1
00:00:14,280 --> 00:00:16,200
Azukrezko gizona,

2
00:00:16,720 --> 00:00:18,840
ez izan presarik

3
00:00:19,680 --> 00:00:23,400
agerraldi hauetaz
nekatuta bainago.

4
00:00:24,120 --> 00:00:26,320
Txanpon urdin batengatik,

5
00:00:26,560 --> 00:00:28,520
ez itzuli

6
00:00:29,600 --> 00:00:33,200
kolore guzti horiek
nire ametsei.

7
00:00:34,880 --> 00:00:37,720
Zilarrezko ontzi magikoak

8
00:00:38,240 --> 00:00:39,400
daramatzazu.

9
00:00:40,160 --> 00:00:44,360
Emakumeak, kokaina
Maria gozoa.

10
00:00:46,760 --> 00:00:48,920
LURMUTU HIRIA,
HEGOAFRIKA

11
00:00:49,360 --> 00:00:50,880
Abesti honetatik dator
nire ezizena.

12
00:00:52,080 --> 00:00:55,120
Armadan Sugar Man deitzen zidaten
Segermanen ordez.

13
00:00:55,320 --> 00:00:56,840
Diskoetxe baten jabe.

14
00:00:56,960 --> 00:01:00,360
Aurrerantzean Sugar deitu
eta nire ezizen bihurtu zen.

15
00:01:00,640 --> 00:01:05,840
Rodriguezen Cold Fact LPa
duela 40 urte plazaratu zen.

16
00:01:06,200 --> 00:01:09,120
Eta arrakasta handia
izan zuen Hegoafrikan.

17
00:01:09,280 --> 00:01:11,840
Garaiko diskorik
onena izan zen.

18
00:01:11,960 --> 00:01:14,840
Baina guk ez genekien
nor zen.

19
00:01:15,000 --> 00:01:17,720
Informazio handia genuen
beste rock izar batzuez,

20
00:01:18,200 --> 00:01:20,000
baina ez hartaz.

21
00:01:20,480 --> 00:01:23,400
Eta bere buruaz beste
egin zuela jakin genuen.

22
00:01:23,680 --> 00:01:28,280
Agertokian su hartu eta
ikusleen aurrean erre zela.

23
00:01:29,080 --> 00:01:32,040
Beldurgarria izan zen.
Buru-hilketa baino zerbait gehiago.

24
00:01:32,400 --> 00:01:34,360
Agian rockaren historiako

25
00:01:34,520 --> 00:01:36,240
buruhilketarik
groteskoena.

26
00:03:15,240 --> 00:03:18,600
DETROIT,
MICHIGAN, AEB

27
00:03:42,720 --> 00:03:47,200
Lehen aldiz ikusi nuenean

28
00:03:47,680 --> 00:03:49,920
Mike Theodorek
deitu eta esan zidan:

29
00:03:50,080 --> 00:03:51,840
"Artista bat ikus dezazun
nahi dut"

30
00:03:51,960 --> 00:03:54,080
Cold Fact diskoaren
produktore laguntzailea.

31
00:03:54,240 --> 00:03:56,960
"Rodriguez du izena eta Detroit
ibaiaren ertzean egiten du lan".

32
00:03:57,160 --> 00:04:00,440
"Hango taberna batean".

33
00:04:01,120 --> 00:04:03,480
"Gauean joango gara ikustera,
gustatuko zaizu".

34
00:04:04,080 --> 00:04:10,560
Eta hala joan ginen Detroiteko
inguru bakarti hartara.

35
00:04:10,880 --> 00:04:12,840
Detroit ibaiaren ertzera.

36
00:04:13,000 --> 00:04:16,560
Ibaitik lainoa ateratzen zen.

37
00:04:16,920 --> 00:04:19,960
Sartu, eta atea zeharkatzean,

38
00:04:20,120 --> 00:04:23,120
ibaian behera
zetozen zamaontzien

39
00:04:23,280 --> 00:04:24,680
soinua entzun zitekeen.

40
00:04:24,880 --> 00:04:27,760
Sherlock Holmesen
nobela batean bezala.

41
00:04:27,920 --> 00:04:31,320
Lainopetik atera eta
toki hartara iritsi ginen.

42
00:04:31,640 --> 00:04:35,200
Kez beterik zegoen taberna.

43
00:04:35,680 --> 00:04:38,600
Ke orma baten kontra
jotzea bezalakoa zen.

44
00:04:39,600 --> 00:04:41,600
Garagardoa, kakahuete azalak...

45
00:04:41,760 --> 00:04:42,960
desastre hutsa.

46
00:04:43,480 --> 00:04:46,120
Eta gitarra baten soinua
entzun genuen.

47
00:04:46,280 --> 00:04:48,520
Cold Fact diskoaren
produktore laguntzailea.

48
00:04:48,720 --> 00:04:50,360
Gitarra zarrastada bat.

49
00:04:52,000 --> 00:04:53,920
Eta ondoren, ahots bat...

50
00:04:54,640 --> 00:04:55,560
berezi samarra.

51
00:04:56,360 --> 00:05:00,480
Kea zeharkatu eta ertzean,

52
00:05:01,320 --> 00:05:04,320
gizon baten itzala ikusi nuen.

53
00:05:04,480 --> 00:05:05,960
Zer gertatzen da? esan nuen.

54
00:05:06,120 --> 00:05:07,320
Gehiago hurbildu eta

55
00:05:08,920 --> 00:05:10,960
gizon hura ikusi genuen.

56
00:05:11,600 --> 00:05:13,480
Bizkarra emanda zegoen.

57
00:05:13,680 --> 00:05:17,560
Bizkarra emanda eta
ertz batean abesten.

58
00:05:18,560 --> 00:05:21,920
Agerraldi etereoa izan zen.

59
00:05:22,360 --> 00:05:24,280
Gau nebulosoa,
lainozko sirenak,

60
00:05:24,520 --> 00:05:27,240
ezer ikusten uzten
ez zuen ke-laino ikaragarria...

61
00:05:28,000 --> 00:05:29,840
Eta guztiaren erdian,
haren ahotsa.

62
00:05:30,320 --> 00:05:33,920
Ikusi ezin genuenez,
hitzak entzuten saiatu ginen.

63
00:05:34,200 --> 00:05:36,280
Bereganatu eta disko bat

64
00:05:36,440 --> 00:05:37,520
grabatu nahi genuela
esan genion.

65
00:05:37,680 --> 00:05:41,720
Entzunda neukan
autore bakarra

66
00:05:41,880 --> 00:05:44,920
oso ondo idazten zuen
Bob Dylan zen agian.

67
00:06:07,560 --> 00:06:12,400
Ehiztari ala jokalaria izan zen
prezioa ordainarazi zizuna,

68
00:06:12,880 --> 00:06:17,840
egoera onean bizi eta zure
galerak prostituitzen dituena?

69
00:06:18,400 --> 00:06:23,240
Zure egarriak torturatu al zaitu,
bilatzen ari zaren plazeretan?

70
00:06:23,760 --> 00:06:28,440
Ton Begiluze edo James Ahula
bihurtu zinen?

71
00:06:38,760 --> 00:06:42,720
Zerbait daukazula diozu,

72
00:06:45,720 --> 00:06:47,840
bakarra den zerbait.

73
00:06:51,200 --> 00:06:53,840
Baina atsekabeturik
ikusi zaitut.

74
00:06:56,560 --> 00:06:58,840
masailetan behera negarra.

75
00:07:01,720 --> 00:07:04,480
Noraezean zebilen espiritu bat
bezalakoa zen.

76
00:07:06,160 --> 00:07:08,200
Batzutan ertzean ikusten nuen.

77
00:07:08,480 --> 00:07:12,280
Detroiten toki suntsitu
eta isolatuak daude,

78
00:07:12,680 --> 00:07:14,960
eta sarritan, The Brewerytik
urruti ikusten nuen.

79
00:07:15,120 --> 00:07:17,320
The Breweryko zerbitzaria.

80
00:07:17,520 --> 00:07:22,240
Mitoa indartzen zen:
"Zertan ari ote da"?

81
00:07:22,520 --> 00:07:24,400
"¿Zertan ari da?".

82
00:07:24,800 --> 00:07:28,520
Eraikuntzan
ari zela entzun nuen.

83
00:07:29,280 --> 00:07:32,200
Hori zela bere ogibidea,
uste dut.

84
00:07:32,440 --> 00:07:36,440
Maitasun eta errespetuz, baina...

85
00:07:37,520 --> 00:07:42,920
arlote baten antzekoa zen.

86
00:07:43,920 --> 00:07:46,000
Arlotea zen.

87
00:07:47,960 --> 00:07:49,840
Ez dakit etxerik zuen.

88
00:07:50,760 --> 00:07:54,640
Babes bila zebilela zirudien.

89
00:08:00,000 --> 00:08:02,000
70.etan oso toki
zaila zen Detroit.

90
00:08:02,200 --> 00:08:03,560
Beno, baita oraindik ere.

91
00:08:03,760 --> 00:08:06,280
Narriadura handia eta
etxe asko dago hondatuta.

92
00:08:06,600 --> 00:08:08,400
Benetako pobrezia
dago hemen.

93
00:08:08,800 --> 00:08:11,760
Eta kale horiek ziren
Rodriguezen bizitokia.

94
00:08:12,160 --> 00:08:14,960
Gure zereginez hitz egin
behar genuenean,

95
00:08:15,240 --> 00:08:18,240
bere auzoko ertzen batera
eramaten gintuen.

96
00:08:19,120 --> 00:08:21,880
Ia inoiz ere ez zen
nire etxera etortzen.

97
00:08:22,040 --> 00:08:24,400
"Hor edo hemen
geratuko gara" esaten zuen.

98
00:08:24,680 --> 00:08:25,760
Eta hala egiten genuen.

99
00:08:26,480 --> 00:08:30,480
Mike eta nik kale-ertzean
itxaroten genuen.

100
00:08:30,680 --> 00:08:32,320
Eta han agertzen zen.

101
00:08:32,480 --> 00:08:33,640
Agerpen bat bezala.

102
00:08:34,040 --> 00:08:36,400
Auzo pobreetako
poeta bat bezalakoa zen.

103
00:08:36,720 --> 00:08:40,320
Ikusten zuenari buruzko
poemak egiten zituen.

104
00:08:40,520 --> 00:08:43,240
Ikuspegi ausarta benetan,

105
00:08:43,400 --> 00:08:46,560
Bere auzoko kaleetan
zehar zebilela

106
00:08:46,800 --> 00:08:48,880
ikusten zuenari buruzkoa.

107
00:08:49,040 --> 00:08:53,280
Eta oso era interesgarrian
azaltzen zuen abestietan.

108
00:08:54,440 --> 00:08:57,840
Gu Tera-Shirma grabaketa
estudioan aritzen ginen.

109
00:08:58,000 --> 00:08:59,840
Ezagutu genuenean,
zera esan genuen:

110
00:09:00,080 --> 00:09:01,920
"Mutil honek
bai balio duela".

111
00:09:02,200 --> 00:09:06,880
Une hartan Rodriguezek
dena zuen bere alde.

112
00:09:08,320 --> 00:09:10,320
Izen handiak eta
diru asko zegoen.

113
00:09:10,480 --> 00:09:13,080
Zergatik ez ote zen
ondo atera?

114
00:09:13,240 --> 00:09:16,560
Oraindik argitu ez dudan
galdera da hori.

115
00:09:16,880 --> 00:09:20,520
Behar beste sustatu al zuten?
Behar beste abestu al zuen?

116
00:09:20,920 --> 00:09:22,840
Politikoegia al zen?

117
00:09:24,320 --> 00:09:25,920
Bata ala bestea izan al zen?

118
00:09:26,160 --> 00:09:28,240
Berdea izan behar al zuen
laranjaren ordez?

119
00:09:28,400 --> 00:09:31,280
Biolinak egon behar al zuen
oboearen ordez?

120
00:09:31,440 --> 00:09:33,320
Eta galdezka jarrai nezake.

121
00:09:33,960 --> 00:09:37,360
Baina haren musika
entzuten baduzu, zera diozu:

122
00:09:37,640 --> 00:09:39,760
"Ez dut ulertzen.
Bikaina da".

123
00:09:43,040 --> 00:09:44,440
Behin ikusi nuen jotzen,

124
00:09:44,640 --> 00:09:48,680
eta bere diskoko abesti bat

125
00:09:50,480 --> 00:09:51,320
The Sugar Man zen.

126
00:09:51,480 --> 00:09:53,080
Hori al zen izena?

127
00:09:53,320 --> 00:09:55,280
Igeltsero.

128
00:09:55,640 --> 00:09:59,440
Nik ezagutu nuen Sugar Man.
VoIkswagen Frank deitzen zen.

129
00:09:59,880 --> 00:10:03,400
hor ertzean bizi zen.
Gu hara joaten ginen

130
00:10:03,640 --> 00:10:06,440
"azukre" bila,
ulertzen al didazu?

131
00:10:06,720 --> 00:10:08,680
Azukrezko gizona,

132
00:10:09,120 --> 00:10:11,040
ez izan presarik

133
00:10:12,120 --> 00:10:15,680
agerraldi hauetaz
nekatuta bainago.

134
00:10:16,560 --> 00:10:18,440
Tcxanpon urdin batengatik,

135
00:10:18,960 --> 00:10:20,960
ez itzuli

136
00:10:21,960 --> 00:10:25,600
kolore guzti horiek
nire ametsei.

137
00:10:27,480 --> 00:10:31,640
Zilarrezko ontzi
magikoak daramatzazu.

138
00:10:32,560 --> 00:10:34,400
PALM SPRINGS,
CALIFORNIA, AEB

139
00:10:34,600 --> 00:10:37,240
Emakumeak, kokaina
Maria gozoa.

140
00:10:39,880 --> 00:10:41,560
Azukrezko gizona,

141
00:10:42,240 --> 00:10:43,880
lagun faltsu bat
ezagutu zenuen

142
00:10:45,160 --> 00:10:48,560
errepide hautseztatu
eta hondatuan.

143
00:10:49,440 --> 00:10:51,480
Nire bihotza galdu nuen...

144
00:10:52,640 --> 00:10:55,560
Argazki hauek
erakutsi nahi dizkizuet,

145
00:10:57,480 --> 00:11:01,840
Inglaterran Rodriguezekin
emandako egunetakoak.

146
00:11:02,880 --> 00:11:05,560
Ez dakit album honetan dauden.

147
00:11:07,400 --> 00:11:10,120
Nik abesten nueneko
argazki guztiak dira.

148
00:11:10,360 --> 00:11:14,160
Hau ni naiz, eta hau Jimmy Dean.
1955ekoa da.

149
00:11:14,520 --> 00:11:18,080
Hemen daudela uste dut.

150
00:11:20,240 --> 00:11:21,440
Bai, hemen daude.

151
00:11:22,880 --> 00:11:25,360
Ene jainkoa!

152
00:11:27,000 --> 00:11:30,240
35 urte neramatzan
hauek ikusi gabe.

153
00:11:32,600 --> 00:11:34,240
Artistarik gogoangarriena dut.

154
00:11:34,520 --> 00:11:37,280
Rodriguezen, Coming from Reality
diskoaren produktorea.

