte hartu zuen... 899 01:03:43,750 --> 01:03:46,750 nahi izan zuen guztia lortu zuen. 900 01:03:48,041 --> 01:03:50,083 Joateko prest zegoen. 901 01:03:55,958 --> 01:04:01,125 Goian bego. DAVE 1947-1975 902 01:04:07,708 --> 01:04:09,083 1971. urtearen amaiera arte 903 01:04:09,166 --> 01:04:11,625 The Stooges taldeak bi baxu-jole izan zituen Daven ordez: 904 01:04:11,666 --> 01:04:13,458 lehenbizi Zeke Zettner, eta gero Jimmy Recca. 905 01:04:17,458 --> 01:04:19,166 Bigarren gitarra bat ere hartu zuten 906 01:04:19,250 --> 01:04:23,166 zenbait denboraz Bill Cheatham-ekin jotzen aritu izan zena, 907 01:04:23,250 --> 01:04:27,333 eta azkenean James Williamson jarri zuten haren ordez. 908 01:04:32,125 --> 01:04:34,291 Droga psikodelikoak hartzen nituen. 909 01:04:37,833 --> 01:04:40,166 Speed askorekin ebakitzen zituztenak, ziurrenik. 910 01:04:42,833 --> 01:04:45,708 Ez, Jainkoa! Ez! 911 01:04:45,916 --> 01:04:48,583 Arazoak izaten hasi nintzen, nire burua kontrolatzeko. 912 01:04:48,708 --> 01:04:50,958 Atera nazazue toki ikaragarri honetatik! 913 01:04:51,041 --> 01:04:54,291 Garai hartan, gutxi gorabehera, gure etxean bizi zen lagun batek 914 01:04:54,333 --> 01:04:55,833 John Adams izenekoak, 915 01:04:55,916 --> 01:04:58,125 eta bizitzan zeregin handirik ez zuenak... 916 01:04:58,666 --> 01:05:00,500 Zu, begira. 917 01:05:00,625 --> 01:05:04,875 ...erabaki zuen heroinarekiko adikzioa berreskuratu nahi zuela. 918 01:05:05,291 --> 01:05:07,500 -Zer da hori? -Heroina. 919 01:05:09,458 --> 01:05:11,166 Eta ni ere erori nintzen, 920 01:05:13,791 --> 01:05:16,291 taldeko gainerako kideak bezala. 921 01:05:18,541 --> 01:05:20,041 Dena joan zen pikutara. 922 01:05:20,291 --> 01:05:23,833 Ikustea nola ari ziren guztiak erortzen, 923 01:05:23,958 --> 01:05:27,041 nola zure mundua suntsitzen den, eta ez den zure errua... 924 01:05:27,583 --> 01:05:30,000 Nik ez nuen hartu, ez nuen nahi izan. 925 01:05:30,250 --> 01:05:34,375 Gutako inor batere fidagarria ez zela alde batera utzita, 926 01:05:34,583 --> 01:05:38,750 behin, Scott Asheton ari zen gidatzen kamioia, ekipo osoa zeramana, 927 01:05:38,833 --> 01:05:43,333 eta zubi bateetik igaro nahi izan zuen. Hiruzpalau metro zituen, 928 01:05:43,375 --> 01:05:45,541 baina kamioia bost metrokoa zen. 929 01:05:46,291 --> 01:05:50,000 Hori da, hain zuzen, hasierako The Stooges-en metafora. 930 01:05:50,250 --> 01:05:51,625 Kamioa suntsituta, 931 01:05:51,666 --> 01:05:54,625 alokatutako instrumentuak, suntsituta. 932 01:05:55,041 --> 01:05:56,541 Zubia, suntsituta. 933 01:06:04,875 --> 01:06:10,250 Haien profesionalitate faltaren biktimak ziren. 934 01:06:16,250 --> 01:06:19,333 Baina beste indar batzuenak ere bai, 935 01:06:19,416 --> 01:06:21,541 "anti-artea" izendatu genitzakeen indarrenak. 936 01:06:25,291 --> 01:06:28,041 The Stooges-ek "Fun House" grabatu zuen, 937 01:06:28,708 --> 01:06:31,791 eta orain Elektra Records-ek erabaki behar zuen 938 01:06:31,958 --> 01:06:34,708 berriz sinatu edo ez, disko berri bat egiteko. 939 01:06:35,208 --> 01:06:36,041 WILLIAM S. HARVEY ELEKTRA-KO EXEKUTIBOA 940 01:06:36,043 --> 01:06:40,375 William S. Harvey eta biok Ann Arbor-era joan ginen, Stooge Aretora, 941 01:06:40,376 --> 01:06:44,958 eta disko berrian sartuko ziren abestiak jo zizkiguten. 942 01:06:45,000 --> 01:06:47,083 Pentsatu nuen: "Bai. 943 01:06:47,166 --> 01:06:51,000 Musika asko gustatzen zait, eta badute gehiago ere". 944 01:06:51,791 --> 01:06:56,083 Hastapenetatik asko hazi ziren, eta hobeak ziren, 945 01:06:56,166 --> 01:06:57,833 baina bost axola zion hari. 946 01:06:58,958 --> 01:07:01,750 Alokairuko autoan sartu, hotelera itzuli, 947 01:07:02,000 --> 01:07:03,833 eta igogailuan sartu ginen. 948 01:07:03,958 --> 01:07:07,125 "Eta? Bill, zer iruditu zaizu?" 949 01:07:07,416 --> 01:07:09,708 Eta erantzun zidan: "Ez dut ezer entzun". 950 01:07:09,833 --> 01:07:12,166 Igogailutik atera zen, atea itxi zen, 951 01:07:12,250 --> 01:07:14,750 telefonoz deitu nien eta esan nien: "Kalean zaudete". 952 01:07:15,958 --> 01:07:17,750 "Ez dut ezer entzun". 953 01:07:18,291 --> 01:07:19,791 Horrek dena laburbiltzen du. 954 01:07:21,000 --> 01:07:24,791 Ez dut ezer entzun. 955 01:07:41,833 --> 01:07:44,458 Ez zuten ezer entzun, lehen egunetik. 956 01:07:44,666 --> 01:07:48,083 Munduko talderik onena zuten aurrean, eta ez zuten ezer entzun. 957 01:07:48,625 --> 01:07:51,666 Eta hori zen, gutxi gorabehera, mundu guztiak esaten zuena. 958 01:07:54,250 --> 01:07:56,541 Ez dut uste ofizialki kaleratu nindutenik, 959 01:07:56,666 --> 01:07:57,916 baina esan zidaten: 960 01:07:58,750 --> 01:08:03,500 "To, Nikon kamera bat, opari. Hartu atsedenalditxo bat". 