1
00:01:23,116 --> 00:01:31,191
NAZIO NUKLEARRA
2
00:01:35,862 --> 00:01:41,234
Martxoaren 11ko lurrikara eta gero,
euri nuklearra isuri zen Futaba-n.
3
00:01:41,234 --> 00:01:46,339
Leherketa bat izan zen Fukushima
Daiitxi zentral elektrikoan.
4
00:01:46,372 --> 00:01:51,211
Tokio inguruetako eskola abandonatu
batek gaurko Noeren Ontzia dirudi.
5
00:01:51,211 --> 00:01:55,615
Iheslari-eremu bat da gaur egun
1.400 lagunentzat.
6
00:02:08,394 --> 00:02:13,199
UDABERRIA
7
00:02:26,579 --> 00:02:30,783
Saitama Kisai institutua.
8
00:02:41,261 --> 00:02:45,265
Kazetariak ezin dira sartu
hemendik aurrera.
9
00:02:54,307 --> 00:03:00,446
Ebakuatu kopurua: 1.415.
(2011ko apirilaren 5ean).
10
00:03:03,016 --> 00:03:06,986
Etxea eta lana bilatzeko gela.
11
00:03:07,654 --> 00:03:11,691
Udal bulegoa.
12
00:03:15,461 --> 00:03:19,065
Egun on, Futabako udala.
13
00:03:24,037 --> 00:03:28,141
Hondamenaren biktimak
egiaztatzeko bulegoa.
14
00:03:34,047 --> 00:03:37,417
Zenbat? Hiru?
Tori, barkatu itxaron izana.
15
00:03:38,985 --> 00:03:39,852
Zuk zenbat?
16
00:03:40,119 --> 00:03:42,222
Bi? Tori. Eskerrik asko.
17
00:03:43,990 --> 00:03:45,091
Zuk zenbat, jauna?
18
00:03:48,228 --> 00:03:53,032
Zeuk hartu luzokerrak.
19
00:03:58,771 --> 00:04:00,740
Arroz-morokila da.
20
00:04:01,174 --> 00:04:03,076
Amonarentzat.
21
00:04:03,376 --> 00:04:05,011
Amonarentzat da?
22
00:04:05,078 --> 00:04:06,779
Amona daukagu eta.
23
00:04:07,380 --> 00:04:08,248
Zer ondo!
24
00:04:08,248 --> 00:04:10,016
Goazen.
25
00:04:10,383 --> 00:04:12,318
Agur.
26
00:04:13,686 --> 00:04:17,757
1. solairua.
Arte gela.
27
00:04:27,033 --> 00:04:28,568
Hartu hau.
28
00:04:28,668 --> 00:04:29,836
Hartu dut.
29
00:04:32,038 --> 00:04:33,439
Horra.
30
00:04:33,740 --> 00:04:35,708
O, nire hankak!
31
00:04:35,742 --> 00:04:37,176
Nola deitzen diote arroz honi?
32
00:04:37,210 --> 00:04:38,077
Bibimbap.
33
00:04:38,111 --> 00:04:39,746
-Nola?
-Bibimbap.
34
00:04:39,746 --> 00:04:40,446
Bibimbap?
35
00:04:40,913 --> 00:04:42,382
Zertarako da hau?
36
00:04:42,715 --> 00:04:43,650
-Arroza.
-Arrozari bota behar zaio.
37
00:04:43,650 --> 00:04:45,051
Arrozari bota behar zaio, bai.
38
00:04:46,552 --> 00:04:47,987
Horra.
39
00:04:50,356 --> 00:04:52,158
-Berde hauek…
-Onak dira.
40
00:04:58,631 --> 00:05:03,736
Hortz-haginetan min dut.
Ezin dut hau jan.
41
00:05:04,370 --> 00:05:06,739
Asko sobratu zaizu.
Erakutsidazu.
42
00:05:06,739 --> 00:05:08,408
Ezin dut jan.
43
00:05:17,150 --> 00:05:19,052
Ez da oso ona.
44
00:05:21,988 --> 00:05:23,890
Ez zait gustatzen.
45
00:05:25,191 --> 00:05:30,096
Oilasko frijitua dirudi…
Atzoko gauza bera da.
46
00:05:48,247 --> 00:05:51,584
Zementuzko zimenduak baizik
ez dira geratzen gure etxetik.
47
00:05:51,617 --> 00:05:52,752
Izugarria.
48
00:05:53,186 --> 00:05:55,221
Dena suntsitu zen.
49
00:05:55,822 --> 00:05:59,959
Bai ahaideak eta bai lagunak.
50
00:06:01,060 --> 00:06:02,462
Bukatu dira errausteak.
51
00:06:02,495 --> 00:06:03,663
Hala da.
52
00:06:04,731 --> 00:06:06,399
Gorpuak aurkitu zituztenean ere…
53
00:06:08,034 --> 00:06:12,939
Gorpu asko DNAz
identifikatu gabe daude.
54
00:06:12,972 --> 00:06:14,974
Gaurko egunkarian dakar.
55
00:06:16,743 --> 00:06:17,577
Zer lotsa!
56
00:06:17,677 --> 00:06:21,447
Baita ume txikiak
eta neska-mutilak ere…
57
00:06:23,015 --> 00:06:24,417
Kaltedun identifikatuen zerrenda.
58
00:06:24,450 --> 00:06:26,586
Gure herrian 200 bat hil ziren.
59
00:06:26,619 --> 00:06:29,822
Eta horietatik 100 bat gorpu
identifikatu gabe zeuden.
60
00:06:29,822 --> 00:06:32,291
Ahaide asko hil zaizkigu.
61
00:06:32,291 --> 00:06:35,461
Lehengo egunean bertan,
amona aurkitu zuten.
62
00:06:38,064 --> 00:06:40,433
Hau gure izeba da.
63
00:06:41,467 --> 00:06:43,436
Eta gure erraina.
64
00:06:44,704 --> 00:06:49,709
Hau da gure patua.
Sufritu eta gogotik lan egin dugu…
65
00:06:49,709 --> 00:06:52,812
Etxe bat eraiki genuen,
eta dena desagertu da.
66
00:06:52,812 --> 00:06:55,648
Egindakoari eutsi egin behar!
67
00:07:01,621 --> 00:07:06,859
Anaia zaharrena ni izanik,
zaila da senarra hartzea…
68
00:07:07,326 --> 00:07:13,132
Eta badakit, barkatu,
baina ezin dut lagundu.
69
00:07:13,299 --> 00:07:19,472
Kanpotik irribarrez nago,
baina barrutik negarrez.
70
00:07:19,739 --> 00:07:25,778
Barrutik negarrez…
71
00:07:28,781 --> 00:07:31,818
Joaten naizen leku guztietara,
ekialdetik mendebaldera…
72
00:07:31,818 --> 00:07:36,656
Anai-arreba zahar guztientzat,
ni naiz zuen arazoen sorburua.
73
00:07:36,656 --> 00:07:39,258
Orain denoi ezaguna egiten zaizue
nire aurpegi itsusia.
74
00:07:39,292 --> 00:07:42,094
Mesedez, ez ni bistatik galdu!
75
00:07:53,239 --> 00:07:55,741
Kementsuak izan gaitezen, Tohoku!
76
00:08:01,581 --> 00:08:05,051
Zeru urdinek luzaroan iraungo dute.
77
00:08:05,051 --> 00:08:09,589
Maite dugu Fukushima,
gure sorterria!
78
00:08:44,423 --> 00:08:46,359
Aparta!
79
00:08:49,462 --> 00:08:51,063
Ateratzen ari dira!
80
00:09:42,815 --> 00:09:45,451
Osasuntsu iraun, e?
81
00:09:45,651 --> 00:09:48,287
Eskerrik asko.
82
00:09:51,023 --> 00:09:52,391
Kontuz ibili.
83
00:09:59,599 --> 00:10:00,866
Eskerrik asko.
84
00:10:00,900 --> 00:10:02,468
Zorionekoa zu!
85
00:10:04,270 --> 00:10:07,607
Gaur enperadorea eta
enperadore-andrea etorri dira.
86
00:10:07,607 --> 00:10:11,410
Zer iruditu zaizkizu
egoiliarren erreakzioak?
87
00:10:12,178 --> 00:10:15,147
Uste dut
irribarre gehiago egiten dutela.
88
00:10:21,153 --> 00:10:25,157
Katsutaka Idogawa,
Futabako alkatea.
89
00:10:26,425 --> 00:10:32,331
Uste dut aldaketa bat egon dela
jendearen bihotzean.
90
00:10:33,199 --> 00:10:37,737
Ba al zuten zer esanik
istripu nuklearraz?
91
00:10:41,273 --> 00:10:43,809
Zergatik utzi duzu pilota kanpoan?
92
00:10:43,876 --> 00:10:46,278
Zuk eman diozu ostikoa!
93
00:10:46,312 --> 00:10:49,949
2. solairua.
Alkatearen bulegoa.
94
00:10:52,652 --> 00:10:54,687
Honek gogoratzera behartzen nau.
95
00:10:54,820 --> 00:10:56,022
Benetan?
96
00:10:56,188 --> 00:11:01,060
Goitik begiratzen baduzu,
badirudi ez dagoela ezer han.
97
00:11:02,061 --> 00:11:07,266
Futaba txiki samarra da.
51,4 kilometro koadro besterik ez.
98
00:11:08,134 --> 00:11:12,972
Horra hor Fukushima Daiitxi
zentral elektrikoa.
99
00:11:13,039 --> 00:11:17,877
1. erreaktorea, 2. erreaktorea,
3. erreaktorea eta 4. erreaktorea.
100
00:11:19,011 --> 00:11:23,015
Eta hauek instalazioak eta
ekipamendu-gunea dira.
101
00:11:23,449 --> 00:11:25,151
Ura prozesatzeko eraikina.
102
00:11:33,292 --> 00:11:35,828
Fukushima Daiitxi
zentral nuklearrak…
103
00:11:35,861 --> 00:11:37,830
…34.000 milioi Kw/o
ekoizten ditu urtean.
104
00:11:37,863 --> 00:11:40,933
Ia den-dena Tokioko
metropoli-eremurako da.
105
00:11:41,167 --> 00:11:43,703
2011ko martxoaren 11n, lurrikara
batek Japoniako iparraldea jo zuen.
106
00:11:43,703 --> 00:11:45,071
Fukushima Daiitxik indarra
galdu zuen sistema osoan.
107
00:11:45,071 --> 00:11:47,840
Biharamunean, hidrogeno-leherketa
bat izan zen 1. erreaktorean.
108
00:11:47,840 --> 00:11:49,975
Idogawa alkateak
eztanda entzun zuen.
109
00:11:51,610 --> 00:11:56,148
Ospital parean nengoen,
jendearen ebakuazioa koordinatzen.
110
00:11:56,382 --> 00:12:01,353
Jendea kanpora bidaltzen,
autobusetan eta autoetan.
111
00:12:02,154 --> 00:12:05,891
Orduan entzun nuen
leherketaren danbada.
112
00:12:08,394 --> 00:12:16,569
Eraikinaren zatiak eta hondakinak
erori zitzaizkigun zerutik.
113
00:12:17,636 --> 00:12:22,608
Gertu geunden, eta guri puskarik
astunenak erori zitzaizkigun.
114
00:12:22,808 --> 00:12:27,146
Grabitateagatik da. Gertukoenari
zatirik astunenak erortzen zaizkio.
115
00:12:28,180 --> 00:12:32,017
Partikularik txikienak, ikusezinak,
beste hiri batzuetan eroriko ziren.
116
00:12:32,351 --> 00:12:37,356
Gau hartan, prefekturako Hondamena
Kudeatzeko Zentrora joan nintzen.
117
00:12:37,690 --> 00:12:43,095
Hura eroetxe bat zen.
118
00:12:43,696 --> 00:12:47,767
Nahaspila hura ikusita, ulertu nuen
hura ez zela lan erraza izango.
119
00:12:50,302 --> 00:12:54,306
Ez dakit nola erreakziona zezakeen
jendeak.
120
00:12:54,507 --> 00:12:59,879
Orduan ulertu nuen
Fukushimako egoera zein larria zen.
