1 00:01:23,116 --> 00:01:31,191 NAZIO NUKLEARRA 2 00:01:35,862 --> 00:01:41,234 Martxoaren 11ko lurrikara eta gero, euri nuklearra isuri zen Futaba-n. 3 00:01:41,234 --> 00:01:46,339 Leherketa bat izan zen Fukushima Daiitxi zentral elektrikoan. 4 00:01:46,372 --> 00:01:51,211 Tokio inguruetako eskola abandonatu batek gaurko Noeren Ontzia dirudi. 5 00:01:51,211 --> 00:01:55,615 Iheslari-eremu bat da gaur egun 1.400 lagunentzat. 6 00:02:08,394 --> 00:02:13,199 UDABERRIA 7 00:02:26,579 --> 00:02:30,783 Saitama Kisai institutua. 8 00:02:41,261 --> 00:02:45,265 Kazetariak ezin dira sartu hemendik aurrera. 9 00:02:54,307 --> 00:03:00,446 Ebakuatu kopurua: 1.415. (2011ko apirilaren 5ean). 10 00:03:03,016 --> 00:03:06,986 Etxea eta lana bilatzeko gela. 11 00:03:07,654 --> 00:03:11,691 Udal bulegoa. 12 00:03:15,461 --> 00:03:19,065 Egun on, Futabako udala. 13 00:03:24,037 --> 00:03:28,141 Hondamenaren biktimak egiaztatzeko bulegoa. 14 00:03:34,047 --> 00:03:37,417 Zenbat? Hiru? Tori, barkatu itxaron izana. 15 00:03:38,985 --> 00:03:39,852 Zuk zenbat? 16 00:03:40,119 --> 00:03:42,222 Bi? Tori. Eskerrik asko. 17 00:03:43,990 --> 00:03:45,091 Zuk zenbat, jauna? 18 00:03:48,228 --> 00:03:53,032 Zeuk hartu luzokerrak. 19 00:03:58,771 --> 00:04:00,740 Arroz-morokila da. 20 00:04:01,174 --> 00:04:03,076 Amonarentzat. 21 00:04:03,376 --> 00:04:05,011 Amonarentzat da? 22 00:04:05,078 --> 00:04:06,779 Amona daukagu eta. 23 00:04:07,380 --> 00:04:08,248 Zer ondo! 24 00:04:08,248 --> 00:04:10,016 Goazen. 25 00:04:10,383 --> 00:04:12,318 Agur. 26 00:04:13,686 --> 00:04:17,757 1. solairua. Arte gela. 27 00:04:27,033 --> 00:04:28,568 Hartu hau. 28 00:04:28,668 --> 00:04:29,836 Hartu dut. 29 00:04:32,038 --> 00:04:33,439 Horra. 30 00:04:33,740 --> 00:04:35,708 O, nire hankak! 31 00:04:35,742 --> 00:04:37,176 Nola deitzen diote arroz honi? 32 00:04:37,210 --> 00:04:38,077 Bibimbap. 33 00:04:38,111 --> 00:04:39,746 -Nola? -Bibimbap. 34 00:04:39,746 --> 00:04:40,446 Bibimbap? 35 00:04:40,913 --> 00:04:42,382 Zertarako da hau? 36 00:04:42,715 --> 00:04:43,650 -Arroza. -Arrozari bota behar zaio. 37 00:04:43,650 --> 00:04:45,051 Arrozari bota behar zaio, bai. 38 00:04:46,552 --> 00:04:47,987 Horra. 39 00:04:50,356 --> 00:04:52,158 -Berde hauek… -Onak dira. 40 00:04:58,631 --> 00:05:03,736 Hortz-haginetan min dut. Ezin dut hau jan. 41 00:05:04,370 --> 00:05:06,739 Asko sobratu zaizu. Erakutsidazu. 42 00:05:06,739 --> 00:05:08,408 Ezin dut jan. 43 00:05:17,150 --> 00:05:19,052 Ez da oso ona. 44 00:05:21,988 --> 00:05:23,890 Ez zait gustatzen. 45 00:05:25,191 --> 00:05:30,096 Oilasko frijitua dirudi… Atzoko gauza bera da. 46 00:05:48,247 --> 00:05:51,584 Zementuzko zimenduak baizik ez dira geratzen gure etxetik. 47 00:05:51,617 --> 00:05:52,752 Izugarria. 48 00:05:53,186 --> 00:05:55,221 Dena suntsitu zen. 49 00:05:55,822 --> 00:05:59,959 Bai ahaideak eta bai lagunak. 50 00:06:01,060 --> 00:06:02,462 Bukatu dira errausteak. 51 00:06:02,495 --> 00:06:03,663 Hala da. 52 00:06:04,731 --> 00:06:06,399 Gorpuak aurkitu zituztenean ere… 53 00:06:08,034 --> 00:06:12,939 Gorpu asko DNAz identifikatu gabe daude. 54 00:06:12,972 --> 00:06:14,974 Gaurko egunkarian dakar. 55 00:06:16,743 --> 00:06:17,577 Zer lotsa! 56 00:06:17,677 --> 00:06:21,447 Baita ume txikiak eta neska-mutilak ere… 57 00:06:23,015 --> 00:06:24,417 Kaltedun identifikatuen zerrenda. 58 00:06:24,450 --> 00:06:26,586 Gure herrian 200 bat hil ziren. 59 00:06:26,619 --> 00:06:29,822 Eta horietatik 100 bat gorpu identifikatu gabe zeuden. 60 00:06:29,822 --> 00:06:32,291 Ahaide asko hil zaizkigu. 61 00:06:32,291 --> 00:06:35,461 Lehengo egunean bertan, amona aurkitu zuten. 62 00:06:38,064 --> 00:06:40,433 Hau gure izeba da. 63 00:06:41,467 --> 00:06:43,436 Eta gure erraina. 64 00:06:44,704 --> 00:06:49,709 Hau da gure patua. Sufritu eta gogotik lan egin dugu… 65 00:06:49,709 --> 00:06:52,812 Etxe bat eraiki genuen, eta dena desagertu da. 66 00:06:52,812 --> 00:06:55,648 Egindakoari eutsi egin behar! 67 00:07:01,621 --> 00:07:06,859 Anaia zaharrena ni izanik, zaila da senarra hartzea… 68 00:07:07,326 --> 00:07:13,132 Eta badakit, barkatu, baina ezin dut lagundu. 69 00:07:13,299 --> 00:07:19,472 Kanpotik irribarrez nago, baina barrutik negarrez. 70 00:07:19,739 --> 00:07:25,778 Barrutik negarrez… 71 00:07:28,781 --> 00:07:31,818 Joaten naizen leku guztietara, ekialdetik mendebaldera… 72 00:07:31,818 --> 00:07:36,656 Anai-arreba zahar guztientzat, ni naiz zuen arazoen sorburua. 73 00:07:36,656 --> 00:07:39,258 Orain denoi ezaguna egiten zaizue nire aurpegi itsusia. 74 00:07:39,292 --> 00:07:42,094 Mesedez, ez ni bistatik galdu! 75 00:07:53,239 --> 00:07:55,741 Kementsuak izan gaitezen, Tohoku! 76 00:08:01,581 --> 00:08:05,051 Zeru urdinek luzaroan iraungo dute. 77 00:08:05,051 --> 00:08:09,589 Maite dugu Fukushima, gure sorterria! 78 00:08:44,423 --> 00:08:46,359 Aparta! 79 00:08:49,462 --> 00:08:51,063 Ateratzen ari dira! 80 00:09:42,815 --> 00:09:45,451 Osasuntsu iraun, e? 81 00:09:45,651 --> 00:09:48,287 Eskerrik asko. 82 00:09:51,023 --> 00:09:52,391 Kontuz ibili. 83 00:09:59,599 --> 00:10:00,866 Eskerrik asko. 84 00:10:00,900 --> 00:10:02,468 Zorionekoa zu! 85 00:10:04,270 --> 00:10:07,607 Gaur enperadorea eta enperadore-andrea etorri dira. 86 00:10:07,607 --> 00:10:11,410 Zer iruditu zaizkizu egoiliarren erreakzioak? 87 00:10:12,178 --> 00:10:15,147 Uste dut irribarre gehiago egiten dutela. 88 00:10:21,153 --> 00:10:25,157 Katsutaka Idogawa, Futabako alkatea. 89 00:10:26,425 --> 00:10:32,331 Uste dut aldaketa bat egon dela jendearen bihotzean. 90 00:10:33,199 --> 00:10:37,737 Ba al zuten zer esanik istripu nuklearraz? 91 00:10:41,273 --> 00:10:43,809 Zergatik utzi duzu pilota kanpoan? 92 00:10:43,876 --> 00:10:46,278 Zuk eman diozu ostikoa! 93 00:10:46,312 --> 00:10:49,949 2. solairua. Alkatearen bulegoa. 94 00:10:52,652 --> 00:10:54,687 Honek gogoratzera behartzen nau. 95 00:10:54,820 --> 00:10:56,022 Benetan? 96 00:10:56,188 --> 00:11:01,060 Goitik begiratzen baduzu, badirudi ez dagoela ezer han. 97 00:11:02,061 --> 00:11:07,266 Futaba txiki samarra da. 51,4 kilometro koadro besterik ez. 98 00:11:08,134 --> 00:11:12,972 Horra hor Fukushima Daiitxi zentral elektrikoa. 99 00:11:13,039 --> 00:11:17,877 1. erreaktorea, 2. erreaktorea, 3. erreaktorea eta 4. erreaktorea. 100 00:11:19,011 --> 00:11:23,015 Eta hauek instalazioak eta ekipamendu-gunea dira. 101 00:11:23,449 --> 00:11:25,151 Ura prozesatzeko eraikina. 102 00:11:33,292 --> 00:11:35,828 Fukushima Daiitxi zentral nuklearrak… 103 00:11:35,861 --> 00:11:37,830 …34.000 milioi Kw/o ekoizten ditu urtean. 104 00:11:37,863 --> 00:11:40,933 Ia den-dena Tokioko metropoli-eremurako da. 105 00:11:41,167 --> 00:11:43,703 2011ko martxoaren 11n, lurrikara batek Japoniako iparraldea jo zuen. 106 00:11:43,703 --> 00:11:45,071 Fukushima Daiitxik indarra galdu zuen sistema osoan. 107 00:11:45,071 --> 00:11:47,840 Biharamunean, hidrogeno-leherketa bat izan zen 1. erreaktorean. 108 00:11:47,840 --> 00:11:49,975 Idogawa alkateak eztanda entzun zuen. 109 00:11:51,610 --> 00:11:56,148 Ospital parean nengoen, jendearen ebakuazioa koordinatzen. 110 00:11:56,382 --> 00:12:01,353 Jendea kanpora bidaltzen, autobusetan eta autoetan. 111 00:12:02,154 --> 00:12:05,891 Orduan entzun nuen leherketaren danbada. 112 00:12:08,394 --> 00:12:16,569 Eraikinaren zatiak eta hondakinak erori zitzaizkigun zerutik. 113 00:12:17,636 --> 00:12:22,608 Gertu geunden, eta guri puskarik astunenak erori zitzaizkigun. 114 00:12:22,808 --> 00:12:27,146 Grabitateagatik da. Gertukoenari zatirik astunenak erortzen zaizkio. 115 00:12:28,180 --> 00:12:32,017 Partikularik txikienak, ikusezinak, beste hiri batzuetan eroriko ziren. 116 00:12:32,351 --> 00:12:37,356 Gau hartan, prefekturako Hondamena Kudeatzeko Zentrora joan nintzen. 117 00:12:37,690 --> 00:12:43,095 Hura eroetxe bat zen. 118 00:12:43,696 --> 00:12:47,767 Nahaspila hura ikusita, ulertu nuen hura ez zela lan erraza izango. 119 00:12:50,302 --> 00:12:54,306 Ez dakit nola erreakziona zezakeen jendeak. 120 00:12:54,507 --> 00:12:59,879 Orduan ulertu nuen Fukushimako egoera zein larria zen. 121 00:12:59,912 --> 00:13:05,551 Prefekturako gobernuaren laguntza espero izanez gero, jai geneukan. 122 00:13:05,785 --> 00:13:12,258 Eta hemendik joatea bururatu zitzaidan. Umeak ateratzea. 