961 01:08:03,833 --> 01:08:07,208 Eta zuzenean sartu nintzen errehabilitaziora, 962 01:08:07,458 --> 01:08:09,750 taldea utzi nuen, sasoi batez. 963 01:08:11,208 --> 01:08:16,083 Nire gurasoak botikariaren lagun onak ziren, 964 01:08:16,250 --> 01:08:19,500 eta hark, legez kanpo eta errezetarik gabe, 965 01:08:19,750 --> 01:08:24,208 metadona likido pote bat eskatu zuen, 966 01:08:25,458 --> 01:08:28,375 nik egunero erabiltzeko. 967 01:08:28,416 --> 01:08:31,291 Gure karabanatik hiru kilometro ingurura zegoen, 968 01:08:31,750 --> 01:08:33,666 Ann Arbor-en kanpoaldean, 969 01:08:33,750 --> 01:08:37,708 eta oinez joaten nintzen haraino normalean, goizetan, 970 01:08:38,250 --> 01:08:40,208 dosi txiki bat hartzera. 971 01:08:40,666 --> 01:08:44,208 Familiako botikariak berak ematen zidan. 972 01:08:44,416 --> 01:08:49,500 Azkenerako, zenbait egunez egon nezakeen ezer hartu gabe. 973 01:08:52,875 --> 01:08:56,583 Eta, orduan, New Yorkera joan nintzen. 974 01:08:57,541 --> 01:08:59,375 Iggy eta ni nire ohean geunden. 975 01:08:59,458 --> 01:09:02,916 Zuri beltzean egindako western bat ikusten genbiltzala lo gelditu ginen. 976 01:09:03,333 --> 01:09:06,291 Lisak deitu zuen eta esan zidan: 977 01:09:06,293 --> 01:09:08,708 "Aizu, Iggy-rekin al zaude?" 978 01:09:09,083 --> 01:09:10,458 Baietz esan nion. 979 01:09:10,583 --> 01:09:14,250 "David Bowie-rekin nago Max's-en. Iggy ezagutu nahi omen du". 980 01:09:14,416 --> 01:09:18,500 Hala joan nintzen eta manager bat ezagutu nuen, 981 01:09:19,583 --> 01:09:20,958 Tony Defries. 982 01:09:21,500 --> 01:09:23,416 Eta David ere bai... 983 01:09:24,833 --> 01:09:25,958 gustatu zitzaidan. 984 01:09:26,041 --> 01:09:27,541 Haiek Ingalaterrara itzuli ziren, 985 01:09:27,543 --> 01:09:31,833 eta ni Detroit-era, eta nolabait adostu genuen 986 01:09:32,500 --> 01:09:38,083 geroago, gauzak antolatuko zituztela ni Londresera joateko, 987 01:09:38,166 --> 01:09:39,791 zerbait grabatzera. 988 01:09:45,583 --> 01:09:47,083 IGGY LONDRES-ERA DOA 989 01:09:47,085 --> 01:09:51,291 Ez dakit nola, baina haiekin sinatu nuen. 990 01:09:51,750 --> 01:09:54,916 Eta, lotura hura erabiliz, 991 01:09:57,083 --> 01:10:00,500 akordio bat sinatu zuten, zeinaren arabera, Columbiak dirua ematen zieten, 992 01:10:00,666 --> 01:10:01,916 nire zerbitzuengatik. 993 01:10:01,958 --> 01:10:05,708 Neska hark, Pebbles izenekoak, TLC-rekin egin zuen bezala, 994 01:10:05,833 --> 01:10:10,375 edo Lou Pearlman-ek NSYNC boy band harekin. 995 01:10:10,500 --> 01:10:12,750 Gisa hartako kontratu bat zen. 996 01:10:13,458 --> 01:10:15,833 Lan-baldintzak ikaragarriak ziren, 997 01:10:16,583 --> 01:10:19,208 eta irabazien banaketa zentzugabea. 998 01:10:19,708 --> 01:10:21,750 Nik ez nekien oso ondo 999 01:10:23,000 --> 01:10:27,208 nor zen zeren jabe, norekin sinatu nuen zehazki... 1000 01:10:27,291 --> 01:10:29,958 Handikien giro txarrean nengoen. 1001 01:10:30,458 --> 01:10:35,125 Ni ez nintzen... lehengo gazte komunista izateari utzi nion. 1002 01:10:36,000 --> 01:10:37,750 Gizon hark, Tony Defries-ek, 1003 01:10:37,916 --> 01:10:40,583 negozioak egiteko modu berezi bat zuen, eraginkorra izango zela uste nuen, 1004 01:10:40,750 --> 01:10:45,000 baina ez zen hala izan. Estilo ahozabala eta eszentrikoa zuen, 1005 01:10:45,458 --> 01:10:48,958 Tom Parker "Koronelean" oinarritua, zigarroarekin... 1006 01:10:49,625 --> 01:10:52,750 afro ilearekin, eta larruzko jakarekin. 1007 01:10:53,125 --> 01:10:54,791 Baina, bitartean, 1008 01:10:55,250 --> 01:10:59,000 nik erabaki nuen nire Detroiteko nortasunari eutsi nahi niola, 1009 01:10:59,708 --> 01:11:02,916 eta halaxe esan nion, hasi aurretik: 1010 01:11:03,000 --> 01:11:05,625 "James Williamson ekarri behar didazue". 1011 01:11:15,583 --> 01:11:19,875 Suposatzen dut nire jarrera antzematen saiatzen ari zela, 1012 01:11:19,958 --> 01:11:24,166 dezente baineukan, hasi nintzenean 1013 01:11:24,291 --> 01:11:27,416 Egiazki, ez nuen inolako erreferentziarik. 1014 01:11:27,458 --> 01:11:30,958 Zenbat urte nituen? Uste dut hogeira ere ez nintzela iristen. 1015 01:11:32,875 --> 01:11:37,166 Ez nekien ezer egiten, gitarra jotzen bakarrik. 1016 01:11:37,208 --> 01:11:41,500 Bat-batean, nire arrebaren sofan bizitzetik, 1017 01:11:42,458 --> 01:11:43,541 hitzez hitz, 1018 01:11:43,708 --> 01:11:47,250 Iggy-ren dei bat jasotzera igaro nintzen, honela zioena: 1019 01:11:47,666 --> 01:11:50,208 "Biharko hegazkin-txartel bat erosi dizugu. 1020 01:11:50,291 --> 01:11:52,791 Londresera. Ezta?" 1021 01:11:55,833 --> 01:11:58,666 Eta, hara, gitarra hartu eta joan nintzen. 