121
00:12:59,912 --> 00:13:05,551
Prefekturako gobernuaren laguntza
espero izanez gero, jai geneukan.
122
00:13:05,785 --> 00:13:12,258
Eta hemendik joatea bururatu
zitzaidan. Umeak ateratzea.
123
00:13:14,260 --> 00:13:16,829
Martxoaren 14ko 11etan, hidrogenoa
lehertu zen 3. erreaktorean.
124
00:13:16,862 --> 00:13:18,631
Martxoaren 15eko 6,10etan:
leherketa 2. erreaktorean…
125
00:13:18,631 --> 00:13:19,732
…hidrogeno-leherketa
4. erreaktorean.
126
00:13:19,765 --> 00:13:22,468
Egun hartan, Idogawa alkateak inoiz
ez bezalako erabaki bat hartu zuen:
127
00:13:22,501 --> 00:13:24,870
Fukushima prefekturako Futabako
herritar guztiak ebakuatzea.
128
00:13:29,508 --> 00:13:34,246
2011ko apirilak 11.
129
00:13:34,313 --> 00:13:41,220
15 segundo gutxiagotan,
isilune bat egingo dugu.
130
00:13:45,024 --> 00:13:47,993
Has gaitezen.
131
00:14:05,511 --> 00:14:10,216
Eskerrik asko parte hartzeagatik.
132
00:14:20,492 --> 00:14:24,430
Eskolako entzunaretoa.
133
00:14:31,737 --> 00:14:37,509
Yuuitxi Nakai.
134
00:14:37,910 --> 00:14:40,279
Konektatuta eduki dezaket.
135
00:14:41,313 --> 00:14:43,249
Mapak eskura ditzakezu?
136
00:14:43,315 --> 00:14:48,087
Mapak, bai,
eta poliziaren informazioa ere bai.
137
00:14:49,154 --> 00:14:50,189
Ederki.
138
00:14:50,422 --> 00:14:55,327
Ama aurkitzeko
propio erosi nuen hau.
139
00:14:56,328 --> 00:14:58,130
Berez, ez nuen nahi.
140
00:14:59,265 --> 00:15:03,269
Baina orain etengabe erabiltzen dut
jolasteko eta.
141
00:15:13,479 --> 00:15:15,447
Oso goxoa zen.
142
00:15:17,650 --> 00:15:21,620
Ama ez zen berritsua,
ez zen aita bezalakoa.
143
00:15:25,057 --> 00:15:31,130
Itxiro Nakai,
Yuuitxiren aita.
144
00:15:40,940 --> 00:15:46,211
Zer bakarrik nengoen
konturatu nintzen.
145
00:15:46,879 --> 00:15:49,848
Emaztea gabe.
146
00:15:53,953 --> 00:15:56,655
Martxoaren 11n, Itxiro bere
arroz-soroetara joan zen lanera.
147
00:15:56,655 --> 00:15:59,792
Yuuitxik zentralean ziharduen,
eraikuntza-lanetan.
148
00:16:00,659 --> 00:16:04,330
Tsunamiak irentsi zuen haien etxea,
kostatik 200 metrora.
149
00:16:04,330 --> 00:16:06,598
Txiyoko, Yuuitxiren ama,
han zegoen.
150
00:16:06,832 --> 00:16:10,336
Gizon batzuek, armak eskuan,
autoa geldiarazi zidaten.
151
00:16:13,172 --> 00:16:17,609
Autotik atera, eta hondakin pila
besterik ez nuen ikusi.
152
00:16:18,610 --> 00:16:22,414
Belaunek ez ninduten eusten.
153
00:16:23,816 --> 00:16:26,318
Malkoak isuri nituen.
154
00:16:29,021 --> 00:16:31,557
3 ebakuaziogune zeuden
inguru hartan.
155
00:16:31,890 --> 00:16:36,729
Hiruretara joan nintzen
ilundu zuenean…
156
00:16:37,262 --> 00:16:39,732
…baina ama ez zegoen han.
157
00:16:45,170 --> 00:16:47,639
Beraz, une latzak izan zenituen
ama aurkitu nahian, ezta?
158
00:16:48,140 --> 00:16:50,609
Ez, ezin izan nuen ama aurkitu.
159
00:16:56,548 --> 00:16:58,217
Jende asko egongo zen han.
160
00:16:58,450 --> 00:17:03,288
Bai. Eta babeslekuak
eskoletan zeuden.
161
00:17:04,089 --> 00:17:06,592
Gelaz gela ibili nintzen.
162
00:17:08,627 --> 00:17:12,197
Alferrik baldin bazen ere,
ez nuen amore emango.
163
00:17:23,275 --> 00:17:31,517
Biharamunean erreaktoreko eraikinak
haizeberritu ez balituzte…
164
00:17:31,550 --> 00:17:35,687
…erreskate-taldeekin
joan ahal izango ginen…
165
00:17:35,754 --> 00:17:38,424
…bizirik zeudenen bila.
166
00:17:39,158 --> 00:17:44,396
Baina joan baino ordubete lehenago,
haizeberritu zutela eta…
167
00:17:44,396 --> 00:17:46,932
…ebakuatzeko esan ziguten.
168
00:17:46,932 --> 00:17:48,901
Eta ezin izan ginen joan.
169
00:17:49,368 --> 00:17:54,473
Benetan uste nuen
han batzuk bizirik egongo zirela.
170
00:17:56,175 --> 00:17:59,111
Egun batez iraungo zuten,
gau hartan hotz handia zegoen eta.
171
00:18:00,546 --> 00:18:06,785
Beraz, zure amak
aukera bat izango zukeen.
172
00:18:08,187 --> 00:18:10,622
Ikuspegi horretatik begiratuta…
173
00:18:12,558 --> 00:18:15,260
…zentral nuklearrak gaizki daude,
ezta?
174
00:18:16,328 --> 00:18:19,998
Zentral nuklearrik egon ez balitz,
berehala bilatu ahal izango genuen…
175
00:18:19,998 --> 00:18:23,168
…eta bizirik egon balitz,
ama aurrera aterako zen.
176
00:18:55,467 --> 00:18:59,138
Futaban geratu gara denok!
177
00:19:08,213 --> 00:19:12,818
Lurrikaraz eta tsunamiaz gainera…
178
00:19:12,818 --> 00:19:16,955
…erradioaktibitatea ere badago.
179
00:19:16,955 --> 00:19:22,895
Eta gorputz eta gogo oinaze
handia eragin dugu.
180
00:19:22,895 --> 00:19:29,268
Berriz ere barkamena eskatzen dut.
Gertatutakoa zinez damu dut.
181
00:19:30,936 --> 00:19:33,272
Zer da hori?
Hori gaizki dago.
182
00:19:33,539 --> 00:19:38,110
TEPCOko lehendakariak zergatik ez
zien kaltedunei barkamena eskatu?
183
00:19:38,110 --> 00:19:42,614
Istripuaren ondoren Tokioko
egoitza nagusian omen zegoelako…
184
00:19:42,648 --> 00:19:47,186
…krisia bideratu nahian,
eta, gero, gaixotu egin omen zen.
185
00:19:47,186 --> 00:19:49,188
Hori ez da barkamena eskatzea.
186
00:19:49,821 --> 00:19:51,190
Itxurak egite hutsa da.
187
00:19:52,257 --> 00:19:54,459
Itxurakerian ari da.
188
00:19:54,993 --> 00:19:57,930
Horrela ez diogu
inolaz ere barkatuko.
189
00:19:58,530 --> 00:20:00,599
Etxera joan nahi dugu.
190
00:20:03,268 --> 00:20:05,504
Horrek sutan jartzen nau.
191
00:20:07,973 --> 00:20:10,475
Edonor haserrearazteko modukoa da.
192
00:20:28,493 --> 00:20:34,566
EURITEEN SASOIA
193
00:20:35,500 --> 00:20:41,273
Ebakuatu kopurua: 1001.
(2011ko ekainaren 1ean).
194
00:20:43,008 --> 00:20:47,479
Zurekin gaude, Futaba!
195
00:20:53,252 --> 00:20:55,654
Gaur ere zerbait izango dugu.
196
00:21:02,027 --> 00:21:04,696
-Kaixo.
-Kaixo!
197
00:21:04,730 --> 00:21:06,298
Zer gertatu da gaur?
198
00:21:06,331 --> 00:21:08,567
Krepe-dendatik etorri zaizkigu.
199
00:21:08,634 --> 00:21:10,269
Eta "Tanabata" jaialdiko
apaingarriak?
200
00:21:10,302 --> 00:21:14,172
Norbaitek atzo ekarri zituen
umeentzat.
201
00:21:15,207 --> 00:21:17,709
Alkate jauna da!
202
00:21:17,743 --> 00:21:18,744
Kaixo, polita.
203
00:21:25,784 --> 00:21:29,554
Erradiazioa desagerraraz ezazu
Futabara itzuli ahal izan gaitezen.
204
00:21:32,691 --> 00:21:35,527
Umeek sentipen bera dute, nonbait.
205
00:21:35,594 --> 00:21:38,030
Futabara itzuli nahi dut.
206
00:21:38,297 --> 00:21:41,366
"Arren, lor ezazu gu salburik
eta kezkarik gabe bizitzea".
207
00:21:44,303 --> 00:21:47,673
Lehenbailehen itzuli nahi dut
Futabara.
208
00:21:59,117 --> 00:22:00,952
Ikusagun hemen.
209
00:22:02,020 --> 00:22:04,690
Elektrizitatea aurreztu behar omen
dugu, baina argia piztuko dut.
210
00:22:06,458 --> 00:22:09,928
Hori gertatu ondoren,
ulertu nuen azkenean…
211
00:22:09,995 --> 00:22:13,799
…zer bikaina zen Futaba hiria.
212
00:22:13,899 --> 00:22:20,339
Trinkoa zen, eta materialki
aberatsak ez baginen ere…
213
00:22:21,273 --> 00:22:24,810
…zerbait behar izanez gero,
eskura zegoen beti.
214
00:22:25,210 --> 00:22:27,913
Hiriak bere burua hornitzen zuen.
215
00:22:28,380 --> 00:22:31,016
Supermerkatu handi bat zegoen
hiritik gertu.
216
00:22:31,583 --> 00:22:34,252
Bakoitza bere etxearen jabea zen.
217
00:22:35,420 --> 00:22:38,957
Lana bazegoen.
Lanera joatea deserosoa bazen…
218
00:22:39,024 --> 00:22:42,194
…hor zegoen beti zentral nuklearra.
219
00:22:42,227 --> 00:22:46,832
Ez genuen arazo handirik.
Arazotxo batzuk, beharbada.
220
00:22:47,032 --> 00:22:52,637
Baina, oro har,
leku erosoa zen bizitzeko.
221
00:22:52,871 --> 00:22:54,539
Hori da nire sentipena.
222
00:23:00,946 --> 00:23:04,182
Hau gerezi loreen sasoia da.
Hiri osoan.
223
00:23:04,850 --> 00:23:05,851
Zer ederra!
224
00:23:05,917 --> 00:23:08,220
Bai, ezta?
Ikusi al duzu halakorik?
225
00:23:08,887 --> 00:23:11,556
Aurten ere berriz loratu omen dira.
226
00:23:12,157 --> 00:23:13,825
Hau Maeda ibaia da.
227
00:23:23,235 --> 00:23:25,871
Liburutegi aurreko zuhaitzak
ziren politenak.
228
00:23:25,904 --> 00:23:29,274
Hona gure liburutegia,
1981ean eraikia.
229
00:23:30,075 --> 00:23:31,910
Zentralaren diruz ordaindua.
230
00:23:32,077 --> 00:23:34,746
Futaba hiriguneak ez zuen
inoiz liburutegi askorik izan.
231
00:23:35,547 --> 00:23:39,985
Nire aurrekoaren aurrekoa agintean
zegoenean eraiki zuten liburutegia.
232
00:23:40,352 --> 00:23:42,988
Hiri txiki perfektua zen gurea.
233
00:23:45,590 --> 00:23:51,797
5. eta 6. erreaktorea 1978an
eta 1979an hasi ziren eraikitzen.