123 00:13:14,260 --> 00:13:16,829 Martxoaren 14ko 11etan, hidrogenoa lehertu zen 3. erreaktorean. 124 00:13:16,862 --> 00:13:18,631 Martxoaren 15eko 6,10etan: leherketa 2. erreaktorean… 125 00:13:18,631 --> 00:13:19,732 …hidrogeno-leherketa 4. erreaktorean. 126 00:13:19,765 --> 00:13:22,468 Egun hartan, Idogawa alkateak inoiz ez bezalako erabaki bat hartu zuen: 127 00:13:22,501 --> 00:13:24,870 Fukushima prefekturako Futabako herritar guztiak ebakuatzea. 128 00:13:29,508 --> 00:13:34,246 2011ko apirilak 11. 129 00:13:34,313 --> 00:13:41,220 15 segundo gutxiagotan, isilune bat egingo dugu. 130 00:13:45,024 --> 00:13:47,993 Has gaitezen. 131 00:14:05,511 --> 00:14:10,216 Eskerrik asko parte hartzeagatik. 132 00:14:20,492 --> 00:14:24,430 Eskolako entzunaretoa. 133 00:14:31,737 --> 00:14:37,509 Yuuitxi Nakai. 134 00:14:37,910 --> 00:14:40,279 Konektatuta eduki dezaket. 135 00:14:41,313 --> 00:14:43,249 Mapak eskura ditzakezu? 136 00:14:43,315 --> 00:14:48,087 Mapak, bai, eta poliziaren informazioa ere bai. 137 00:14:49,154 --> 00:14:50,189 Ederki. 138 00:14:50,422 --> 00:14:55,327 Ama aurkitzeko propio erosi nuen hau. 139 00:14:56,328 --> 00:14:58,130 Berez, ez nuen nahi. 140 00:14:59,265 --> 00:15:03,269 Baina orain etengabe erabiltzen dut jolasteko eta. 141 00:15:13,479 --> 00:15:15,447 Oso goxoa zen. 142 00:15:17,650 --> 00:15:21,620 Ama ez zen berritsua, ez zen aita bezalakoa. 143 00:15:25,057 --> 00:15:31,130 Itxiro Nakai, Yuuitxiren aita. 144 00:15:40,940 --> 00:15:46,211 Zer bakarrik nengoen konturatu nintzen. 145 00:15:46,879 --> 00:15:49,848 Emaztea gabe. 146 00:15:53,953 --> 00:15:56,655 Martxoaren 11n, Itxiro bere arroz-soroetara joan zen lanera. 147 00:15:56,655 --> 00:15:59,792 Yuuitxik zentralean ziharduen, eraikuntza-lanetan. 148 00:16:00,659 --> 00:16:04,330 Tsunamiak irentsi zuen haien etxea, kostatik 200 metrora. 149 00:16:04,330 --> 00:16:06,598 Txiyoko, Yuuitxiren ama, han zegoen. 150 00:16:06,832 --> 00:16:10,336 Gizon batzuek, armak eskuan, autoa geldiarazi zidaten. 151 00:16:13,172 --> 00:16:17,609 Autotik atera, eta hondakin pila besterik ez nuen ikusi. 152 00:16:18,610 --> 00:16:22,414 Belaunek ez ninduten eusten. 153 00:16:23,816 --> 00:16:26,318 Malkoak isuri nituen. 154 00:16:29,021 --> 00:16:31,557 3 ebakuaziogune zeuden inguru hartan. 155 00:16:31,890 --> 00:16:36,729 Hiruretara joan nintzen ilundu zuenean… 156 00:16:37,262 --> 00:16:39,732 …baina ama ez zegoen han. 157 00:16:45,170 --> 00:16:47,639 Beraz, une latzak izan zenituen ama aurkitu nahian, ezta? 158 00:16:48,140 --> 00:16:50,609 Ez, ezin izan nuen ama aurkitu. 159 00:16:56,548 --> 00:16:58,217 Jende asko egongo zen han. 160 00:16:58,450 --> 00:17:03,288 Bai. Eta babeslekuak eskoletan zeuden. 161 00:17:04,089 --> 00:17:06,592 Gelaz gela ibili nintzen. 162 00:17:08,627 --> 00:17:12,197 Alferrik baldin bazen ere, ez nuen amore emango. 163 00:17:23,275 --> 00:17:31,517 Biharamunean erreaktoreko eraikinak haizeberritu ez balituzte… 164 00:17:31,550 --> 00:17:35,687 …erreskate-taldeekin joan ahal izango ginen… 165 00:17:35,754 --> 00:17:38,424 …bizirik zeudenen bila. 166 00:17:39,158 --> 00:17:44,396 Baina joan baino ordubete lehenago, haizeberritu zutela eta… 167 00:17:44,396 --> 00:17:46,932 …ebakuatzeko esan ziguten. 168 00:17:46,932 --> 00:17:48,901 Eta ezin izan ginen joan. 169 00:17:49,368 --> 00:17:54,473 Benetan uste nuen han batzuk bizirik egongo zirela. 170 00:17:56,175 --> 00:17:59,111 Egun batez iraungo zuten, gau hartan hotz handia zegoen eta. 171 00:18:00,546 --> 00:18:06,785 Beraz, zure amak aukera bat izango zukeen. 172 00:18:08,187 --> 00:18:10,622 Ikuspegi horretatik begiratuta… 173 00:18:12,558 --> 00:18:15,260 …zentral nuklearrak gaizki daude, ezta? 174 00:18:16,328 --> 00:18:19,998 Zentral nuklearrik egon ez balitz, berehala bilatu ahal izango genuen… 175 00:18:19,998 --> 00:18:23,168 …eta bizirik egon balitz, ama aurrera aterako zen. 176 00:18:55,467 --> 00:18:59,138 Futaban geratu gara denok! 177 00:19:08,213 --> 00:19:12,818 Lurrikaraz eta tsunamiaz gainera… 178 00:19:12,818 --> 00:19:16,955 …erradioaktibitatea ere badago. 179 00:19:16,955 --> 00:19:22,895 Eta gorputz eta gogo oinaze handia eragin dugu. 180 00:19:22,895 --> 00:19:29,268 Berriz ere barkamena eskatzen dut. Gertatutakoa zinez damu dut. 181 00:19:30,936 --> 00:19:33,272 Zer da hori? Hori gaizki dago. 182 00:19:33,539 --> 00:19:38,110 TEPCOko lehendakariak zergatik ez zien kaltedunei barkamena eskatu? 183 00:19:38,110 --> 00:19:42,614 Istripuaren ondoren Tokioko egoitza nagusian omen zegoelako… 184 00:19:42,648 --> 00:19:47,186 …krisia bideratu nahian, eta, gero, gaixotu egin omen zen. 185 00:19:47,186 --> 00:19:49,188 Hori ez da barkamena eskatzea. 186 00:19:49,821 --> 00:19:51,190 Itxurak egite hutsa da. 187 00:19:52,257 --> 00:19:54,459 Itxurakerian ari da. 188 00:19:54,993 --> 00:19:57,930 Horrela ez diogu inolaz ere barkatuko. 189 00:19:58,530 --> 00:20:00,599 Etxera joan nahi dugu. 190 00:20:03,268 --> 00:20:05,504 Horrek sutan jartzen nau. 191 00:20:07,973 --> 00:20:10,475 Edonor haserrearazteko modukoa da. 192 00:20:28,493 --> 00:20:34,566 EURITEEN SASOIA 193 00:20:35,500 --> 00:20:41,273 Ebakuatu kopurua: 1001. (2011ko ekainaren 1ean). 194 00:20:43,008 --> 00:20:47,479 Zurekin gaude, Futaba! 195 00:20:53,252 --> 00:20:55,654 Gaur ere zerbait izango dugu. 196 00:21:02,027 --> 00:21:04,696 -Kaixo. -Kaixo! 197 00:21:04,730 --> 00:21:06,298 Zer gertatu da gaur? 198 00:21:06,331 --> 00:21:08,567 Krepe-dendatik etorri zaizkigu. 199 00:21:08,634 --> 00:21:10,269 Eta "Tanabata" jaialdiko apaingarriak? 200 00:21:10,302 --> 00:21:14,172 Norbaitek atzo ekarri zituen umeentzat. 201 00:21:15,207 --> 00:21:17,709 Alkate jauna da! 202 00:21:17,743 --> 00:21:18,744 Kaixo, polita. 203 00:21:25,784 --> 00:21:29,554 Erradiazioa desagerraraz ezazu Futabara itzuli ahal izan gaitezen. 204 00:21:32,691 --> 00:21:35,527 Umeek sentipen bera dute, nonbait. 205 00:21:35,594 --> 00:21:38,030 Futabara itzuli nahi dut. 206 00:21:38,297 --> 00:21:41,366 "Arren, lor ezazu gu salburik eta kezkarik gabe bizitzea". 207 00:21:44,303 --> 00:21:47,673 Lehenbailehen itzuli nahi dut Futabara. 208 00:21:59,117 --> 00:22:00,952 Ikusagun hemen. 209 00:22:02,020 --> 00:22:04,690 Elektrizitatea aurreztu behar omen dugu, baina argia piztuko dut. 210 00:22:06,458 --> 00:22:09,928 Hori gertatu ondoren, ulertu nuen azkenean… 211 00:22:09,995 --> 00:22:13,799 …zer bikaina zen Futaba hiria. 212 00:22:13,899 --> 00:22:20,339 Trinkoa zen, eta materialki aberatsak ez baginen ere… 213 00:22:21,273 --> 00:22:24,810 …zerbait behar izanez gero, eskura zegoen beti. 214 00:22:25,210 --> 00:22:27,913 Hiriak bere burua hornitzen zuen. 215 00:22:28,380 --> 00:22:31,016 Supermerkatu handi bat zegoen hiritik gertu. 216 00:22:31,583 --> 00:22:34,252 Bakoitza bere etxearen jabea zen. 217 00:22:35,420 --> 00:22:38,957 Lana bazegoen. Lanera joatea deserosoa bazen… 218 00:22:39,024 --> 00:22:42,194 …hor zegoen beti zentral nuklearra. 219 00:22:42,227 --> 00:22:46,832 Ez genuen arazo handirik. Arazotxo batzuk, beharbada. 220 00:22:47,032 --> 00:22:52,637 Baina, oro har, leku erosoa zen bizitzeko. 221 00:22:52,871 --> 00:22:54,539 Hori da nire sentipena. 222 00:23:00,946 --> 00:23:04,182 Hau gerezi loreen sasoia da. Hiri osoan. 223 00:23:04,850 --> 00:23:05,851 Zer ederra! 224 00:23:05,917 --> 00:23:08,220 Bai, ezta? Ikusi al duzu halakorik? 225 00:23:08,887 --> 00:23:11,556 Aurten ere berriz loratu omen dira. 226 00:23:12,157 --> 00:23:13,825 Hau Maeda ibaia da. 227 00:23:23,235 --> 00:23:25,871 Liburutegi aurreko zuhaitzak ziren politenak. 228 00:23:25,904 --> 00:23:29,274 Hona gure liburutegia, 1981ean eraikia. 229 00:23:30,075 --> 00:23:31,910 Zentralaren diruz ordaindua. 230 00:23:32,077 --> 00:23:34,746 Futaba hiriguneak ez zuen inoiz liburutegi askorik izan. 231 00:23:35,547 --> 00:23:39,985 Nire aurrekoaren aurrekoa agintean zegoenean eraiki zuten liburutegia. 232 00:23:40,352 --> 00:23:42,988 Hiri txiki perfektua zen gurea. 233 00:23:45,590 --> 00:23:51,797 5. eta 6. erreaktorea 1978an eta 1979an hasi ziren eraikitzen. 234 00:23:51,830 --> 00:23:58,170 "Diru nuklearrak" Futabako 8.000 biztanleak blaitu zituen. 