1022 01:11:58,875 --> 01:12:01,208 Nire arrebak non nengoen ere ez zekien. 1023 01:12:01,375 --> 01:12:05,833 Neskalagunak deitu zion eta esan omen zuen: "Ez dakit non dagoen". 1024 01:12:05,916 --> 01:12:09,125 Eta nire neskalagunak: "Bere gitarra hor al dago?" 1025 01:12:09,166 --> 01:12:12,416 "Ez", esan zuen berak. "Orduan, agur". 1026 01:12:13,625 --> 01:12:16,208 James eta biok Heathrow-ra iritsi ginen, 1027 01:12:16,333 --> 01:12:19,416 eta poliziek goitik behera begiratu gintuzten. 1028 01:12:20,041 --> 01:12:23,541 Pentsatuko zuten: "Jendilajea, txanpon bat ere ez. 1029 01:12:24,416 --> 01:12:26,333 Zertan ari zarete? Nor uste duzue zaretela? 1030 01:12:26,416 --> 01:12:29,916 Ez zoazte inora, zuek. Onartu gabeen gelan geldituko zarete". 1031 01:12:30,666 --> 01:12:34,083 Luze jo zuen, Defries-ekin telefonoz hitz egitea lortu arte, 1032 01:12:35,208 --> 01:12:37,000 baina azkenean etorri zen, eta atera gintuen. 1033 01:12:37,001 --> 01:12:39,375 Baina uste dut, benetan, inoiz ere ez gintuela nahi izan. 1034 01:12:39,458 --> 01:12:42,166 Nire ustez David Bowiek zuen interesa 1035 01:12:42,250 --> 01:12:46,000 bere gustukoak ziren artista amerikarrekin batera lan egiteko. 1036 01:12:46,166 --> 01:12:50,083 Eta pentsatzen dut nolabaiteko inbasio amerikar bat zegoela planeatuta. 1037 01:12:50,250 --> 01:12:54,666 Azken buruan, espero zuten David Bowiek hartuko zuela gu ekoizteko ardura, 1038 01:12:54,750 --> 01:12:58,541 ze, bizitza paralelo bat hasten ari zen produktore gisara, 1039 01:12:58,750 --> 01:13:01,916 eta une hartan Lou Reeden diskoa egiten ari zen. 1040 01:13:02,333 --> 01:13:04,000 Baina ez zen nik egin nahi nuena. 1041 01:13:04,125 --> 01:13:08,458 Hezibide onekoa izateko asmoa nuen musikari osagarriekin, adibidez, 1042 01:13:08,666 --> 01:13:13,708 baina haien aukeren artean Pink Fairies bandakoak izandako musikariak zeuden. 1043 01:13:19,166 --> 01:13:21,625 Pink Fairies taldea ikertu nuenean, 1044 01:13:21,833 --> 01:13:25,458 iruditu zitzaidan ideien nahas-mahas bat zela, 1045 01:13:25,500 --> 01:13:29,083 aurrez MC5-k eta Alice Cooper-ek baztertutakoena. 1046 01:13:29,166 --> 01:13:31,041 Hura ez zen guretzat. 1047 01:13:32,583 --> 01:13:39,166 Estatu Batuetatik beste bi Stooge ekartzeko konbentzitu nituen. 1048 01:13:39,168 --> 01:13:44,000 ASHETON ANAIAK LONDRES-ERA 1049 01:14:00,375 --> 01:14:01,625 Xede bat genuen. 1050 01:14:01,791 --> 01:14:05,416 Serio entseatzen hasi ginen, soto nazkagarri batean, 1051 01:14:05,500 --> 01:14:07,666 eta hobetuz joan ginen. 1052 01:14:08,166 --> 01:14:11,500 Ez ginen oso trebeak abestigintzan, 1053 01:14:12,500 --> 01:14:17,333 baina erritmoa eta indarra bageneuzkan. 1054 01:14:17,458 --> 01:14:19,625 Ordurako eginda genituen abestien artean zeuden, 1055 01:14:19,708 --> 01:14:23,625 une hartan sartu genituenak, "I Got a Right", "Gimme Some Skin" 1056 01:14:24,000 --> 01:14:27,916 eta "Tight Pants", gero "Shake Appeal" izenarekin agertu zena, 1057 01:14:28,000 --> 01:14:29,708 "Raw Power" diskoan. 1058 01:14:29,958 --> 01:14:36,958 Demo batzuk grabatu genituen, zortzi pistakoak, R.G. Jones estudioan, Wimbledon-en. 1059 01:14:37,666 --> 01:14:39,375 Demo onak ziren. 1060 01:14:50,041 --> 01:14:56,250 Gero saio formalagoak egin genituen 1061 01:14:56,333 --> 01:14:59,458 Olympic estudioetan, Keith Harwood-ekin. 1062 01:14:59,958 --> 01:15:02,583 Garai hartan Stones-en teknikaria zen bera, 1063 01:15:02,916 --> 01:15:07,958 eta han grabatu genuen "I Got A Right", gero oso famatu bilakatu zena. 1064 01:15:08,458 --> 01:15:11,416 Tximista bezain azkarra da, eta gogor jotzen du. 1065 01:15:40,041 --> 01:15:45,333 Disko arrakastatsuak egiten saiatzen ginen, funtsean. 1066 01:15:45,416 --> 01:15:51,041 Disko on bat egin nahi genuen, baina gure arazoa zen 1067 01:15:51,833 --> 01:15:55,500 ez genekiela, benetan, jendeari zer gustatzen zitzaion, 1068 01:15:55,750 --> 01:15:59,041 ze, egiazki, guri atsegin zitzaigunari soilik erreparatzen genion. 1069 01:15:59,291 --> 01:16:03,083 Ez naiz gogoratzen noiz, udazkenaren bukaeran edo, batek daki, 1070 01:16:05,416 --> 01:16:08,916 bukatuta geneukan materialaren bigarren zatia, 1071 01:16:09,041 --> 01:16:10,708 "Raw Power" diskoan zihoana. 1072 01:16:10,875 --> 01:16:13,916 Denborarekin, Bowierengan jarri zuten arreta guztia, 1073 01:16:13,958 --> 01:16:17,166 eta estudioan utzi gintuzten, CBSri disko bat zor geniolako. 1074 01:16:17,250 --> 01:16:19,750 Handik atera zen "Raw Power". 