234
00:23:51,830 --> 00:23:58,170
"Diru nuklearrak" Futabako
8.000 biztanleak blaitu zituen.
235
00:23:58,170 --> 00:24:03,742
Gobernuaren laguntzek eta TEPCOren
zergek 1980an jo zuten goia.
236
00:24:03,775 --> 00:24:08,814
"Diru nuklearra"
hiriaren irabazien %50 zen.
237
00:24:08,814 --> 00:24:12,818
Hiri aberastu berriak diruz
josita aurkitu zuen bere burua.
238
00:24:12,851 --> 00:24:17,689
Liburutegi bat eta kiroldegi bat
eraiki eta azpiegitura hobetu zuen.
239
00:24:42,347 --> 00:24:47,185
Zentrala ekarri aurretik, jendeak
hiritik kanpo lan egin behar zuen.
240
00:24:47,185 --> 00:24:48,687
Gure elektrizitate sarea
motela zen…
241
00:24:48,954 --> 00:24:53,959
…eta errepide nazionalarekiko
lotura berandu egin zuten.
242
00:24:54,559 --> 00:24:56,495
Horrelakoak ziren gauzak.
243
00:24:56,528 --> 00:24:59,698
Eta hemengo jende gehienak
kanpora joan behar zuen lanera.
244
00:24:59,931 --> 00:25:02,868
Eta 1965ean
energia nuklearra iritsi zen.
245
00:25:04,903 --> 00:25:06,738
Eta zentrala
itxura hartzen hasi zen…
246
00:25:06,771 --> 00:25:08,673
…eta abian jarri zen.
247
00:25:08,707 --> 00:25:12,611
Eta bertakoei lana eskaintzen
hasi zen.
248
00:25:12,711 --> 00:25:14,913
Eta denak han lanean hasi ziren.
249
00:25:16,314 --> 00:25:20,051
Eta, halako batean, arroz-etxaldea
mekanizatzea ordain genezakeen.
250
00:25:21,019 --> 00:25:24,022
Autoan ibiltzen hasi ginen,
motoan ibili ordez.
251
00:25:25,557 --> 00:25:28,293
Eta etxe txikiak…
252
00:25:28,326 --> 00:25:33,632
…handiagoak eta modernoak
izan ziren harrezkero.
253
00:25:35,166 --> 00:25:37,102
Eta denek pentsatu zuten
zentral nuklearra gauza ona zela.
254
00:25:37,936 --> 00:25:41,273
Futabak gora egin zuen
"diru nuklearra"ri esker.
255
00:25:41,273 --> 00:25:43,909
Baina goraldi hark
ez zuen askorik iraun.
256
00:25:43,942 --> 00:25:46,111
Japoniar legearen arabera,
zentral nuklearren jabetza…
257
00:25:46,111 --> 00:25:48,213
…ia ezerezeraino depreziatuko zen
15 urteren ondoren.
258
00:25:48,213 --> 00:25:50,248
Futaba ez zen gai
eraikin bukatugabeak amaitzeko…
259
00:25:50,248 --> 00:25:52,551
…edo haien azpiegitura mantentzeko.
260
00:25:52,584 --> 00:25:57,255
1980ko hamarraldi bukaeratik, hiria
bankarrotara zihoan, oharkabean.
261
00:25:57,289 --> 00:26:01,393
2007an, Futaba Japoniako 10 hiri
behartsuenetako bat zen…
262
00:26:01,393 --> 00:26:02,661
…eta ia bankarrotan zegoen.
263
00:26:02,861 --> 00:26:08,900
Nik kargua hartu nuenean, hiriak 50
milioi dolarreko aurrekontua zuen.
264
00:26:08,900 --> 00:26:12,070
2005eko zerga-urtean izan zen.
265
00:26:13,305 --> 00:26:16,608
Baliabide finantzario bila
ibili nintzen.
266
00:26:16,675 --> 00:26:20,979
Ez nituen zergak igo nahi.
267
00:26:21,012 --> 00:26:28,019
Gure irabaziak
kontuan hartu behar genituen.
268
00:26:28,587 --> 00:26:31,089
Eta ezin nituen gastuak murriztu.
269
00:26:31,256 --> 00:26:35,260
Orduan oroitu nintzen erreaktore
kopurua gehitzeko proposamenaz:
270
00:26:35,260 --> 00:26:37,329
7.a eta 8.a eraikitzea, alegia.
271
00:26:37,395 --> 00:26:42,434
1991z geroztikako proposamena
zen hura.
272
00:26:43,134 --> 00:26:47,472
Gobernuaren funtsak
ziurtatzeko premia geneukan.
273
00:26:47,505 --> 00:26:50,408
Horrek izen ofizial bat du,
baina…
274
00:26:51,676 --> 00:26:54,813
Diru laguntza horren zain egon
ginen, baina ez zen inoiz iritsi.
275
00:26:55,246 --> 00:26:58,617
Erreaktorerik gabe, Futabaren
etorkizuna arriskuan ikusten nuen.
276
00:26:59,417 --> 00:27:05,624
13 milioi dolar
ziurtatuta geneuzkan 4 urtetan.
277
00:27:06,358 --> 00:27:10,295
Guztira, 52 milioi
eskuratu behar genituen.
278
00:27:10,829 --> 00:27:14,899
Gure bizitzak diru horren mende
zeuden, nire ustez.
279
00:27:15,233 --> 00:27:19,904
Baina Daiitxiko mantentze-txostenak
faltsutu zituen TEPCOk.
280
00:27:19,904 --> 00:27:24,075
Futabak oztopoak jarri zizkion
erreaktore berriak eraikitzeari.
281
00:27:24,075 --> 00:27:28,647
Baina 2007an, Idogawa alkateak
7 eta 8 erreaktoreak eskatu zituen…
282
00:27:28,713 --> 00:27:33,184
…gobernuak 4 urtetan emandako
52 milioi dolar bermatuz.
283
00:27:33,218 --> 00:27:38,657
2011ko apirilean hasi ziren bi
erreaktore berriak hor eraikitzen.
284
00:27:53,171 --> 00:27:55,907
1. solairua, arte gela.
285
00:28:06,985 --> 00:28:09,387
Tokioko elektrizitate enpresa.
286
00:28:18,263 --> 00:28:20,198
Biktima maiteak.
287
00:28:21,199 --> 00:28:25,437
Zentral elektrikotik hurbil
bizi zineten guztioi…
288
00:28:25,470 --> 00:28:29,974
…onartzen dugu sortu dizkizuegun
buruhausteen erantzukizuna.
289
00:28:29,974 --> 00:28:31,710
Barkamena eskatzen dizuegu
kalteengatik.
290
00:28:31,743 --> 00:28:36,014
Hasierako konpentsazioa
etxeak hemen zeuzkatenei:
291
00:28:36,014 --> 00:28:42,187
Fukushima Daiitxitik 20 km.ra;
Fukushima Dainitik 10 km.ra.
292
00:28:42,287 --> 00:28:46,991
Gobernuak ordaintzeko estutu ditu,
eta, beraz, ez dute aukerarik.
293
00:28:48,193 --> 00:28:52,230
Nahiago izango genuen
hitz beroagoak entzutea.
294
00:28:52,263 --> 00:28:54,232
"Zinez damu dugu",
edo horrelako zerbait.
295
00:28:54,265 --> 00:28:57,068
Ohar honi ez zaio inondik inora
egiatasunik sumatzen.
296
00:28:57,102 --> 00:29:00,739
Jendeak ez du
bere haserreaz hitz egiten.
297
00:29:00,772 --> 00:29:05,410
Bizi egiten dute haserre hori,
erraietatik datorkie eta.
298
00:29:06,144 --> 00:29:09,647
Alemania energia nuklearra
berraztertzen ari da…
299
00:29:25,430 --> 00:29:28,333
Ez dut hemen hil nahi.
300
00:29:28,566 --> 00:29:30,101
Ulertzen duzu?
301
00:29:30,635 --> 00:29:32,670
90 urte ditut.
302
00:29:32,704 --> 00:29:36,508
Hala ere, urte on batzuk
geratzen zaizkidala sumatzen dut.
303
00:29:36,975 --> 00:29:38,476
Hori sinesten dut.
304
00:31:07,532 --> 00:31:08,867
Ilaran jarri!
305
00:31:09,567 --> 00:31:10,902
Ilaran!
306
00:31:13,104 --> 00:31:17,008
Joan aurretik
agur esan gurasoei.
307
00:31:17,375 --> 00:31:18,910
Agur esaiezue!
308
00:31:18,943 --> 00:31:21,946
Agur.
309
00:31:38,129 --> 00:31:39,797
Ez dut joan nahi!
310
00:31:40,698 --> 00:31:42,967
Zoaz!
311
00:32:07,091 --> 00:32:10,595
Egunero egiten diote hau.
312
00:32:10,862 --> 00:32:14,399
Arroz-morokila besterik
ezin du jan orain.
313
00:32:14,399 --> 00:32:16,334
Ondo da.
314
00:32:16,501 --> 00:32:19,137
Ene! Begira ilara horri!
315
00:32:19,938 --> 00:32:21,439
Ilara handia da, gero!
316
00:32:21,472 --> 00:32:22,974
Zertarako da ilara hori?
317
00:32:23,141 --> 00:32:25,610
Bainurako ilara dirudi.
318
00:32:25,677 --> 00:32:29,013
A, bainurako!
Non begiratu, han ilara!
319
00:32:35,053 --> 00:32:38,089
Shizuo Suzuki.
320
00:32:38,156 --> 00:32:41,693
Hauek Japonia osoan
erabiltzen dira…
321
00:32:41,759 --> 00:32:46,097
…material erradioaktiboekin
lan egiten dutenen artean.
322
00:32:46,264 --> 00:32:46,998
Nonahi.
323
00:32:47,031 --> 00:32:51,035
Shizuo erretiratuta dago, 27 urtez
TEPCOrentzat lan egin ondoren.
324
00:32:51,069 --> 00:32:54,305
3. eta 4. erreaktoreetan lan egin
zuen ur erradioaktiboa prozesatzen.
325
00:32:54,339 --> 00:32:57,542
Erradiazio Kutsadura-Arriskuaren
Agiria du izena.
326
00:32:57,875 --> 00:32:59,510
3 hilabetean behin…
327
00:32:59,544 --> 00:33:06,985
…erradiazio kopurua
neurtzen dizute.
328
00:33:11,990 --> 00:33:15,460
Fukushima Daiitxi jartzen du.
329
00:33:16,294 --> 00:33:16,995
Bai.
330
00:33:17,061 --> 00:33:20,531
Eremutan banatuta dago.
A eremua, B eremua, C eremua.
331
00:33:21,099 --> 00:33:24,168
Bakoitzak erradiazio maila
desberdina du.
332
00:33:24,335 --> 00:33:28,172
A eremuan, salbu zaude eta
jantzi normalak jantzi daitezke.
333
00:33:29,140 --> 00:33:34,379
B eremuan, ekipamendu mota
jakin bat jantzi behar duzu.
334
00:33:34,712 --> 00:33:38,216
B eremutik harago,
ekipamendu seguruagoa behar da.
335
00:33:38,816 --> 00:33:41,552
-Zein eremutan egon zinen zu?
-C eremuraino.
336
00:33:44,022 --> 00:33:45,390
Hori zentral barruan da.
337
00:33:46,491 --> 00:33:47,492
Erreaktorearen eraikin barruan?
338
00:33:47,558 --> 00:33:48,659
Bai, hala da.
339
00:33:49,093 --> 00:33:51,062
Esan al dizute zenbat erradiazio
hartu duzun orain artean?
340
00:33:51,129 --> 00:33:53,898
Ez.
Muga barruan zauden artean…
341
00:33:54,532 --> 00:33:55,700
Ez al duzu egunero neurtzen?
342
00:33:55,733 --> 00:33:56,434
Ez.
343
00:33:57,301 --> 00:33:59,670
Baina erakutsiko dizute,
galdetzen badiezu.
344
00:34:00,705 --> 00:34:03,107
Hori jakiteagatik…
345
00:34:03,741 --> 00:34:07,779
…ez zaizkizu eguneroko bizitza
eta lana aldatuko.