235 00:23:58,170 --> 00:24:03,742 Gobernuaren laguntzek eta TEPCOren zergek 1980an jo zuten goia. 236 00:24:03,775 --> 00:24:08,814 "Diru nuklearra" hiriaren irabazien %50 zen. 237 00:24:08,814 --> 00:24:12,818 Hiri aberastu berriak diruz josita aurkitu zuen bere burua. 238 00:24:12,851 --> 00:24:17,689 Liburutegi bat eta kiroldegi bat eraiki eta azpiegitura hobetu zuen. 239 00:24:42,347 --> 00:24:47,185 Zentrala ekarri aurretik, jendeak hiritik kanpo lan egin behar zuen. 240 00:24:47,185 --> 00:24:48,687 Gure elektrizitate sarea motela zen… 241 00:24:48,954 --> 00:24:53,959 …eta errepide nazionalarekiko lotura berandu egin zuten. 242 00:24:54,559 --> 00:24:56,495 Horrelakoak ziren gauzak. 243 00:24:56,528 --> 00:24:59,698 Eta hemengo jende gehienak kanpora joan behar zuen lanera. 244 00:24:59,931 --> 00:25:02,868 Eta 1965ean energia nuklearra iritsi zen. 245 00:25:04,903 --> 00:25:06,738 Eta zentrala itxura hartzen hasi zen… 246 00:25:06,771 --> 00:25:08,673 …eta abian jarri zen. 247 00:25:08,707 --> 00:25:12,611 Eta bertakoei lana eskaintzen hasi zen. 248 00:25:12,711 --> 00:25:14,913 Eta denak han lanean hasi ziren. 249 00:25:16,314 --> 00:25:20,051 Eta, halako batean, arroz-etxaldea mekanizatzea ordain genezakeen. 250 00:25:21,019 --> 00:25:24,022 Autoan ibiltzen hasi ginen, motoan ibili ordez. 251 00:25:25,557 --> 00:25:28,293 Eta etxe txikiak… 252 00:25:28,326 --> 00:25:33,632 …handiagoak eta modernoak izan ziren harrezkero. 253 00:25:35,166 --> 00:25:37,102 Eta denek pentsatu zuten zentral nuklearra gauza ona zela. 254 00:25:37,936 --> 00:25:41,273 Futabak gora egin zuen "diru nuklearra"ri esker. 255 00:25:41,273 --> 00:25:43,909 Baina goraldi hark ez zuen askorik iraun. 256 00:25:43,942 --> 00:25:46,111 Japoniar legearen arabera, zentral nuklearren jabetza… 257 00:25:46,111 --> 00:25:48,213 …ia ezerezeraino depreziatuko zen 15 urteren ondoren. 258 00:25:48,213 --> 00:25:50,248 Futaba ez zen gai eraikin bukatugabeak amaitzeko… 259 00:25:50,248 --> 00:25:52,551 …edo haien azpiegitura mantentzeko. 260 00:25:52,584 --> 00:25:57,255 1980ko hamarraldi bukaeratik, hiria bankarrotara zihoan, oharkabean. 261 00:25:57,289 --> 00:26:01,393 2007an, Futaba Japoniako 10 hiri behartsuenetako bat zen… 262 00:26:01,393 --> 00:26:02,661 …eta ia bankarrotan zegoen. 263 00:26:02,861 --> 00:26:08,900 Nik kargua hartu nuenean, hiriak 50 milioi dolarreko aurrekontua zuen. 264 00:26:08,900 --> 00:26:12,070 2005eko zerga-urtean izan zen. 265 00:26:13,305 --> 00:26:16,608 Baliabide finantzario bila ibili nintzen. 266 00:26:16,675 --> 00:26:20,979 Ez nituen zergak igo nahi. 267 00:26:21,012 --> 00:26:28,019 Gure irabaziak kontuan hartu behar genituen. 268 00:26:28,587 --> 00:26:31,089 Eta ezin nituen gastuak murriztu. 269 00:26:31,256 --> 00:26:35,260 Orduan oroitu nintzen erreaktore kopurua gehitzeko proposamenaz: 270 00:26:35,260 --> 00:26:37,329 7.a eta 8.a eraikitzea, alegia. 271 00:26:37,395 --> 00:26:42,434 1991z geroztikako proposamena zen hura. 272 00:26:43,134 --> 00:26:47,472 Gobernuaren funtsak ziurtatzeko premia geneukan. 273 00:26:47,505 --> 00:26:50,408 Horrek izen ofizial bat du, baina… 274 00:26:51,676 --> 00:26:54,813 Diru laguntza horren zain egon ginen, baina ez zen inoiz iritsi. 275 00:26:55,246 --> 00:26:58,617 Erreaktorerik gabe, Futabaren etorkizuna arriskuan ikusten nuen. 276 00:26:59,417 --> 00:27:05,624 13 milioi dolar ziurtatuta geneuzkan 4 urtetan. 277 00:27:06,358 --> 00:27:10,295 Guztira, 52 milioi eskuratu behar genituen. 278 00:27:10,829 --> 00:27:14,899 Gure bizitzak diru horren mende zeuden, nire ustez. 279 00:27:15,233 --> 00:27:19,904 Baina Daiitxiko mantentze-txostenak faltsutu zituen TEPCOk. 280 00:27:19,904 --> 00:27:24,075 Futabak oztopoak jarri zizkion erreaktore berriak eraikitzeari. 281 00:27:24,075 --> 00:27:28,647 Baina 2007an, Idogawa alkateak 7 eta 8 erreaktoreak eskatu zituen… 282 00:27:28,713 --> 00:27:33,184 …gobernuak 4 urtetan emandako 52 milioi dolar bermatuz. 283 00:27:33,218 --> 00:27:38,657 2011ko apirilean hasi ziren bi erreaktore berriak hor eraikitzen. 284 00:27:53,171 --> 00:27:55,907 1. solairua, arte gela. 285 00:28:06,985 --> 00:28:09,387 Tokioko elektrizitate enpresa. 286 00:28:18,263 --> 00:28:20,198 Biktima maiteak. 287 00:28:21,199 --> 00:28:25,437 Zentral elektrikotik hurbil bizi zineten guztioi… 288 00:28:25,470 --> 00:28:29,974 …onartzen dugu sortu dizkizuegun buruhausteen erantzukizuna. 289 00:28:29,974 --> 00:28:31,710 Barkamena eskatzen dizuegu kalteengatik. 290 00:28:31,743 --> 00:28:36,014 Hasierako konpentsazioa etxeak hemen zeuzkatenei: 291 00:28:36,014 --> 00:28:42,187 Fukushima Daiitxitik 20 km.ra; Fukushima Dainitik 10 km.ra. 292 00:28:42,287 --> 00:28:46,991 Gobernuak ordaintzeko estutu ditu, eta, beraz, ez dute aukerarik. 293 00:28:48,193 --> 00:28:52,230 Nahiago izango genuen hitz beroagoak entzutea. 294 00:28:52,263 --> 00:28:54,232 "Zinez damu dugu", edo horrelako zerbait. 295 00:28:54,265 --> 00:28:57,068 Ohar honi ez zaio inondik inora egiatasunik sumatzen. 296 00:28:57,102 --> 00:29:00,739 Jendeak ez du bere haserreaz hitz egiten. 297 00:29:00,772 --> 00:29:05,410 Bizi egiten dute haserre hori, erraietatik datorkie eta. 298 00:29:06,144 --> 00:29:09,647 Alemania energia nuklearra berraztertzen ari da… 299 00:29:25,430 --> 00:29:28,333 Ez dut hemen hil nahi. 300 00:29:28,566 --> 00:29:30,101 Ulertzen duzu? 301 00:29:30,635 --> 00:29:32,670 90 urte ditut. 302 00:29:32,704 --> 00:29:36,508 Hala ere, urte on batzuk geratzen zaizkidala sumatzen dut. 303 00:29:36,975 --> 00:29:38,476 Hori sinesten dut. 304 00:31:07,532 --> 00:31:08,867 Ilaran jarri! 305 00:31:09,567 --> 00:31:10,902 Ilaran! 306 00:31:13,104 --> 00:31:17,008 Joan aurretik agur esan gurasoei. 307 00:31:17,375 --> 00:31:18,910 Agur esaiezue! 308 00:31:18,943 --> 00:31:21,946 Agur. 309 00:31:38,129 --> 00:31:39,797 Ez dut joan nahi! 310 00:31:40,698 --> 00:31:42,967 Zoaz! 311 00:32:07,091 --> 00:32:10,595 Egunero egiten diote hau. 312 00:32:10,862 --> 00:32:14,399 Arroz-morokila besterik ezin du jan orain. 313 00:32:14,399 --> 00:32:16,334 Ondo da. 314 00:32:16,501 --> 00:32:19,137 Ene! Begira ilara horri! 315 00:32:19,938 --> 00:32:21,439 Ilara handia da, gero! 316 00:32:21,472 --> 00:32:22,974 Zertarako da ilara hori? 317 00:32:23,141 --> 00:32:25,610 Bainurako ilara dirudi. 318 00:32:25,677 --> 00:32:29,013 A, bainurako! Non begiratu, han ilara! 319 00:32:35,053 --> 00:32:38,089 Shizuo Suzuki. 320 00:32:38,156 --> 00:32:41,693 Hauek Japonia osoan erabiltzen dira… 321 00:32:41,759 --> 00:32:46,097 …material erradioaktiboekin lan egiten dutenen artean. 322 00:32:46,264 --> 00:32:46,998 Nonahi. 323 00:32:47,031 --> 00:32:51,035 Shizuo erretiratuta dago, 27 urtez TEPCOrentzat lan egin ondoren. 324 00:32:51,069 --> 00:32:54,305 3. eta 4. erreaktoreetan lan egin zuen ur erradioaktiboa prozesatzen. 325 00:32:54,339 --> 00:32:57,542 Erradiazio Kutsadura-Arriskuaren Agiria du izena. 326 00:32:57,875 --> 00:32:59,510 3 hilabetean behin… 327 00:32:59,544 --> 00:33:06,985 …erradiazio kopurua neurtzen dizute. 328 00:33:11,990 --> 00:33:15,460 Fukushima Daiitxi jartzen du. 329 00:33:16,294 --> 00:33:16,995 Bai. 330 00:33:17,061 --> 00:33:20,531 Eremutan banatuta dago. A eremua, B eremua, C eremua. 331 00:33:21,099 --> 00:33:24,168 Bakoitzak erradiazio maila desberdina du. 332 00:33:24,335 --> 00:33:28,172 A eremuan, salbu zaude eta jantzi normalak jantzi daitezke. 333 00:33:29,140 --> 00:33:34,379 B eremuan, ekipamendu mota jakin bat jantzi behar duzu. 334 00:33:34,712 --> 00:33:38,216 B eremutik harago, ekipamendu seguruagoa behar da. 335 00:33:38,816 --> 00:33:41,552 -Zein eremutan egon zinen zu? -C eremuraino. 336 00:33:44,022 --> 00:33:45,390 Hori zentral barruan da. 337 00:33:46,491 --> 00:33:47,492 Erreaktorearen eraikin barruan? 338 00:33:47,558 --> 00:33:48,659 Bai, hala da. 339 00:33:49,093 --> 00:33:51,062 Esan al dizute zenbat erradiazio hartu duzun orain artean? 340 00:33:51,129 --> 00:33:53,898 Ez. Muga barruan zauden artean… 341 00:33:54,532 --> 00:33:55,700 Ez al duzu egunero neurtzen? 342 00:33:55,733 --> 00:33:56,434 Ez. 343 00:33:57,301 --> 00:33:59,670 Baina erakutsiko dizute, galdetzen badiezu. 344 00:34:00,705 --> 00:34:03,107 Hori jakiteagatik… 345 00:34:03,741 --> 00:34:07,779 …ez zaizkizu eguneroko bizitza eta lana aldatuko. 