1075 01:16:19,833 --> 01:16:23,083 Eta, benetan, lehen ere esan dudana, 1076 01:16:23,166 --> 01:16:28,083 pertsona heldu baten ikuskaritzarik gabe, egiten genekien hura egin genuen. 1077 01:17:05,958 --> 01:17:09,083 Gitarra-jole bezala, James-ek espazioa betetzen du. 1078 01:17:09,458 --> 01:17:12,833 Zure etxean polizia-zakur bat aske utziko balute bezala, 1079 01:17:13,208 --> 01:17:14,500 zakur handi bat. 1080 01:17:16,500 --> 01:17:18,625 Bazter guztiak arakatzen ditu... 1081 01:17:20,166 --> 01:17:23,291 musika-espektroaren, 1082 01:17:23,583 --> 01:17:29,875 espazioaren eta denboraren zati guztiak, eta xehetasunez betetzen ditu. 1083 01:17:30,166 --> 01:17:33,166 Oso ikuspuntu perfekzionista du, 1084 01:17:33,208 --> 01:17:36,875 eta zaila da hutsune bat aurkitzea, zerbait esateko, 1085 01:17:36,916 --> 01:17:39,666 hark dagoeneko pentsatu ez duena, edo bete ez duena. 1086 01:18:02,083 --> 01:18:04,916 Ron-en baxua jotzeko modua oso azkarra da, 1087 01:18:05,083 --> 01:18:09,208 eta James goratzen laguntzen du. 1088 01:18:09,291 --> 01:18:11,666 Nik ahotsa igotzen ikasi behar izan nuen, 1089 01:18:11,750 --> 01:18:15,583 eta orain zortzidun bat gorago nago, "Fun House"-ekin alderatuta, 1090 01:18:16,166 --> 01:18:20,250 James-ek okupatzen ez zuen hutsune bat aurkitu ahal izateko. 1091 01:18:21,125 --> 01:18:26,166 Scott-ek, berriz, bateria zoro baten moduan joz konpondu zuen arazoa. 1092 01:18:34,125 --> 01:18:38,208 Baxua eta bateria dira garrantzitsuenak musika-talde batean, 1093 01:18:38,291 --> 01:18:39,833 abestiez gainera. 1094 01:18:39,875 --> 01:18:41,791 Haiek batera zeudenean 1095 01:18:41,833 --> 01:18:46,000 batasun sendo bat osatzen zuten, harrizkoa. 1096 01:18:46,041 --> 01:18:47,750 Oso onak ziren. 1097 01:18:47,916 --> 01:18:53,416 Hori dela eta, zoritxarrez, baxua ez da asko entzuten "Raw Power"-en. 1098 01:18:53,625 --> 01:18:55,458 Baina hor zegoen, eta ona zen. 1099 01:19:14,916 --> 01:19:17,333 1971. urtearen bukaeratik, 1100 01:19:17,375 --> 01:19:20,958 Main Man-ekin sinatu genuenetik, 1972. urtearen hasierara, 1101 01:19:21,041 --> 01:19:24,666 edo Londresera iritsi eta haiekin lan egiten hasi ginenera arte, 1102 01:19:24,833 --> 01:19:29,500 eta, gero, 1973. urteko hasierara arte, publikoki "joaten utzi" gintuztenean, 1103 01:19:29,541 --> 01:19:34,416 (nahiz eta pribatuki esan zidaten zantarkeria moralagatik bota nindutela, 1104 01:19:34,583 --> 01:19:36,541 eta enpresa lotsarazteagatik), 1105 01:19:36,625 --> 01:19:42,333 behin eta berriro ukatu ziguten kontzertuak egitea. 1106 01:19:43,125 --> 01:19:45,625 Eta nahiko ezagunak ginen, 1107 01:19:45,666 --> 01:19:48,458 gai izango ginen mugitzeko eta ogibidea ateratzeko. 1108 01:19:49,125 --> 01:19:50,833 Baina ez ziguten jotzen uzten. 1109 01:19:51,458 --> 01:19:54,833 Egoera hartan, gure ahuldade ohietan erori ginen. 1110 01:19:54,958 --> 01:19:58,666 Esan ziguten Hollywood-era joango ginela bizitzera, 1111 01:19:58,916 --> 01:20:02,333 Main Man diskoetxeak han zeukan etxe batera. 1112 01:20:02,791 --> 01:20:04,666 Baina ura eta olioa nahastea bezala zen... 1113 01:20:04,750 --> 01:20:07,291 James Williamson ez zen txintxoa, 1114 01:20:07,541 --> 01:20:10,166 Iggy Pop ez zen txintxoa, 1115 01:20:10,375 --> 01:20:14,666 Scott Asheton-ek behera begiratzen zuen eta korrontearekin bat egiten zuen, 1116 01:20:15,041 --> 01:20:20,458 eta Ron Asheton, haserre eta nekatuta zegoen, eta etsi egin zuen. 1117 01:20:20,583 --> 01:20:23,375 Taldekide guztiek bukatu zuten drogetan murgiluta. 1118 01:20:23,916 --> 01:20:26,375 Eta, beste behin, jende hura lotsarazi genuen. 1119 01:20:27,166 --> 01:20:30,958 Defries hirira iritsi zen, egun batez, limusina batean. 1120 01:20:31,083 --> 01:20:35,500 Pentsatzen nuen nirekin lotutako zerbaitez hitz egin nahi zidala, 1121 01:20:35,583 --> 01:20:37,500 besteekin zerikusirik ez zuena. 1122 01:20:39,875 --> 01:20:43,250 Nigan inbertitutakoari bira emango zion zerbait omen zen. 1123 01:20:44,375 --> 01:20:46,916 Bere limusinan sartu ninduen eta esan zidan: "James, 1124 01:20:48,875 --> 01:20:51,083 nik esango dizut zer egingo dugun. 1125 01:20:52,541 --> 01:20:55,250 New Yorkera eramango zaitugu, Broadway-ra, 1126 01:20:56,625 --> 01:21:00,375 eta Peter Pan izango zara". 1127 01:21:07,291 --> 01:21:12,708 Eta nik, zintzotasun osoz, benetan, esan nion: 1128 01:21:14,083 --> 01:21:15,791 "Ez, Tony, ez. 1129 01:21:19,541 --> 01:21:21,333 Nik Manson izan behar dut. 1130 01:21:22,000 --> 01:21:24,041 Filme bat egin behar dugu". 1131 01:21:24,625 --> 01:21:26,041 Etxean utzi ninduen, 1132 01:21:26,125 --> 01:21:31,791 eta handik pare bat egunera, etxetik bota gintuzten, denok. 