346
00:34:11,516 --> 00:34:15,386
Autoa mugitzea nahi duzu?
347
00:34:20,258 --> 00:34:22,260
Ederki. Tira ba.
348
00:34:36,741 --> 00:34:39,777
Atsegina da hortik joatea, ezta?
349
00:34:39,811 --> 00:34:42,146
Ez zenuke berriz itzuli nahi,
ezta?
350
00:34:43,381 --> 00:34:44,515
Ez litzaidake axolako…
351
00:34:44,582 --> 00:34:46,150
Bai zera!
352
00:34:46,584 --> 00:34:48,586
Ez litzaidake axolako, benetan.
353
00:34:51,155 --> 00:34:52,990
Begiratu ondo inguruan.
354
00:34:53,024 --> 00:34:54,092
Kisai institutua.
355
00:34:54,092 --> 00:34:56,994
Hori da ebakuatu genuen 5. lekua.
356
00:34:57,261 --> 00:34:57,795
5. lekua?
357
00:34:57,895 --> 00:34:59,430
Hala da, ezta?
358
00:34:59,997 --> 00:35:06,704
Zaharren osasun etxea,
2 eskola, estadioa eta Kisai.
359
00:35:07,338 --> 00:35:08,873
Hau 6. lekua da.
360
00:35:18,516 --> 00:35:22,587
Shizuo eta emaztea
etxe publiko batera joan ziren.
361
00:35:22,620 --> 00:35:25,590
Haien alaba zaharrena, Maki,
familia mendebaldean zeukana…
362
00:35:25,623 --> 00:35:28,226
…aldameneko eraikinera
joan zen bizitzera.
363
00:35:35,066 --> 00:35:36,734
Etxeko lanak bukatu dituzu?
364
00:35:37,135 --> 00:35:38,636
Nirea bukatu dut.
365
00:35:38,669 --> 00:35:41,038
Harritzekoa!
366
00:35:41,372 --> 00:35:42,707
Ez.
367
00:35:42,807 --> 00:35:43,875
Bai horixe.
368
00:35:44,475 --> 00:35:45,877
Atzo larri ibili zen.
369
00:35:47,078 --> 00:35:48,813
Nik biharko behar ditut
neure gauzak.
370
00:35:51,916 --> 00:35:54,585
Nork egin dizu errieta?
371
00:35:56,754 --> 00:35:57,955
Amak erotu egiten nau.
372
00:36:00,825 --> 00:36:03,794
Nolako zaporea ote du arrainak
itsasotik hurbil ez gaudenean?
373
00:36:13,771 --> 00:36:18,209
Badirudi bizimodu normalera
itzultzen ari garela pixkanaka.
374
00:36:18,342 --> 00:36:19,944
Pixkanaka-pixkanaka.
375
00:36:19,977 --> 00:36:24,348
Baina kosta egiten da
bazter hauetara ohitzea.
376
00:36:25,583 --> 00:36:27,351
Ezin gara bazter hauetara ohitu.
377
00:36:27,385 --> 00:36:31,822
Bai, egunetik gauera
bezalako aldea dago.
378
00:36:32,223 --> 00:36:33,791
Arrazoi duzu.
379
00:36:35,426 --> 00:36:38,930
Hemen ez daukat
Fukushimako lagun bat ere.
380
00:36:40,231 --> 00:36:42,833
Eta ez digute lurrikaraz
hitz egiten uzten.
381
00:36:42,867 --> 00:36:44,335
Eskolan, alegia.
382
00:36:44,735 --> 00:36:46,771
Eskolan ahalegin handia
egiten ari dira…
383
00:36:47,271 --> 00:36:49,907
…eta saiatzen dira haien aurrean
hondamenaz ez hitz egiten.
384
00:36:49,907 --> 00:36:52,810
Negarrez hasiko naizela
uste dute.
385
00:36:53,611 --> 00:36:56,247
Oso kezkatuta dirudite horrekin.
386
00:37:02,787 --> 00:37:04,889
Jarri han
hozkailua eta garbigailua.
387
00:37:05,022 --> 00:37:06,157
Eta gauza txikiagoren bat.
388
00:37:06,224 --> 00:37:06,757
Bai, hala uste dut.
389
00:37:06,791 --> 00:37:07,959
-Hemen aurrean jarriko al dut?
-Bai, noski.
390
00:37:15,233 --> 00:37:16,767
Deskargatu dituzu telebista
eta telebista-mahaia?
391
00:37:16,867 --> 00:37:18,536
-Bai.
-Ederki.
392
00:37:30,715 --> 00:37:33,584
Etxetresna elektrikoak…
393
00:37:33,618 --> 00:37:36,287
…Japoniako Gurutze Gorriak
emanak.
394
00:37:43,594 --> 00:37:47,064
Naomi, Makiren senarra lehen aldiz
etorri da etxera bi astetan.
395
00:37:47,098 --> 00:37:50,534
Fukushima Daiitxiko makinak
mantentzeko ardura du.
396
00:37:51,669 --> 00:37:53,371
Lan gogor samarra da.
397
00:37:55,806 --> 00:38:00,878
Ohiko maskarak baino 2 edo 3 aldiz
maskara lodiagoak jartzen ditugu.
398
00:38:01,679 --> 00:38:03,314
Zaila da arnasa hartzea.
399
00:38:04,282 --> 00:38:07,852
Pixka bat ibili edo mugituz gero…
400
00:38:07,918 --> 00:38:10,488
…oso maiz hartu behar duzu atseden.
401
00:38:10,554 --> 00:38:12,957
Batzuetan,
ezin ditut eskailerak ere igo.
402
00:38:14,191 --> 00:38:17,495
Ez nuke, inondik inora,
han egon nahi.
403
00:38:17,528 --> 00:38:22,767
Hobe nuke beste lan bat aurkitzea.
404
00:38:22,833 --> 00:38:25,169
Baina ez dut aurkitu.
405
00:38:25,670 --> 00:38:29,507
Lan horri eutsi, baina atseden
luzeagoak hartu nahi nituzke…
406
00:38:29,540 --> 00:38:31,742
…arriskua gutxitzeko.
407
00:38:32,009 --> 00:38:34,745
"Fuku-itxi"n sartu behar duela
entzuten diodanean…
408
00:38:34,879 --> 00:38:36,981
Ene bada!
409
00:38:37,315 --> 00:38:41,152
Onik dagoela ziurtatu
nahi izan nuen aurrenik.
410
00:38:42,219 --> 00:38:46,090
Galdera pila egin nizkion,
eta berak erantzun…
411
00:38:46,157 --> 00:38:52,129
…beste batzuekin konparatuta bere
lan-eremua ez zela arriskutsua.
412
00:38:53,197 --> 00:38:55,766
Beraz, hala bada…
413
00:38:58,469 --> 00:39:03,074
Hori da gure aukera bakarra.
Norbaitek egin behar du eta.
414
00:39:11,816 --> 00:39:15,019
Langile gehiagok jasan dute
100 milisievert baino gehiago.
415
00:39:15,052 --> 00:39:17,355
Gaur 6 kasu gehiagoren berri
eman dute.
416
00:39:17,388 --> 00:39:19,423
Guztira, 28 langile.
417
00:39:20,391 --> 00:39:23,694
Haien arteko dosirik handiena
joan den hilabetekoa da.
418
00:39:23,694 --> 00:39:26,063
3 langile hondakin-ur kutsatua
prozesatzen ari zirenean…
419
00:39:26,097 --> 00:39:30,167
…3. erreaktoreko sotoan;
ordukoa da kutsadurarik handiena.
420
00:39:30,167 --> 00:39:33,270
198,2 milisierverteko kutsadura
izan zuen langile batek.
421
00:39:34,372 --> 00:39:36,741
Gertaera horren ondoren,
Osasun-Ministerioak…
422
00:39:36,941 --> 00:39:39,143
…igo egin du larrialdietako
kutsadura-muga…
423
00:39:39,176 --> 00:39:41,379
…aurretik ezarritako
100 milisievertetik…
424
00:39:41,379 --> 00:39:44,014
…orduko 250 milisievertera.
425
00:39:54,825 --> 00:39:59,697
UDA
426
00:40:00,264 --> 00:40:05,903
Ebakuatu kopurua: 880
(2011ko abuztuak 1).
427
00:40:25,289 --> 00:40:27,591
-Honen zain nengoen.
-Eskerrik asko.
428
00:40:29,460 --> 00:40:32,696
Hau zela pentsatuta,
presaka etorri naiz.
429
00:40:33,330 --> 00:40:35,433
Kezkatuta nengoen
ez ote zinen garaiz etorriko.
430
00:40:35,433 --> 00:40:37,835
Atzo berandu etorri zinen,
eta gaur ere bai.
431
00:40:40,704 --> 00:40:44,708
Topa! Topa berriz ere!
432
00:40:56,854 --> 00:40:59,824
Hortz-aginak konpondu ondoren,
berriz jan dezaket.
433
00:40:59,857 --> 00:41:02,092
Hozkada handiekin jan dezakezu
orain, e?
434
00:41:03,694 --> 00:41:05,863
Zein da zure muga?
435
00:41:05,896 --> 00:41:08,299
Goraino bete.
Hori da nire muga.
436
00:41:09,467 --> 00:41:10,768
Goseak geratu zarela dirudi!
437
00:41:10,835 --> 00:41:13,370
Tomateak eta arroz-morokila
besterik ez duzu jan eta.
438
00:41:13,370 --> 00:41:14,839
Edan dena, gizona!
439
00:41:18,943 --> 00:41:22,179
Jarrera egokian egingo al dugu?
440
00:41:26,250 --> 00:41:31,889
Nire uste osoan,
hemendik aurrera…
441
00:41:31,956 --> 00:41:40,664
…Japoniak atzera utzi behar du
energia nuklearraren belaunaldia.
442
00:41:40,698 --> 00:41:46,904
Urratsak egin behar ditugu energia
nuklearraren mendean ez egoteko.
443
00:41:46,904 --> 00:41:56,113
Sor dezagun etorkizunean energia
atomikorik gabeko gizarte bat.
444
00:42:02,353 --> 00:42:07,258
Jolasak, jostailuak,
Nintendoa eta nire globoa.
445
00:42:09,860 --> 00:42:12,196
Zure globoa?
446
00:42:12,530 --> 00:42:13,531
Hori ez da oso egokia, ez?
447
00:42:14,532 --> 00:42:15,833
Globoa kabituko al da zorroan?
448
00:42:16,834 --> 00:42:20,538
Urtekaria,
musika-kutxa…
449
00:42:20,838 --> 00:42:23,374
…institutuko motxila…
450
00:42:23,374 --> 00:42:25,676
…pendrivea eta argazkiak.
451
00:42:27,077 --> 00:42:29,580
Balio sentimentaleko gauzak.
452
00:42:30,915 --> 00:42:32,449
Horrelako gauzak.
453
00:42:32,550 --> 00:42:35,586
Norbaitek eman zidan gauza hori,
eta horrelakoak.
454
00:42:35,619 --> 00:42:38,989
4 hilabetez babeslekuan bizi
ondoren, aldi baterako itzulera.
455
00:42:39,023 --> 00:42:41,926
Baina etxe bakoitzetik
bi heldu baizik ezin dira joan.
456
00:42:41,926 --> 00:42:45,663
Yokoyamako umeek etxeko gauza
maiteenen zerrenda egin dute.
457
00:42:45,696 --> 00:42:47,398
Zer koloretakoa da jaka?
458
00:42:47,865 --> 00:42:49,066
Beltza.
459
00:42:49,066 --> 00:42:52,136
Loreak dituena,
berak erosi zidana.
460
00:42:52,136 --> 00:42:53,337
Jaka?
461
00:42:53,470 --> 00:42:54,505
Non dago?
462
00:42:54,505 --> 00:42:56,907
Armairuan. Amonaren gelan.
463
00:42:57,207 --> 00:42:58,576
Armairua ireki dezakegu?
464
00:42:58,609 --> 00:43:03,447
Apala gainera erortzeko zorian
zegoen, baina baietz uste dut.