346 00:34:11,516 --> 00:34:15,386 Autoa mugitzea nahi duzu? 347 00:34:20,258 --> 00:34:22,260 Ederki. Tira ba. 348 00:34:36,741 --> 00:34:39,777 Atsegina da hortik joatea, ezta? 349 00:34:39,811 --> 00:34:42,146 Ez zenuke berriz itzuli nahi, ezta? 350 00:34:43,381 --> 00:34:44,515 Ez litzaidake axolako… 351 00:34:44,582 --> 00:34:46,150 Bai zera! 352 00:34:46,584 --> 00:34:48,586 Ez litzaidake axolako, benetan. 353 00:34:51,155 --> 00:34:52,990 Begiratu ondo inguruan. 354 00:34:53,024 --> 00:34:54,092 Kisai institutua. 355 00:34:54,092 --> 00:34:56,994 Hori da ebakuatu genuen 5. lekua. 356 00:34:57,261 --> 00:34:57,795 5. lekua? 357 00:34:57,895 --> 00:34:59,430 Hala da, ezta? 358 00:34:59,997 --> 00:35:06,704 Zaharren osasun etxea, 2 eskola, estadioa eta Kisai. 359 00:35:07,338 --> 00:35:08,873 Hau 6. lekua da. 360 00:35:18,516 --> 00:35:22,587 Shizuo eta emaztea etxe publiko batera joan ziren. 361 00:35:22,620 --> 00:35:25,590 Haien alaba zaharrena, Maki, familia mendebaldean zeukana… 362 00:35:25,623 --> 00:35:28,226 …aldameneko eraikinera joan zen bizitzera. 363 00:35:35,066 --> 00:35:36,734 Etxeko lanak bukatu dituzu? 364 00:35:37,135 --> 00:35:38,636 Nirea bukatu dut. 365 00:35:38,669 --> 00:35:41,038 Harritzekoa! 366 00:35:41,372 --> 00:35:42,707 Ez. 367 00:35:42,807 --> 00:35:43,875 Bai horixe. 368 00:35:44,475 --> 00:35:45,877 Atzo larri ibili zen. 369 00:35:47,078 --> 00:35:48,813 Nik biharko behar ditut neure gauzak. 370 00:35:51,916 --> 00:35:54,585 Nork egin dizu errieta? 371 00:35:56,754 --> 00:35:57,955 Amak erotu egiten nau. 372 00:36:00,825 --> 00:36:03,794 Nolako zaporea ote du arrainak itsasotik hurbil ez gaudenean? 373 00:36:13,771 --> 00:36:18,209 Badirudi bizimodu normalera itzultzen ari garela pixkanaka. 374 00:36:18,342 --> 00:36:19,944 Pixkanaka-pixkanaka. 375 00:36:19,977 --> 00:36:24,348 Baina kosta egiten da bazter hauetara ohitzea. 376 00:36:25,583 --> 00:36:27,351 Ezin gara bazter hauetara ohitu. 377 00:36:27,385 --> 00:36:31,822 Bai, egunetik gauera bezalako aldea dago. 378 00:36:32,223 --> 00:36:33,791 Arrazoi duzu. 379 00:36:35,426 --> 00:36:38,930 Hemen ez daukat Fukushimako lagun bat ere. 380 00:36:40,231 --> 00:36:42,833 Eta ez digute lurrikaraz hitz egiten uzten. 381 00:36:42,867 --> 00:36:44,335 Eskolan, alegia. 382 00:36:44,735 --> 00:36:46,771 Eskolan ahalegin handia egiten ari dira… 383 00:36:47,271 --> 00:36:49,907 …eta saiatzen dira haien aurrean hondamenaz ez hitz egiten. 384 00:36:49,907 --> 00:36:52,810 Negarrez hasiko naizela uste dute. 385 00:36:53,611 --> 00:36:56,247 Oso kezkatuta dirudite horrekin. 386 00:37:02,787 --> 00:37:04,889 Jarri han hozkailua eta garbigailua. 387 00:37:05,022 --> 00:37:06,157 Eta gauza txikiagoren bat. 388 00:37:06,224 --> 00:37:06,757 Bai, hala uste dut. 389 00:37:06,791 --> 00:37:07,959 -Hemen aurrean jarriko al dut? -Bai, noski. 390 00:37:15,233 --> 00:37:16,767 Deskargatu dituzu telebista eta telebista-mahaia? 391 00:37:16,867 --> 00:37:18,536 -Bai. -Ederki. 392 00:37:30,715 --> 00:37:33,584 Etxetresna elektrikoak… 393 00:37:33,618 --> 00:37:36,287 …Japoniako Gurutze Gorriak emanak. 394 00:37:43,594 --> 00:37:47,064 Naomi, Makiren senarra lehen aldiz etorri da etxera bi astetan. 395 00:37:47,098 --> 00:37:50,534 Fukushima Daiitxiko makinak mantentzeko ardura du. 396 00:37:51,669 --> 00:37:53,371 Lan gogor samarra da. 397 00:37:55,806 --> 00:38:00,878 Ohiko maskarak baino 2 edo 3 aldiz maskara lodiagoak jartzen ditugu. 398 00:38:01,679 --> 00:38:03,314 Zaila da arnasa hartzea. 399 00:38:04,282 --> 00:38:07,852 Pixka bat ibili edo mugituz gero… 400 00:38:07,918 --> 00:38:10,488 …oso maiz hartu behar duzu atseden. 401 00:38:10,554 --> 00:38:12,957 Batzuetan, ezin ditut eskailerak ere igo. 402 00:38:14,191 --> 00:38:17,495 Ez nuke, inondik inora, han egon nahi. 403 00:38:17,528 --> 00:38:22,767 Hobe nuke beste lan bat aurkitzea. 404 00:38:22,833 --> 00:38:25,169 Baina ez dut aurkitu. 405 00:38:25,670 --> 00:38:29,507 Lan horri eutsi, baina atseden luzeagoak hartu nahi nituzke… 406 00:38:29,540 --> 00:38:31,742 …arriskua gutxitzeko. 407 00:38:32,009 --> 00:38:34,745 "Fuku-itxi"n sartu behar duela entzuten diodanean… 408 00:38:34,879 --> 00:38:36,981 Ene bada! 409 00:38:37,315 --> 00:38:41,152 Onik dagoela ziurtatu nahi izan nuen aurrenik. 410 00:38:42,219 --> 00:38:46,090 Galdera pila egin nizkion, eta berak erantzun… 411 00:38:46,157 --> 00:38:52,129 …beste batzuekin konparatuta bere lan-eremua ez zela arriskutsua. 412 00:38:53,197 --> 00:38:55,766 Beraz, hala bada… 413 00:38:58,469 --> 00:39:03,074 Hori da gure aukera bakarra. Norbaitek egin behar du eta. 414 00:39:11,816 --> 00:39:15,019 Langile gehiagok jasan dute 100 milisievert baino gehiago. 415 00:39:15,052 --> 00:39:17,355 Gaur 6 kasu gehiagoren berri eman dute. 416 00:39:17,388 --> 00:39:19,423 Guztira, 28 langile. 417 00:39:20,391 --> 00:39:23,694 Haien arteko dosirik handiena joan den hilabetekoa da. 418 00:39:23,694 --> 00:39:26,063 3 langile hondakin-ur kutsatua prozesatzen ari zirenean… 419 00:39:26,097 --> 00:39:30,167 …3. erreaktoreko sotoan; ordukoa da kutsadurarik handiena. 420 00:39:30,167 --> 00:39:33,270 198,2 milisierverteko kutsadura izan zuen langile batek. 421 00:39:34,372 --> 00:39:36,741 Gertaera horren ondoren, Osasun-Ministerioak… 422 00:39:36,941 --> 00:39:39,143 …igo egin du larrialdietako kutsadura-muga… 423 00:39:39,176 --> 00:39:41,379 …aurretik ezarritako 100 milisievertetik… 424 00:39:41,379 --> 00:39:44,014 …orduko 250 milisievertera. 425 00:39:54,825 --> 00:39:59,697 UDA 426 00:40:00,264 --> 00:40:05,903 Ebakuatu kopurua: 880 (2011ko abuztuak 1). 427 00:40:25,289 --> 00:40:27,591 -Honen zain nengoen. -Eskerrik asko. 428 00:40:29,460 --> 00:40:32,696 Hau zela pentsatuta, presaka etorri naiz. 429 00:40:33,330 --> 00:40:35,433 Kezkatuta nengoen ez ote zinen garaiz etorriko. 430 00:40:35,433 --> 00:40:37,835 Atzo berandu etorri zinen, eta gaur ere bai. 431 00:40:40,704 --> 00:40:44,708 Topa! Topa berriz ere! 432 00:40:56,854 --> 00:40:59,824 Hortz-aginak konpondu ondoren, berriz jan dezaket. 433 00:40:59,857 --> 00:41:02,092 Hozkada handiekin jan dezakezu orain, e? 434 00:41:03,694 --> 00:41:05,863 Zein da zure muga? 435 00:41:05,896 --> 00:41:08,299 Goraino bete. Hori da nire muga. 436 00:41:09,467 --> 00:41:10,768 Goseak geratu zarela dirudi! 437 00:41:10,835 --> 00:41:13,370 Tomateak eta arroz-morokila besterik ez duzu jan eta. 438 00:41:13,370 --> 00:41:14,839 Edan dena, gizona! 439 00:41:18,943 --> 00:41:22,179 Jarrera egokian egingo al dugu? 440 00:41:26,250 --> 00:41:31,889 Nire uste osoan, hemendik aurrera… 441 00:41:31,956 --> 00:41:40,664 …Japoniak atzera utzi behar du energia nuklearraren belaunaldia. 442 00:41:40,698 --> 00:41:46,904 Urratsak egin behar ditugu energia nuklearraren mendean ez egoteko. 443 00:41:46,904 --> 00:41:56,113 Sor dezagun etorkizunean energia atomikorik gabeko gizarte bat. 444 00:42:02,353 --> 00:42:07,258 Jolasak, jostailuak, Nintendoa eta nire globoa. 445 00:42:09,860 --> 00:42:12,196 Zure globoa? 446 00:42:12,530 --> 00:42:13,531 Hori ez da oso egokia, ez? 447 00:42:14,532 --> 00:42:15,833 Globoa kabituko al da zorroan? 448 00:42:16,834 --> 00:42:20,538 Urtekaria, musika-kutxa… 449 00:42:20,838 --> 00:42:23,374 …institutuko motxila… 450 00:42:23,374 --> 00:42:25,676 …pendrivea eta argazkiak. 451 00:42:27,077 --> 00:42:29,580 Balio sentimentaleko gauzak. 452 00:42:30,915 --> 00:42:32,449 Horrelako gauzak. 453 00:42:32,550 --> 00:42:35,586 Norbaitek eman zidan gauza hori, eta horrelakoak. 454 00:42:35,619 --> 00:42:38,989 4 hilabetez babeslekuan bizi ondoren, aldi baterako itzulera. 455 00:42:39,023 --> 00:42:41,926 Baina etxe bakoitzetik bi heldu baizik ezin dira joan. 456 00:42:41,926 --> 00:42:45,663 Yokoyamako umeek etxeko gauza maiteenen zerrenda egin dute. 457 00:42:45,696 --> 00:42:47,398 Zer koloretakoa da jaka? 458 00:42:47,865 --> 00:42:49,066 Beltza. 459 00:42:49,066 --> 00:42:52,136 Loreak dituena, berak erosi zidana. 460 00:42:52,136 --> 00:42:53,337 Jaka? 461 00:42:53,470 --> 00:42:54,505 Non dago? 462 00:42:54,505 --> 00:42:56,907 Armairuan. Amonaren gelan. 463 00:42:57,207 --> 00:42:58,576 Armairua ireki dezakegu? 464 00:42:58,609 --> 00:43:03,447 Apala gainera erortzeko zorian zegoen, baina baietz uste dut. 465 00:43:03,747 --> 00:43:05,382 Ez dakit orain nola egongo den. 466 00:43:05,783 --> 00:43:07,518 Nire aldetik… 467 00:43:07,751 --> 00:43:12,656 -DVD guztiak. Ahal dituzunak. -Ez dugu hainbeste lekurik izango! 