1133 01:21:32,541 --> 01:21:34,541 Asheton anaiak Detroitera itzuli ziren. 1134 01:21:34,625 --> 01:21:40,000 Gero, Iggyk eta biok erabaki genuen berriro saiatuko ginela 1135 01:21:41,083 --> 01:21:45,375 eta "Kill City" izango zena sortu genuen. 1136 01:21:46,708 --> 01:21:47,958 Zortea izan genuen. 1137 01:21:48,000 --> 01:21:51,625 Lagun bat geneukan, Jimmy Webb, bere etxean estudio bat zuena. 1138 01:21:52,208 --> 01:21:55,083 Oso bitxia zen, Art Garfunkel-en mailako lagunak 1139 01:21:55,166 --> 01:21:59,833 sartzen ziren estudioan, pixka batean entzuten gelditzen ziren, eta gero ospa. 1140 01:22:00,583 --> 01:22:03,458 Baina ez zegoenez inor diskoa merkaturatuko zuenik, 1141 01:22:03,666 --> 01:22:06,250 bertan behera utzi genuen. 1142 01:22:08,125 --> 01:22:10,875 Jim Bowierekin joan zen Europara, 1143 01:22:13,125 --> 01:22:16,708 eta ni grabaketa-estudio batean lanean hasi nintzen, 1144 01:22:16,750 --> 01:22:20,916 baina laster konturatu nintzen gustatzen ez zaizun talde batean jotzea 1145 01:22:21,000 --> 01:22:23,000 baino txarragoa den gauza bakar bat dagoela, 1146 01:22:23,083 --> 01:22:28,958 eta da, jasaten ez dituzun bost talde edo hamar talde grabatzea, egunero. 1147 01:22:29,083 --> 01:22:32,791 Ni ez nengoen lan hartarako eginda, baina asko ikasi nuen, 1148 01:22:32,833 --> 01:22:35,791 eta elektronikari buruzko interesa piztu zitzaidan. 1149 01:22:35,833 --> 01:22:40,625 Garai hartan hasi ziren ateratzen lehenengo ordenagailu pertsonalak. 1150 01:22:40,666 --> 01:22:44,125 Eta, horrela, gauza pila bat egiten ikasi nuen. 1151 01:22:45,166 --> 01:22:49,333 Begira, ingeniaritza ikasten ari nintzela, 1152 01:22:49,750 --> 01:22:55,541 The Stooges izatetik kalkuluak egitera igarotzeak hutsune existentzial ikaragarria sortu zidan. 1153 01:22:59,208 --> 01:23:02,000 Sillicon Valley-ra joan nintzen bizitzera. 1154 01:23:02,083 --> 01:23:04,500 Elektronikaren industrian lan egitera. 1155 01:23:04,583 --> 01:23:06,416 Eta hortxe jarraitzen dut. 1156 01:23:06,500 --> 01:23:10,250 27 urte daramatzat lanean. 1157 01:23:22,166 --> 01:23:25,791 The Stooges bereiztu ondoren, Ron lehenbizi New Order taldean sartu zen, 1158 01:23:25,875 --> 01:23:29,666 eta gero Destroy All Monsters taldera, Niagara-rekin. 1159 01:23:56,583 --> 01:23:57,958 Bost urtez jo nuen 1160 01:23:57,960 --> 01:24:01,500 Sonic Rendezvous Band-en, Fred Smith-ekin. 1161 01:24:02,041 --> 01:24:07,416 Baina Patti Smith-ekin ezkondu zen eta hor bukatu zen taldea. 1162 01:24:08,166 --> 01:24:13,000 Beste bost urtez jarraitu nuen Scott Morgan-ekin jotzen, Fred gabe. 1163 01:24:14,208 --> 01:24:16,708 30 edo 40 dolar irabazten nituen gau bakoitzeko, 1164 01:24:17,500 --> 01:24:20,375 hiru ikuskizun egiten nituen gauero. 1165 01:24:21,291 --> 01:24:23,750 Beste lan batzuetan ere aritzen nintzen. 1166 01:24:25,250 --> 01:24:29,166 Biltegi batean, lorezain, 1167 01:24:30,000 --> 01:24:33,250 eta taxilaria ere izan nintzen, bi urtez. 1168 01:24:35,000 --> 01:24:36,583 Lan eskasak ziren. 1169 01:24:42,083 --> 01:24:44,541 Uste dut The Stooges taldeak 1170 01:24:44,708 --> 01:24:47,833 musika birrasmatu zuela, gaur egun ezagutzen dugunera. 1171 01:24:47,916 --> 01:24:52,125 The Stoogesen musika abiapuntua izan zen, niretzat. 1172 01:24:52,500 --> 01:24:57,333 Eta Ramones, gero nire maiteenak bilakatu zirenak, 1173 01:24:58,500 --> 01:25:01,791 ez ziren elkartu haien artean lagun onak zirelako, 1174 01:25:01,833 --> 01:25:06,041 baizik eta, institutuan zeudela, The Stooges gogoko zuten bakarrak zirelako. 1175 01:25:34,833 --> 01:25:37,458 Inorengan eraginik izan duzula uste al duzu? 1176 01:25:37,833 --> 01:25:40,125 Uste dut 60ko hamarkada desagerrarazten lagundu dudala. 1177 01:25:44,750 --> 01:25:48,958 Beste abesti bat joko dugu, bat bakarrik, alfer madarikatu bat naizelako. 1178 01:25:52,333 --> 01:25:53,500 Hona hemen "No Fun". 1179 01:26:38,708 --> 01:26:40,291 Dionisiakoa da. 1180 01:26:40,541 --> 01:26:43,458 Ba al dakizu zein den arte dionisiakoaren eta apoliniarraren arteko aldea? 1181 01:27:38,916 --> 01:27:44,291 The Stooges, musikari gazteen hainbat belaunaldirentzat inspirazioa izateaz gainera, 1182 01:27:44,375 --> 01:27:49,458 desagertu ondorengo urte luzeetan, haien eragina kulturan barneratu zen. 1183 01:27:49,541 --> 01:27:53,500 Dela modan, arte ederretan zein zineman, The Stooges-ek aztarna ukaezina utzi du. 1184 01:28:02,166 --> 01:28:04,875 VELVET GOLDMINE (1998) Zuz.: TODD HAYNES 1185 01:28:04,876 --> 01:28:10,458 Filme bat egin zen, "Velvet Goldmine", non pertsonaietako batek asko duen Ig-etik, 1186 01:28:10,500 --> 01:28:14,750 eta musika The Rats izeneko talde batena da. 1187 01:28:14,875 --> 01:28:18,125 Steve Shelley bota egin zuten, Midland-ekoa zelako, Michigan-ekoa, 1188 01:28:18,333 --> 01:28:20,375 eta Ronnyrekin jarraitu zuten, ze konposatu egiten zuen. 1189 01:28:20,666 --> 01:28:23,958 New Yorkera etorri zen eta berarekin grabatu ahal izan genuen. 