155
00:11:37,440 --> 00:11:38,840
Izar askoren
produktore izan naiz.

156
00:11:39,000 --> 00:11:41,600
Jerry Lee Lewis,The Cure,
Peter Framptonekin egin nuen lan.

157
00:11:41,760 --> 00:11:43,360
Baina hura da gogoangarriena.

158
00:11:43,960 --> 00:11:45,600
Ez da talentu kontua soilik.

159
00:11:46,920 --> 00:11:49,040
Zera, hura...

160
00:11:50,040 --> 00:11:51,600
jakitun, profeta bat da.

161
00:11:52,760 --> 00:11:55,560
Artista baino zerbait gehiago.

162
00:11:56,000 --> 00:11:59,320
Jarraitu izan balu
bikain joango zitzaion.

163
00:11:59,800 --> 00:12:03,520
Honela aurkeztu gintuzten:
"Rodriguez, Steve Rowland".

164
00:12:03,760 --> 00:12:05,560
"Izugarri gustatzen zaio
zure diskoa".

165
00:12:05,800 --> 00:12:09,680
Eta Rodriguezek esan zidan:
"Gustatu al zitzaizun Cold Fact?".

166
00:12:10,040 --> 00:12:12,560
"Lan bikaina dela uste dut"
erantzun nion.

167
00:12:12,720 --> 00:12:17,200
"Erabat bikaina, ez dakit nola
ez zuen arrakasta handiagoa izan":

168
00:12:17,600 --> 00:12:19,480
"Disko ikaragarria da".

169
00:12:20,360 --> 00:12:23,320
Nire aurrean jo zuen.
Bere hurrengo diskoa bidean zen.

170
00:12:23,480 --> 00:12:25,480
Garai haietan
kaseteak genituen.

171
00:12:25,760 --> 00:12:28,120
Hurrengo diskoaren
maketak zituen,

172
00:12:28,280 --> 00:12:30,920
Coming From Reality
izango zen diskoarenak.

173
00:12:31,720 --> 00:12:34,840
"Arrakasta handia izango du",
esan nion.

174
00:12:35,200 --> 00:12:39,440
"Oso abesti onak dituzu,
desberdinak,

175
00:12:40,120 --> 00:12:42,120
baina onak benetan"

176
00:12:42,560 --> 00:12:44,760
"Bi oso tristeak dira".

177
00:12:45,240 --> 00:12:48,080
Bat ikaragarria da.

178
00:12:48,560 --> 00:12:50,440
Abestirik tristeenetakoa...

179
00:12:50,600 --> 00:12:52,920
Farrez ari naiz,
baina entzun dudan

180
00:12:53,080 --> 00:12:55,320
abestirik tristeenetakoa da.

181
00:12:55,520 --> 00:12:58,640
Jarriko dizut.

182
00:12:59,200 --> 00:13:00,640
Entzun letra.

183
00:13:13,360 --> 00:13:15,720
Nire lana galdu nuelako

184
00:13:18,320 --> 00:13:20,960
Gabonak baino bi aste lehenago.

185
00:13:21,600 --> 00:13:22,840
Bai, gizona.

186
00:13:26,160 --> 00:13:29,040
Jesusekin hitz egin nuen
The Sewer-en

187
00:13:31,040 --> 00:13:34,320
eta Aita Santuak bere arazoa
ez zela esan zuen.

188
00:13:39,080 --> 00:13:41,520
Euriak xanpaia
edaten zuen bitartean,

189
00:13:43,960 --> 00:13:47,680
estoniar arkangeluak
galbidean sartu ninduen,

190
00:13:52,040 --> 00:13:54,640
eman didaten
musurik gozoena

191
00:13:56,880 --> 00:14:00,360
sekula probatu
ez dudana delako.

192
00:14:03,440 --> 00:14:08,080
Tristetu egiten nau, grabatu
genuen azken abestia delako.

193
00:14:09,520 --> 00:14:12,840
Rodriguezek
grabatu zuen azkena.

194
00:14:14,880 --> 00:14:19,240
Eta are tristeagoa
1971ko azaroan argitaratu

195
00:14:19,400 --> 00:14:24,120
eta arrakasta handia
izatea espero genuelako.

196
00:14:25,120 --> 00:14:26,560
Baina ez zen hala izan.

197
00:14:28,880 --> 00:14:31,840
Gabonak baino bi
aste lehenago

198
00:14:33,400 --> 00:14:35,880
Sussex-ek diskoetxetik
bota zuen.

199
00:14:36,240 --> 00:14:40,760
Abestiko lehen esaldian bezala,
bihozkada zirudien.

200
00:14:41,880 --> 00:14:44,760
"Gabonak baino bi aste
lehenago galdu nuen lana".

201
00:14:46,920 --> 00:14:48,920
Hori gogoratzen dudanean...

202
00:14:50,280 --> 00:14:53,840
Onartua izatea merezi du.

203
00:14:54,600 --> 00:14:58,440
Estatu Batuetan
ez dute ezagutzen.

204
00:14:59,720 --> 00:15:00,680
Inork ere.

205
00:15:03,360 --> 00:15:06,880
Ez dira entzuten
ere ahalegindu.

206
00:15:09,120 --> 00:15:12,840
Nola liteke hala idazten duen
gizon batekin hori gertatzea?

207
00:15:14,480 --> 00:15:15,840
Honetaz ari naiz.

208
00:15:17,520 --> 00:15:20,960
Denok ordaindu behar
omen ditugu gure zorrak.

209
00:15:22,240 --> 00:15:25,360
Soberan ordaindu nituela
azaldu nien

210
00:15:30,440 --> 00:15:32,920
haren perfumeak

211
00:15:35,680 --> 00:15:38,560
oraindik jarraitzen baitu
nire buruan.

212
00:16:08,880 --> 00:16:12,440
LURMUTUR HIRIA,
HEGOAFRIKA

213
00:16:20,960 --> 00:16:25,120
Zenbatetan engainatu
ote zaituzte

214
00:16:25,280 --> 00:16:29,280
eta zure zenbat
planek porrot egin.

215
00:16:30,120 --> 00:16:33,720
Zenbatekin oheratu ote zara,

216
00:16:34,200 --> 00:16:38,200
eta ba ote dakizu zein
izango den hurrengoa.

217
00:16:39,240 --> 00:16:41,840
Misterioa da Cold Fact-en
lehenengo kopia

218
00:16:42,000 --> 00:16:43,040
Hegoafrikara nola iritsi zen.

219
00:16:43,200 --> 00:16:46,200
Diotenez, senargaia
ikustera Hegoafrikara

220
00:16:46,360 --> 00:16:50,320
joan zen neska batek
kopia bat eraman zuen

221
00:16:50,800 --> 00:16:54,720
Lagun guztiei gustatu zitzaien
eta erosten saiatu arren

222
00:16:54,920 --> 00:16:55,880
ezin izan zuten lortu.

223
00:16:56,040 --> 00:16:58,640
Beraz, kopiak egin
eta banatu zituzten.

224
00:16:59,760 --> 00:17:01,360
Edozein modutan
heldu zela ere...

225
00:17:01,520 --> 00:17:03,240
Diskoetxe bateko jabea.

226
00:17:03,400 --> 00:17:04,920
...berehala zabaldu zen.

227
00:17:05,520 --> 00:17:07,760
Zenbat dituzu esku artean?

228
00:17:07,960 --> 00:17:11,600
Zure lagunak non ote dauden

229
00:17:12,040 --> 00:17:15,840
galdetzen diot neure buruari

230
00:17:19,600 --> 00:17:21,320
Neure buruari.

231
00:17:22,080 --> 00:17:27,720
Institutuan nenbilela
entzuten genuen abesti hori.

232
00:17:27,920 --> 00:17:30,160
"Zenbatekin oheratu ote zara".

233
00:17:30,360 --> 00:17:33,080
Garai hartan oso kontserbadorea
zen Hegoafrika.

234
00:17:33,440 --> 00:17:34,560
Musikaria

235
00:17:34,720 --> 00:17:37,840
Gori-gorian zegoen apartheida
eta ez zegoen telebistarik.

236
00:17:38,200 --> 00:17:41,320
Komunista zelako.
Pentsa kontserbadoreak ote ziren.

237
00:17:41,560 --> 00:17:44,520
Ez dakizue nola.

238
00:17:45,160 --> 00:17:48,200
Dena zegoen debekaturik,
zentsuraturik.

239
00:17:48,400 --> 00:17:49,720
Eta gizon hori
abesti hori kantatzen.

240
00:17:50,440 --> 00:17:51,360
Zein da?

241
00:17:51,520 --> 00:17:52,920
"Rodriguez", esan nuen.

242
00:17:53,120 --> 00:17:57,240
Eta ikono asaldatzaile
antzekoa bihurtu zen.

243
00:17:57,720 --> 00:18:00,320
Eta denok erosi genituen
haren diskoak.

244
00:18:00,560 --> 00:18:01,880
Denek zeuzkaten.

245
00:18:02,040 --> 00:18:05,920
l Wonder zen denek
kantatzen zuten abestia.

246
00:18:06,080 --> 00:18:09,760
Azalean eguzkitako betaurrekodun
hippie bat agertzen zen.

247
00:18:10,400 --> 00:18:13,320
Baina inork ez zuen ezagutzen.
Misterioa zen.

248
00:18:13,480 --> 00:18:16,320
AEBetako hainbat
artistari buruzko

249
00:18:16,480 --> 00:18:20,200
zerbait genekien, baina
hari buruzko ezertxo ere.

250
00:18:20,880 --> 00:18:23,360
Inork ez zekien ezer.
Misterioa zen.

251
00:18:23,720 --> 00:18:25,880
Diskoaren azaleko
argazkia genuen soilik.

252
00:18:26,600 --> 00:18:31,240
Orain eserita zaude,
pentsatzen, ziurtasunik gabe.

253
00:18:32,080 --> 00:18:34,320
Isekaren auzitegiko
bufoiak dioenez

254
00:18:34,640 --> 00:18:37,600
ez dago frogatutako
sendabiderik.

255
00:18:37,760 --> 00:18:42,440
Itzul zaitez gelara
begiak orman itsatsirik.

256
00:18:42,800 --> 00:18:47,560
Ez baitago entzungo zaituenik,
ez eta nori deitu.

257
00:18:50,040 --> 00:18:51,480
Eta begiluzea naizela
uste duzu.

258
00:18:52,080 --> 00:18:54,920
Famatu egin zen diskoa.
Hegoafrikar askorentzako,

259
00:18:55,080 --> 00:18:56,680
euren bizitzako
soinu banda bihurtu zen.

260
00:18:57,040 --> 00:19:00,440
70ean disko-jogailua
zuen familia zuri, liberal,

261
00:19:00,600 --> 00:19:02,680
klase ertaineko

262
00:19:02,880 --> 00:19:05,520
edozeinen etxera joan
eta bilatzen bazenuen

263
00:19:05,680 --> 00:19:08,080
beti zeuden
The BeatIesen Abbey Road,

264
00:19:08,280 --> 00:19:11,360
Simon eta Garfunkelen
Bridge over Troubled Water

265
00:19:11,680 --> 00:19:14,280
eta Rodriguezen Cold Fact.

266
00:19:14,480 --> 00:19:17,520
Garai guztietako diskorik
ospetsuenetakoa da guretzat.

267
00:19:17,920 --> 00:19:20,440
Ezarritakoaren aurkako
mezua zen.

268
00:19:20,680 --> 00:19:22,720
Anti-establishment blues
deituriko abestia.

269
00:19:22,920 --> 00:19:24,960
Ez genekien haren esanahia,
Rodriguezek

270
00:19:25,120 --> 00:19:27,680
bere abesti batean
sartu zuen arte.

271
00:19:27,960 --> 00:19:32,960
Ona da norbere gizartearen
aurka egitea, haserretzea.

272
00:19:33,120 --> 00:19:34,160
TAXI - Zuriak soilik

273
00:19:34,320 --> 00:19:37,880
Gizarte hartan ahal zen
guztia egiten zen

274
00:19:38,040 --> 00:19:40,720
apartheida muturreraino
iritsi ez zedin.

275
00:19:40,880 --> 00:19:42,640
Musika kazetaria

276
00:19:44,440 --> 00:19:48,200
Disko honetan badira,
zapalduak ginenok

277
00:19:48,360 --> 00:19:53,080
askatzera bideratutako
letrak.

278
00:19:54,960 --> 00:19:56,720
Iraultza guztiek behar dute
ereserki bat,

279
00:19:56,880 --> 00:20:01,840
eta Hegoafrikan, Cold Fact
diskoa zen burua askatu

280
00:20:02,360 --> 00:20:06,640
eta pentsamoldea aldatzen
lagundu zuen diskoa.

281
00:20:07,360 --> 00:20:09,320
Alkateak krimen-kopurua
isiltzen du.

282
00:20:09,480 --> 00:20:11,160
Zinegotzia zalantzan dago.

283
00:20:11,320 --> 00:20:15,000
Jendeak haserre,
hauteskunde data ahaztu zuen.

284
00:20:15,280 --> 00:20:19,040
Sistema hau suntsituko du
gazte indar sutsuak.

285
00:20:19,240 --> 00:20:21,600
Eta hori da
errealitate gordina.

286
00:20:22,160 --> 00:20:26,000
Arraroa da hegoafrikar
diskoetxeak nola ez diren

287
00:20:26,160 --> 00:20:27,320
Rodriguez aurkitzen saiatu.

288
00:20:27,480 --> 00:20:31,960
Baina, egia esan,
apartheiden gorenean geunden.

289
00:20:32,240 --> 00:20:35,240
Hegoafrika munduko herrialde
guztiek zuten zigorturik.

290
00:20:35,440 --> 00:20:37,840
Hango musikariek
ezin zuten atzerrian jo.

291
00:20:38,040 --> 00:20:40,560
Atzerritar ekitaldiak
debekaturik zeuden.

292
00:20:40,760 --> 00:20:44,440
Hegoafrika eta munduaren
arteko atea itxita zegoen.

293
00:20:45,040 --> 00:20:48,200
Buruko minez jaiki naiz gaur.

294
00:20:48,800 --> 00:20:52,200
Jantziak busti ditut,
ohetik erortzean.

295
00:20:52,760 --> 00:20:56,400
Leihoa ireki dut
berriak entzuteko,

296
00:20:56,600 --> 00:21:00,720
baina "Ezarritakoaren Bluesa"
besterik ez dut entzun.

297
00:21:01,040 --> 00:21:03,320
Herrialde guztiek zizkioten
gauza ikaragarriak

298
00:21:03,520 --> 00:21:05,720
apartheidaz,
baina guk ez genekien

299
00:21:05,880 --> 00:21:07,720
albistegiak
kontrolpean baitzituzten.

300
00:21:08,160 --> 00:21:11,040
Populazioaren gehiengoa
bazterturik zegoen

301
00:21:11,200 --> 00:21:14,080
eta merkataritza-guneak
utzi beharra izan zituzten.

302
00:21:14,400 --> 00:21:17,760
Nazien Alemaniako
bertsio berria zen,

303
00:21:17,960 --> 00:21:20,720
eta egunkariak
epaituak ziren.