468 00:43:15,259 --> 00:43:18,596 4 ilara daude, 2 apaletan, beraz, mordo bat. 469 00:43:20,831 --> 00:43:22,499 "Mad Max", adibidez. 470 00:43:22,633 --> 00:43:25,869 Nori axola dio "Mad Max"? 471 00:43:25,903 --> 00:43:27,638 "Mad Max"en 1. 2. eta 3. atalak. 472 00:43:28,739 --> 00:43:29,940 3 atal dira, ezta? 473 00:43:31,075 --> 00:43:33,143 "Tximuen planeta", 5 atalak… 474 00:43:33,811 --> 00:43:35,946 1, 2, 3, 4, 5. 475 00:43:36,814 --> 00:43:38,415 Polizia-film hura. 476 00:43:38,415 --> 00:43:42,252 6 atala zituen. Denak dauzkagu. 477 00:43:42,319 --> 00:43:43,621 "Harry Zikina"? 478 00:43:43,621 --> 00:43:45,289 Bai, "Harry Zikina". 479 00:43:46,156 --> 00:43:47,424 Begiraiozu honi. 480 00:43:47,458 --> 00:43:51,328 Kutxa hori eta gorri loredunetan daude. 481 00:43:51,695 --> 00:43:54,298 Hor daude zure eta Yumikoren ezkontzako DVDak. 482 00:43:55,432 --> 00:43:59,637 Behean, ezkerretan, 4 edo 5 daude. 483 00:44:00,170 --> 00:44:01,238 Ez dira kabituko. 484 00:44:01,238 --> 00:44:03,540 Auskalo kabituko ote diren. 485 00:44:04,008 --> 00:44:05,943 -Pena litzateke ez kabitzea. -Bai. 486 00:44:06,143 --> 00:44:07,878 Ahal duzuna ekar ezazu. 487 00:44:09,380 --> 00:44:11,115 Eta amonaren gauzak. 488 00:44:11,749 --> 00:44:13,517 Ondo da, ba. 489 00:44:34,905 --> 00:44:38,042 Futabako biztanleak. 490 00:45:07,871 --> 00:45:10,274 Yuuitxik eta Itxirok ere aldi batez itzultzeko baimena izan dute. 491 00:45:10,307 --> 00:45:13,911 Txiyoko omendu ahal izan zuten hura hil zen lekuan. 492 00:45:14,478 --> 00:45:16,146 Loreak eraman genituen. 493 00:45:16,180 --> 00:45:19,550 Amari loreak utzi, eta intsentsua erre genion. 494 00:45:24,054 --> 00:45:25,823 Eta barkamena eskatu bera aurkitzeko gauza ez izateagatik. 495 00:45:26,056 --> 00:45:31,662 Horrelako gauzak esan nahi nizkion. 496 00:45:43,507 --> 00:45:45,175 Hau ekarri nuen. 497 00:45:55,219 --> 00:46:00,190 Ez dakigu bera zehatz non hil zen. 498 00:46:00,557 --> 00:46:04,094 Baina gure etxetik gertu jarri nahi genituen. 499 00:46:15,072 --> 00:46:20,577 Fukushima prefektura. 500 00:46:46,336 --> 00:46:50,541 Fukushima Daiitxi zentraleko istripuaren kaltea izan zutenei: 501 00:46:50,541 --> 00:46:53,310 Nahigabe handia sortu diezuegu. 502 00:46:53,410 --> 00:46:56,013 Futabako 5. autobusa. Erradiazio-monitorea. 503 00:46:56,113 --> 00:47:00,751 Barkamena eskatu nahi dizuegu egin dizuegun kalteagatik. 504 00:47:02,953 --> 00:47:04,688 Putakumeak! 505 00:47:10,060 --> 00:47:12,529 Hartuko duzuen guztia… 506 00:47:12,529 --> 00:47:17,534 …sar ezazue bai plastiko beltzeko zorroan eta bai zorro gardenean. 507 00:47:17,534 --> 00:47:20,270 Zorro bikoitza, mesedez. 508 00:47:26,610 --> 00:47:27,477 Zein da lehenengo? 509 00:47:27,511 --> 00:47:29,313 Honela egin behar duzu. 510 00:47:34,017 --> 00:47:36,353 Hartu al duzu noizbait iodo-pastillarik? 511 00:47:37,287 --> 00:47:38,555 Zer arraio da hau? 512 00:47:38,589 --> 00:47:40,490 Erradiazioa ez xurgatzeko. 513 00:47:40,490 --> 00:47:41,258 Ez dut inoiz halakorik hartu. 514 00:47:41,291 --> 00:47:42,559 Biribil batez markatu "ez". 515 00:47:44,728 --> 00:47:46,864 Tiroideko gaitzarik diagnostikatu al dizute inoiz? 516 00:47:46,864 --> 00:47:48,599 Ez. 517 00:47:51,501 --> 00:47:55,472 2 orduko tartea duzue, gehienez ere. 518 00:47:55,672 --> 00:47:57,975 Eskerrik asko zuen laguntzagatik. 519 00:48:18,262 --> 00:48:21,231 Futabako biztanleak. 3. autobusa. 520 00:49:20,223 --> 00:49:21,658 Esklusio zona: 521 00:49:21,658 --> 00:49:25,295 Apirilaren 22an, gobernuak 22 km.ko erradioan sartzea debekatu zuen. 522 00:49:25,295 --> 00:49:28,432 Gaur, Futabako biztanleei herrira 2 orduz itzultzen utzi zaie. 523 00:49:30,667 --> 00:49:32,169 Ezin da baimenik gabe sartu. 524 00:50:04,134 --> 00:50:07,671 -Hurrengo herrirako errepidea da? -Baietz uste dut. 525 00:50:10,574 --> 00:50:12,743 Ez dakit zer egin horrekin. 526 00:50:22,419 --> 00:50:25,756 Yuuitxik bere bideo kamerarekin filmatu zuen hau. 527 00:50:28,592 --> 00:50:30,260 Ez da ezer gelditzen. 528 00:50:37,534 --> 00:50:40,137 Ezin diot negarrari eutsi. 529 00:50:55,419 --> 00:50:56,453 Zer demontre! 530 00:51:05,395 --> 00:51:07,197 Azkar. Ez dugu astirik. 531 00:51:07,898 --> 00:51:09,599 Nire lagunen etxera ere joan behar dugu. 532 00:51:12,669 --> 00:51:14,371 Intsentsua azpian dago. 533 00:51:15,272 --> 00:51:16,973 Uztazu, aurkitzen ez baduzu. 534 00:51:19,209 --> 00:51:20,911 Uztazu. 535 00:51:32,823 --> 00:51:34,958 Ez ukitu ura! 536 00:51:37,527 --> 00:51:39,262 Ezin da ura ukitu. 537 00:51:39,362 --> 00:51:41,665 Eta hondakinak ere ez ukitu! Demontre! 538 00:51:44,468 --> 00:51:46,169 Erantzi eskularruak autoan sartu aurretik. 539 00:51:50,407 --> 00:51:52,109 Ez da ezer gelditzen. 540 00:51:54,511 --> 00:51:56,246 Zergatik jarri dituzu hor bi? 541 00:51:56,513 --> 00:51:57,747 Bestela, non jarri behar ditut? 542 00:51:57,781 --> 00:51:59,516 Han, amarengatik. 543 00:51:59,549 --> 00:52:01,251 Hartu bat berriz! 544 00:52:06,790 --> 00:52:09,493 Mugituko al zara? Ez dugu astirik! 545 00:52:39,756 --> 00:52:41,458 Utzi ikusten. Non dago hori? 546 00:52:41,591 --> 00:52:43,293 Amonaren gelan. 547 00:52:51,468 --> 00:52:53,436 Ez dakit zer eraman. 548 00:52:56,072 --> 00:52:58,575 Nik ere ez. Ezer ez, beharbada. 549 00:53:02,979 --> 00:53:04,181 Begira hori! 550 00:53:08,752 --> 00:53:10,420 Bazkaritik sobratutako ogia da. 551 00:53:14,491 --> 00:53:16,359 -Loreduna al da? -Ez al da? 552 00:53:19,262 --> 00:53:23,567 Hau dela uste dut. Loreduna? 553 00:53:23,633 --> 00:53:25,635 Hau parpailaduna da, baina… 554 00:53:26,102 --> 00:53:27,037 Azpikoa ere bai? 555 00:53:27,070 --> 00:53:29,206 -Hau amonarentzat da? -Bai. 556 00:53:29,239 --> 00:53:31,274 Aitonaren DVDak hartu ditut. 557 00:53:31,374 --> 00:53:32,909 Ederki. Dena hartu dugu. 558 00:53:33,076 --> 00:53:35,011 Leihoa ireki dezaket? 559 00:53:35,078 --> 00:53:36,980 -Zer? -Leihoa. 560 00:53:37,614 --> 00:53:41,918 Bai. Erradiazio gutxi dago orain airean. 561 00:53:42,018 --> 00:53:42,953 Hemen jartzen du: 3. 562 00:53:42,986 --> 00:53:45,222 Hori da zure kutsadura-maila, guztira. 563 00:53:45,488 --> 00:53:46,289 Benetan? 564 00:53:46,289 --> 00:53:50,527 Aireko erradiazio-maila eta hori desberdinak dira. 565 00:53:50,994 --> 00:53:53,863 Zein da muga? 566 00:53:53,897 --> 00:53:55,665 Auskalo. 567 00:53:55,999 --> 00:53:57,167 Zer ari dira euli horiek? 568 00:53:57,500 --> 00:53:58,101 Ez dakit. 569 00:53:59,269 --> 00:54:00,937 Begiraiezu. 570 00:54:02,105 --> 00:54:03,340 Hor erorita daude. 571 00:54:08,378 --> 00:54:10,513 12. taldea, ordua da! 572 00:54:15,185 --> 00:54:16,386 Bero handia dago… 573 00:54:59,396 --> 00:55:01,097 Ez dut horra itzultzeko premiarik. 574 00:55:04,167 --> 00:55:05,368 Ez zaude konforme. 575 00:55:05,568 --> 00:55:07,304 Ez dugu aukerarik. 576 00:56:21,378 --> 00:56:23,413 Futabako udaletxea. 577 00:56:27,117 --> 00:56:29,152 Futabako komunitate zentroa. 578 00:56:33,490 --> 00:56:35,558 Futabako liburutegia. 579 00:56:39,262 --> 00:56:41,264 Futabako postetxea. 580 00:56:54,577 --> 00:57:01,818 Etorkizun oparoa energia nuklearraren sorterriarentzat. 581 00:58:58,234 --> 00:59:03,673 14 km. eztanda nuklearretik! Nire artaldeagatik hilko naiz! 582 00:59:03,673 --> 00:59:06,809 Kontuz, behiak. 583 00:59:07,477 --> 00:59:10,446 Abere gehiago ez hil! 584 00:59:28,798 --> 00:59:31,334 Han atzean ere baditugu larreak. 585 00:59:31,334 --> 00:59:33,169 30 bat hektarea. 586 00:59:34,370 --> 00:59:36,773 30 hektarea 300 behirentzat. 587 00:59:37,707 --> 00:59:39,375 Behiak libre dabiltza orain. 588 00:59:39,409 --> 00:59:42,478 Ez dago elektritzitaterik. Hesi elektrifikatuak botata daude. 589 00:59:44,814 --> 00:59:47,850 Kalea zeharkatzen dute batzuetan. 590 00:59:48,184 --> 00:59:49,852 Kanpora atera, eta beren kasa ibiltzen dira. 591 01:00:24,954 --> 01:00:28,224 Hauek ere istripu nuklearragatik protestan ari dira. 592 01:00:29,425 --> 01:00:31,995 Froga biziduna dira, gertatutakotik bizirik atereak. 593 01:00:34,998 --> 01:00:37,734 Ezin dut dirurik irabazi. 594 01:00:38,301 --> 01:00:42,438 Behiak mantendu, haiei bazka eman, eta gastu pila azkenean. 595 01:00:42,505 --> 01:00:45,008 Zertarako balio du horrek? 