465
00:43:03,747 --> 00:43:05,382
Ez dakit orain nola egongo den.
466
00:43:05,783 --> 00:43:07,518
Nire aldetik…
467
00:43:07,751 --> 00:43:12,656
-DVD guztiak. Ahal dituzunak.
-Ez dugu hainbeste lekurik izango!
468
00:43:15,259 --> 00:43:18,596
4 ilara daude, 2 apaletan,
beraz, mordo bat.
469
00:43:20,831 --> 00:43:22,499
"Mad Max", adibidez.
470
00:43:22,633 --> 00:43:25,869
Nori axola dio "Mad Max"?
471
00:43:25,903 --> 00:43:27,638
"Mad Max"en 1. 2. eta 3. atalak.
472
00:43:28,739 --> 00:43:29,940
3 atal dira, ezta?
473
00:43:31,075 --> 00:43:33,143
"Tximuen planeta",
5 atalak…
474
00:43:33,811 --> 00:43:35,946
1, 2, 3, 4, 5.
475
00:43:36,814 --> 00:43:38,415
Polizia-film hura.
476
00:43:38,415 --> 00:43:42,252
6 atala zituen.
Denak dauzkagu.
477
00:43:42,319 --> 00:43:43,621
"Harry Zikina"?
478
00:43:43,621 --> 00:43:45,289
Bai, "Harry Zikina".
479
00:43:46,156 --> 00:43:47,424
Begiraiozu honi.
480
00:43:47,458 --> 00:43:51,328
Kutxa hori eta gorri loredunetan
daude.
481
00:43:51,695 --> 00:43:54,298
Hor daude zure eta Yumikoren
ezkontzako DVDak.
482
00:43:55,432 --> 00:43:59,637
Behean, ezkerretan,
4 edo 5 daude.
483
00:44:00,170 --> 00:44:01,238
Ez dira kabituko.
484
00:44:01,238 --> 00:44:03,540
Auskalo kabituko ote diren.
485
00:44:04,008 --> 00:44:05,943
-Pena litzateke ez kabitzea.
-Bai.
486
00:44:06,143 --> 00:44:07,878
Ahal duzuna ekar ezazu.
487
00:44:09,380 --> 00:44:11,115
Eta amonaren gauzak.
488
00:44:11,749 --> 00:44:13,517
Ondo da, ba.
489
00:44:34,905 --> 00:44:38,042
Futabako biztanleak.
490
00:45:07,871 --> 00:45:10,274
Yuuitxik eta Itxirok ere aldi batez
itzultzeko baimena izan dute.
491
00:45:10,307 --> 00:45:13,911
Txiyoko omendu ahal izan zuten
hura hil zen lekuan.
492
00:45:14,478 --> 00:45:16,146
Loreak eraman genituen.
493
00:45:16,180 --> 00:45:19,550
Amari loreak utzi,
eta intsentsua erre genion.
494
00:45:24,054 --> 00:45:25,823
Eta barkamena eskatu bera
aurkitzeko gauza ez izateagatik.
495
00:45:26,056 --> 00:45:31,662
Horrelako gauzak
esan nahi nizkion.
496
00:45:43,507 --> 00:45:45,175
Hau ekarri nuen.
497
00:45:55,219 --> 00:46:00,190
Ez dakigu bera zehatz non hil zen.
498
00:46:00,557 --> 00:46:04,094
Baina gure etxetik gertu
jarri nahi genituen.
499
00:46:15,072 --> 00:46:20,577
Fukushima prefektura.
500
00:46:46,336 --> 00:46:50,541
Fukushima Daiitxi zentraleko
istripuaren kaltea izan zutenei:
501
00:46:50,541 --> 00:46:53,310
Nahigabe handia sortu diezuegu.
502
00:46:53,410 --> 00:46:56,013
Futabako 5. autobusa.
Erradiazio-monitorea.
503
00:46:56,113 --> 00:47:00,751
Barkamena eskatu nahi dizuegu
egin dizuegun kalteagatik.
504
00:47:02,953 --> 00:47:04,688
Putakumeak!
505
00:47:10,060 --> 00:47:12,529
Hartuko duzuen guztia…
506
00:47:12,529 --> 00:47:17,534
…sar ezazue bai plastiko beltzeko
zorroan eta bai zorro gardenean.
507
00:47:17,534 --> 00:47:20,270
Zorro bikoitza, mesedez.
508
00:47:26,610 --> 00:47:27,477
Zein da lehenengo?
509
00:47:27,511 --> 00:47:29,313
Honela egin behar duzu.
510
00:47:34,017 --> 00:47:36,353
Hartu al duzu noizbait
iodo-pastillarik?
511
00:47:37,287 --> 00:47:38,555
Zer arraio da hau?
512
00:47:38,589 --> 00:47:40,490
Erradiazioa ez xurgatzeko.
513
00:47:40,490 --> 00:47:41,258
Ez dut inoiz halakorik hartu.
514
00:47:41,291 --> 00:47:42,559
Biribil batez markatu "ez".
515
00:47:44,728 --> 00:47:46,864
Tiroideko gaitzarik
diagnostikatu al dizute inoiz?
516
00:47:46,864 --> 00:47:48,599
Ez.
517
00:47:51,501 --> 00:47:55,472
2 orduko tartea duzue,
gehienez ere.
518
00:47:55,672 --> 00:47:57,975
Eskerrik asko zuen laguntzagatik.
519
00:48:18,262 --> 00:48:21,231
Futabako biztanleak.
3. autobusa.
520
00:49:20,223 --> 00:49:21,658
Esklusio zona:
521
00:49:21,658 --> 00:49:25,295
Apirilaren 22an, gobernuak 22 km.ko
erradioan sartzea debekatu zuen.
522
00:49:25,295 --> 00:49:28,432
Gaur, Futabako biztanleei herrira
2 orduz itzultzen utzi zaie.
523
00:49:30,667 --> 00:49:32,169
Ezin da baimenik gabe sartu.
524
00:50:04,134 --> 00:50:07,671
-Hurrengo herrirako errepidea da?
-Baietz uste dut.
525
00:50:10,574 --> 00:50:12,743
Ez dakit zer egin horrekin.
526
00:50:22,419 --> 00:50:25,756
Yuuitxik bere bideo kamerarekin
filmatu zuen hau.
527
00:50:28,592 --> 00:50:30,260
Ez da ezer gelditzen.
528
00:50:37,534 --> 00:50:40,137
Ezin diot negarrari eutsi.
529
00:50:55,419 --> 00:50:56,453
Zer demontre!
530
00:51:05,395 --> 00:51:07,197
Azkar. Ez dugu astirik.
531
00:51:07,898 --> 00:51:09,599
Nire lagunen etxera ere
joan behar dugu.
532
00:51:12,669 --> 00:51:14,371
Intsentsua azpian dago.
533
00:51:15,272 --> 00:51:16,973
Uztazu, aurkitzen ez baduzu.
534
00:51:19,209 --> 00:51:20,911
Uztazu.
535
00:51:32,823 --> 00:51:34,958
Ez ukitu ura!
536
00:51:37,527 --> 00:51:39,262
Ezin da ura ukitu.
537
00:51:39,362 --> 00:51:41,665
Eta hondakinak ere ez ukitu!
Demontre!
538
00:51:44,468 --> 00:51:46,169
Erantzi eskularruak
autoan sartu aurretik.
539
00:51:50,407 --> 00:51:52,109
Ez da ezer gelditzen.
540
00:51:54,511 --> 00:51:56,246
Zergatik jarri dituzu hor bi?
541
00:51:56,513 --> 00:51:57,747
Bestela, non jarri behar ditut?
542
00:51:57,781 --> 00:51:59,516
Han, amarengatik.
543
00:51:59,549 --> 00:52:01,251
Hartu bat berriz!
544
00:52:06,790 --> 00:52:09,493
Mugituko al zara?
Ez dugu astirik!
545
00:52:39,756 --> 00:52:41,458
Utzi ikusten. Non dago hori?
546
00:52:41,591 --> 00:52:43,293
Amonaren gelan.
547
00:52:51,468 --> 00:52:53,436
Ez dakit zer eraman.
548
00:52:56,072 --> 00:52:58,575
Nik ere ez.
Ezer ez, beharbada.
549
00:53:02,979 --> 00:53:04,181
Begira hori!
550
00:53:08,752 --> 00:53:10,420
Bazkaritik sobratutako ogia da.
551
00:53:14,491 --> 00:53:16,359
-Loreduna al da?
-Ez al da?
552
00:53:19,262 --> 00:53:23,567
Hau dela uste dut.
Loreduna?
553
00:53:23,633 --> 00:53:25,635
Hau parpailaduna da, baina…
554
00:53:26,102 --> 00:53:27,037
Azpikoa ere bai?
555
00:53:27,070 --> 00:53:29,206
-Hau amonarentzat da?
-Bai.
556
00:53:29,239 --> 00:53:31,274
Aitonaren DVDak hartu ditut.
557
00:53:31,374 --> 00:53:32,909
Ederki. Dena hartu dugu.
558
00:53:33,076 --> 00:53:35,011
Leihoa ireki dezaket?
559
00:53:35,078 --> 00:53:36,980
-Zer?
-Leihoa.
560
00:53:37,614 --> 00:53:41,918
Bai. Erradiazio gutxi dago
orain airean.
561
00:53:42,018 --> 00:53:42,953
Hemen jartzen du: 3.
562
00:53:42,986 --> 00:53:45,222
Hori da zure kutsadura-maila,
guztira.
563
00:53:45,488 --> 00:53:46,289
Benetan?
564
00:53:46,289 --> 00:53:50,527
Aireko erradiazio-maila
eta hori desberdinak dira.
565
00:53:50,994 --> 00:53:53,863
Zein da muga?
566
00:53:53,897 --> 00:53:55,665
Auskalo.
567
00:53:55,999 --> 00:53:57,167
Zer ari dira euli horiek?
568
00:53:57,500 --> 00:53:58,101
Ez dakit.
569
00:53:59,269 --> 00:54:00,937
Begiraiezu.
570
00:54:02,105 --> 00:54:03,340
Hor erorita daude.
571
00:54:08,378 --> 00:54:10,513
12. taldea, ordua da!
572
00:54:15,185 --> 00:54:16,386
Bero handia dago…
573
00:54:59,396 --> 00:55:01,097
Ez dut horra itzultzeko premiarik.
574
00:55:04,167 --> 00:55:05,368
Ez zaude konforme.
575
00:55:05,568 --> 00:55:07,304
Ez dugu aukerarik.
576
00:56:21,378 --> 00:56:23,413
Futabako udaletxea.
577
00:56:27,117 --> 00:56:29,152
Futabako komunitate zentroa.
578
00:56:33,490 --> 00:56:35,558
Futabako liburutegia.
579
00:56:39,262 --> 00:56:41,264
Futabako postetxea.
580
00:56:54,577 --> 00:57:01,818
Etorkizun oparoa energia
nuklearraren sorterriarentzat.
581
00:58:58,234 --> 00:59:03,673
14 km. eztanda nuklearretik!
Nire artaldeagatik hilko naiz!
582
00:59:03,673 --> 00:59:06,809
Kontuz, behiak.
583
00:59:07,477 --> 00:59:10,446
Abere gehiago ez hil!
584
00:59:28,798 --> 00:59:31,334
Han atzean ere baditugu larreak.
585
00:59:31,334 --> 00:59:33,169
30 bat hektarea.
586
00:59:34,370 --> 00:59:36,773
30 hektarea 300 behirentzat.
587
00:59:37,707 --> 00:59:39,375
Behiak libre dabiltza orain.
588
00:59:39,409 --> 00:59:42,478
Ez dago elektritzitaterik.
Hesi elektrifikatuak botata daude.
589
00:59:44,814 --> 00:59:47,850
Kalea zeharkatzen dute batzuetan.
590
00:59:48,184 --> 00:59:49,852
Kanpora atera,
eta beren kasa ibiltzen dira.
591
01:00:24,954 --> 01:00:28,224
Hauek ere istripu nuklearragatik
protestan ari dira.
592
01:00:29,425 --> 01:00:31,995
Froga biziduna dira,
gertatutakotik bizirik atereak.