304
00:21:21,000 --> 00:21:24,600
Beraz, Hegoafrika pariatzat
hartua zen munduan.

305
00:21:24,800 --> 00:21:27,320
Kultur eta kirol
boikotak zeuden.

306
00:21:27,480 --> 00:21:31,120
Gizarte isolatua zen.
Inkomunikatu egin gintuzten.

307
00:21:31,280 --> 00:21:34,400
Bagenekien apartheida
ez zela ona, baina zuriok

308
00:21:34,600 --> 00:21:37,960
ezin genuen gauza handirik egin,
gobernua oso zurruna zelako.

309
00:21:38,120 --> 00:21:40,200
Estatu militarra zen,
hein batean.

310
00:21:40,360 --> 00:21:43,640
Apartheiden aurka hitz egiteagatik
kartzela zigorra zeneukan.

311
00:21:44,120 --> 00:21:46,680
Eta zuri asko
ari bazen borrokan,

312
00:21:46,920 --> 00:21:48,840
ez zen gehiengoa.

313
00:21:49,040 --> 00:21:50,840
Zelatatu egiten zintuzten.

314
00:21:51,000 --> 00:21:53,240
Jendea ikaraturik zegoen.

315
00:21:53,400 --> 00:21:57,440
Afrikáns jendartean
bazen Rodriguez zalea

316
00:21:57,720 --> 00:22:02,520
eta zera esaten zuen
musikari talde bat:

317
00:22:02,880 --> 00:22:06,480
"Gazteok, bada irtenbide bat".

318
00:22:06,640 --> 00:22:09,520
Musika eta irudiak
idatzi ditzakezue".

319
00:22:09,760 --> 00:22:11,080
"Abestu eta antzeztu".

320
00:22:11,360 --> 00:22:14,560
Hor sortu zen Apartheid-aren
aurkako afrikáansen

321
00:22:14,760 --> 00:22:17,560
lehenengo benetako oposizioa.

322
00:22:17,760 --> 00:22:22,400
Gazte hauek Rodriguezen
eragina izan zuten.

323
00:22:23,200 --> 00:22:27,040
Koos Kombuis, WiIIem MöIIer,
Johannes Kerkorrel.

324
00:22:27,280 --> 00:22:32,280
Afrikáans musika
iraultzako ikonoek,

325
00:22:32,800 --> 00:22:34,960
Rodriguez izan zuten gidari.

326
00:22:38,520 --> 00:22:41,080
Afrikáans artista hauek

327
00:22:41,360 --> 00:22:42,960
Apartheid-aren aurka
abesten zuten.

328
00:22:43,280 --> 00:22:44,400
Denok ginen
Rodriguez zaleak.

329
00:22:44,600 --> 00:22:45,840
Voëlry Mugimenduko kidea

330
00:22:46,040 --> 00:22:50,200
Irtenbidea zegoela
pentsarazi zigun.

331
00:22:50,640 --> 00:22:54,240
Agintariek eskainitakoaz
gain bada besterik.

332
00:22:54,480 --> 00:22:55,560
Afrikáners alternatiboak

333
00:22:55,720 --> 00:22:58,840
Hitzak arma bihurtzen dira
apartheida suntsitzeko,

334
00:22:59,000 --> 00:23:01,560
Potch Unibertsitateak kultur
managaitzak debekatzen ditu.

335
00:23:02,560 --> 00:23:04,200
Set it Off abestia
izan zen arrakastatsuena,

336
00:23:05,240 --> 00:23:08,120
eta PW Botharen
agintearekin agertu zen.

337
00:23:08,400 --> 00:23:11,960
Harroputz hark, honela
hitz egiten zuen telebistan:

338
00:23:13,600 --> 00:23:16,160
"Itzali telebista",
dio abesti honek.

339
00:23:22,040 --> 00:23:24,960
Material zentsuratuen artxiboa:
Johannesburgo, Hegoafrika.

340
00:23:25,120 --> 00:23:27,480
Zein ziren
esaldi arazotsuak?

341
00:23:27,640 --> 00:23:28,960
Denak.

342
00:23:29,440 --> 00:23:30,720
"Azukrezko gizona,
ez izan presarik

343
00:23:30,880 --> 00:23:32,040
agerraldi hauetaz
nekatuta bainago".

344
00:23:32,200 --> 00:23:33,080
"Txanpon urdin batengatik,

345
00:23:33,560 --> 00:23:36,400
ez itzuli kolore guzti horiek
nire ametsei".

346
00:23:36,760 --> 00:23:38,600
Agian hauxe da zailena:

347
00:23:38,760 --> 00:23:39,920
Zilarrezko ontzi magikoak
daramatzazu"

348
00:23:40,080 --> 00:23:41,920
"Emakumeak, kokaina
Maria gozoa".

349
00:23:42,560 --> 00:23:43,400
Zer esan nahi du?

350
00:23:46,200 --> 00:23:47,520
Asmatu.

351
00:23:49,080 --> 00:23:51,400
-Drogaz ari al da?
-Jakina.

352
00:23:51,600 --> 00:23:55,040
Apartheid garaian
ezin zen entzun.

353
00:23:55,360 --> 00:23:57,080
Eta jartzen bazenuen?

354
00:23:57,240 --> 00:24:00,000
Ezinezkoa zen.
Azalduko dizut zergatik.

355
00:24:05,120 --> 00:24:07,640
Hemen dugu
binilozko diskoa.

356
00:24:07,880 --> 00:24:10,960
Atzealdean eranskin
batek "Saihestu" dio.

357
00:24:11,280 --> 00:24:14,760
Diskoa ireki eta
karatulatik ateratzean,

358
00:24:15,600 --> 00:24:19,000
abesti hau zerbait zorrotzarekin
hondatu dutela ikus daiteke

359
00:24:19,360 --> 00:24:22,640
kopiatzeko arriskua saihesteko.

360
00:24:23,120 --> 00:24:26,640
Era ikaragarri horretan
debekatu zuten musika,

361
00:24:26,960 --> 00:24:29,720
abesti hori sekula ere

362
00:24:29,880 --> 00:24:32,080
ez zela entzungo
ziurtatzeko.

363
00:24:32,600 --> 00:24:34,120
Hauetako pista gehienak
debekaturik zeuden

364
00:24:34,280 --> 00:24:35,920
komunikabideetan.

365
00:24:36,120 --> 00:24:38,560
Erabat kontrolaturik
zeuden hedabideak.

366
00:24:38,760 --> 00:24:40,280
Ez zegoen ez irrati ez eta

367
00:24:40,440 --> 00:24:41,960
telebista katea
independenterik.

368
00:24:42,200 --> 00:24:45,840
Eta abesti horrek erakargarriago
bihurtu zuen diskoa.

369
00:24:45,960 --> 00:24:48,000
Hegoafrikako Rodriguezen
diskoetxeko nagusi ohia

370
00:24:48,280 --> 00:24:49,920
Zerbait debekatzen
duzunean bezala.

371
00:24:50,080 --> 00:24:53,520
16-17 uretrekin zerbait
debekatzen zizutenean bezala.

372
00:24:53,880 --> 00:24:55,200
Bikaina zen.

373
00:24:57,360 --> 00:25:01,280
LURMUTUR HIRIA,
HEGOAFRIKA

374
00:25:15,000 --> 00:25:17,360
AEBetako Rock and Roll
hiri gogorrean

375
00:25:18,240 --> 00:25:21,160
jaio nintzen.

376
00:25:21,680 --> 00:25:24,840
Eraikin handienaren itzalpean,

377
00:25:25,760 --> 00:25:28,440
ihes egingo nuela
egin nuen zin.

378
00:25:29,760 --> 00:25:32,320
Igandeko aktoreei
entzun nien,

379
00:25:33,200 --> 00:25:38,520
baina hemendik ezin zela
alde egin, zioten

380
00:25:39,320 --> 00:25:41,280
ezinezkoa zela ihes egitea.

381
00:25:42,520 --> 00:25:44,880
Cold Fact zen gure
disko bildumetako bat.

382
00:25:45,760 --> 00:25:49,440
10-20 urtez entzun eta
gozatu genuen.

383
00:25:50,440 --> 00:25:53,880
Baina izan zen niretzat dena
aldatu zuen egoera bat.

384
00:25:54,040 --> 00:25:55,360
Camps Bay hondartzan
geunden,

385
00:25:55,600 --> 00:25:59,200
ezkondu eta Los Angelesera
etorritako

386
00:25:59,480 --> 00:26:04,640
hegoafrikar lagun batekin.

387
00:26:05,080 --> 00:26:09,080
"Hegoafrikan, non erosi dezaket
ColdFact"? galdetu zidan.

388
00:26:09,440 --> 00:26:12,400
CDak saltzen zituen denda bat
erakutsi eta esan nion:

389
00:26:12,960 --> 00:26:16,040
"Hor erosi dezakezu".

390
00:26:16,240 --> 00:26:17,640
"Benetan?", erantzun zidan.

391
00:26:17,800 --> 00:26:19,840
AEBetan ez da erraz aurkitzen,

392
00:26:19,960 --> 00:26:21,840
ez du inork ezagutzen".

393
00:26:22,080 --> 00:26:24,360
Ez zuen inork ezagutzen.

394
00:26:24,520 --> 00:26:25,840
Rodriguez denek ezagutzen
zutela uste nuen,

395
00:26:25,960 --> 00:26:27,920
areago AEB-etan,
hangoa baitzen.

396
00:26:28,200 --> 00:26:31,520
Eta pentsatu nuen:"Rodriguez,
bai interesgarria".

397
00:26:31,680 --> 00:26:33,680
Etxeratu eta Rodriguezen
diskoak atera nituen.

398
00:26:33,920 --> 00:26:36,600
Eta han ez zegoen nor
eta nongoa zen

399
00:26:36,760 --> 00:26:38,240
azaltzen zuen ezer ere.

400
00:26:38,400 --> 00:26:42,920
Cold Facthayten lau izen daude.
Azalean "Rodriguez" dio soilik.

401
00:26:43,280 --> 00:26:45,840
Baina diskoa atera
eta etiketa azalduez gero,gero

402
00:26:46,000 --> 00:26:48,600
Sixto Rodriguez da
han azaltzen den artista.

403
00:26:48,880 --> 00:26:50,200
Baina pistak irakurriz gero,

404
00:26:50,360 --> 00:26:53,720
sei, Jesus Rodriguezen
izenean daude,

405
00:26:54,360 --> 00:26:58,000
eta lau, Sixth Princerenean.

406
00:26:58,360 --> 00:26:59,880
Beraz, nork idatzi zituen
abesti hauek,

407
00:27:00,040 --> 00:27:01,440
eta nor dira hauek?

408
00:27:01,640 --> 00:27:04,320
Informazio bakarra,
eserita, kapela

409
00:27:04,480 --> 00:27:07,640
eta betaurrekoekin
agertzen den diskoa da.

410
00:27:07,880 --> 00:27:10,920
Ez dakigu haren altuera,
hankak tolestuta dauzkalako

411
00:27:11,200 --> 00:27:12,640
Nola argitu misterioa?

412
00:27:12,800 --> 00:27:14,200
Zer informazio daukagu?

413
00:27:14,360 --> 00:27:16,720
Disko azala abestiekin.

414
00:27:16,920 --> 00:27:20,440
Hitzak aztertzen hasi ginen.

415
00:27:20,600 --> 00:27:23,280
Gutxik zeukan
aipamen geografikorik.

416
00:27:23,440 --> 00:27:25,760
Honela hasten da
You Can't Get Awy:y

417
00:27:26,080 --> 00:27:27,840
"AEBetako Rock and Roll
hiri gogorrean

418
00:27:28,120 --> 00:27:30,080
jaio nintzen".

419
00:27:30,320 --> 00:27:33,840
Zeinetan? Denak
ziren gogorrak 60an.

420
00:27:34,080 --> 00:27:35,960
"Eraikin handienaren itzalpean..."

421
00:27:36,160 --> 00:27:38,200
Nueva Yorken zegoen
eraikin handiena.

422
00:27:38,360 --> 00:27:40,000
Eta azkenean,
honela dio:

423
00:27:40,160 --> 00:27:42,160
"Amsterdameko hotel
bateko gela batean"..

424
00:27:43,000 --> 00:27:43,960
Eta jarraian:

425
00:27:44,120 --> 00:27:45,960
"Georgiar errepide hautseztatu
batetik nabil".

426
00:27:46,120 --> 00:27:47,680
Georgia?

427
00:27:47,880 --> 00:27:51,320
Amsterdam, Georgia, eraikinik handiena...

428
00:27:52,120 --> 00:27:53,560
Eta gehiago.

429
00:27:54,400 --> 00:27:58,280
MOTOR CITY GARAGARDOTEGIA

430
00:28:01,280 --> 00:28:03,760
Entzun dudana eta
historia ez datoz bat.

431
00:28:03,920 --> 00:28:07,160
Iritzi asko daude,
baina ez omen zituen

432
00:28:07,360 --> 00:28:09,560
kontzertu asko egin.

433
00:28:10,120 --> 00:28:12,880
Antolatzaile batek
lortu omen zion bat.

434
00:28:13,040 --> 00:28:14,840
Musika kazetaria

435
00:28:15,000 --> 00:28:16,480
Arrakasta izatea
espero nuen.

436
00:28:16,640 --> 00:28:19,560
Ez zen horrela izan.
Soinua eta lokala

437
00:28:19,920 --> 00:28:23,240
ez ziren onak izan.

438
00:28:23,600 --> 00:28:25,920
Alde negatibo
asko zegoen.

439
00:28:26,120 --> 00:28:29,760
Eta kontzertua
behera etorri zen.

440
00:28:30,720 --> 00:28:32,480
Jendea burlaz hasi zitzaion.

441
00:28:32,640 --> 00:28:38,160
Txistuka hasi eta
ikuskizuna ez zela

442
00:28:38,320 --> 00:28:39,880
espero bezalakoa
aurpegiratu zioten.

443
00:28:40,120 --> 00:28:43,320
Hark ezer esan gabe
eta adeitasun handiz

444
00:28:43,600 --> 00:28:45,000
jo zuen bere
azken abestia.

445
00:28:45,240 --> 00:28:47,560
"Eskerrik asko zuen denboragatik.
Eskertu nirea ere

446
00:28:47,720 --> 00:28:49,560
eta ondoren,
ahaztu ezazue".

447
00:28:49,880 --> 00:28:53,240
Makurtu, pistola bat hartu
eta tiro egin zuen.

448
00:28:54,920 --> 00:28:56,720
Hasi berria zen karreraren

449
00:28:57,560 --> 00:29:00,160
amaiera dramatikoa
izan zen.

450
00:29:29,880 --> 00:29:35,640
1996an, Coming from Reality
argitaratu zuen

451
00:29:35,800 --> 00:29:37,760
CDan Rodriguezen

452
00:29:37,920 --> 00:29:40,440
hegoafrikar diskoetxeak.

453
00:29:40,680 --> 00:29:43,120
Nik hartaz asko
nekiela uste zutenez,

454
00:29:43,280 --> 00:29:45,720
liburuxkako oharrak
idaztea eskatu zidaten,

455
00:29:45,880 --> 00:29:47,120
eta egin nuen.