596 01:00:47,577 --> 01:00:52,181 Duda-mudan nengoen. Baina erabaki nuen, azkenik. 597 01:00:52,382 --> 01:00:55,785 Behi horiek bizirik uztera behartuta nago. 598 01:00:55,785 --> 01:01:00,156 Nire patua haienari lotuta dago. 599 01:01:02,759 --> 01:01:05,928 Istripu nuklearretik salbatu ginen, bai ni eta bai haiek. 600 01:01:05,928 --> 01:01:10,833 Haiek eta ni gaude barrutik eta kanpotik erradioazioaren arriskuan. 601 01:01:10,833 --> 01:01:12,735 Elkarrekin jarraituko dugu, beraz. 602 01:01:29,152 --> 01:01:32,622 Horiek dira urte askoan gustatu izan zaizkidan zapatak. 603 01:01:34,490 --> 01:01:38,928 Eta hau da ezkontzarako egin nuen trajea. 604 01:01:42,465 --> 01:01:46,035 Jaka hau emaztearentzat erosi nuen. 605 01:01:47,570 --> 01:01:50,473 Diseinuzko jaka da. Edo, beharbada, ez. 606 01:01:52,141 --> 01:01:57,046 Senarraren oroitzapen polita da. 607 01:02:02,018 --> 01:02:05,755 Oroitzapen asko ditugu. Baina hau gustatzen zait. 608 01:02:07,056 --> 01:02:09,292 Faltan bota dut. 609 01:02:12,395 --> 01:02:15,598 Negar egin nuen hau ikustean. 610 01:02:16,032 --> 01:02:18,267 Ez zara konturatzen zer lotura duzun zerbaitekiko… 611 01:02:18,301 --> 01:02:23,306 …hura nahi duzunean ikusi edo erabiltzen duzunean. 612 01:02:24,340 --> 01:02:26,609 Baina ez daukazunean… 613 01:02:28,878 --> 01:02:31,147 Ederra da hau berriz edukitzea. 614 01:02:32,815 --> 01:02:40,656 Nire bi alaben ezkontzetako DVDak dira. 615 01:02:44,660 --> 01:02:46,996 Yokoyama familia. Suzuki familia. 616 01:03:01,177 --> 01:03:02,912 22 urte zituen. 617 01:03:27,870 --> 01:03:31,741 Txakurrak onartzen dituzten behin behineko etxeetan leku bat dago. 618 01:03:32,341 --> 01:03:33,976 Baina esan diet ez zaidala behin behineko etxerik interesatzen. 619 01:03:33,976 --> 01:03:37,914 Nolanahi ere, bi urte barru hara joateko esango digute. 620 01:03:38,047 --> 01:03:43,352 Arazoa ez da bi urtetan konponduko. 621 01:03:43,352 --> 01:03:46,189 Zentrala egonkortu arte, ezin dugu ezer egin. 622 01:03:46,656 --> 01:03:49,659 Ez dago ziurtatzerik bizpahiru urte barru hara joango garenik. 623 01:03:49,992 --> 01:03:53,029 -Ez dirudi segurtasunik dagoenik. -Ez dago segurtasunik. 624 01:03:53,262 --> 01:03:56,098 Lurrikara edo tsunamia bakarrik izan balitz, hobeto geundeke. 625 01:03:56,098 --> 01:03:58,534 Baina, gainera, erradiazioari aurre egin behar! 626 01:03:58,568 --> 01:04:00,503 Herri horiek berreraiki daitezke. 627 01:04:01,637 --> 01:04:05,308 Ezin ditugu berreraiki, hala nahi izanik ere. 628 01:04:06,209 --> 01:04:08,911 -Telebistan beti leku berak! -Gu atera gaitzatela, aldatzeko. 629 01:04:09,478 --> 01:04:11,848 Erakuts dezatela, behingoz, Futaba telebistan! 630 01:04:13,249 --> 01:04:14,617 Ez dute erakusten ikusezina delako. 631 01:04:14,617 --> 01:04:17,854 -Ezin dira hara joan ere egin. -Hori da, ezin direlako hara joan. 632 01:04:19,188 --> 01:04:21,757 Oso krudela da. 633 01:04:22,592 --> 01:04:26,128 Gobernuaren planak eskluzio zona erosteko. 634 01:04:26,495 --> 01:04:28,297 Onartu egin al dute? 635 01:04:28,931 --> 01:04:32,034 Zer arraiotan ari dira pentsatzen? 636 01:04:32,268 --> 01:04:33,169 Begira. 637 01:04:33,236 --> 01:04:34,904 Erotu egin al dira? 638 01:04:38,307 --> 01:04:40,776 Ez dauzkat nire bifokalak. 639 01:04:41,010 --> 01:04:43,012 Titularra irakurri, ba. 640 01:04:45,581 --> 01:04:47,884 Inori ez zaio hori serioa irudituko. 641 01:04:49,585 --> 01:04:52,021 A zer kopeta duten! 642 01:04:58,227 --> 01:05:01,664 Estres handia sortzen du. 643 01:05:04,901 --> 01:05:07,837 Jendez betetako gela hori ez zait gustatzen. 644 01:05:15,978 --> 01:05:18,347 2. solairua. Alkatearen bulegoa. 645 01:05:21,651 --> 01:05:24,620 Ez dirudi benetako ahaleginik egin denik… 646 01:05:26,355 --> 01:05:30,226 …deskutsatze lanak egiteko. 647 01:05:30,226 --> 01:05:35,431 …eta ahalegin guztiak egiteko, ezinbestean. 648 01:05:35,431 --> 01:05:39,368 Ez gara egoera horretara ere iritsi… 649 01:05:39,435 --> 01:05:43,072 …eta gobernua gure lurra erosten saiatzen ari da. 650 01:05:43,572 --> 01:05:45,808 Zer arrazoibide da hori? 651 01:05:46,075 --> 01:05:49,145 Hiroshimako eta Nagasagiko jendea… 652 01:05:49,211 --> 01:05:50,947 …ez da han bizi. 653 01:05:51,247 --> 01:05:56,052 Ez diet utziko Futaba Lurraren gainetik ezabatzen. 654 01:05:59,088 --> 01:06:02,091 Bere etxea han zeukan jendea etxerik gabe geratu da. 655 01:06:03,459 --> 01:06:08,531 Eta itzaletan biziz jende hori nola sentituko den ikustea… 656 01:06:08,531 --> 01:06:12,301 …oso kontu zorrotz eta mingarria da niretzat. 657 01:06:12,969 --> 01:06:14,870 Mundu osoan gertatzen ari da hori. 658 01:06:14,904 --> 01:06:17,807 Borrokan ari diren lurraldeetako jendea ere berdin dago. 659 01:06:21,010 --> 01:06:26,716 Ez nuke nahi iheslari horiek sentitzen ari direna… 660 01:06:26,749 --> 01:06:29,051 …hurrengo belaunaldiek ere sentitzea. 661 01:06:33,422 --> 01:06:35,758 -Kaixo. -Kaixo. 662 01:06:39,195 --> 01:06:42,098 Poliki-poliki zabiltzate denak. 663 01:06:44,033 --> 01:06:54,944 Ni ere poliki. Atzo ministroari esan nion hau jasanezina dela. 664 01:06:55,277 --> 01:06:58,314 Esker mila. 665 01:06:59,315 --> 01:07:00,383 Denok mantsoago. 666 01:07:00,383 --> 01:07:02,385 Ni ere bai. 667 01:07:03,719 --> 01:07:06,155 Ez, zu, ez. Eutsi gogor! 668 01:07:06,889 --> 01:07:09,859 Eutsi gogor, mesedez. 669 01:07:13,129 --> 01:07:16,732 Zer gertatuko da, ezin baduzu zure baserrian urtebetez lan egin? 670 01:07:17,133 --> 01:07:20,169 Dena galdu egingo da. 671 01:07:20,302 --> 01:07:21,570 Gogoarentzat ere ez da ona. 672 01:07:21,704 --> 01:07:24,507 Zahartuago sentitzen naiz. 673 01:07:24,707 --> 01:07:28,477 Hemen ezin dut ezer egin. 674 01:07:49,331 --> 01:07:50,833 Kashiwazakiko alkatea naiz. 675 01:07:52,234 --> 01:07:54,070 Miyagi prefektura, Onagawa. 676 01:07:55,871 --> 01:07:57,940 Kyushu energia elektrikoko enpresa, mila esker. 677 01:07:58,274 --> 01:08:00,142 Kansai energia elektrikoko enpresa. 678 01:08:00,743 --> 01:08:03,913 Zentral nuklearrekiko Japoniako udal guztien urteroko bilera. 679 01:08:03,913 --> 01:08:06,082 Fukushima Daiitxiko istripuaren harira… 680 01:08:06,115 --> 01:08:08,250 …elkarrizketa hasi nahi dugu… 681 01:08:08,250 --> 01:08:10,586 …biltzarkideen eta ministroen artean. 682 01:08:10,619 --> 01:08:14,757 Aurrenik, ongi etorri Banri Kaieda, Ekonomia eta Industria ministroa. 683 01:08:22,198 --> 01:08:27,837 Banri Kaieda naiz, Ekonomia eta Industria ministroa. 684 01:08:28,437 --> 01:08:30,439 Produkzio energetikoaren etorkizuna… 685 01:08:30,473 --> 01:08:32,975 …eta Japoniaren politika energetikoa… 686 01:08:33,008 --> 01:08:35,511 …eztabaidagai dira gaur egun… 687 01:08:35,678 --> 01:08:38,414 …eta horren berri eman nahi dizuegu. 688 01:08:38,614 --> 01:08:41,016 Aztertze horretako xehetasunei dagokionez… 689 01:08:41,016 --> 01:08:43,052 …oso garrantzitsua iruditzen zait… 690 01:08:43,119 --> 01:08:47,356 …baldintzak argi eta garbi definitzea. 691 01:08:47,356 --> 01:08:48,257 Eskerrik asko. 692 01:08:48,591 --> 01:08:50,893 Kaieda ministroak… 693 01:08:50,993 --> 01:08:53,496 …joan beharra dauka orain zeregin ofizialengatik. 694 01:08:53,529 --> 01:08:55,030 Eskerrik asko gurekin egoteagatik. 695 01:08:56,031 --> 01:08:56,932 Arduratuko al zara zu? 696 01:09:11,547 --> 01:09:13,983 Eskerrik asko zure iritzi baliagarriagatik. 697 01:09:14,150 --> 01:09:18,854 Gobernua urteko osasun-azterketen jarraibideak lantzen ari da. 698 01:09:19,088 --> 01:09:22,291 Orain arte ikertu dugunaren arabera… 699 01:09:22,358 --> 01:09:27,229 …erradiazioak umeengan izan duen eragina hutsala da. 700 01:09:27,296 --> 01:09:34,503 Alegia, eskualde batzuk besteak baino deskutsatzen zailagoak dira. 701 01:09:34,537 --> 01:09:37,873 Hala ere, garbi dago… 702 01:09:37,873 --> 01:09:42,545 …deskutsatze handiena egina dagoela eta egoera hobetu egin dela. 703 01:09:42,745 --> 01:09:46,649 Eta bete-betean ariko gara… 704 01:09:46,715 --> 01:09:48,184 …planak amaitu artean… 705 01:09:48,184 --> 01:09:52,755 …zuek bitarte horretan zer egin dezakezuen garbi azalduz… 706 01:09:52,788 --> 01:09:59,028 …bai baitakigu zehatz informatuta eduki behar zaituztegula. 707 01:09:59,061 --> 01:10:04,200 Baina egoera horretara iritsi beharra daukagu, hori bai. 708 01:10:04,767 --> 01:10:06,268 Eskerrik asko entzuteagatik. 