1190 01:28:24,375 --> 01:28:26,666 Aukera paregabea izan zen niretzat, eta Thrust-entzat. 1191 01:28:26,750 --> 01:28:29,250 Han zegoen morroia "TV Eye" jotzen, 1192 01:28:29,416 --> 01:28:32,875 eta gu haren eskuei begira, batera jotzen... esperientzia itzela. 1193 01:28:33,958 --> 01:28:40,416 42 urte nituela gaixotu egin nintzen eta ia hil ninduen, infekzio hark. 1194 01:28:41,083 --> 01:28:44,750 Intubatu behar izan ninduten eta ezin nuen baxua jo, 1195 01:28:44,875 --> 01:28:47,291 lehen aldiz, ezin nuen, 13 urte nituenetik. 1196 01:28:47,583 --> 01:28:51,083 Eta itzuli nintzenean atrofiatuta nengoen, oso trakets. 1197 01:28:51,166 --> 01:28:54,083 Pentsatu nuen: "Horrelako gauzak ezin dira ahaztu". 1198 01:28:54,375 --> 01:28:58,208 Beldurtuta, eta The Stooges-en abestiak jotzen hasi nintzen, suspertzeko. 1199 01:28:58,708 --> 01:29:02,166 Hainbat talde osatu nituen horretarako bakarrik. 1200 01:29:02,458 --> 01:29:05,333 Akorde aldaketa larregirik ez dute, baina sentimendu handikoak dira. 1201 01:29:05,875 --> 01:29:08,166 Eta ni jo eta ke: Little Doll, Little Doll... 1202 01:29:08,833 --> 01:29:12,166 West Coasten, Porno-ko Perk eta Peter-ekin egin nuen bat, Pyros-entzat, 1203 01:29:12,375 --> 01:29:15,041 eta mendebaldean Dinosaur-eko J eta Murph-ekin. 1204 01:29:15,583 --> 01:29:19,416 J-k bakarkako disko bat zuen eta harekin bira egiteko eskatu zidan. 1205 01:29:21,458 --> 01:29:23,458 "Aizu, nekagarria egiten zait gauero abestea, 1206 01:29:23,583 --> 01:29:26,416 zergatik ez duzu The Stooges-en bat jotzen, lehen egiten genuen bezala? 1207 01:29:27,458 --> 01:29:30,083 Ann Arbortik igaro ginenean esan zidan: "Zuk ezagutzen duzu Ronny". 1208 01:29:32,125 --> 01:29:33,708 Bere telefono-zenbakia nuen. 1209 01:29:33,750 --> 01:29:37,666 Deitu nion eta Blind Pig-era etorri zen, gurekin batera The Stoogesenak jotzera. 1210 01:29:37,708 --> 01:29:40,000 Eta J-k bota zion: "Etorri gurekin biran! 1211 01:29:40,666 --> 01:29:44,375 Lehen bi herenak nireak izango dira, eta gero The Stooges joko dugu!". 1212 01:29:44,625 --> 01:29:49,500 Gero, 2002an, Thurston "All Tomorrow's Parties" 1213 01:29:49,708 --> 01:29:52,500 horietako bat antolatzen ari zen UCLAn eta esan zidan: "Eta Scotty ekartzen badugu?". 1214 01:29:52,541 --> 01:29:55,250 Bere kamioian bizi zen. Bateria bat alokatu genuen eta etorri zen. 1215 01:29:55,251 --> 01:29:58,000 Eta, horrela, J eta biok Ashton anaiekin jotzen hasi ginen 1216 01:29:58,125 --> 01:30:00,500 eta zenbait kontzertu egin genituen Europan. 1217 01:30:01,166 --> 01:30:03,458 Orduan ohartu zen Ig. 1218 01:30:03,708 --> 01:30:05,791 Grabatzen hasi behar nintzen berriro, 1219 01:30:06,125 --> 01:30:09,916 baina ez nekien zer esan. 1220 01:30:11,625 --> 01:30:15,583 Disketxeak pazientzia galdu zuen 1221 01:30:15,625 --> 01:30:21,083 aurreko bi diskoen salmenta eskasekin. 1222 01:30:21,583 --> 01:30:24,208 Eta haiek ni ez ekoizteko, 1223 01:30:25,125 --> 01:30:28,166 niretzat heriotza-zigorra baitzen (baita), zera egitea pentsatu nuen: 1224 01:30:28,416 --> 01:30:32,666 gonbidatutako izarrekin disko bat egiteko prest azaldu nintzen. 1225 01:30:32,958 --> 01:30:36,833 Zerrenda bat egiten asi nintzen, ustez ona zen jendearekin, 1226 01:30:37,458 --> 01:30:40,583 baina konturatu nintzen inor ere ez zela The Stooges bezain ona. 1227 01:30:40,585 --> 01:30:43,291 THE STOOGES ITZULI DIRA! 1228 01:30:49,916 --> 01:30:53,500 Eta aurreratu egin zitzaizkidan, 1229 01:30:53,583 --> 01:30:56,208 Dinosaur Jr.-eko J Mascis-ekin. 1230 01:30:56,250 --> 01:30:58,750 Behin telefonoz deitu zidan Ron Ashetonek, 1231 01:30:59,625 --> 01:31:02,791 esanez "J Mascisekin jo behar dugu". 1232 01:31:02,958 --> 01:31:07,708 J Mascis-ek antolatu zuen dena. 1233 01:31:07,750 --> 01:31:08,958 J Mascis. 1234 01:31:18,625 --> 01:31:22,541 Gero Asheton, Asheton, Mascis, Watt hura antolatu genuen, 1235 01:31:22,833 --> 01:31:25,166 Jim-en onespenarekin, 1236 01:31:25,333 --> 01:31:27,750 jendeak abesti haiek entzun nahi zituelako. 1237 01:31:28,166 --> 01:31:31,833 Beraz, jo egin genituen, eta kritika onak jaso genituen. 1238 01:31:32,000 --> 01:31:34,166 Horren ondorioz, Jimek 1239 01:31:35,750 --> 01:31:38,000 taldea bildu nahi izan zuen berriro. 