456
00:29:47,280 --> 00:29:50,760
Honela hasten da:

457
00:29:51,400 --> 00:29:54,840
"Pop artisten inguruan
intriga eta misteriorik badago,

458
00:29:55,000 --> 00:29:56,960
Rodriguezi buruz da.

459
00:29:57,440 --> 00:29:59,560
Ez da beste inon hari
buruzko intriga eta misteriorik

460
00:29:59,720 --> 00:30:01,600
Coming from Reality
eta Cold Fact,

461
00:30:01,760 --> 00:30:03,480
bere bi diskoek

462
00:30:03,640 --> 00:30:06,520
ez zutelako inolako
arrakastarik izan".

463
00:30:06,760 --> 00:30:07,840
Eta hauxe da garrantzitsuena:

464
00:30:08,120 --> 00:30:11,760
"Ez zegoen Rodriguez artistari
buruzko inolako informaziorik.

465
00:30:12,400 --> 00:30:14,680
Musikari detektiberen bat,
mesedez?

466
00:30:15,320 --> 00:30:17,920
Horrek aldatzen du dena.

467
00:30:19,000 --> 00:30:22,840
Rodriguez ikertzen hasi
nintzen armadan geundela

468
00:30:23,040 --> 00:30:25,320
norbaitek esan zuenean:
"Nola hil zen Rodriguez?"

469
00:30:25,720 --> 00:30:29,080
Artikulu baterako gai
baten bila ari nintzen.

470
00:30:29,280 --> 00:30:31,640
Bost puntu nituen
orri zati batean.

471
00:30:31,880 --> 00:30:35,240
Laugarrena: "Rodriguez
nola hil zen ikertu".

472
00:30:36,080 --> 00:30:39,960
Artikulu ona zela
pentsatu nuen urteetan zehar,

473
00:30:40,120 --> 00:30:42,840
eta egun batean
Coming from Realityren

474
00:30:43,160 --> 00:30:46,200
argitalpen hau
aurkitu nuen.

475
00:30:46,360 --> 00:30:49,440
Barruan zeuden
oharrek ziotenez,

476
00:30:49,600 --> 00:30:52,520
ez zegoen informaziorik Rodriguez
izeneko artistari buruz.

477
00:30:52,720 --> 00:30:57,600
"Detektibe musikariren bat?"
izan zen galdera.

478
00:30:57,760 --> 00:31:01,240
"Neu ote naiz?"
pentsatu nuen.

479
00:31:03,640 --> 00:31:07,000
Diruaren aztarna
jarraitzea erabaki nuen,

480
00:31:07,920 --> 00:31:10,480
Horrela iristen da mamira.

481
00:31:11,120 --> 00:31:13,200
Baina, nora doa
hildakoen dirua?

482
00:31:13,480 --> 00:31:15,640
Harrigarria inork
hartaz ezer ez jakitea.

483
00:31:15,920 --> 00:31:19,920
Musika industria oso
txarra zela dio horrek.

484
00:31:20,360 --> 00:31:21,840
Iruzurtiak ziren.

485
00:31:22,160 --> 00:31:29,120
"Dirua, honi edo hari bidaltzen
badiogu", esan bazidaten...

486
00:31:29,920 --> 00:31:32,200
Baina ez zuten
argi jokatu.

487
00:31:32,520 --> 00:31:34,680
Eta presionatu nituenean,

488
00:31:34,880 --> 00:31:37,280
helbide bat lortu
eta deitu egin nuen.

489
00:31:37,440 --> 00:31:40,240
Ez dakit hitz egin
edo mezu bat utzi nuen,

490
00:31:40,400 --> 00:31:43,120
Baina berriro deitzean,
zenbakia aldaturik zegoen.

491
00:31:43,280 --> 00:31:46,160
Opari baten antzekoa
izan zen niretzat.

492
00:31:46,320 --> 00:31:48,160
Detektibe izan nahi
duenarentzat

493
00:31:48,320 --> 00:31:51,480
oztopo eta inspirazioa da.

494
00:31:52,160 --> 00:31:54,760
Gauzak errez aurkitzea
ez da inspiratzailea.

495
00:31:54,920 --> 00:31:57,920
Eta zenbakia aldatu izana,
oztopo handia zen.

496
00:31:58,080 --> 00:32:01,760
Diru konturen bat
zegoela antzeman nuen.

497
00:32:02,280 --> 00:32:05,320
Beste batzuekin alderaturik,
artista handia al zen?

498
00:32:05,600 --> 00:32:07,360
Hilabetero saltzen zen
haren musika.

499
00:32:07,520 --> 00:32:10,160
Eta jai edo beste
nonbaitera joatean,

500
00:32:10,320 --> 00:32:12,720
gutxienez behin
entzuten zen haren diskoa.

501
00:32:12,960 --> 00:32:16,560
Ez dakit zenbat disko
salduko zituen hemen.

502
00:32:17,040 --> 00:32:18,120
Denboraldi luzea izan zen.

503
00:32:18,280 --> 00:32:19,960
RPM RECORDS.Rodriguezen
hegoafrikar lehen diskoetxea.

504
00:32:20,120 --> 00:32:21,920
Zenbat disko?

505
00:32:25,600 --> 00:32:29,440
Gutxi gora behera, milioi erdi
kopia garai horretan.

506
00:32:30,400 --> 00:32:33,000
Disko asko
herrialde txiki baterako.

507
00:32:33,280 --> 00:32:35,760
Urrezko diskoa
izan zen 10 aldiz.

508
00:32:36,000 --> 00:32:38,080
Rodriguezek sekula
ez zuen jakin

509
00:32:38,240 --> 00:32:40,960
Hegoafrikan zuen arrakasta.
Nola izan daiteke?

510
00:32:41,400 --> 00:32:44,480
Ez dakit...
arraro egiten zait.

511
00:32:45,640 --> 00:32:46,840
Ez dakit zergatik.

512
00:32:46,960 --> 00:32:48,720
Zuk nora bidali
zenituen eskubideak?

513
00:32:48,880 --> 00:32:51,480
A&M Records-era.

514
00:32:51,640 --> 00:32:53,720
Gogoan daukat diskoetxea.
A&M Sussex zen.

515
00:32:53,880 --> 00:32:56,640
Ez dakit kideak
izango ziren ala ez.

516
00:32:57,360 --> 00:33:00,120
Sussex Records-eko jabea
nor zen jakinez gero,

517
00:33:00,280 --> 00:33:02,960
diruaren nondik norakoa
jakin zitekeela

518
00:33:03,640 --> 00:33:06,360
pentsau nuen.

519
00:33:07,200 --> 00:33:09,040
Baina, ez al da arraroa?

520
00:33:09,200 --> 00:33:11,280
Bai, hala da.

521
00:33:12,240 --> 00:33:13,360
Oso ezaguna al zen diskoa?

522
00:33:13,520 --> 00:33:16,280
The RoIIing Stones edo
The Doorsenak bezala?

523
00:33:16,520 --> 00:33:19,640
The RoIIing Stones baino
askoz ospetsuagoa zen.

524
00:33:20,200 --> 00:33:22,920
Disko bat plazaratzean,
harremana sortzen zenuen?

525
00:33:23,080 --> 00:33:29,160
Ez, zeren orduan kondaira

526
00:33:29,640 --> 00:33:30,880
artista baitzen.

527
00:33:31,040 --> 00:33:32,240
Jimi Hendrix bezalakoa zen.

528
00:33:32,680 --> 00:33:35,040
Jimi Hendrixen
katalogoekin ulertuko duzu.

529
00:33:35,200 --> 00:33:36,840
Jimi Hendrix baino ez baduzu,

530
00:33:37,000 --> 00:33:40,400
eta herrialde
baterako lizentzia,

531
00:33:40,680 --> 00:33:43,640
ez zara hura lortzen saiatuko,
hilda baitago.

532
00:33:43,800 --> 00:33:45,880
Eta nori ordaintzen
zenizkion eskubideak?

533
00:33:46,040 --> 00:33:47,320
Sussex Music-i.

534
00:33:47,520 --> 00:33:49,600
-Clarenceri?
-Beno, Sussex Music-i,

535
00:33:49,760 --> 00:33:51,280
bere enpresa baita.

536
00:33:51,520 --> 00:33:53,280
Orduan, eskema bat
egitea erabaki nuen.

537
00:33:53,480 --> 00:33:56,520
Jarraitu beharreko urratsak,

538
00:33:56,800 --> 00:33:58,960
harreman uneak,
diskoetxeak,

539
00:33:59,120 --> 00:34:01,200
Rodriguezekin eta
haren diskoarekin

540
00:34:01,400 --> 00:34:04,400
harremana zutenen
izenak idatzi nituen.

541
00:34:04,640 --> 00:34:07,000
Hegoafrikan,
haren diskoak

542
00:34:07,160 --> 00:34:09,440
plazaratu zituzten hiru
diskoetxe zeuden.

543
00:34:09,640 --> 00:34:13,200
Horrek AEBetako diskoetxe batera
eraman ninduen.

544
00:34:13,560 --> 00:34:17,960
Sussex-era. Rodriguezen
lehen diskoa egin zuen.

545
00:34:18,560 --> 00:34:22,040
Sussex ikertu nuen.
Eta Clarence Avant

546
00:34:22,320 --> 00:34:26,160
jabea deskubritu nuen.

547
00:34:26,960 --> 00:34:30,400
Motowneko zuzendari ohia zen,

548
00:34:30,680 --> 00:34:32,840
musika industriako kargurik
handienetakoa.

549
00:34:33,000 --> 00:34:35,840
Hura ikertu eta harengana
iristen saiatu nintzen.

550
00:34:36,000 --> 00:34:39,840
Kostatu zitzaidan aurkitzea.

551
00:34:51,440 --> 00:34:53,080
Ikusi al duzu
argazki hau?

552
00:34:53,240 --> 00:34:55,840
Sussex Records-eko jabe ohia.

553
00:34:56,440 --> 00:34:57,640
Bera da.

554
00:34:59,360 --> 00:35:01,840
Horixe da Rodriguez.

555
00:35:02,520 --> 00:35:04,720
Ez dakit noizkoa den,
ideiarik ere ez.

556
00:35:04,880 --> 00:35:07,200
-1970ean uste dut.
-Bai.

557
00:35:10,120 --> 00:35:11,520
Hauxe da nire gizona.

558
00:35:16,040 --> 00:35:18,360
Berriro hunkitu naiz.

559
00:35:18,760 --> 00:35:19,840
Lehen ere gertatu zitzaidan

560
00:35:20,000 --> 00:35:23,040
eta ez dut zurekin
hitz egitean hunkitu nahi.

561
00:35:24,400 --> 00:35:26,400
Nahasirik sentitu
naizen 10 artista

562
00:35:26,600 --> 00:35:28,480
izendatu beharko banitu,

563
00:35:28,680 --> 00:35:31,480
Rodriguez lehenengo
bosten artean legoke.

564
00:35:31,640 --> 00:35:33,360
Ez dut sekula hura
bezalakorik entzun.

565
00:35:33,520 --> 00:35:36,680
Jendeak zioen: "Bob Dylan".
Eta nik: "Ez, ez".

566
00:35:36,880 --> 00:35:39,000
Bob Dylan oso Iight zen
honekin alderaturik.

567
00:35:39,160 --> 00:35:40,920
Egin al zuen dirurik?

568
00:35:41,200 --> 00:35:46,280
AEBetan musikariek top 100ean
egon behar zuten.

569
00:35:46,600 --> 00:35:50,360
Sartu al zen zerrendan
12. postuan?

570
00:35:50,640 --> 00:35:53,960
Asko entzuten al zen irratian?

571
00:35:55,280 --> 00:35:57,600
Bat ere.
Rodriguez?

572
00:35:58,680 --> 00:36:01,480
Izen hori erregistratu
ere ez zen egin.

573
00:36:01,880 --> 00:36:04,760
Zuria zirudien arren,
Rodriguez deitzen zen,

574
00:36:04,920 --> 00:36:07,400
eta denek zekiten
abizen espainiarra zela,

575
00:36:07,560 --> 00:36:08,600
latindar izena.

576
00:36:08,760 --> 00:36:10,120
Garai hartan latindar
musikak ez zuen tokirik.

577
00:36:10,440 --> 00:36:12,600
Zenbat disko
saldu zituen AEBetan?

578
00:36:12,880 --> 00:36:14,760
AEBetan, sei.

579
00:36:15,040 --> 00:36:19,240
Nire emazteak edo
alabak erosiko zituen.

580
00:36:19,920 --> 00:36:24,840
Hara... hemen ez zen saltzen.

581
00:36:25,480 --> 00:36:27,720
Urduritasuna sortzen zuen.

582
00:36:28,240 --> 00:36:32,880
Ordezkari bik entzun eta
Kaliforniara ekarri zuten.

583
00:36:33,720 --> 00:36:37,720
Oso urduri zegoen eta
bizkarra eman zien ikusleei.

584
00:36:37,880 --> 00:36:39,840
Eta esan zuten: "Baina
zer demontre da hau?".

585
00:36:40,000 --> 00:36:43,880
Baina beste herrialde batean
ehunka mila disko saltzen zituen.

586
00:36:44,080 --> 00:36:46,520
Ba ote da Hegoafrikan
haren diskorik saltzen duenik?

587
00:36:46,680 --> 00:36:47,720
Bai zera.

588
00:36:47,880 --> 00:36:49,560
Baina bazenekien Hegoafrikan
zuen arrakasta?

589
00:36:50,480 --> 00:36:55,960
Nik dakidala, Rodriguezek
ez zuen inoiz osperik izan.

590
00:36:57,000 --> 00:37:00,520
Eta diruaren aztarna jarraitzeko,
zer egin beharko nuke?

591
00:37:00,800 --> 00:37:03,160
Garrantzitsua dirua ala
Rodriguez al da?

592
00:37:03,320 --> 00:37:08,200
Rodriguezen historia ala dirua?

593
00:37:08,520 --> 00:37:11,480
Zenbat dira Hegoafrikan?
40 milioi? 40 mila?

594
00:37:11,640 --> 00:37:12,840
Zenbat lagun?

595
00:37:13,040 --> 00:37:14,320
40 milioi lagun.

596
00:37:14,480 --> 00:37:17,560
Eta noiz askatu zituzten?
Duela hiru ordu?

597
00:37:18,160 --> 00:37:19,360
Zer ari zara esaten?

598
00:37:19,520 --> 00:37:22,080
Hitzak ez entzuteko
diskoak urratzen zituztela

599
00:37:22,240 --> 00:37:24,000
esan didazu bazkarian.

600
00:37:24,160 --> 00:37:28,280
Handia al zen underground
mugimendua?

601
00:37:28,480 --> 00:37:30,080
Milioi erdi disko saldu zituen
Hegoafrikan.

602
00:37:30,240 --> 00:37:33,120
Milioi erdi disko?
Ez dakit nori salduko zizkion.

603
00:37:33,320 --> 00:37:36,000
Zenbat banatzaile zituen?
Nik ez daukat ideiarik ere.

604
00:37:36,160 --> 00:37:37,840
Hiru diskoetxe daude
Hegoafrikan.