593
01:00:34,998 --> 01:00:37,734
Ezin dut dirurik irabazi.
594
01:00:38,301 --> 01:00:42,438
Behiak mantendu, haiei bazka eman,
eta gastu pila azkenean.
595
01:00:42,505 --> 01:00:45,008
Zertarako balio du horrek?
596
01:00:47,577 --> 01:00:52,181
Duda-mudan nengoen.
Baina erabaki nuen, azkenik.
597
01:00:52,382 --> 01:00:55,785
Behi horiek bizirik uztera
behartuta nago.
598
01:00:55,785 --> 01:01:00,156
Nire patua haienari lotuta dago.
599
01:01:02,759 --> 01:01:05,928
Istripu nuklearretik salbatu ginen,
bai ni eta bai haiek.
600
01:01:05,928 --> 01:01:10,833
Haiek eta ni gaude barrutik eta
kanpotik erradioazioaren arriskuan.
601
01:01:10,833 --> 01:01:12,735
Elkarrekin jarraituko dugu, beraz.
602
01:01:29,152 --> 01:01:32,622
Horiek dira urte askoan
gustatu izan zaizkidan zapatak.
603
01:01:34,490 --> 01:01:38,928
Eta hau da ezkontzarako
egin nuen trajea.
604
01:01:42,465 --> 01:01:46,035
Jaka hau emaztearentzat erosi nuen.
605
01:01:47,570 --> 01:01:50,473
Diseinuzko jaka da.
Edo, beharbada, ez.
606
01:01:52,141 --> 01:01:57,046
Senarraren oroitzapen polita da.
607
01:02:02,018 --> 01:02:05,755
Oroitzapen asko ditugu.
Baina hau gustatzen zait.
608
01:02:07,056 --> 01:02:09,292
Faltan bota dut.
609
01:02:12,395 --> 01:02:15,598
Negar egin nuen hau ikustean.
610
01:02:16,032 --> 01:02:18,267
Ez zara konturatzen
zer lotura duzun zerbaitekiko…
611
01:02:18,301 --> 01:02:23,306
…hura nahi duzunean ikusi
edo erabiltzen duzunean.
612
01:02:24,340 --> 01:02:26,609
Baina ez daukazunean…
613
01:02:28,878 --> 01:02:31,147
Ederra da hau berriz edukitzea.
614
01:02:32,815 --> 01:02:40,656
Nire bi alaben
ezkontzetako DVDak dira.
615
01:02:44,660 --> 01:02:46,996
Yokoyama familia.
Suzuki familia.
616
01:03:01,177 --> 01:03:02,912
22 urte zituen.
617
01:03:27,870 --> 01:03:31,741
Txakurrak onartzen dituzten behin
behineko etxeetan leku bat dago.
618
01:03:32,341 --> 01:03:33,976
Baina esan diet ez zaidala behin
behineko etxerik interesatzen.
619
01:03:33,976 --> 01:03:37,914
Nolanahi ere, bi urte barru
hara joateko esango digute.
620
01:03:38,047 --> 01:03:43,352
Arazoa ez da bi urtetan konponduko.
621
01:03:43,352 --> 01:03:46,189
Zentrala egonkortu arte,
ezin dugu ezer egin.
622
01:03:46,656 --> 01:03:49,659
Ez dago ziurtatzerik bizpahiru urte
barru hara joango garenik.
623
01:03:49,992 --> 01:03:53,029
-Ez dirudi segurtasunik dagoenik.
-Ez dago segurtasunik.
624
01:03:53,262 --> 01:03:56,098
Lurrikara edo tsunamia bakarrik
izan balitz, hobeto geundeke.
625
01:03:56,098 --> 01:03:58,534
Baina, gainera,
erradiazioari aurre egin behar!
626
01:03:58,568 --> 01:04:00,503
Herri horiek berreraiki daitezke.
627
01:04:01,637 --> 01:04:05,308
Ezin ditugu berreraiki,
hala nahi izanik ere.
628
01:04:06,209 --> 01:04:08,911
-Telebistan beti leku berak!
-Gu atera gaitzatela, aldatzeko.
629
01:04:09,478 --> 01:04:11,848
Erakuts dezatela, behingoz,
Futaba telebistan!
630
01:04:13,249 --> 01:04:14,617
Ez dute erakusten
ikusezina delako.
631
01:04:14,617 --> 01:04:17,854
-Ezin dira hara joan ere egin.
-Hori da, ezin direlako hara joan.
632
01:04:19,188 --> 01:04:21,757
Oso krudela da.
633
01:04:22,592 --> 01:04:26,128
Gobernuaren planak
eskluzio zona erosteko.
634
01:04:26,495 --> 01:04:28,297
Onartu egin al dute?
635
01:04:28,931 --> 01:04:32,034
Zer arraiotan ari dira pentsatzen?
636
01:04:32,268 --> 01:04:33,169
Begira.
637
01:04:33,236 --> 01:04:34,904
Erotu egin al dira?
638
01:04:38,307 --> 01:04:40,776
Ez dauzkat nire bifokalak.
639
01:04:41,010 --> 01:04:43,012
Titularra irakurri, ba.
640
01:04:45,581 --> 01:04:47,884
Inori ez zaio hori
serioa irudituko.
641
01:04:49,585 --> 01:04:52,021
A zer kopeta duten!
642
01:04:58,227 --> 01:05:01,664
Estres handia sortzen du.
643
01:05:04,901 --> 01:05:07,837
Jendez betetako gela hori
ez zait gustatzen.
644
01:05:15,978 --> 01:05:18,347
2. solairua.
Alkatearen bulegoa.
645
01:05:21,651 --> 01:05:24,620
Ez dirudi benetako ahaleginik
egin denik…
646
01:05:26,355 --> 01:05:30,226
…deskutsatze lanak egiteko.
647
01:05:30,226 --> 01:05:35,431
…eta ahalegin guztiak egiteko,
ezinbestean.
648
01:05:35,431 --> 01:05:39,368
Ez gara
egoera horretara ere iritsi…
649
01:05:39,435 --> 01:05:43,072
…eta gobernua gure lurra
erosten saiatzen ari da.
650
01:05:43,572 --> 01:05:45,808
Zer arrazoibide da hori?
651
01:05:46,075 --> 01:05:49,145
Hiroshimako eta Nagasagiko jendea…
652
01:05:49,211 --> 01:05:50,947
…ez da han bizi.
653
01:05:51,247 --> 01:05:56,052
Ez diet utziko
Futaba Lurraren gainetik ezabatzen.
654
01:05:59,088 --> 01:06:02,091
Bere etxea han zeukan jendea
etxerik gabe geratu da.
655
01:06:03,459 --> 01:06:08,531
Eta itzaletan biziz jende hori
nola sentituko den ikustea…
656
01:06:08,531 --> 01:06:12,301
…oso kontu zorrotz eta mingarria
da niretzat.
657
01:06:12,969 --> 01:06:14,870
Mundu osoan gertatzen ari da hori.
658
01:06:14,904 --> 01:06:17,807
Borrokan ari diren lurraldeetako
jendea ere berdin dago.
659
01:06:21,010 --> 01:06:26,716
Ez nuke nahi iheslari horiek
sentitzen ari direna…
660
01:06:26,749 --> 01:06:29,051
…hurrengo belaunaldiek ere
sentitzea.
661
01:06:33,422 --> 01:06:35,758
-Kaixo.
-Kaixo.
662
01:06:39,195 --> 01:06:42,098
Poliki-poliki zabiltzate denak.
663
01:06:44,033 --> 01:06:54,944
Ni ere poliki. Atzo ministroari
esan nion hau jasanezina dela.
664
01:06:55,277 --> 01:06:58,314
Esker mila.
665
01:06:59,315 --> 01:07:00,383
Denok mantsoago.
666
01:07:00,383 --> 01:07:02,385
Ni ere bai.
667
01:07:03,719 --> 01:07:06,155
Ez, zu, ez.
Eutsi gogor!
668
01:07:06,889 --> 01:07:09,859
Eutsi gogor, mesedez.
669
01:07:13,129 --> 01:07:16,732
Zer gertatuko da, ezin baduzu
zure baserrian urtebetez lan egin?
670
01:07:17,133 --> 01:07:20,169
Dena galdu egingo da.
671
01:07:20,302 --> 01:07:21,570
Gogoarentzat ere ez da ona.
672
01:07:21,704 --> 01:07:24,507
Zahartuago sentitzen naiz.
673
01:07:24,707 --> 01:07:28,477
Hemen ezin dut ezer egin.
674
01:07:49,331 --> 01:07:50,833
Kashiwazakiko alkatea naiz.
675
01:07:52,234 --> 01:07:54,070
Miyagi prefektura, Onagawa.
676
01:07:55,871 --> 01:07:57,940
Kyushu energia elektrikoko enpresa,
mila esker.
677
01:07:58,274 --> 01:08:00,142
Kansai energia elektrikoko enpresa.
678
01:08:00,743 --> 01:08:03,913
Zentral nuklearrekiko Japoniako
udal guztien urteroko bilera.
679
01:08:03,913 --> 01:08:06,082
Fukushima Daiitxiko
istripuaren harira…
680
01:08:06,115 --> 01:08:08,250
…elkarrizketa hasi nahi dugu…
681
01:08:08,250 --> 01:08:10,586
…biltzarkideen eta ministroen
artean.
682
01:08:10,619 --> 01:08:14,757
Aurrenik, ongi etorri Banri Kaieda,
Ekonomia eta Industria ministroa.
683
01:08:22,198 --> 01:08:27,837
Banri Kaieda naiz,
Ekonomia eta Industria ministroa.
684
01:08:28,437 --> 01:08:30,439
Produkzio energetikoaren
etorkizuna…
685
01:08:30,473 --> 01:08:32,975
…eta Japoniaren
politika energetikoa…
686
01:08:33,008 --> 01:08:35,511
…eztabaidagai dira gaur egun…
687
01:08:35,678 --> 01:08:38,414
…eta horren berri
eman nahi dizuegu.
688
01:08:38,614 --> 01:08:41,016
Aztertze horretako xehetasunei
dagokionez…
689
01:08:41,016 --> 01:08:43,052
…oso garrantzitsua iruditzen zait…
690
01:08:43,119 --> 01:08:47,356
…baldintzak
argi eta garbi definitzea.
691
01:08:47,356 --> 01:08:48,257
Eskerrik asko.
692
01:08:48,591 --> 01:08:50,893
Kaieda ministroak…
693
01:08:50,993 --> 01:08:53,496
…joan beharra dauka orain
zeregin ofizialengatik.
694
01:08:53,529 --> 01:08:55,030
Eskerrik asko gurekin egoteagatik.
695
01:08:56,031 --> 01:08:56,932
Arduratuko al zara zu?
696
01:09:11,547 --> 01:09:13,983
Eskerrik asko
zure iritzi baliagarriagatik.
697
01:09:14,150 --> 01:09:18,854
Gobernua urteko osasun-azterketen
jarraibideak lantzen ari da.
698
01:09:19,088 --> 01:09:22,291
Orain arte
ikertu dugunaren arabera…
699
01:09:22,358 --> 01:09:27,229
…erradiazioak umeengan izan duen
eragina hutsala da.
700
01:09:27,296 --> 01:09:34,503
Alegia, eskualde batzuk besteak
baino deskutsatzen zailagoak dira.
701
01:09:34,537 --> 01:09:37,873
Hala ere, garbi dago…
702
01:09:37,873 --> 01:09:42,545
…deskutsatze handiena egina dagoela
eta egoera hobetu egin dela.
703
01:09:42,745 --> 01:09:46,649
Eta bete-betean ariko gara…
704
01:09:46,715 --> 01:09:48,184
…planak amaitu artean…
705
01:09:48,184 --> 01:09:52,755
…zuek bitarte horretan
zer egin dezakezuen garbi azalduz…
706
01:09:52,788 --> 01:09:59,028
…bai baitakigu zehatz informatuta
eduki behar zaituztegula.
707
01:09:59,061 --> 01:10:04,200
Baina egoera horretara
iritsi beharra daukagu, hori bai.