1240 01:31:38,166 --> 01:31:41,500 Roni deitu nion, bere zenbakia ahaztu gabe bainuen 1241 01:31:41,791 --> 01:31:44,583 1966an bere etxean zeukan zenbaki berbera zelako, 1242 01:31:44,875 --> 01:31:47,750 eta esan zidan: "Noski baietz! Egingo dut!". 1243 01:31:48,000 --> 01:31:52,166 Gogoratzen naiz amaren etxera joatea, Ronny han zegoela, 1244 01:31:53,458 --> 01:31:58,000 eta amak, ni iristean, esaten dit: 1245 01:31:58,958 --> 01:32:01,000 "Ezetz jakin nork deitu berri duen?" 1246 01:32:01,916 --> 01:32:03,958 Eta dio: "Iggyk". 1247 01:32:05,083 --> 01:32:06,583 Oso pozik zegoen, 1248 01:32:06,625 --> 01:32:10,291 ere ustez oso gauza ona baitzen Iggyk deitzea 1249 01:32:10,333 --> 01:32:13,541 eta taldea berriro ere biltzea. 1250 01:32:13,916 --> 01:32:17,291 Arrazoi bitxiren batengatik, Don Flemingek eta Jimbo Dunbar-ek 1251 01:32:17,333 --> 01:32:21,000 eskatu zioten Ronnyri, nire ustez, behintzat, 1252 01:32:21,375 --> 01:32:25,083 Velvet Goldmine hura egitea, eta horrela hasi zen dena. 1253 01:32:25,750 --> 01:32:29,916 Eta gero gaixotasuna, nolabait, eta J-k esan zidan: "Etorri zu ere". 1254 01:32:30,583 --> 01:32:33,458 Moduren batean, ez dakin zehazki nola, 1255 01:32:33,500 --> 01:32:38,500 berak sortu zuen 2003an Coachella-ra eraman gintuen dinamika. 1256 01:32:38,750 --> 01:32:43,791 Estudioa utzi arretik dei bat jaso genuen Coachella-tik: 1257 01:32:45,000 --> 01:32:46,791 kontzertu bat egitea eskaini ziguten. 1258 01:32:47,250 --> 01:32:51,166 Egia esateko, nahiko ondo ordaindu ziguten, 1259 01:32:51,750 --> 01:32:53,416 Iggy Popen kontzertu bat izateko, 1260 01:32:53,916 --> 01:32:57,208 baina The Stooges ere etorriz gero... 1261 01:32:57,666 --> 01:33:00,250 Komunistak gara! Dirua denon artean banatzen dugu! 1262 01:33:01,208 --> 01:33:04,208 Beraz, kontzertua egiteko modu bakarra zegoen: 1263 01:33:04,291 --> 01:33:07,833 "Bada, hiru aldiz hori eman behar didazue". 1264 01:33:08,416 --> 01:33:10,750 Uste nuen pikutara bidaliko nindutela, 1265 01:33:11,708 --> 01:33:14,000 baina "Ados" erantzun zidaten. 1266 01:33:42,000 --> 01:33:46,083 Taldea berriro elkartu zenean asko poztu nintzen. 1267 01:33:46,375 --> 01:33:48,708 Egi bilakatutako amets bat zen. 1268 01:33:48,958 --> 01:33:52,041 "Jainko maitea! Azkenean! 1269 01:33:52,375 --> 01:33:54,291 Taldera itzuli naiz!". 1270 01:33:58,333 --> 01:34:01,000 Igartzen zen ikaragarri gozatzen zutela batera jotzen zutenean. 1271 01:34:01,083 --> 01:34:03,833 Nabarmena zen, asko pozten zirela jotzen jarraitu ahal izateaz, 1272 01:34:04,291 --> 01:34:06,625 hainbeste urteren buruan. 1273 01:34:28,291 --> 01:34:32,500 Historiaren zati batzuk errepikatu egin dira, 1274 01:34:32,750 --> 01:34:36,875 taldearen "birbateratzearen" kronologian, 1275 01:34:37,000 --> 01:34:39,583 nahiago dut hitz hori, "biltzea" baino. 1276 01:34:39,833 --> 01:34:42,958 Eta haietako bat izan zen... 1277 01:34:43,208 --> 01:34:50,041 bidearen zati luze batean Ron izan genuela gitarran. 1278 01:35:01,000 --> 01:35:07,166 Goian bego. RON 1948-2009 1279 01:35:07,416 --> 01:35:10,583 Ikusi nuen azken aldia kontzertu baten ostean izan zen. 1280 01:35:11,458 --> 01:35:12,875 Atea ireki nuen 1281 01:35:13,375 --> 01:35:17,333 eta Scotty eta bera bata bestearen ondoan eserita zeuden, kamerinoan, 1282 01:35:17,500 --> 01:35:22,541 musikari gazte esloveniarrez inguratuta. 1283 01:35:23,125 --> 01:35:27,416 Lanpetuta zeudela ikusi nuen, eta alde egin nuen. 1284 01:35:27,833 --> 01:35:30,541 Alboz ikusi nuen, azken aldiz. 1285 01:35:31,833 --> 01:35:35,500 Eta ametsetan agertu izan zait inoiz orduz geroztik, 1286 01:35:36,666 --> 01:35:39,541 inoiz ez nau begiratzen, ez dit ezer esaten. 1287 01:35:39,833 --> 01:35:41,583 Beti azaltzen da... 1288 01:35:42,208 --> 01:35:47,041 "The Third Man"-eko morroi haren antzera, 1289 01:35:47,125 --> 01:35:50,708 edo "French Connection"-eko hura bezala. 1290 01:35:52,250 --> 01:35:53,833 Albotik igarotzen zaizu beti, eta ez zara harengana iristen. 1291 01:35:54,666 --> 01:35:56,500 Horrelakoa zen. 1292 01:36:00,041 --> 01:36:01,750 Ron hiltzearekin batera, 1293 01:36:01,751 --> 01:36:06,583 Jamesek erretiroa hartu zuen Sony-ko exekutibo gisara. 1294 01:36:07,875 --> 01:36:09,708 Hark jo egin nahi zuen, 1295 01:36:13,083 --> 01:36:16,791 eta nik argi neukan, zerbait adierazgarria egin nahi bagenuen, 1296 01:36:16,875 --> 01:36:20,833 taldeak egin zezakeen onena berea zen zerbait egitea zela, 1297 01:36:21,125 --> 01:36:24,750 bere materiala jotzea. 1298 01:36:25,416 --> 01:36:29,166 Azkenean, gauzak ongi egitea. 1299 01:36:29,458 --> 01:36:33,208 35 urte geroago, Ronen materialarekin, 1300 01:36:33,666 --> 01:36:36,333 hark egingo zukeena egitea, eta bere lana bukatzea. 