605
00:37:37,960 --> 00:37:42,560
Haren diskoak argitaratu
zituzten guztiekin egon naiz.

606
00:37:44,240 --> 00:37:46,880
Zoaz berriro eta esan
kontuaren zenbakia bidaltzeko.

607
00:37:47,040 --> 00:37:49,520
1970ko kontratuak kezkatzen
nauela uste al duzu?

608
00:37:49,680 --> 00:37:51,520
Ba, argi daukazu.

609
00:37:51,800 --> 00:37:55,600
Buddha Records ez da existitzen.
Eta ni merkatutik kanpo nago.

610
00:37:56,400 --> 00:37:58,640
Axola diela uste al duzu?

611
00:37:58,880 --> 00:38:00,400
Niri berdin litzaidake.

612
00:38:03,000 --> 00:38:06,000
Denbora daramat Rodriguezi
buruzko informazio bila.

613
00:38:06,920 --> 00:38:10,120
"Rodriguez Handiaren bila"
webgunea sortu nuen,

614
00:38:10,280 --> 00:38:12,240
ziberespazioko norbaitek
hari buruzko

615
00:38:12,400 --> 00:38:16,240
informazioa emango
zigunaren ustetan.

616
00:38:17,040 --> 00:38:18,480
Baina ez nuen ezer jaso.

617
00:38:19,360 --> 00:38:21,000
Orduan ezagutu nuen Craig,

618
00:38:21,160 --> 00:38:24,560
nire oharrak irakurri
eta Rodriguez ikertzen

619
00:38:24,720 --> 00:38:26,560
ari zen detektibe musikologoa.

620
00:38:26,720 --> 00:38:29,560
Lurmutur Hirian
kafetegi batean elkartu ginen.

621
00:38:29,880 --> 00:38:32,400
Geneukan informazioa
trukatu genuen.

622
00:38:32,600 --> 00:38:34,840
Oso eskasa zen, zoritxarrez.

623
00:38:35,040 --> 00:38:38,880
Eta dena bertan behera
uztea pentsatu genuen.

624
00:38:39,120 --> 00:38:40,400
Nireak egin zuen.

625
00:38:40,560 --> 00:38:43,840
Ez nekien non bilatu.

626
00:38:44,080 --> 00:38:46,120
Bere abestietako
tokietara ere joan nintzen.

627
00:38:46,320 --> 00:38:48,160
Londresera joan, eta ezer ez.

628
00:38:48,520 --> 00:38:51,840
Amsterdamera, eta berdin.

629
00:38:52,240 --> 00:38:55,000
Egun batean
"Nahikoa da", pentsatu nuen.

630
00:38:55,200 --> 00:38:57,920
Autoan nindoan
diskoa entzuten,

631
00:38:58,080 --> 00:38:59,920
Inner City Blues abestia.

632
00:39:00,280 --> 00:39:02,080
Abesti ederra.
Honela zioen:

633
00:39:02,240 --> 00:39:05,600
"Dearborneko neska bat
ezagutu nuen goizeko seietan,

634
00:39:05,760 --> 00:39:07,040
hori da errealitatea".

635
00:39:07,240 --> 00:39:10,280
Eta pentsatu nuen:
Ez naiz Dearbornera joan.

636
00:39:10,440 --> 00:39:13,920
Ez nekien hiriren bat ote zen.

637
00:39:14,400 --> 00:39:16,840
Eta atlasean bilatzea
erabaki nuen.

638
00:39:17,640 --> 00:39:22,520
Atalas zaharra aurkitu nuen.

639
00:39:23,040 --> 00:39:27,360
"Ea Dearborn aurkitzen dudan"
esan nuen.

640
00:39:30,760 --> 00:39:34,240
Eta aurkitu nuen: Dearborn,
Wayne, Michigan. F7.

641
00:39:38,040 --> 00:39:40,400
F... 7.

642
00:39:40,880 --> 00:39:42,640
Dearborn, Detroiten.

643
00:39:42,960 --> 00:39:45,360
Aurrera pausu handia
izan zen.

644
00:39:45,680 --> 00:39:50,160
Detroit, Motown, Marvin Gaye,
Stevie Wonder-en herria.

645
00:39:50,760 --> 00:39:53,720
Eta baita, Mike Theodore,
diskoaren produktorearena ere.

646
00:39:55,720 --> 00:39:58,160
1997KO ABUZTUA

647
00:39:58,360 --> 00:40:02,120
Kafe bat hartzen
nengoen etxean.

648
00:40:02,280 --> 00:40:05,720
Leihotik, Itsasoari begira
nengoela telefonoak jo zuen.

649
00:40:07,600 --> 00:40:09,600
Konferentzia bat zen
Hegoafrikatik.

650
00:40:09,760 --> 00:40:12,160
Rodriguezen Cold Fact ( 1970)
diskoaren produktorea

651
00:40:12,360 --> 00:40:15,000
Craig Bartholomew
idazlea zen.

652
00:40:15,200 --> 00:40:20,360
Istorio harrigarri bat
kontatzen hasi zen.

653
00:40:21,640 --> 00:40:26,120
"Ba al dakizu Rodriguezek 25 urte
daramatzala Hegoafrikan saltzen?"

654
00:40:26,280 --> 00:40:28,480
"Eta milioika disko
saldu dituela?".

655
00:40:28,880 --> 00:40:30,160
"Zer?", erantzun nion.

656
00:40:30,680 --> 00:40:34,280
Eta hainbat istorio
azaltzen hasi zen.

657
00:40:34,440 --> 00:40:36,520
"Nola hil zen Rodriguez?",
esan zuen.

658
00:40:36,680 --> 00:40:39,960
Entzunda zuenez,
Rodriguezek tiro bat jo

659
00:40:40,120 --> 00:40:43,520
edo su eman
omen zion agertokian

660
00:40:43,720 --> 00:40:45,880
bere buruari.

661
00:40:46,320 --> 00:40:48,480
Nik hainbat gauza
neukan galdetzeko.

662
00:40:48,760 --> 00:40:51,000
Dena azaltzea espero nuen.

663
00:40:52,000 --> 00:40:54,280
"Zergatik idatzi zuen abesti hau,
eta beste hori?"

664
00:40:54,440 --> 00:40:58,040
"Non grabatu zuen disko hau,
eta beste hori?"

665
00:40:58,400 --> 00:41:02,240
Hainbat gauza galdetu nion.

666
00:41:02,400 --> 00:41:04,840
Galdera-erantzun
asko izan ziren.

667
00:41:04,960 --> 00:41:06,400
Une euforikoa izan zen.

668
00:41:06,560 --> 00:41:09,400
Muga gainditu eta
zerbait aurkitu nuen.

669
00:41:09,760 --> 00:41:13,200
Eta galdera
interesgarrienera iritsi nintzen:

670
00:41:13,560 --> 00:41:17,080
"Nola hil zen Rodriguez?"
"Tiro egin zion bere buruari?

671
00:41:17,560 --> 00:41:19,600
"Zein izan zen
benetako drama?"

672
00:41:20,040 --> 00:41:24,160
"Argitu dezagun
zer gertatu zen".

673
00:41:25,880 --> 00:41:30,040
Eta Mike Theodorek: "Zergatik
diozu hori, bizirik baitago?"

674
00:41:31,000 --> 00:41:33,440
"Sixto bizirik dago.
Bizi-bizirik".

675
00:41:33,600 --> 00:41:36,840
"Sixto Rodriguez
izeneko artista

676
00:41:37,240 --> 00:41:40,120
bizirik dago eta
Detroiten bizi da".

677
00:41:44,160 --> 00:41:47,200
Ez dakit nork esan zidan:
"Aurkitu dute".

678
00:41:47,880 --> 00:41:51,840
"Txantxetan ari zarete.
Ezinezkoa da", esan nion.

679
00:41:53,360 --> 00:41:57,200
Imitatzaile bat izango zela
pentsatu nuen.

680
00:41:59,360 --> 00:42:03,680
Tutankamonen hilobian
momia bat aurkitzea bezalakoa.

681
00:42:03,880 --> 00:42:04,760
"Bizirik dago, aizu".

682
00:42:04,920 --> 00:42:08,000
Telefonoa eskuan eta
dantzan hasi nintzen.

683
00:42:08,200 --> 00:42:11,920
Craig eta biok esanez:
"Aurkitu egin dugu!".

684
00:42:12,080 --> 00:42:14,320
Hunkigarria benetan,
lortu egin genuen.

685
00:42:16,640 --> 00:42:20,920
Hemen zeundeneko
oroimenak dakartzan

686
00:42:22,400 --> 00:42:26,520
abesti bakar bat
partekatu genuen.

687
00:42:28,000 --> 00:42:32,320
Zure irribarre, zure barrea,

688
00:42:33,600 --> 00:42:37,880
eta jarraian zetorren musua.

689
00:42:38,520 --> 00:42:41,080
Zugan pentsatzen dut.

690
00:42:44,440 --> 00:42:48,160
Istorioaren amaierara
iritsia nintzen.

691
00:42:48,680 --> 00:42:52,400
Hildako bat aurkitzen aritu,
eta bizirik zegoela deskubritu nuen.

692
00:42:52,720 --> 00:42:55,480
Istorioaren amaiera zen niretzat.
"Jesusen bila"

693
00:42:55,640 --> 00:42:57,920
deitu nuen
artikulua idatzi nuen.

694
00:42:58,080 --> 00:43:00,440
Zerikusia zuen
jende askori bidali nion,

695
00:43:00,640 --> 00:43:04,880
eta Atlantikoa zeharkatuz,

696
00:43:05,120 --> 00:43:07,280
AEBetako norbaiten
eskuetara iritsi zen.

697
00:43:07,440 --> 00:43:09,920
Istorioaren amaiera
zela uste nuena,

698
00:43:10,200 --> 00:43:12,920
beste baten hasiera zen,

699
00:43:13,080 --> 00:43:15,480
eta onena heltzear zegoen.

700
00:43:17,440 --> 00:43:19,520
Beranduago iritsi daiteke.

701
00:43:20,040 --> 00:43:24,200
Datak dituzte: "Hiru urte, hilda
dagoen abeslari baten bila".

702
00:43:24,760 --> 00:43:27,760
97ko abuztua.
Ni Kansasen nengoen.

703
00:43:28,080 --> 00:43:32,080
Kopia bat daukat lanean.
24 orduko txandak egiten nituen.

704
00:43:33,120 --> 00:43:37,960
Konektatu eta webgunea
aurkitu nuen.

705
00:43:38,480 --> 00:43:42,000
Honela zioen esne pote
baten marrazkia zegoen:

706
00:43:44,320 --> 00:43:47,440
"Bila gabiltza" eta
"Ikusi al duzu gizon hau?".

707
00:43:48,200 --> 00:43:50,840
Eta esan nuen:
"Egia esan, nik ikusi dut".

708
00:43:52,080 --> 00:43:56,640
"Rodriguez nire
aita da. Benetan.

709
00:43:57,160 --> 00:43:59,000
Hari buruzko informazioa
nahi al duzue?".

710
00:43:59,160 --> 00:44:00,000
Rodriguezen
alaba nagusia.

711
00:44:00,240 --> 00:44:03,040
"Ona da fantasia
bizirik mantentzea".

712
00:44:03,320 --> 00:44:07,600
Helbidea eta telefonoak
eman nizkien.

713
00:44:08,240 --> 00:44:11,440
nirekin harremanean
jartzeko guztia.

714
00:44:11,600 --> 00:44:12,600
Eta deitu egin zidan.

715
00:44:17,520 --> 00:44:19,680
Rodriguez bizirik zegoela
deskubritu genuen.

716
00:44:19,880 --> 00:44:21,080
Craigekin hitz egin zuen.

717
00:44:21,240 --> 00:44:25,920
Webguneko Alex McCrindle,
lankideak zera esan zuen:

718
00:44:26,280 --> 00:44:28,480
"Ez dakizu zer dagoen
webgunean".

719
00:44:28,960 --> 00:44:32,360
Webean bazen mezuak
uzteko foro bat.

720
00:44:32,680 --> 00:44:33,640
Eta honela zioen batek:

721
00:44:33,880 --> 00:44:36,440
"Eva naiz.
Rodriguezen alaba".

722
00:44:36,880 --> 00:44:38,040
Telefono zenbaki bat
utzi zuen.

723
00:44:38,200 --> 00:44:40,840
Honekin zerikusia zuen batekin
hitz egin zuela zioen.

724
00:44:40,960 --> 00:44:43,080
Gau horretan deitu eta
honela esan nion:

725
00:44:43,240 --> 00:44:45,320
"Kaixo, Sugar naiz".
Eta hark: "Ni Eva naiz".

726
00:44:45,600 --> 00:44:47,960
Eta izugarrizko elkarrizketa
izan genuen.

727
00:44:48,120 --> 00:44:51,080
Bere aita nor zen,
zer egin zuen eta

728
00:44:51,240 --> 00:44:52,040
non egon zen
esan zidan.

729
00:44:52,200 --> 00:44:55,760
Nor nintzen eta zergatik
deitzen zidaten Sugar galdetu,

730
00:44:55,920 --> 00:44:57,920
eta webgunearen nondik
norakoa azaldu nion.

731
00:44:58,080 --> 00:45:02,160
Eta zera esan nion:
"Hau izugarria da niretzat,

732
00:45:02,320 --> 00:45:06,160
oso ondo legoke
zure aitarekin hitz egitea.

733
00:45:06,320 --> 00:45:08,000
Hura agurtu nahi nuke".

734
00:45:08,160 --> 00:45:11,360
Bilaketaren amaiera zen
eta gizon horrekin

735
00:45:11,520 --> 00:45:12,400
hitz egin nahi nuen.

736
00:45:12,560 --> 00:45:13,960
Ondoren,
lotara joan nintzen.

737
00:45:14,280 --> 00:45:17,120
Eta goizaldeko ordu batean
telefonoak jo zuen.

738
00:45:18,040 --> 00:45:21,360
Emazteak hartu zuen,
alboan zuelako.

739
00:45:21,680 --> 00:45:26,160
Telefonoa hartzean
aurpegiera aldatu zitzaion.

740
00:45:26,320 --> 00:45:29,600
Harrituta zegoen.
"Bera da", esan zuen.

741
00:45:30,200 --> 00:45:31,600
Schock egoeran nengoen.

742
00:45:31,760 --> 00:45:34,840
Erdi lotan, estudiora joan

743
00:45:35,320 --> 00:45:37,640
eta telefonoa hartu nuen.

744
00:45:37,800 --> 00:45:40,120
"Kaixo", esan eta
hauxe entzun nuen:

745
00:45:40,400 --> 00:45:45,840
"Kaixo, Sugar al zara?"
Eta argi izan nuen ahotsa entzutean.

746
00:45:45,960 --> 00:45:49,240
Argi neukan bera zela.

747
00:45:49,400 --> 00:45:51,080
Rodriguezekin
ari nintzen hizketan.

748
00:45:51,880 --> 00:45:55,120
Nire bizitzako unerik
garrantzitsuena izan zen.

749
00:47:01,800 --> 00:47:03,200
-Prest zaudenean.
-Ados.