708
01:10:04,767 --> 01:10:06,268
Eskerrik asko entzuteagatik.
709
01:10:06,302 --> 01:10:07,536
Eskerrik asko.
710
01:10:07,570 --> 01:10:10,639
Hosono ministroak joan beharra
dauka orain zeregin ofizialengatik.
711
01:10:14,476 --> 01:10:19,215
Orain hitza eman nahi genizueke
zuen iritziak entzuteko.
712
01:10:19,215 --> 01:10:23,419
Altxatu eskuak, mesedez.
713
01:10:26,222 --> 01:10:27,423
Aurrera.
714
01:10:32,528 --> 01:10:35,497
Futabaren ordezkaria naiz.
715
01:10:36,332 --> 01:10:38,934
Jakin nahi dut…
716
01:10:38,934 --> 01:10:44,540
…zergatik
sentitu behar dugun horrela.
717
01:10:44,540 --> 01:10:48,344
Frustragarria da.
718
01:10:48,377 --> 01:10:51,113
Umiliagarria da.
719
01:10:51,113 --> 01:10:53,048
Orain arte…
720
01:10:53,115 --> 01:10:57,253
…zer sinetsi dugu?
721
01:10:58,487 --> 01:11:02,358
Zergatik kezkatu gara
gure herria hobetzeko ahaleginean?
722
01:11:02,358 --> 01:11:04,026
Diru laguntzak erabili ditugu…
723
01:11:04,059 --> 01:11:06,895
…gure herrietako azpiegiturak
kontu handiz mantentzeko.
724
01:11:06,895 --> 01:11:10,933
Eta dena atzean utzi dugu.
725
01:11:10,966 --> 01:11:14,169
Dirua hobeto erabil zitekeen?
726
01:11:14,270 --> 01:11:18,173
Nola onartu genuen gure herrian
zentral nuklear bat jartzea?
727
01:11:18,173 --> 01:11:21,210
Hori dabilkit buruan
gau eta egun.
728
01:11:21,277 --> 01:11:23,712
Zer iritzi du horretaz
batzorde nuklearrak?
729
01:11:24,780 --> 01:11:27,516
Gugana etorri eta horren berri
eman zenigutenean…
730
01:11:27,549 --> 01:11:33,656
…gezurra esan zeniguten
hura segurua zela esatean.
731
01:11:33,689 --> 01:11:38,294
Baina gu zuetaz fio,
eta sinetsi egin genizuen…
732
01:11:39,461 --> 01:11:45,868
…ezingo ginela gure herrian bizi.
733
01:11:45,901 --> 01:11:48,070
Hau besterik ez dugu nahi:
734
01:11:48,737 --> 01:11:53,609
Hori gertatu baino lehen
bizi ginen bezala bizi ahal izatea.
735
01:11:53,609 --> 01:11:55,110
Arren, utziguzue hori egiten.
736
01:11:55,144 --> 01:11:57,813
Nazkatuta gauzka
hainbesteko berritsukeriak.
737
01:11:57,846 --> 01:11:59,782
Nekatuta gaude.
738
01:12:01,216 --> 01:12:03,619
Erradiazioak kutsatzeko arriskuan
egon naiz.
739
01:12:05,954 --> 01:12:10,492
Eskatu diogu gobernuari neur dezala
gure baitako erradiazio-arriskua.
740
01:12:10,492 --> 01:12:14,330
Eta ez dute ezer egin.
741
01:12:16,065 --> 01:12:17,266
"Lehentasuna duzue".
742
01:12:17,266 --> 01:12:19,535
"Berehala egingo dugu".
743
01:12:19,568 --> 01:12:22,838
"Zerbait egingo dugu,
itxaron ezazue".
744
01:12:22,871 --> 01:12:25,107
Hitz horiek sinetsi,
eta pazientziaz itxaron dugu.
745
01:12:27,810 --> 01:12:30,979
Nork du horren erantzukizuna?
746
01:12:32,748 --> 01:12:35,351
Bizkor ibili behar duzue.
747
01:12:37,186 --> 01:12:40,756
Futabako jendeaz ez ahaztu, gero!
748
01:12:41,056 --> 01:12:44,626
Ez ahaztu gutaz!
749
01:12:45,661 --> 01:12:48,731
Itzuliguzue Futaba inguru osoa!
750
01:12:48,797 --> 01:12:50,866
Itzuliguzue!
751
01:12:51,467 --> 01:12:54,870
Gobernua eta TEPCO,
gezur gehiago, ez!
752
01:12:54,903 --> 01:12:56,872
Gezur gehiago, ez!
753
01:12:57,272 --> 01:12:58,974
Itzuliguzue Futaba inguru osoa!
754
01:12:59,675 --> 01:13:02,711
Itzuliguzue gure Futaba!
755
01:13:02,911 --> 01:13:06,014
Itzuliezue Futaba umeei!
756
01:13:06,382 --> 01:13:09,918
Itzuliezue!
757
01:13:10,119 --> 01:13:12,821
2011ko uda: Futaba inguruko 8 herri
Tokion bildu ziren.
758
01:13:12,821 --> 01:13:16,058
Beste manifestazio antinuklear
batzuekin batera manifestatu ziren.
759
01:13:16,058 --> 01:13:17,926
Herritar haserretuen ahotsen
oihartzuna hiriburuan entzun zen.
760
01:13:17,926 --> 01:13:20,195
Itzuliguzue gure aire garbia!
761
01:13:20,396 --> 01:13:22,664
Itzuliguzue gure aire garbia!
762
01:13:22,998 --> 01:13:25,234
Itzuliguzue gure aire garbia!
763
01:13:26,168 --> 01:13:30,739
"Ez dugu elektrizitatea erabiltzen,
ez dugu arma nuklearrik behar".
764
01:13:31,940 --> 01:13:34,176
Itzuliguzue gure etorkizuna!
765
01:13:34,410 --> 01:13:36,912
Itzuliguzue gure etorkizuna!
766
01:13:52,928 --> 01:13:54,830
Utikan arma nuklear guztiak!
767
01:13:54,930 --> 01:13:56,698
Utikan arma nuklear guztiak!
768
01:13:56,732 --> 01:13:58,467
Utikan arma nuklear guztiak!
769
01:13:58,567 --> 01:14:00,369
Utikan arma nuklear guztiak!
770
01:14:00,536 --> 01:14:02,271
Utikan arma nuklear guztiak!
771
01:14:02,738 --> 01:14:04,306
Utikan arma nuklear guztiak!
772
01:14:04,506 --> 01:14:06,208
Utikan arma nuklear guztiak!
773
01:14:06,442 --> 01:14:08,143
Utikan arma nuklear guztiak!
774
01:14:08,310 --> 01:14:10,012
Zentral nuklear guztiak itxi!
775
01:14:10,179 --> 01:14:11,980
Zentral nuklear guztiak itxi!
776
01:14:12,047 --> 01:14:13,816
Zentral nuklear guztiak itxi!
777
01:14:13,982 --> 01:14:15,818
Zentral nuklear guztiak itxi!
778
01:14:15,918 --> 01:14:17,653
Zentral nuklear guztiak itxi!
779
01:14:17,953 --> 01:14:20,456
Etxeak eta umeak dauzkagu!
780
01:14:20,456 --> 01:14:21,790
Eta arroz soroak dauzkagu!
781
01:14:21,824 --> 01:14:23,759
Lanak ere badauzkagu!
782
01:14:24,159 --> 01:14:25,928
Mesedez, itzuliguzue dena!
783
01:14:26,295 --> 01:14:31,033
LDPk eraiki zituen zentralak!
Egin zerbait, oposizioa zarete eta!
784
01:14:31,099 --> 01:14:33,168
Eman ostiko bat ipurdian DJPri!
785
01:14:33,202 --> 01:14:35,504
Ez baduzue hori egiten,
utzi politika!
786
01:14:35,504 --> 01:14:37,105
Geuk egingo dugu!
787
01:14:37,139 --> 01:14:41,143
Umeek itxaropena galdu dute.
Ulertzen duzue?
788
01:14:41,176 --> 01:14:45,814
Zatozte gure babeslekuetan astebete
bizitzera, ea gustatzen zaizuen!
789
01:14:46,014 --> 01:14:50,419
"Osasun Lege bat onartu
nuklearraren iheslarientzat"!
790
01:14:50,419 --> 01:14:52,621
Horra zer nahi dugun!
791
01:14:56,191 --> 01:14:58,393
Elkarrekin gogor lan egingo dugu.
792
01:14:59,127 --> 01:15:00,896
Mesedez, utzi etxera joaten.
793
01:15:01,330 --> 01:15:03,999
Alderdi Liberal Demokratikoa
ez da ezer egiten ari!
794
01:15:04,032 --> 01:15:06,301
Ez zarete ezer egiten ari.
795
01:15:07,436 --> 01:15:10,572
Egizue zerbait gure alde. "Bento"
janari-kutxak jaten ditugu egunero.
796
01:15:10,572 --> 01:15:12,541
Utziguzue etxera joaten!
797
01:15:13,075 --> 01:15:15,277
Etxea daukat
baina ezin naiz etxera joan!
798
01:15:15,410 --> 01:15:16,278
Entzun didazu?
799
01:15:16,778 --> 01:15:18,447
Etxea aurrez aurre daukat.
800
01:15:18,614 --> 01:15:19,581
Baina ezin naiz etxera joan.
801
01:15:20,249 --> 01:15:21,783
Nire familia osoa bananduta dago.
802
01:15:21,783 --> 01:15:26,054
Umeak ere bananduta daude.
803
01:15:27,155 --> 01:15:28,056
Non dago zure jaioterria?
804
01:15:28,423 --> 01:15:30,092
Nongoa zara?
805
01:15:30,192 --> 01:15:31,593
-Nongoa zara?
-Futabakoa.
806
01:15:31,593 --> 01:15:32,895
Futaba? O!
807
01:15:33,428 --> 01:15:34,129
Zentral nuklearra dagoen lekua.
808
01:15:45,307 --> 01:15:47,276
Laster arte! Kontuz ibili!
809
01:15:47,576 --> 01:15:49,011
Mila esker.
810
01:15:52,548 --> 01:15:53,982
Autobusa hor al dago?
811
01:15:54,349 --> 01:15:56,985
Orduan, zer arraiogatik
ari dira txaloka?
812
01:15:58,253 --> 01:15:59,755
Ongi etorria egiten ari zaizkigu?
813
01:16:00,789 --> 01:16:03,225
Zergatik txalo egin duten
jakin nahi nuen.
814
01:16:03,425 --> 01:16:05,994
Ez dago txalo egiteko arrazoirik.
815
01:16:06,094 --> 01:16:07,396
Hutsegite bat izan da.
816
01:16:08,030 --> 01:16:13,068
Guk ere huts egin dugu itzultzeko
eskatuz, ezin dugula jakinik.
817
01:16:13,068 --> 01:16:17,139
Berez, ez dugu itzuli nahi,
gure etxeak nola dauden ikusita.
818
01:16:18,941 --> 01:16:22,377
Itzultzeko baimena eman didate…
819
01:16:24,179 --> 01:16:27,783
…baina ez dut uste
handik ezer ekarriko dudanik.
820
01:16:28,216 --> 01:16:33,188
Etxea ikustean
mutu geratuko naizela uste dut.
821
01:16:33,221 --> 01:16:35,390
Badakigu
dena nahaspilatuta egongo dela.
822
01:16:35,624 --> 01:16:40,429
Jendeak ezin du etsi.
Gogorra da hara joatea.
823
01:16:40,429 --> 01:16:42,297
Gutako asko ezin gara itzuli.
824
01:16:42,431 --> 01:16:44,900
Oihu egin diegu
itzul diezagutela gure etxea…
825
01:16:44,933 --> 01:16:48,270
…baina ez dute hori
inolaz ere egingo.
826
01:16:48,770 --> 01:16:51,540
Baina guk ahaleginak
egin behar ditugu.
827
01:16:52,007 --> 01:16:54,109
Badakigu ez duela ezertarako balio.
828
01:17:07,289 --> 01:17:08,690
Nekatuta dirudizute.
829
01:17:08,857 --> 01:17:10,826
Kisai institututik.