1301 01:36:36,500 --> 01:36:39,875 Iggy iritsi zen eta dio: "Gitarra jo nahi al duzu?". 1302 01:36:40,375 --> 01:36:43,958 Eta nik: "Bada, ez dakit, 1303 01:36:44,041 --> 01:36:46,583 30 urte dira ez dudala gitarra jotzen". 1304 01:36:48,541 --> 01:36:52,083 Baina sentitzen nuen morroi haiek, benetan diot, 1305 01:36:52,166 --> 01:36:56,833 tipo haiek nire lagunak zirela. 1306 01:36:57,041 --> 01:36:59,208 20 urte nituenetik ezagutzen nituen. 1307 01:36:59,291 --> 01:37:02,708 Proiektu hartarako behar ninduten, 1308 01:37:02,875 --> 01:37:05,666 eta nik sentitzen nuen ausartu eta egin behar nuela. 1309 01:37:26,083 --> 01:37:29,958 Ez nuen horretarako asmorik, ez ideiarik... 1310 01:37:30,083 --> 01:37:35,375 amestu zoroenean ere ez nuen The Stoogesekin berriro jotzen. 1311 01:37:35,458 --> 01:37:37,625 Ez zitzaidan burutik pasatu ere egin. 1312 01:37:54,208 --> 01:37:58,916 Gu baino famatuagoak ziren mutilen talde bat zegoen, 1313 01:37:59,000 --> 01:38:02,666 fisikoki erasokorragoak, nire klasean. 1314 01:38:03,666 --> 01:38:06,750 Lauzpabost ziren. 1315 01:38:06,833 --> 01:38:09,291 Bat edo biren etxean egona nintzen, 1316 01:38:09,416 --> 01:38:12,750 eta patatak jatera ere joaten ginen eskolaren aurreko toki batera. 1317 01:38:12,916 --> 01:38:15,541 Haietako batek auto bat zuen, aitak utzia. 1318 01:38:15,583 --> 01:38:18,833 Autotik irten ziren eta batek esan zuen: 1319 01:38:18,916 --> 01:38:23,666 "Begira, bere aitak Cadillac bat du, eta karabana batean bizi da! 1320 01:38:23,791 --> 01:38:25,750 Autoa etxea baino handiagoa da!" 1321 01:38:26,000 --> 01:38:29,958 Batzuk ados jarri ziren: "Ikus dezagun ea mugitzen den!". 1322 01:38:30,375 --> 01:38:32,083 Eta bultza egiten hasi ziren, 1323 01:38:32,166 --> 01:38:36,333 karabana oinetik ateratzen saiatzen. 1324 01:38:36,541 --> 01:38:40,833 Ez zuten lortuko, baina ematen zuen baietz. 1325 01:38:40,916 --> 01:38:46,041 Nik haien laguna izan nahi nuen, bazuten zerbait nik miresten nuena. 1326 01:38:46,291 --> 01:38:48,625 Haietako bat bainu-ontzian sartu zen, 1327 01:38:49,166 --> 01:38:54,041 eta zerbait esan zuen bainugelaren tamainaz. 1328 01:38:54,416 --> 01:38:56,625 Beti hartu nahi izan dut mendekua. 1329 01:38:58,458 --> 01:39:00,166 Orduz geroztik. 1330 01:39:01,125 --> 01:39:02,875 Lurpean sartuko ditut. 1331 01:39:04,125 --> 01:39:09,833 ROCK AND ROLLAREN FAMAREN ARETOA, 2010 1332 01:39:10,041 --> 01:39:11,416 Kaixo! 1333 01:39:12,375 --> 01:39:16,375 Gu gara bizirik iraun duten hiru Stoogeak. 1334 01:39:21,000 --> 01:39:24,000 Ronek eta Davek ikaragarri gozatuko zuten honetaz. 1335 01:39:24,083 --> 01:39:27,375 nahiz eta Ron haserre egongo zen, 1336 01:39:27,833 --> 01:39:30,291 hau ez zelako gertatu bizirik zegoen bitartean. 1337 01:39:31,250 --> 01:39:35,541 Ez dakit zer irudituko zaion orain, baliteke hor goian eserita egotea, zeruan, 1338 01:39:35,625 --> 01:39:38,166 Martiniak edaten Brian Jones-ekin, 1339 01:39:38,458 --> 01:39:41,125 gure gainean errautsa botatzen saiatzen. 1340 01:39:42,875 --> 01:39:46,750 Musika bizitza da, eta bizitza ez da negozio bat. 1341 01:39:48,291 --> 01:39:52,166 Ronny Ashetonek bazekien hori, bera itzela zen. 1342 01:39:53,166 --> 01:39:56,541 MC5 itzelak dira. 1343 01:39:58,791 --> 01:40:01,916 Danny nire laguna, taldea deskubritu zuena, itzela da. 1344 01:40:02,541 --> 01:40:06,000 Eta Nina, nire emazte ederra, itzela zara! 1345 01:40:08,041 --> 01:40:09,833 Jatorri apaleko jende hori guztia, 1346 01:40:09,958 --> 01:40:13,791 rock and roll musika asmatu zuena, 1347 01:40:13,916 --> 01:40:15,250 itzela da. 1348 01:40:18,666 --> 01:40:20,416 Eskerrik asko, The Stoogesen fan guztiei. 1349 01:40:20,500 --> 01:40:22,166 Baliteke hor atzean baten bat egotea, 1350 01:40:22,208 --> 01:40:25,083 eta seguru aulki dotoreetan ere badagoela pare bat. 1351 01:40:26,375 --> 01:40:29,875 Hortaz, eskerrik asko hain... itzelak izateagatik. 1352 01:43:24,583 --> 01:43:27,083 Ez dut glam jendearen artean egon nahi. 1353 01:43:27,166 --> 01:43:30,166 Eta ez dut hip hop-eko jendearen artean egon nahi. 1354 01:43:30,250 --> 01:43:33,125 Ez dut horrelako ezer izan nahi. 1355 01:43:34,166 --> 01:43:37,166 Ez dut telebistan agertzen diren horietakoa izan nahi, 1356 01:43:38,083 --> 01:43:40,125 jende "alternatiboa"... ez, ez. 1357 01:43:40,208 --> 01:43:41,291 Ez du punk izan nahi. 1358 01:43:41,375 --> 01:43:44,208 Izan nahi dut, besterik gabe. 1359 01:43:45,125 --> 01:44:04,916 Pertsona hauei eskainita: 1360 01:47:59,416 --> 01:48:04,250 Azpitituluak: SINKRO SUBTITLING