709 01:10:06,302 --> 01:10:07,536 Eskerrik asko. 710 01:10:07,570 --> 01:10:10,639 Hosono ministroak joan beharra dauka orain zeregin ofizialengatik. 711 01:10:14,476 --> 01:10:19,215 Orain hitza eman nahi genizueke zuen iritziak entzuteko. 712 01:10:19,215 --> 01:10:23,419 Altxatu eskuak, mesedez. 713 01:10:26,222 --> 01:10:27,423 Aurrera. 714 01:10:32,528 --> 01:10:35,497 Futabaren ordezkaria naiz. 715 01:10:36,332 --> 01:10:38,934 Jakin nahi dut… 716 01:10:38,934 --> 01:10:44,540 …zergatik sentitu behar dugun horrela. 717 01:10:44,540 --> 01:10:48,344 Frustragarria da. 718 01:10:48,377 --> 01:10:51,113 Umiliagarria da. 719 01:10:51,113 --> 01:10:53,048 Orain arte… 720 01:10:53,115 --> 01:10:57,253 …zer sinetsi dugu? 721 01:10:58,487 --> 01:11:02,358 Zergatik kezkatu gara gure herria hobetzeko ahaleginean? 722 01:11:02,358 --> 01:11:04,026 Diru laguntzak erabili ditugu… 723 01:11:04,059 --> 01:11:06,895 …gure herrietako azpiegiturak kontu handiz mantentzeko. 724 01:11:06,895 --> 01:11:10,933 Eta dena atzean utzi dugu. 725 01:11:10,966 --> 01:11:14,169 Dirua hobeto erabil zitekeen? 726 01:11:14,270 --> 01:11:18,173 Nola onartu genuen gure herrian zentral nuklear bat jartzea? 727 01:11:18,173 --> 01:11:21,210 Hori dabilkit buruan gau eta egun. 728 01:11:21,277 --> 01:11:23,712 Zer iritzi du horretaz batzorde nuklearrak? 729 01:11:24,780 --> 01:11:27,516 Gugana etorri eta horren berri eman zenigutenean… 730 01:11:27,549 --> 01:11:33,656 …gezurra esan zeniguten hura segurua zela esatean. 731 01:11:33,689 --> 01:11:38,294 Baina gu zuetaz fio, eta sinetsi egin genizuen… 732 01:11:39,461 --> 01:11:45,868 …ezingo ginela gure herrian bizi. 733 01:11:45,901 --> 01:11:48,070 Hau besterik ez dugu nahi: 734 01:11:48,737 --> 01:11:53,609 Hori gertatu baino lehen bizi ginen bezala bizi ahal izatea. 735 01:11:53,609 --> 01:11:55,110 Arren, utziguzue hori egiten. 736 01:11:55,144 --> 01:11:57,813 Nazkatuta gauzka hainbesteko berritsukeriak. 737 01:11:57,846 --> 01:11:59,782 Nekatuta gaude. 738 01:12:01,216 --> 01:12:03,619 Erradiazioak kutsatzeko arriskuan egon naiz. 739 01:12:05,954 --> 01:12:10,492 Eskatu diogu gobernuari neur dezala gure baitako erradiazio-arriskua. 740 01:12:10,492 --> 01:12:14,330 Eta ez dute ezer egin. 741 01:12:16,065 --> 01:12:17,266 "Lehentasuna duzue". 742 01:12:17,266 --> 01:12:19,535 "Berehala egingo dugu". 743 01:12:19,568 --> 01:12:22,838 "Zerbait egingo dugu, itxaron ezazue". 744 01:12:22,871 --> 01:12:25,107 Hitz horiek sinetsi, eta pazientziaz itxaron dugu. 745 01:12:27,810 --> 01:12:30,979 Nork du horren erantzukizuna? 746 01:12:32,748 --> 01:12:35,351 Bizkor ibili behar duzue. 747 01:12:37,186 --> 01:12:40,756 Futabako jendeaz ez ahaztu, gero! 748 01:12:41,056 --> 01:12:44,626 Ez ahaztu gutaz! 749 01:12:45,661 --> 01:12:48,731 Itzuliguzue Futaba inguru osoa! 750 01:12:48,797 --> 01:12:50,866 Itzuliguzue! 751 01:12:51,467 --> 01:12:54,870 Gobernua eta TEPCO, gezur gehiago, ez! 752 01:12:54,903 --> 01:12:56,872 Gezur gehiago, ez! 753 01:12:57,272 --> 01:12:58,974 Itzuliguzue Futaba inguru osoa! 754 01:12:59,675 --> 01:13:02,711 Itzuliguzue gure Futaba! 755 01:13:02,911 --> 01:13:06,014 Itzuliezue Futaba umeei! 756 01:13:06,382 --> 01:13:09,918 Itzuliezue! 757 01:13:10,119 --> 01:13:12,821 2011ko uda: Futaba inguruko 8 herri Tokion bildu ziren. 758 01:13:12,821 --> 01:13:16,058 Beste manifestazio antinuklear batzuekin batera manifestatu ziren. 759 01:13:16,058 --> 01:13:17,926 Herritar haserretuen ahotsen oihartzuna hiriburuan entzun zen. 760 01:13:17,926 --> 01:13:20,195 Itzuliguzue gure aire garbia! 761 01:13:20,396 --> 01:13:22,664 Itzuliguzue gure aire garbia! 762 01:13:22,998 --> 01:13:25,234 Itzuliguzue gure aire garbia! 763 01:13:26,168 --> 01:13:30,739 "Ez dugu elektrizitatea erabiltzen, ez dugu arma nuklearrik behar". 764 01:13:31,940 --> 01:13:34,176 Itzuliguzue gure etorkizuna! 765 01:13:34,410 --> 01:13:36,912 Itzuliguzue gure etorkizuna! 766 01:13:52,928 --> 01:13:54,830 Utikan arma nuklear guztiak! 767 01:13:54,930 --> 01:13:56,698 Utikan arma nuklear guztiak! 768 01:13:56,732 --> 01:13:58,467 Utikan arma nuklear guztiak! 769 01:13:58,567 --> 01:14:00,369 Utikan arma nuklear guztiak! 770 01:14:00,536 --> 01:14:02,271 Utikan arma nuklear guztiak! 771 01:14:02,738 --> 01:14:04,306 Utikan arma nuklear guztiak! 772 01:14:04,506 --> 01:14:06,208 Utikan arma nuklear guztiak! 773 01:14:06,442 --> 01:14:08,143 Utikan arma nuklear guztiak! 774 01:14:08,310 --> 01:14:10,012 Zentral nuklear guztiak itxi! 775 01:14:10,179 --> 01:14:11,980 Zentral nuklear guztiak itxi! 776 01:14:12,047 --> 01:14:13,816 Zentral nuklear guztiak itxi! 777 01:14:13,982 --> 01:14:15,818 Zentral nuklear guztiak itxi! 778 01:14:15,918 --> 01:14:17,653 Zentral nuklear guztiak itxi! 779 01:14:17,953 --> 01:14:20,456 Etxeak eta umeak dauzkagu! 780 01:14:20,456 --> 01:14:21,790 Eta arroz soroak dauzkagu! 781 01:14:21,824 --> 01:14:23,759 Lanak ere badauzkagu! 782 01:14:24,159 --> 01:14:25,928 Mesedez, itzuliguzue dena! 783 01:14:26,295 --> 01:14:31,033 LDPk eraiki zituen zentralak! Egin zerbait, oposizioa zarete eta! 784 01:14:31,099 --> 01:14:33,168 Eman ostiko bat ipurdian DJPri! 785 01:14:33,202 --> 01:14:35,504 Ez baduzue hori egiten, utzi politika! 786 01:14:35,504 --> 01:14:37,105 Geuk egingo dugu! 787 01:14:37,139 --> 01:14:41,143 Umeek itxaropena galdu dute. Ulertzen duzue? 788 01:14:41,176 --> 01:14:45,814 Zatozte gure babeslekuetan astebete bizitzera, ea gustatzen zaizuen! 789 01:14:46,014 --> 01:14:50,419 "Osasun Lege bat onartu nuklearraren iheslarientzat"! 790 01:14:50,419 --> 01:14:52,621 Horra zer nahi dugun! 791 01:14:56,191 --> 01:14:58,393 Elkarrekin gogor lan egingo dugu. 792 01:14:59,127 --> 01:15:00,896 Mesedez, utzi etxera joaten. 793 01:15:01,330 --> 01:15:03,999 Alderdi Liberal Demokratikoa ez da ezer egiten ari! 794 01:15:04,032 --> 01:15:06,301 Ez zarete ezer egiten ari. 795 01:15:07,436 --> 01:15:10,572 Egizue zerbait gure alde. "Bento" janari-kutxak jaten ditugu egunero. 796 01:15:10,572 --> 01:15:12,541 Utziguzue etxera joaten! 797 01:15:13,075 --> 01:15:15,277 Etxea daukat baina ezin naiz etxera joan! 798 01:15:15,410 --> 01:15:16,278 Entzun didazu? 799 01:15:16,778 --> 01:15:18,447 Etxea aurrez aurre daukat. 800 01:15:18,614 --> 01:15:19,581 Baina ezin naiz etxera joan. 801 01:15:20,249 --> 01:15:21,783 Nire familia osoa bananduta dago. 802 01:15:21,783 --> 01:15:26,054 Umeak ere bananduta daude. 803 01:15:27,155 --> 01:15:28,056 Non dago zure jaioterria? 804 01:15:28,423 --> 01:15:30,092 Nongoa zara? 805 01:15:30,192 --> 01:15:31,593 -Nongoa zara? -Futabakoa. 806 01:15:31,593 --> 01:15:32,895 Futaba? O! 807 01:15:33,428 --> 01:15:34,129 Zentral nuklearra dagoen lekua. 808 01:15:45,307 --> 01:15:47,276 Laster arte! Kontuz ibili! 809 01:15:47,576 --> 01:15:49,011 Mila esker. 810 01:15:52,548 --> 01:15:53,982 Autobusa hor al dago? 811 01:15:54,349 --> 01:15:56,985 Orduan, zer arraiogatik ari dira txaloka? 812 01:15:58,253 --> 01:15:59,755 Ongi etorria egiten ari zaizkigu? 813 01:16:00,789 --> 01:16:03,225 Zergatik txalo egin duten jakin nahi nuen. 814 01:16:03,425 --> 01:16:05,994 Ez dago txalo egiteko arrazoirik. 815 01:16:06,094 --> 01:16:07,396 Hutsegite bat izan da. 816 01:16:08,030 --> 01:16:13,068 Guk ere huts egin dugu itzultzeko eskatuz, ezin dugula jakinik. 817 01:16:13,068 --> 01:16:17,139 Berez, ez dugu itzuli nahi, gure etxeak nola dauden ikusita. 818 01:16:18,941 --> 01:16:22,377 Itzultzeko baimena eman didate… 819 01:16:24,179 --> 01:16:27,783 …baina ez dut uste handik ezer ekarriko dudanik. 820 01:16:28,216 --> 01:16:33,188 Etxea ikustean mutu geratuko naizela uste dut. 821 01:16:33,221 --> 01:16:35,390 Badakigu dena nahaspilatuta egongo dela. 822 01:16:35,624 --> 01:16:40,429 Jendeak ezin du etsi. Gogorra da hara joatea. 823 01:16:40,429 --> 01:16:42,297 Gutako asko ezin gara itzuli. 824 01:16:42,431 --> 01:16:44,900 Oihu egin diegu itzul diezagutela gure etxea… 825 01:16:44,933 --> 01:16:48,270 …baina ez dute hori inolaz ere egingo. 826 01:16:48,770 --> 01:16:51,540 Baina guk ahaleginak egin behar ditugu. 827 01:16:52,007 --> 01:16:54,109 Badakigu ez duela ezertarako balio. 828 01:17:07,289 --> 01:17:08,690 Nekatuta dirudizute. 829 01:17:08,857 --> 01:17:10,826 Kisai institututik. 