750
00:47:05,160 --> 00:47:08,720
Zer eginbehar dut?
Edalontzi bete ur, mesedez.

751
00:47:10,680 --> 00:47:12,480
-Nahi al duzu?
-Bai, gustatuko litzaidake.

752
00:47:13,800 --> 00:47:16,520
Ados, oso eroso nago.

753
00:47:26,280 --> 00:47:30,440
Galdetu berriro, mesedez,
nire buru barruan entzuteko.

754
00:47:31,360 --> 00:47:35,600
70 eta 80an izan zenuen
harremanik Hegoafrikarekin?

755
00:47:35,920 --> 00:47:37,600
Ez, inoiz ez.

756
00:47:39,760 --> 00:47:42,960
Agian ez zuten
harremanerako telefonorik.

757
00:47:43,920 --> 00:47:46,240
Ez zinen, zure bizia erabat
aldatuko zukeen

758
00:47:46,400 --> 00:47:48,240
zerbaiten jabe?

759
00:47:48,400 --> 00:47:50,280
Seguraski, hoberako.

760
00:47:50,880 --> 00:47:56,680
Ez dakit hoberako izan zitekeen,
baina zer pentsatu ematen du.

761
00:47:57,480 --> 00:48:00,680
Ez litzaizukeen gustatuko
izar handia zinela jakitea?

762
00:48:01,080 --> 00:48:02,640
Beno...

763
00:48:06,960 --> 00:48:08,960
Ez dakit nola erantzun.

764
00:48:09,400 --> 00:48:13,160
Coming from Realityren ostean,
disko gehiago egin nahi izan zenuen?

765
00:48:13,520 --> 00:48:17,760
Bai, baina zaila zen
Reality berdintzea.

766
00:48:17,960 --> 00:48:20,000
Eta nire lanera
itzuli nintzen.

767
00:48:20,680 --> 00:48:21,920
Zertan aritzen zinen?

768
00:48:22,080 --> 00:48:24,400
Enkarguz egiten nuen lan.

769
00:48:24,560 --> 00:48:30,200
Eraispenean,
etxeak zaharberritzen...

770
00:48:32,120 --> 00:48:33,600
Berriztatze lanak.

771
00:48:34,800 --> 00:48:35,840
Gustuko al zenuen?

772
00:48:36,120 --> 00:48:40,440
Bai. Odola zirkulatu eta
sasoian mantentzen zaitu.

773
00:48:41,200 --> 00:48:43,120
Baina ez dauka
zerikusirik musikarekin.

774
00:48:43,520 --> 00:48:46,880
Bai, erabat desberdina da.

775
00:48:47,200 --> 00:48:49,400
Musika egiten
jarraitzen al duzu?

776
00:48:49,600 --> 00:48:52,640
Jakina, gitarra jotzen dut.
Asko gustatzen zait.

777
00:48:52,920 --> 00:48:56,840
Eta entzutea dut atsegin.
Kontzertuetara joatea...

778
00:48:57,000 --> 00:48:58,560
Mugitzen naiz.

779
00:49:17,640 --> 00:49:22,080
Kaleko umea,
denbora luze daramazu kanpoan.

780
00:49:22,680 --> 00:49:26,640
Kaleko umea,
hobe zenuke etxera itzultzea.

781
00:49:27,320 --> 00:49:31,520
Kaleko umea,
bakarrik amaituko duzu.

782
00:49:32,080 --> 00:49:34,280
Maitasuna eta ulermena
behar dituzu,

783
00:49:34,440 --> 00:49:38,520
ez irtenbiderik gabeko
bizitza hau, kaleko umea.

784
00:49:45,920 --> 00:49:49,520
Etxera joan, baina
ezin duzu han geratu

785
00:49:50,760 --> 00:49:53,680
zerbaitek kanpora
bultzatzen zaituelako.

786
00:49:55,360 --> 00:49:58,840
"Kaixo" edo "agur"
esaten duzu berehala.

787
00:50:00,040 --> 00:50:03,560
Kaleko umea zara, farolek distira
egiten dute zure begietan.

788
00:50:04,520 --> 00:50:08,840
Hobe duzu bizkortu
eta hobeago den zerbait bilatu.

789
00:50:09,320 --> 00:50:11,960
Ez zuen desengainaturik
zegoenik esan.

790
00:50:12,480 --> 00:50:16,960
Bizirauten jarraitzen zuen,
ez delako erraza abandonatzea.

791
00:50:17,120 --> 00:50:19,840
-Eta, zer egiten zuen?
-Asko irakurtzen zuen.

792
00:50:20,080 --> 00:50:23,720
Politikan sartu eta
jendartean nahastu zen.

793
00:50:24,000 --> 00:50:26,960
Manifestazioetan
parte hartzen zuen.

794
00:50:27,120 --> 00:50:28,400
Rodriguezen alaba gazteena

795
00:50:28,560 --> 00:50:30,080
Gu eramaten gintuen.

796
00:50:30,280 --> 00:50:36,120
Laguntzarik edo arrazoiak
azaltzeko aukerarik

797
00:50:36,320 --> 00:50:38,200
ez zuenaren alde
egiten zuen.

798
00:50:38,400 --> 00:50:41,000
Langileria,
klase pobrearen alde.

799
00:50:42,080 --> 00:50:46,840
Esperientzia handia zuen
gai horretan.

800
00:50:48,640 --> 00:50:52,280
Gehiengoak ez bezala
bideratzen zuen lana.

801
00:50:52,440 --> 00:50:56,080
Oso seriotan hartzen zuen.
Sakramentu bat bailitzan.

802
00:50:56,320 --> 00:50:59,520
Lan zikin horretan
aritzen zen 8-10 orduz.

803
00:50:59,680 --> 00:51:01,080
Eraikuntzako lankidea

804
00:51:01,240 --> 00:51:03,440
Baina esmokina
janzten zuen.

805
00:51:05,120 --> 00:51:10,640
Benetako poeta eta artisten
gaitasun magikoa zuen

806
00:51:10,800 --> 00:51:12,680
gauzei aparteko
garrantzia emateko.

807
00:51:12,880 --> 00:51:15,040
Gauza mundutar eta
arrunten gainetik egoteko.

808
00:51:15,240 --> 00:51:17,000
Toki guztietan dauden

809
00:51:17,160 --> 00:51:19,040
ergelkeria eta kaskarkeriekin,

810
00:51:19,400 --> 00:51:22,760
aitzindari da artista.

811
00:51:23,880 --> 00:51:27,360
Bere amets musikalak
hutsaldu arren,

812
00:51:27,520 --> 00:51:28,960
espirituak tinko
jarraitzen zuen.

813
00:51:29,320 --> 00:51:33,040
Eta bere tokia bilatzen,
prozesua biribiltzen

814
00:51:33,240 --> 00:51:35,000
jarraitu behar zuen.

815
00:51:35,800 --> 00:51:39,080
Bazekien zerbait zegoela.
80ko hamarkada hastear zegoen.

816
00:51:39,240 --> 00:51:42,160
Desberdintasuna
ezarri nahi zuen.

817
00:51:42,560 --> 00:51:44,440
Eta nork esango zuen?

818
00:51:46,160 --> 00:51:48,760
Alkatetzarako aurkeztuko
zela esan zidan.

819
00:51:48,920 --> 00:51:51,680
"Jainkoa lagun, Rodriguez",
pentsatu nuen.

820
00:51:51,880 --> 00:51:53,960
Detroiteko alkate izatea
lortzen baduzu,

821
00:51:54,120 --> 00:51:55,960
dena izango da posible.

822
00:51:56,440 --> 00:52:00,080
Dearborneko neska bat
ezagutu nuen,goizeko seietan,

823
00:52:00,320 --> 00:52:01,640
hori da egia.

824
00:52:04,480 --> 00:52:06,080
Bere poltsarengatik
galdetu nion.

825
00:52:06,240 --> 00:52:09,240
Kontu txarra dira aldiriak.
Ez naiz itzuliko...

826
00:52:12,520 --> 00:52:17,280
aitak ez duelako ideia
berririk onartzen.

827
00:52:20,120 --> 00:52:21,920
Rodriguezen gauzak.

828
00:52:25,160 --> 00:52:28,880
Hauek dira udaletxerako
aurkeztu zen

829
00:52:29,040 --> 00:52:30,800
lehen aldiko eranskailuak.

830
00:52:32,320 --> 00:52:35,400
Hau bozketaren kopia bat
dela uste dut.

831
00:52:35,800 --> 00:52:38,040
Inoz ez zuen irabazi.

832
00:52:38,440 --> 00:52:43,200
169 hautagai ziren.
9 aukeratzen ziren.

833
00:52:44,520 --> 00:52:46,680
Gaizki idazten zuten
haren izena.

834
00:52:54,160 --> 00:52:59,120
Nire amaren familiakoak
europarrak eta amerikarrak dira.

835
00:52:59,280 --> 00:53:02,000
Rodriguezen alaba zaharrena

836
00:53:02,200 --> 00:53:04,880
Aitarena berriz, mexikarra.

837
00:53:05,040 --> 00:53:06,920
Aitona Mexikotik etorri zen.

838
00:53:07,720 --> 00:53:09,600
Mexikarrak Detroitera
joan ziren

839
00:53:09,760 --> 00:53:11,520
auto lantegietan aritzera.

840
00:53:11,720 --> 00:53:17,040
Lan gogorra egiten
zuten langileak.

841
00:53:18,160 --> 00:53:23,280
Gelarik ez zuten
26 etxetan bizi izan ginen.

842
00:53:24,040 --> 00:53:25,840
Batzuk ez zuten
komunik ere.

843
00:53:25,960 --> 00:53:29,840
Ez ziren etxeak, gu
bizi ginen tokiak baizik.

844
00:53:30,440 --> 00:53:35,920
Baina txiroa edo gauza
asko ez izateak

845
00:53:36,280 --> 00:53:40,120
ez du esan nahi amets eta arima
handia izan behar ez duzunik,

846
00:53:41,480 --> 00:53:45,280
eta hortik datoz,
klaseak eta aurreiritziak.

847
00:53:45,440 --> 00:53:49,480
Desberdintasunak sortzea.

848
00:53:52,160 --> 00:53:54,960
Toki desberdin
guztietan jo dut.

849
00:53:57,360 --> 00:53:59,720
Taberna gay, eta burdeletan,

850
00:53:59,880 --> 00:54:01,480
motodun hiletetan,

851
00:54:02,560 --> 00:54:04,880
operatan, auditorioetan,

852
00:54:05,080 --> 00:54:06,960
birgaitze guneetan.

853
00:54:12,960 --> 00:54:16,320
Eta toki guzti hauetan,
nire ikusleak

854
00:54:18,240 --> 00:54:21,200
berdinak izan direla
ikusi dut.

855
00:54:23,320 --> 00:54:26,920
Agian ezagunen bat ikus
dezakezu abesti honetan.

856
00:54:28,560 --> 00:54:30,960
Abestirik nazkagarriena.

857
00:54:32,960 --> 00:54:35,160
Arotzeria egiteaz gain,

858
00:54:35,440 --> 00:54:37,560
sakontasunez
dena garbitu

859
00:54:37,720 --> 00:54:40,560
Eta inork nahi ez zuen
lana egiten zuen.

860
00:54:41,360 --> 00:54:43,840
Bai, inork ere nahi ez zuena.

861
00:54:44,320 --> 00:54:49,760
Hauts, zikin eta pinturaz
beterik etxeratzen zen.

862
00:54:49,920 --> 00:54:52,960
Oso egun luzeak ziren.

863
00:54:53,480 --> 00:54:57,880
Hozkailuak lepoan hartuta
jaisten zituen.

864
00:54:58,880 --> 00:55:00,480
Behin baino ez nuen
lanean ikusi,

865
00:55:00,600 --> 00:55:05,080
baina, beste aita batzuk baino
gogorrago aritzen zen.

866
00:55:06,400 --> 00:55:11,240
Hiri honetan ez dago amets
eta nahientzako tokirik.

867
00:55:11,640 --> 00:55:17,720
Sarritan elitearen tokietara
eramaten ninduen.

868
00:55:18,520 --> 00:55:20,760
Beraz, nahi nuen tokira
joan nintekeen.

869
00:55:20,960 --> 00:55:23,200
nire poltsikoan ezer zuen
axola gabe.

870
00:55:23,360 --> 00:55:25,720
Rodriguezen bigarren alaba

871
00:55:26,040 --> 00:55:30,360
Alderik ederrena
erakusten zidan.

872
00:55:31,000 --> 00:55:33,200
"Besteak bezain ona naiz",
pentsatzen nuen.

873
00:55:33,400 --> 00:55:36,400
Filosofia egin zuen
unibertsitatean.

874
00:55:37,240 --> 00:55:40,680
Guri artea ezagutarazten
ahalegintzen zen.

875
00:55:40,920 --> 00:55:45,520
Liburutegi, museo eta zientzia
guneetara joaten ginen.

876
00:55:46,280 --> 00:55:48,880
Horiek ziren gure
haurtzaindegiak.

877
00:55:49,400 --> 00:55:53,880
Museoan zehar
ibiltzen ginen Rivera,

878
00:55:54,520 --> 00:55:58,400
Picasso eta Delacroixen
lana ikusten.

879
00:55:58,760 --> 00:56:02,320
Liburu, musika eta
koadroetako

880
00:56:02,560 --> 00:56:05,080
hiritik kanpoko bizitza
ikasi genuen.

881
00:56:06,600 --> 00:56:09,040
Trafiko agenteen bihotza
duten epaileak.

882
00:56:09,280 --> 00:56:11,880
Hastera doa
supermerkatuko justizia.

883
00:56:13,280 --> 00:56:16,120
Auzo baztertuetako
haur izoztuak.

884
00:56:18,640 --> 00:56:20,760
Paperezko euripeko ibiltariak,

885
00:56:21,160 --> 00:56:23,920
inoiz etorriko ez diren
zaldunen zain.

886
00:56:24,960 --> 00:56:28,000
Apaintzen saiatzen
diren bahituak.

887
00:56:30,360 --> 00:56:33,760
Gaueko euria
isurtzen da nire leihotik

888
00:56:36,520 --> 00:56:39,880
Nire pentsamenduen
haizeak astinduz.

889
00:56:42,640 --> 00:56:45,960
Barre egin zuen
"kaixo" "agur" bihurtzen dela

890
00:56:48,600 --> 00:56:52,080
esaten saiatu nintzenean.

891
00:57:14,960 --> 00:57:18,760
16 urterekin etxeko baten
gitarra jotzen hasi nintzen.

892
00:57:19,920 --> 00:57:24,480
Hiriko taberna, klub
eta lokal txikietan jo

893
00:57:26,200 --> 00:57:28,960
eta Mike Theodore
eta Dennis Coffey ezagutu nituen,

894
00:57:29,120 --> 00:57:32,560
klubera ni ikustera
etorri zirenean.

895
00:57:33,040 --> 00:57:35,440
The Sewer izeneko
klub batean nengoen,

896
00:57:35,880 --> 00:57:37,560
Detroit ibaiaren ertzean.

897
00:57:37,880 --> 00:57:42,960
Eta Clarence Avantekin
sinatu genuen.