830
01:17:45,594 --> 01:17:52,300
UDAZKENA
831
01:19:06,208 --> 01:19:09,578
Ez ditut sekula
garroak zuritu behar izan.
832
01:19:10,078 --> 01:19:12,047
Gehienetan ez baitugu hori egiten.
833
01:19:12,114 --> 01:19:12,848
Ez, ez dugu egiten.
834
01:19:13,181 --> 01:19:15,383
Zer egin behar duzu bentosekin?
835
01:19:15,517 --> 01:19:17,152
Jan.
836
01:19:36,171 --> 01:19:36,705
Nola dago?
837
01:19:37,773 --> 01:19:38,673
Gogorra.
838
01:19:42,377 --> 01:19:43,078
Hau zatirik onena da.
839
01:19:52,220 --> 01:19:54,589
Ahalik eta goxoena presta ezazue,
andreak.
840
01:20:03,431 --> 01:20:04,933
Gehiago hartuko dut.
841
01:20:12,007 --> 01:20:13,875
Aitona, emadazu beste puska bat.
842
01:20:13,875 --> 01:20:14,810
Itxaron pixka bat.
843
01:20:14,910 --> 01:20:16,545
Aspaldi bukatu dut.
844
01:20:16,545 --> 01:20:17,179
Ez esan?
845
01:20:17,612 --> 01:20:18,980
Nola zegoen?
Oso gaizki?
846
01:20:19,147 --> 01:20:20,515
Horixe gaizki zegoela!
847
01:20:20,549 --> 01:20:21,983
Gaizki baino gaizkiago!
848
01:20:23,718 --> 01:20:25,453
Ezin naiz etxera joan!
Akabo aitonaren etxea!
849
01:20:25,754 --> 01:20:28,190
Gutxienez,
zimenduak badauzkazu oraindik.
850
01:20:29,491 --> 01:20:31,359
Barkatu,
baina aurrena jan egingo dut.
851
01:20:32,494 --> 01:20:33,829
Zorionekoa zu.
852
01:20:35,897 --> 01:20:36,464
Goxoa al dago?
853
01:20:37,732 --> 01:20:39,267
Bai, primerakoa!
854
01:20:42,704 --> 01:20:44,039
Goxoa dirudi.
855
01:20:44,039 --> 01:20:45,540
Goxoa da.
856
01:20:46,608 --> 01:20:49,177
Nahi duzu amonak
wasabia eta baratxuria birrintzea?
857
01:21:02,190 --> 01:21:05,627
Ez da hiririk gelditzen.
Lurra besterik ez.
858
01:21:07,028 --> 01:21:11,900
Hilerrian hau idatziko dut: hemen
bazegoen Futaba izeneko herri bat.
859
01:21:12,234 --> 01:21:16,638
Bazegoen Okuma izeneko herri bat,
eta Tomioka izeneko herri bat.
860
01:21:17,472 --> 01:21:21,710
Eta, orain, mendi horien arteko
haran horretan…
861
01:21:21,810 --> 01:21:25,780
…1. erreaktoreko hondakinak
hor lurperatuta daude.
862
01:21:27,249 --> 01:21:32,220
Eta erradiazio-boladak
etortzen dira.
863
01:21:32,220 --> 01:21:36,258
Hor nonbait egongo zen,
eta han udaletxea zegoen.
864
01:21:36,291 --> 01:21:38,026
Ez dut hori imajinatu nahi,
baina…
865
01:21:40,295 --> 01:21:45,033
Ezin dut imajinatu nolakoa izango
den hau hemendik 20 edo 30 urtera.
866
01:22:17,399 --> 01:22:19,634
Ebakuatu kopurua: 673.
(2011ko azaroak 1).
867
01:22:19,668 --> 01:22:21,636
7 hilabete lehenagoko
kopuruaren erdia.
868
01:22:21,670 --> 01:22:26,808
Batzuk Japonian sakabanatu zituzten
eta beste batzuk Fukushimara.
869
01:22:30,078 --> 01:22:33,848
Iwaki hiria,
Fukushima prefektura.
870
01:22:38,119 --> 01:22:41,156
Itxiro Nakai.
871
01:23:16,291 --> 01:23:20,996
Aseguruaren diruarekin, Yuiitxik
eta Itxirok etxe bat erosi zuten.
872
01:23:21,029 --> 01:23:24,733
Biak lanik gabe daude,
epe luzeko langabezian.
873
01:23:24,799 --> 01:23:26,868
Saitama oso urruti zegoenez…
874
01:23:27,302 --> 01:23:30,238
…hemen etxe bat aurkitu genuen.
875
01:23:30,905 --> 01:23:32,607
Futabatik gertuago dago.
876
01:23:32,941 --> 01:23:37,145
Etxe-aseguruak 30 urtekoak
izaten dira.
877
01:23:37,612 --> 01:23:39,714
Baina etxe honetakoa
10 urterako da.
878
01:23:40,548 --> 01:23:44,586
Noizbait hara itzuli nahi nuke,
jakina.
879
01:23:44,652 --> 01:23:46,554
Futabara.
880
01:23:47,188 --> 01:23:50,658
Polita da han etxea edukiz gero,
baina gurea suntsitu egin zen.
881
01:23:50,959 --> 01:23:54,062
Berri bat eraiki behar genuke.
882
01:23:55,463 --> 01:23:56,464
Lurra ere badaukagu.
883
01:23:58,666 --> 01:24:02,771
Denek esaten dute Futaban
berreraikiko dutela etxea.
884
01:24:14,916 --> 01:24:16,785
Suzuki eta Yokoyama.
885
01:24:17,952 --> 01:24:21,856
Gaur, kaligrafia eta margolana
egin dugu.
886
01:24:21,956 --> 01:24:25,393
Hau da bere kaligrafia lana.
887
01:24:26,194 --> 01:24:27,228
Hara!
888
01:24:27,929 --> 01:24:29,998
Zer idatzi duzu berriz?
889
01:24:59,127 --> 01:25:03,665
Atzean utzi dugu iragana.
890
01:25:06,668 --> 01:25:08,103
Atzean utzi duzue.
891
01:25:09,037 --> 01:25:14,776
Beraz,
ez duzue batere herriminik…
892
01:25:14,943 --> 01:25:16,578
Ez.
893
01:25:18,113 --> 01:25:20,148
Ez gara itzuliko.
894
01:25:23,518 --> 01:25:24,752
Zergatik ez?
895
01:25:25,053 --> 01:25:28,022
Gure bizitzak ez dira
desberdinak izango.
896
01:25:28,823 --> 01:25:31,192
Gerta liteke gauzak okerragotzea.
897
01:25:31,559 --> 01:25:34,229
Orain hona aldatu ditugu
geure bizitzak.
898
01:25:34,796 --> 01:25:36,831
Orain hemen bizi gara.
899
01:25:48,543 --> 01:25:52,547
Saitama Kisai institutua
900
01:26:08,730 --> 01:26:14,903
Zentralak 40 urte on
besterik ez dizkigu eman.
901
01:26:15,036 --> 01:26:20,008
Eta 40 urte horietan,
Futaba okerreko bidean ibili da.
902
01:26:20,475 --> 01:26:24,913
Eta zor pila metatu du.
903
01:26:25,914 --> 01:26:31,853
Pentsatzen aritu naiz zentral
nuklearren alde on eta txarretan.
904
01:26:32,053 --> 01:26:37,392
Ez dakit zer-nolako konponketak
bururatu zaizkion TEPCOri.
905
01:26:37,559 --> 01:26:41,629
Baina galdutakoa
berreskuratu behar dugu.
906
01:26:41,663 --> 01:26:45,700
Kalteak estaltzea ez da nahikoa.
907
01:26:45,900 --> 01:26:49,037
Ez dugu inolako onurarik izango.
908
01:26:51,072 --> 01:26:53,374
Gure hiriaren irudia
komunetik behera joan da.
909
01:26:53,408 --> 01:26:55,210
Eta diskriminazioa ere badago.
910
01:26:55,210 --> 01:27:00,348
Umeek eta haien guraso gazteek
ez omen dute han bizi nahi.
911
01:27:01,015 --> 01:27:04,385
Familiak deserrotuta daudela
esan nahi du horrek.
912
01:27:04,953 --> 01:27:11,159
Alde txarrak alde onak
baino askoz handiagoak dira.
913
01:27:11,559 --> 01:27:15,997
Konturatu naiz txarra dela zentral
nuklearrak gure bizitzara ekartzea.
914
01:27:16,998 --> 01:27:18,733
Hori ez da
albistegietan aipatzen.
915
01:27:18,766 --> 01:27:21,703
Zentrala eraiki zenez gero…
916
01:27:21,703 --> 01:27:25,773
…Futabako herria
erradiazioan murgildu zen.
917
01:27:26,541 --> 01:27:31,379
Tokioko jendea, ordea,
ez zuen erradiazioak zipriztindu.
918
01:27:31,412 --> 01:27:34,249
Aurrera egin dute.
919
01:27:35,316 --> 01:27:36,451
Gure kontura.
920
01:27:36,451 --> 01:27:40,021
Deskontu txiki bat egin digute
elektrizitate-fakturan.
921
01:27:40,054 --> 01:27:42,457
Deskontu txiki-txiki bat.
922
01:27:43,091 --> 01:27:44,993
Eta pozik gaude horrekin.
923
01:27:47,595 --> 01:27:52,934
Energia atomikoak oparotasuna
dakarkio gure hiri eta gizarteari.
924
01:29:26,728 --> 01:29:31,366
Beste 6 bat esne-ekoizle
daude inguruotan.
925
01:29:31,599 --> 01:29:33,301
Begira zer itxura duen.
926
01:29:34,535 --> 01:29:37,071
Bertan behera utzi behar ditut,
ez daukat beste aukerarik.
927
01:30:21,749 --> 01:30:26,087
Urik eta jatekorik gabe,
gero eta ahulago daude.
928
01:30:27,155 --> 01:30:28,990
Azkenean, hil egiten dira.
929
01:30:29,357 --> 01:30:30,958
Usteldu eta momifikatu egiten dira.
930
01:30:32,927 --> 01:30:36,431
Hilabete-edo pasatuko zen
haiek hil aurretik.
931
01:30:36,597 --> 01:30:37,865
Hilabete.
932
01:30:39,233 --> 01:30:41,135
Hori da hiltzeko modurik okerrena.
933
01:31:25,847 --> 01:31:29,817
Futabako udaletxea.
934
01:31:54,141 --> 01:31:57,778
Futabako nekazaritza saila.
935
01:32:20,368 --> 01:32:22,870
Martxoaren 12ko goizekoa da hau.
936
01:32:23,471 --> 01:32:25,940
11 hemen bukatzen dela dirudi.
937
01:32:27,975 --> 01:32:32,246
Uste dugu une honetan gertatu zela
fusioa.
938
01:32:32,947 --> 01:32:36,183
"Presioa neurriz gora igo da
euste-ontzian".
939
01:33:44,218 --> 01:33:46,754
2011ko abendua: Japoniar gobernuak
adierazpen bat egin du.
940
01:33:46,754 --> 01:33:50,091
Fukushima Daiitxiko zentraleko
hozte-funtzioak berrezarri dira…
941
01:33:50,091 --> 01:33:52,259
…eta krisi nuklearra amaitu da,
beraz.
942
01:33:53,227 --> 01:33:56,263
Gainera, gobernuak jakinarazi du
Futabako eremu osoa…
943
01:33:56,263 --> 01:34:00,067
…hondakin nuklearren behin-behineko
biltegia izango dela.
944
01:34:00,067 --> 01:34:02,937
5 urte beharko omen ditu jendeak
Futabara itzuli ahal izateko.
945
01:34:03,704 --> 01:34:09,510
Gobernuak edo TEPCOk ordaindu
dizkie lur eta etxe galerak.
946
01:34:09,510 --> 01:34:14,815
Futabatarrak linboan bizi dira
oraindik ere.
947
01:34:20,221 --> 01:34:25,993
NAZIO NUKLEARRA
948
01:34:41,676 --> 01:34:46,313
ITZULPENA - AZPITITULUAK:
Jon Muñoz