830 01:17:45,594 --> 01:17:52,300 UDAZKENA 831 01:19:06,208 --> 01:19:09,578 Ez ditut sekula garroak zuritu behar izan. 832 01:19:10,078 --> 01:19:12,047 Gehienetan ez baitugu hori egiten. 833 01:19:12,114 --> 01:19:12,848 Ez, ez dugu egiten. 834 01:19:13,181 --> 01:19:15,383 Zer egin behar duzu bentosekin? 835 01:19:15,517 --> 01:19:17,152 Jan. 836 01:19:36,171 --> 01:19:36,705 Nola dago? 837 01:19:37,773 --> 01:19:38,673 Gogorra. 838 01:19:42,377 --> 01:19:43,078 Hau zatirik onena da. 839 01:19:52,220 --> 01:19:54,589 Ahalik eta goxoena presta ezazue, andreak. 840 01:20:03,431 --> 01:20:04,933 Gehiago hartuko dut. 841 01:20:12,007 --> 01:20:13,875 Aitona, emadazu beste puska bat. 842 01:20:13,875 --> 01:20:14,810 Itxaron pixka bat. 843 01:20:14,910 --> 01:20:16,545 Aspaldi bukatu dut. 844 01:20:16,545 --> 01:20:17,179 Ez esan? 845 01:20:17,612 --> 01:20:18,980 Nola zegoen? Oso gaizki? 846 01:20:19,147 --> 01:20:20,515 Horixe gaizki zegoela! 847 01:20:20,549 --> 01:20:21,983 Gaizki baino gaizkiago! 848 01:20:23,718 --> 01:20:25,453 Ezin naiz etxera joan! Akabo aitonaren etxea! 849 01:20:25,754 --> 01:20:28,190 Gutxienez, zimenduak badauzkazu oraindik. 850 01:20:29,491 --> 01:20:31,359 Barkatu, baina aurrena jan egingo dut. 851 01:20:32,494 --> 01:20:33,829 Zorionekoa zu. 852 01:20:35,897 --> 01:20:36,464 Goxoa al dago? 853 01:20:37,732 --> 01:20:39,267 Bai, primerakoa! 854 01:20:42,704 --> 01:20:44,039 Goxoa dirudi. 855 01:20:44,039 --> 01:20:45,540 Goxoa da. 856 01:20:46,608 --> 01:20:49,177 Nahi duzu amonak wasabia eta baratxuria birrintzea? 857 01:21:02,190 --> 01:21:05,627 Ez da hiririk gelditzen. Lurra besterik ez. 858 01:21:07,028 --> 01:21:11,900 Hilerrian hau idatziko dut: hemen bazegoen Futaba izeneko herri bat. 859 01:21:12,234 --> 01:21:16,638 Bazegoen Okuma izeneko herri bat, eta Tomioka izeneko herri bat. 860 01:21:17,472 --> 01:21:21,710 Eta, orain, mendi horien arteko haran horretan… 861 01:21:21,810 --> 01:21:25,780 …1. erreaktoreko hondakinak hor lurperatuta daude. 862 01:21:27,249 --> 01:21:32,220 Eta erradiazio-boladak etortzen dira. 863 01:21:32,220 --> 01:21:36,258 Hor nonbait egongo zen, eta han udaletxea zegoen. 864 01:21:36,291 --> 01:21:38,026 Ez dut hori imajinatu nahi, baina… 865 01:21:40,295 --> 01:21:45,033 Ezin dut imajinatu nolakoa izango den hau hemendik 20 edo 30 urtera. 866 01:22:17,399 --> 01:22:19,634 Ebakuatu kopurua: 673. (2011ko azaroak 1). 867 01:22:19,668 --> 01:22:21,636 7 hilabete lehenagoko kopuruaren erdia. 868 01:22:21,670 --> 01:22:26,808 Batzuk Japonian sakabanatu zituzten eta beste batzuk Fukushimara. 869 01:22:30,078 --> 01:22:33,848 Iwaki hiria, Fukushima prefektura. 870 01:22:38,119 --> 01:22:41,156 Itxiro Nakai. 871 01:23:16,291 --> 01:23:20,996 Aseguruaren diruarekin, Yuiitxik eta Itxirok etxe bat erosi zuten. 872 01:23:21,029 --> 01:23:24,733 Biak lanik gabe daude, epe luzeko langabezian. 873 01:23:24,799 --> 01:23:26,868 Saitama oso urruti zegoenez… 874 01:23:27,302 --> 01:23:30,238 …hemen etxe bat aurkitu genuen. 875 01:23:30,905 --> 01:23:32,607 Futabatik gertuago dago. 876 01:23:32,941 --> 01:23:37,145 Etxe-aseguruak 30 urtekoak izaten dira. 877 01:23:37,612 --> 01:23:39,714 Baina etxe honetakoa 10 urterako da. 878 01:23:40,548 --> 01:23:44,586 Noizbait hara itzuli nahi nuke, jakina. 879 01:23:44,652 --> 01:23:46,554 Futabara. 880 01:23:47,188 --> 01:23:50,658 Polita da han etxea edukiz gero, baina gurea suntsitu egin zen. 881 01:23:50,959 --> 01:23:54,062 Berri bat eraiki behar genuke. 882 01:23:55,463 --> 01:23:56,464 Lurra ere badaukagu. 883 01:23:58,666 --> 01:24:02,771 Denek esaten dute Futaban berreraikiko dutela etxea. 884 01:24:14,916 --> 01:24:16,785 Suzuki eta Yokoyama. 885 01:24:17,952 --> 01:24:21,856 Gaur, kaligrafia eta margolana egin dugu. 886 01:24:21,956 --> 01:24:25,393 Hau da bere kaligrafia lana. 887 01:24:26,194 --> 01:24:27,228 Hara! 888 01:24:27,929 --> 01:24:29,998 Zer idatzi duzu berriz? 889 01:24:59,127 --> 01:25:03,665 Atzean utzi dugu iragana. 890 01:25:06,668 --> 01:25:08,103 Atzean utzi duzue. 891 01:25:09,037 --> 01:25:14,776 Beraz, ez duzue batere herriminik… 892 01:25:14,943 --> 01:25:16,578 Ez. 893 01:25:18,113 --> 01:25:20,148 Ez gara itzuliko. 894 01:25:23,518 --> 01:25:24,752 Zergatik ez? 895 01:25:25,053 --> 01:25:28,022 Gure bizitzak ez dira desberdinak izango. 896 01:25:28,823 --> 01:25:31,192 Gerta liteke gauzak okerragotzea. 897 01:25:31,559 --> 01:25:34,229 Orain hona aldatu ditugu geure bizitzak. 898 01:25:34,796 --> 01:25:36,831 Orain hemen bizi gara. 899 01:25:48,543 --> 01:25:52,547 Saitama Kisai institutua 900 01:26:08,730 --> 01:26:14,903 Zentralak 40 urte on besterik ez dizkigu eman. 901 01:26:15,036 --> 01:26:20,008 Eta 40 urte horietan, Futaba okerreko bidean ibili da. 902 01:26:20,475 --> 01:26:24,913 Eta zor pila metatu du. 903 01:26:25,914 --> 01:26:31,853 Pentsatzen aritu naiz zentral nuklearren alde on eta txarretan. 904 01:26:32,053 --> 01:26:37,392 Ez dakit zer-nolako konponketak bururatu zaizkion TEPCOri. 905 01:26:37,559 --> 01:26:41,629 Baina galdutakoa berreskuratu behar dugu. 906 01:26:41,663 --> 01:26:45,700 Kalteak estaltzea ez da nahikoa. 907 01:26:45,900 --> 01:26:49,037 Ez dugu inolako onurarik izango. 908 01:26:51,072 --> 01:26:53,374 Gure hiriaren irudia komunetik behera joan da. 909 01:26:53,408 --> 01:26:55,210 Eta diskriminazioa ere badago. 910 01:26:55,210 --> 01:27:00,348 Umeek eta haien guraso gazteek ez omen dute han bizi nahi. 911 01:27:01,015 --> 01:27:04,385 Familiak deserrotuta daudela esan nahi du horrek. 912 01:27:04,953 --> 01:27:11,159 Alde txarrak alde onak baino askoz handiagoak dira. 913 01:27:11,559 --> 01:27:15,997 Konturatu naiz txarra dela zentral nuklearrak gure bizitzara ekartzea. 914 01:27:16,998 --> 01:27:18,733 Hori ez da albistegietan aipatzen. 915 01:27:18,766 --> 01:27:21,703 Zentrala eraiki zenez gero… 916 01:27:21,703 --> 01:27:25,773 …Futabako herria erradiazioan murgildu zen. 917 01:27:26,541 --> 01:27:31,379 Tokioko jendea, ordea, ez zuen erradiazioak zipriztindu. 918 01:27:31,412 --> 01:27:34,249 Aurrera egin dute. 919 01:27:35,316 --> 01:27:36,451 Gure kontura. 920 01:27:36,451 --> 01:27:40,021 Deskontu txiki bat egin digute elektrizitate-fakturan. 921 01:27:40,054 --> 01:27:42,457 Deskontu txiki-txiki bat. 922 01:27:43,091 --> 01:27:44,993 Eta pozik gaude horrekin. 923 01:27:47,595 --> 01:27:52,934 Energia atomikoak oparotasuna dakarkio gure hiri eta gizarteari. 924 01:29:26,728 --> 01:29:31,366 Beste 6 bat esne-ekoizle daude inguruotan. 925 01:29:31,599 --> 01:29:33,301 Begira zer itxura duen. 926 01:29:34,535 --> 01:29:37,071 Bertan behera utzi behar ditut, ez daukat beste aukerarik. 927 01:30:21,749 --> 01:30:26,087 Urik eta jatekorik gabe, gero eta ahulago daude. 928 01:30:27,155 --> 01:30:28,990 Azkenean, hil egiten dira. 929 01:30:29,357 --> 01:30:30,958 Usteldu eta momifikatu egiten dira. 930 01:30:32,927 --> 01:30:36,431 Hilabete-edo pasatuko zen haiek hil aurretik. 931 01:30:36,597 --> 01:30:37,865 Hilabete. 932 01:30:39,233 --> 01:30:41,135 Hori da hiltzeko modurik okerrena. 933 01:31:25,847 --> 01:31:29,817 Futabako udaletxea. 934 01:31:54,141 --> 01:31:57,778 Futabako nekazaritza saila. 935 01:32:20,368 --> 01:32:22,870 Martxoaren 12ko goizekoa da hau. 936 01:32:23,471 --> 01:32:25,940 11 hemen bukatzen dela dirudi. 937 01:32:27,975 --> 01:32:32,246 Uste dugu une honetan gertatu zela fusioa. 938 01:32:32,947 --> 01:32:36,183 "Presioa neurriz gora igo da euste-ontzian". 939 01:33:44,218 --> 01:33:46,754 2011ko abendua: Japoniar gobernuak adierazpen bat egin du. 940 01:33:46,754 --> 01:33:50,091 Fukushima Daiitxiko zentraleko hozte-funtzioak berrezarri dira… 941 01:33:50,091 --> 01:33:52,259 …eta krisi nuklearra amaitu da, beraz. 942 01:33:53,227 --> 01:33:56,263 Gainera, gobernuak jakinarazi du Futabako eremu osoa… 943 01:33:56,263 --> 01:34:00,067 …hondakin nuklearren behin-behineko biltegia izango dela. 944 01:34:00,067 --> 01:34:02,937 5 urte beharko omen ditu jendeak Futabara itzuli ahal izateko. 945 01:34:03,704 --> 01:34:09,510 Gobernuak edo TEPCOk ordaindu dizkie lur eta etxe galerak. 946 01:34:09,510 --> 01:34:14,815 Futabatarrak linboan bizi dira oraindik ere. 947 01:34:20,221 --> 01:34:25,993 NAZIO NUKLEARRA 948 01:34:41,676 --> 01:34:46,313 ITZULPENA - AZPITITULUAK: Jon Muñoz