898
00:57:43,320 --> 00:57:46,840
Hasierako urte horietan
lanean nenbilen.

899
00:57:47,560 --> 00:57:50,880
Dodge Maine izeneko
Chrysler enpresan,

900
00:57:51,160 --> 00:57:54,200
Detroiten, Eldon eta
Lynch Roaden ere.

901
00:57:54,360 --> 00:57:57,120
Tratamendu termikoaren
sailean egin nuen lan.

902
00:57:57,800 --> 00:57:59,320
Langogorra zen.

903
00:57:59,480 --> 00:58:03,600
Urte horretan
Cold Fact atera nuen.

904
00:58:04,280 --> 00:58:08,160
Produktu bat sortzea
lortu nuen.

905
00:58:08,480 --> 00:58:10,760
Eta nahiko ondo
atera zen.

906
00:58:11,000 --> 00:58:15,920
Lorpen sentsazioa
izan zen.

907
00:58:16,600 --> 00:58:18,320
Disko ona zela
uste al zenuen?

908
00:58:20,360 --> 00:58:22,920
Ahal nuen bezain
ondo egin nuen.

909
00:58:24,160 --> 00:58:26,440
Kritikek ondo hitz egin zuten.

910
00:58:27,760 --> 00:58:29,880
Bai, ona zela uste dut.

911
00:58:31,760 --> 00:58:34,240
Baina ez niri galdetu.

912
00:58:35,240 --> 00:58:37,280
Jarraitu, mesedez.

913
00:58:38,240 --> 00:58:40,640
Harritu al zintuen
saldu ez izanak?

914
00:58:42,440 --> 00:58:43,600
Harritu?

915
00:58:44,360 --> 00:58:47,240
Musikaren munduan
ez dago ziurtasunik.

916
00:58:53,960 --> 00:58:56,600
"Elvis baino handiagoa zara"
esan nion.

917
00:58:56,760 --> 00:58:57,640
Eta hark: "Zer?".

918
00:58:57,880 --> 00:59:01,160
"Hegoafrikan Elvis baino
ezagunagoa zarela".

919
00:59:01,360 --> 00:59:04,600
Txantxetan ari nintzela
pentsatu zuen.

920
00:59:04,880 --> 00:59:08,040
Eskegitzera zihoan eta esan nion:
"Entzun, mesedez,

921
00:59:09,080 --> 00:59:11,840
zatoz hona, ez zaitu
dezepzionatuko".

922
00:59:12,160 --> 00:59:14,440
Jo eta ke aritzen zen
Woodbridgen.

923
00:59:15,080 --> 00:59:19,120
Behin kartoizko esne pote baten
agertzen zen marrazkia ekarri

924
00:59:20,640 --> 00:59:24,880
eta esan zuen: " Begira, Emmerson.
Nire bila dabiltza".

925
00:59:26,920 --> 00:59:29,960
Eta erantzun nion:
"Benetan, zergatik?".

926
00:59:31,200 --> 00:59:34,200
"Bira bat egingo dut"
esan zidan hurrengo egunean.

927
00:59:34,880 --> 00:59:37,000
"Benetan diozu?"
erantzun nion.

928
00:59:37,160 --> 00:59:40,480
Kazetari naiz eta
zalantza egin nuen.

929
00:59:40,640 --> 00:59:41,840
Halakoak ez dira gertatzen.

930
00:59:42,000 --> 00:59:44,640
Jainkotar eta naturaren
legeen aurka doaz.

931
00:59:44,800 --> 00:59:47,000
Iruzurgileren bat izango da.

932
00:59:47,160 --> 00:59:49,680
Aditu azkarren baten kontua

933
00:59:49,880 --> 00:59:51,600
Kazetari eta idazle

934
00:59:51,760 --> 00:59:54,960
Ergelkeria hutsa,
argi baitago gezurra dela.

935
00:59:55,120 --> 00:59:58,240
Ergelek baino
ez lukete sinetsiko.

936
00:59:59,800 --> 01:00:01,600
Baina oker nengoen.

937
01:00:02,960 --> 01:00:05,640
1998ko MARTXOAK 2

938
01:00:09,160 --> 01:00:12,360
Hegazkinetik ateratzeko
irrikan geunden.

939
01:00:12,520 --> 01:00:16,360
Handik atera,
zama handiko

940
01:00:17,120 --> 01:00:18,560
motxilak bizkarrean hartu,

941
01:00:19,400 --> 01:00:22,120
eta irteerara abiatu ginen.

942
01:00:22,320 --> 01:00:25,720
Han bizpahiru
limusina agertu ziren.

943
01:00:27,640 --> 01:00:31,840
Begiratu eta esan genuen:

944
01:00:32,320 --> 01:00:34,120
"Alboratu gaitezen,

945
01:00:34,800 --> 01:00:37,200
limusina hauek jende
inportantearentzat dira"

946
01:00:37,400 --> 01:00:40,120
Baina guretzat ziren.
Hor hasi zen dena.

947
01:00:40,440 --> 01:00:43,560
Beste mundu
desberdin bat zen hura.

948
01:00:44,080 --> 01:00:48,440
M PeopIe edo
Madonnarena bezalakoa.

949
01:00:49,240 --> 01:00:54,600
Ilea airean,
paparazziak, etab.

950
01:00:56,200 --> 01:01:00,280
Han zeuden ekoizpen
laguntzaileak, harrera egin

951
01:01:00,480 --> 01:01:03,240
eta VIP suitera eramateko.

952
01:01:03,400 --> 01:01:04,840
Alfonbra zuria.

953
01:01:05,280 --> 01:01:07,400
Sekula ere ez genuen
amets egin,

954
01:01:07,680 --> 01:01:13,600
alfonbra zuria zapaltzeaz.

955
01:01:14,880 --> 01:01:17,280
Limusina batean sartu
eta hirira eraman zuten.

956
01:01:17,440 --> 01:01:20,280
Bidean, kontzertuko
kartelak zeuden

957
01:01:20,440 --> 01:01:21,840
farola guztietan.

958
01:01:22,000 --> 01:01:24,920
Ber aurpegia faroletan
ikusi eta esan zuen:

959
01:01:25,080 --> 01:01:27,120
"Neu naiz, neu naiz".

960
01:01:27,320 --> 01:01:30,480
Hara joan ginen,
jende guztia ezagutzera.

961
01:01:30,640 --> 01:01:35,520
Craig Bartholomew, bere familia
eta Stephen Segerman.

962
01:01:36,360 --> 01:01:40,720
denak zeuden pozik,
hunkiturik, eta gu areago.

963
01:01:41,280 --> 01:01:44,200
Stephenek esan zigun:
"Ez duzue sinetsiko,

964
01:01:45,880 --> 01:01:47,400
Rodriguez Hegoafrikara dator

965
01:01:47,560 --> 01:01:49,720
eta haren artista
gonbidatuak izan gaitezke".

966
01:01:49,920 --> 01:01:51,840
-"Gustatuko litzaizueke?"
-"Jakina baietz", esan nuen.

967
01:01:51,960 --> 01:01:54,200
Hegoafrikar Big Sky
taldeko gitarra-jotzailea.

968
01:01:54,600 --> 01:01:57,760
"Baina non aurkitu dute?".

969
01:01:57,920 --> 01:02:01,040
Bizirik dago, eta Hegoafrikara
etorriko da.

970
01:02:01,200 --> 01:02:04,680
Gu artista gonbidatuak,
ezin nuen sinetsi.

971
01:02:06,440 --> 01:02:10,040
Gero jakin nuen
Detroiten bizi zela.

972
01:02:10,920 --> 01:02:14,960
Eta hau gehitu zuen:
"Eta ez dauka talderik.

973
01:02:15,280 --> 01:02:18,680
Eta harekin jotzen badugu?"

974
01:02:19,520 --> 01:02:22,840
Ezin genuen sinetsi:

975
01:02:24,400 --> 01:02:26,080
"Benetan al da Rodriguez?"

976
01:02:26,240 --> 01:02:28,520
Abestiak entzutean
jakingo dugu.

977
01:02:28,880 --> 01:02:31,880
Ez dakigu.
Eta edozein bada?

978
01:02:32,560 --> 01:02:36,600
Hurrengo egunean
han geunden,

979
01:02:38,440 --> 01:02:39,680
albisteaz jabetzen saiatuz.

980
01:02:40,440 --> 01:02:42,480
Dena izan zen harrigarria.

981
01:02:43,120 --> 01:02:47,720
Portaera normala izan zuen.
Sartu eta bere musika jo zuen.

982
01:02:47,880 --> 01:02:50,840
Hain ondo egiteak
harritu egin ninduen.

983
01:02:50,960 --> 01:02:56,040
Ez zegoen izarretan,
lurrean baizik.

984
01:02:56,960 --> 01:02:59,960
Ez zen gehiegikerietan ibili.

985
01:03:00,600 --> 01:03:03,120
Ez zuen ohe
erraldoian lo egin.

986
01:03:03,400 --> 01:03:06,440
Sofan kiribilduta
aurkitu nuen.

987
01:03:07,280 --> 01:03:11,160
Ez zuen inork
ohea egiterik nahi.

988
01:03:12,120 --> 01:03:15,400
Han genuen
etxean nengoen

989
01:03:15,600 --> 01:03:17,760
eta denak
zeuden kanpoan.

990
01:03:18,160 --> 01:03:21,400
Telefonoa joka aritu zen
eta hartu egin nuen.

991
01:03:21,800 --> 01:03:25,320
Rodrigezi elkarrizketa
bat egiteko hitzordua

992
01:03:25,480 --> 01:03:28,120
nahi zuen
kazetari bat zen.

993
01:03:28,560 --> 01:03:33,160
Beranduago
deitzeko esan nion,

994
01:03:33,320 --> 01:03:35,280
nik ezin bainion lagundu.

995
01:03:35,720 --> 01:03:41,720
Benetako Rodriguez
ote zen galdetu zidan.

996
01:03:44,680 --> 01:03:50,240
Estudio batean
geunden entseguak egiten

997
01:03:50,640 --> 01:03:52,680
aireportura
iritsi zen egunean.

998
01:03:52,880 --> 01:03:58,400
Abesten ari ginela,
hark mikrofonoa hartu

999
01:03:58,560 --> 01:03:59,840
eta abestia amaitu zuen.

1000
01:04:00,000 --> 01:04:04,360
CDa kendu eta
primeran egokitu zen.

1001
01:04:04,960 --> 01:04:06,080
Primeran.

1002
01:04:06,480 --> 01:04:08,240
"Bai, bera da".

1003
01:04:08,520 --> 01:04:11,680
Hura oso berezia izango
zela genekien denok.

1004
01:04:29,480 --> 01:04:32,920
Eskerrik asko
Lurmutur Hiria.

1005
01:04:34,000 --> 01:04:38,120
Hegazkinean sartu ginean,
20ren bat lagun

1006
01:04:38,280 --> 01:04:40,400
egon zitezkeela
pentsatu nuen.

1007
01:04:40,720 --> 01:04:41,960
Asko jota.

1008
01:04:43,160 --> 01:04:45,600
Baina bestelakoa izan zen.

1009
01:04:46,200 --> 01:04:48,760
Adineko eta jende
gazte asko zegoen,

1010
01:04:49,240 --> 01:04:51,200
denak kontzertua
ikustera etorriak.

1011
01:04:52,120 --> 01:04:55,960
Aita agertokira igo aurretik,

1012
01:04:56,520 --> 01:04:59,840
argazki bat egin nuen,
gero erakusteko.

1013
01:05:00,000 --> 01:05:04,000
Elvis hilen artetik itzultzea
bezalakoa izan zen.

1014
01:05:04,280 --> 01:05:07,640
Jendeak ezin zuen sinetsi.
Hor zeuden kontzertuan.

1015
01:05:08,040 --> 01:05:09,160
Denak sarrera ordainduta.

1016
01:05:09,360 --> 01:05:12,760
Ezin sinetsi Rodriguez
agertokian azalduko zenik.

1017
01:05:13,720 --> 01:05:16,120
1998KO MARTXOAK 6

1018
01:05:38,480 --> 01:05:40,880
Denok prest?

1019
01:05:43,480 --> 01:05:45,160
Eman ongietorria...

1020
01:05:45,600 --> 01:05:46,840
Rodriguezi!

1021
01:06:23,880 --> 01:06:27,360
Jo beharrik ere ez zuen.
Zoriontsu ziren hura ikusteaz.

1022
01:06:27,960 --> 01:06:34,160
Ezagutu nahi zuten.
Batzar baten antzekoa izan zen.

1023
01:06:35,480 --> 01:06:39,080
Ezohikoa izan zen denentzat.

1024
01:06:39,280 --> 01:06:41,520
Ziurrenik ikusi duten
kontzerturik hunkigarriena

1025
01:06:41,680 --> 01:06:42,920
izango zen,
berezia izan zelako.

1026
01:06:43,160 --> 01:06:47,520
Ez genuen Rodriguez inoiz ikusi.
Baxua entzuten zen:

1027
01:06:48,480 --> 01:06:50,360
"Do, do, do, do..."

1028
01:06:50,680 --> 01:06:52,040
"Do, do, do, do..."

1029
01:06:52,240 --> 01:06:54,520
Rodriguez agertokian
zehar zebilen

1030
01:06:54,920 --> 01:06:56,400
eta baxu jotzailea
isildu egin zen.

1031
01:06:56,560 --> 01:07:01,680
Oihuz beteriko
5-10 minutu igaro ziren.

1032
01:07:22,600 --> 01:07:24,960
Eskerrik asko ni
bizirik mantentzeagatik.

1033
01:07:52,360 --> 01:07:56,400
Zenbatetan engainatu
ote zaituzte

1034
01:07:56,560 --> 01:08:00,600
eta zure zenbat planek
egin ote dute porrot

1035
01:08:01,120 --> 01:08:04,560
Zenbatekin oheratu
ote zara

1036
01:08:05,080 --> 01:08:08,680
eta zein ote da hurrengoa.

1037
01:08:09,000 --> 01:08:12,520
Galdetzen diot
neure buruari

1038
01:08:16,480 --> 01:08:17,480
Galdetzen diot.

1039
01:08:21,680 --> 01:08:24,160
Marginatu bat ote da

1040
01:08:25,640 --> 01:08:29,400
benetan zena izatera iritsi...

1041
01:08:30,120 --> 01:08:34,760
Betikoa izango balitz bezala,

1042
01:08:35,400 --> 01:08:38,760
agertokian zaleentzako
jotzen ari den musikaria

1043
01:08:42,880 --> 01:08:48,520
Ez zen ondo atera, baina
benetan maite izan zintudan.

1044
01:08:52,560 --> 01:08:55,840
Eskerrik asko
zure denboragatik.

1045
01:08:59,480 --> 01:09:04,280
Hainbat jende begira eta
nahasiko zela uste nuen.

1046
01:09:05,440 --> 01:09:08,400
Baina ez,
erabat lasai zegoen.

1047
01:09:08,560 --> 01:09:11,960
Lasaitasun handia
zuen aurpegian.

1048
01:09:12,400 --> 01:09:16,040
Bizi osoan bilatzen
ari zen tokira iritsi

1049
01:09:16,200 --> 01:09:18,360
balitz bezala.

1050
01:09:18,560 --> 01:09:20,680
Aintzat hartua izatea
zen bere etxea.

1051
01:09:21,200 --> 01:09:24,480
Lurraren beste
muturrean bizi

1052
01:09:24,640 --> 01:09:27,480
eta ustez bere etxea
aurkitu zuen gizona zen.

1053
01:09:27,760 --> 01:09:32,880
Esperientzia ahaztezina
izan zen hura.

1054
01:09:33,360 --> 01:09:36,160
Hau ez da berriro gertatuko.

1055
01:10:25,320 --> 01:10:26,920
Ez al da patua?

1056
01:10:27,160 --> 01:10:30,520
Ametsa, norbere
izaeraren alderik gorena,

1057
01:10:30,760 --> 01:10:34,880
noizbait onartua izan
eta talentuak

1058
01:10:35,040 --> 01:10:38,760
ikusgarri bihurtzea litzateke.

1059
01:10:39,000 --> 01:10:41,360
Kazetari eta idazle

1060
01:10:41,600 --> 01:10:47,240
Gehienak magia hau
ukitu gabe hiltzen gara.

1061
01:10:47,600 --> 01:10:50,360
Harekin guzti
honetaz hitz egiten

1062
01:10:50,520 --> 01:10:53,440
saiatu nintzen,
baina ez zuen erantzun.

1063
01:10:53,600 --> 01:10:55,080
Ez zuen ezertxo ere esan.

1064
01:10:55,240 --> 01:10:58,400
Ez dakit lotsatia zelako,
galdera zuzenak

1065
01:10:58,600 --> 01:11:01,200
egiten ez nizkiolako edo
hizkuntza arazoa

1066
01:11:01,360 --> 01:11:02,880
zegoelako izan zen.

1067
01:11:03,280 --> 01:11:07,960
Baina horrek misterioa
gordetzen du.

1068
01:11:08,120 --> 01:11:10,040
Honela amaitu nuen
elkarrizketa:

1069
01:11:10,280 --> 01:11:12,840
"Arraroegia, egia izateko".

1070
01:11:13,040 --> 01:11:14,840
Eta hala izaten
jarraitzen du.

1071
01:11:15,640 --> 01:11:18,640
"Mirari eta harriduraren
garaia da".

1072
01:11:28,640 --> 01:11:33,080
Hegoafrikako sei
kontzertutan jarri zen

1073
01:11:33,240 --> 01:11:37,200
"Agortua" txartela 1998an.

1074
01:11:40,040 --> 01:11:44,160
Oso atseginak ziren.
Ezin nuen sinetsi.

1075
01:11:44,320 --> 01:11:46,480
Eta oraindik ere
ezin dut sinetsi.

1076
01:11:47,200 --> 01:11:51,480
Agertokira igotzean
5 mila eserleku zuri

1077
01:11:51,960 --> 01:11:54,840
zeuden prest.

1078
01:11:55,240 --> 01:11:58,480
Ez dakit...

1079
01:11:58,960 --> 01:12:00,560
Jotzen hasi nintzenean,

1080
01:12:00,720 --> 01:12:04,200
eserlekuak utzi eta
agertokira hurbildu ziren.

1081
01:12:04,920 --> 01:12:09,080
Hegoafrikan printze bat
bezala sentiarazi ninduten.

1082
01:12:09,480 --> 01:12:13,160
Bi ordu eman zituen
autografoak sinatzen.

1083
01:12:13,720 --> 01:12:18,640
Handia zen CDak eta
gitarrak sinatzeko ilara...

1084
01:12:18,880 --> 01:12:23,080
Harrigarriena Cold Fact
tatuajedun gizona izan zen.

1085
01:12:23,240 --> 01:12:27,480
Rodriguezen imitatzailea zen.
Demasa.

1086
01:12:27,640 --> 01:12:30,840
"Hau eromena",
pentsatu nuen.

1087
01:12:33,040 --> 01:12:35,160
Orain, Rodriguezen aurrean
aurkeztuko dugu

1088
01:12:35,320 --> 01:12:37,640
Cold Fact diskoaren
salmenta kopurua.

1089
01:12:42,800 --> 01:12:45,400
Orain kontatu AEBetan.

1090
01:12:46,360 --> 01:12:50,120
Rodriguez iparramerikar
abeslaria bizirik dago

1091
01:12:50,280 --> 01:12:52,040
eta gaur gurekin dago
Front Row-ean.

1092
01:12:52,200 --> 01:12:53,720
-Ongi etorria.
-Eskerrik asko. Zer moduz?

1093
01:12:54,120 --> 01:12:57,040
Zure "heriotzari" buruzko gauza
harrigarriak entzun ditugu.

1094
01:12:57,200 --> 01:13:01,040
Gasolinarekin busti eta zeure
buruari sua eman zenionetik

1095
01:13:01,200 --> 01:13:04,320
gaindosi batekin kartzelan
hil zinenera artekoak.

1096
01:13:14,440 --> 01:13:19,840
Amets ederra zen,

1097
01:13:20,400 --> 01:13:22,960
baina itzuli
beharra zegoen.

1098
01:13:24,720 --> 01:13:27,000
Bizitza bi dituela dio aitak.

1099
01:13:28,040 --> 01:13:31,600
Gurdia kalabaza
bihurtzen dela edo...

1100
01:13:32,360 --> 01:13:36,120
Detroiten zer zioten
dena azaldu zenuenean?

1101
01:13:37,560 --> 01:13:41,400
Detroiten gauza onak
entzun beharra dute.

1102
01:13:42,320 --> 01:13:46,480
Ez dakit zer sinetsi zuten,
oso harrigarria baita dena.

1103
01:13:47,880 --> 01:13:52,480
Asmaketa, amets bat dirudi.

1104
01:13:53,560 --> 01:13:55,520
Benetan zen ospetsua.

1105
01:13:56,000 --> 01:13:58,680
Etxe hura
botatzen ari zen,

1106
01:13:59,000 --> 01:14:01,480
zikinkeria guztia garbitzen,

1107
01:14:02,040 --> 01:14:04,840
eta erakutsi zidanean,
ez nuen ezer sinetsi

1108
01:14:05,080 --> 01:14:08,200
ez diskoaz ez eta
haren ospeaz.

1109
01:14:09,000 --> 01:14:12,240
Norbaitek
disko pirata bat ekarri

1110
01:14:12,640 --> 01:14:15,560
eta umeek ere
ezagutu zuten.

1111
01:14:15,760 --> 01:14:17,280
Igeltseroa

1112
01:14:17,480 --> 01:14:19,760
Eta hitzez hitz abesten
zituzten haren kantak.

1113
01:14:19,920 --> 01:14:21,320
Abesti guztiak!

1114
01:14:21,560 --> 01:14:23,440
Ez nuen diskoa
inoiz entzun

1115
01:14:23,640 --> 01:14:26,320
bat lortzeko eskatu nion,
baina ez zuen lortu.

1116
01:14:26,520 --> 01:14:28,720
Eta horrek nahasi
egiten zuen gaia.

1117
01:14:29,000 --> 01:14:33,640
Baina jendetza handiarekin
egindako argazkiak zeuden,

1118
01:14:33,920 --> 01:14:36,760
20 mila lagun,
Woodstock bezalakoa zen.

1119
01:14:36,920 --> 01:14:38,360
"Adarra jotzen?
Zu al zara hau?".

1120
01:14:39,600 --> 01:14:42,160
Photoshopa zela
uste nuen.

1121
01:14:42,520 --> 01:14:45,920
Eta inguruan
jendetza izan arren,

1122
01:14:46,400 --> 01:14:49,520
pozik joaten zen
lorategi bat zaintzen

1123
01:14:49,720 --> 01:14:52,440
edo eskulanen bat egiten.

1124
01:14:52,720 --> 01:14:54,160
Eta geratu egin zen.

1125
01:14:54,600 --> 01:14:59,440
Oso bizimodu xumea dauka.

1126
01:15:01,680 --> 01:15:05,120
Inolako gehiegikeriarik gabe.

1127
01:15:07,400 --> 01:15:11,920
Eta gogor lan egiten du
hilabetea amaitzeko.

1128
01:15:15,120 --> 01:15:18,080
Beraz, glamur eskaseko
bizimodua.

1129
01:15:18,440 --> 01:15:20,200
Baina aberatsa izango da.

1130
01:15:20,920 --> 01:15:21,720
Ez.

1131
01:15:23,080 --> 01:15:26,440
Aberatsa bai, baina ez
gauza materialetan.

1132
01:15:27,360 --> 01:15:28,920
Ez du halakorik inoiz izan.

1133
01:15:29,280 --> 01:15:32,280
Baina ehunka disko
saldu zituen Hegoafrikan.

1134
01:15:32,440 --> 01:15:33,200
Bai.

1135
01:15:34,680 --> 01:15:40,840
Baina kontrabando eta
pirateria asko dago.

1136
01:15:41,760 --> 01:15:45,400
Agian, beste batzuk
aberastu dira.

1137
01:16:04,000 --> 01:16:07,440
"Ez" esan zuen neska
ahaztuko dut.

1138
01:16:09,240 --> 01:16:12,560
Gero nora joan eta nor
maite dudan esango diot.

1139
01:16:13,400 --> 01:16:16,960
Eta zure gezur eta
engainuak ahaztuko ditut.

1140
01:16:18,240 --> 01:16:21,520
Eta zuhurra izateko
zure saiakerak.

1141
01:16:22,480 --> 01:16:26,000
Agian, gaur bai.

1142
01:16:27,480 --> 01:16:29,040
Desagertu egingo naiz.

1143
01:16:32,080 --> 01:16:35,280
Zure arrakastaren sinboloak
gorde ditzakezu.

1144
01:16:36,440 --> 01:16:40,040
Nik neure zoriona
bilatuko dut.

1145
01:16:41,120 --> 01:16:44,280
Jarraitu zure erloju
eta ohikeriekin.

1146
01:16:44,600 --> 01:16:47,840
Evarekin telefonoz
hitz egin nuenean,

1147
01:16:48,520 --> 01:16:51,560
ez genekien,
dei horren ondorioz,

1148
01:16:51,680 --> 01:16:53,080
gure biziak emango
zuen aldaketa handia.

1149
01:16:53,360 --> 01:16:56,600
Eva Rodriguezekin etorri zen
biran. Eta jarri zieten

1150
01:16:56,760 --> 01:16:59,760
bizkarzainarekin
maitemindu zen.

1151
01:17:00,120 --> 01:17:01,440
Seme bat dute.

1152
01:17:01,640 --> 01:17:06,040
Beraz, biloba hegoafrikarra
du Rodriguezek

1153
01:17:06,400 --> 01:17:09,200
Ni bitxigile nintzen
Johannesburgon.

1154
01:17:09,520 --> 01:17:11,600
Orain disko denda bat daukat
Lurmutur Hirian.

1155
01:17:11,880 --> 01:17:14,280
Gauzak denontzat
aldatu ziren,

1156
01:17:14,720 --> 01:17:17,040
Rodriguezentzat izan ezik.

1157
01:17:17,200 --> 01:17:19,000
Harentzat ez zen
ezer aldatu.

1158
01:17:19,240 --> 01:17:22,360
Lehen bezala bizi da.

1159
01:17:22,680 --> 01:17:25,960
Aukeratu egin behar dela
erakutsi du.

1160
01:17:26,800 --> 01:17:31,560
Oinazea, agonia, nahasmena,
mina... aukeratu

1161
01:17:31,760 --> 01:17:34,120
eta gauza eder
bihurtu zituen.

1162
01:17:35,120 --> 01:17:36,760
Zetarra bezalakoa da.

1163
01:17:37,040 --> 01:17:42,040
Lehengaia hartu eta
eraldatu egiten du,

1164
01:17:42,240 --> 01:17:45,560
eta existitzen ez zen
zerbait sortu.

1165
01:17:45,960 --> 01:17:46,880
Ederra den zerbait.

1166
01:17:47,040 --> 01:17:50,680
Mugagabea, eternoa, agian.

1167
01:17:51,120 --> 01:17:54,040
Hori egiten duenean,
gizakiaren espiritua,

1168
01:17:54,200 --> 01:17:57,680
agerrarazten du.

1169
01:17:58,040 --> 01:18:01,160
Hauxe da nire hautaketa

1170
01:18:02,280 --> 01:18:03,440
Sugar Man zuri oparitzea.

1171
01:18:03,640 --> 01:18:06,000
Eta zurea?
Galdetu zeure buruari.

1172
01:18:07,080 --> 01:18:11,720
Ehiztari edo jokalari
bat al da ordainarazi

1173
01:18:12,360 --> 01:18:17,600
eta orain zure galerak
prostituitzen ari dena?

1174
01:18:18,240 --> 01:18:22,960
Zeure egarriak torturatu al zizun
bilatzen dituzun plazeretan?

1175
01:18:23,640 --> 01:18:28,400
Tom Kuxkuxeroa edo
James Ahula bihurtu al zinen?

1176
01:18:39,280 --> 01:18:42,960
Eta eskuartean
zerbait duzula diozu...

1177
01:18:44,920 --> 01:18:47,720
Rodriguez
Hegoafrikara itzuli da

1178
01:18:47,880 --> 01:18:51,440
30 kontzertu ematera.

1179
01:18:55,000 --> 01:19:01,640
Bira hauekin irabazitako
diru gehiena eman du.

1180
01:19:03,960 --> 01:19:06,920
Detroit inguruetan bizi da,

1181
01:19:07,080 --> 01:19:11,680
duela 40 urteko etxe berean.

1182
01:19:12,920 --> 01:19:15,000
...ez dut sekula
atzera begiratuko.

1183
01:19:15,440 --> 01:19:20,200
Zu kaltetzen zaituen helburua
betetzeko jaio bainintzen.

1184
01:19:20,920 --> 01:19:25,320
Beti bezala,
konbentzitu zure ispilua,

1185
01:19:26,240 --> 01:19:30,880
zure itzalak gorpuztuz, inoiz baino
gorputz gehiago emanez.

1186
01:19:41,440 --> 01:19:45,240
Eta eskaintzeko
zerbait duzula diozu,

1187
01:19:48,440 --> 01:19:50,680
sekretu berri
eta distiratsuak.

1188
01:19:53,800 --> 01:19:56,320
Baina, zenbatetan
gauza bera?

1189
01:19:59,240 --> 01:20:01,640
Zer xuxurlatu
zenion hari ere?

1190
01:20:20,640 --> 01:20:22,640
Azukrezko gizona,

1191
01:20:23,080 --> 01:20:25,280
ez izan presarik

1192
01:20:26,080 --> 01:20:29,640
agerraldi hauetaz
nekatuta bainago.

1193
01:20:30,560 --> 01:20:32,280
Txanpon urdin batengatik,

1194
01:20:33,040 --> 01:20:34,840
ez itzuli

1195
01:20:35,920 --> 01:20:39,560
kolore guzti horiek
nire ametsei.

1196
01:20:41,320 --> 01:20:45,640
Zilarrezko ontzi
magikoak daramatzazu

1197
01:20:46,560 --> 01:20:50,600
Emakumeak, kokaina
Maria gozoa.

1198
01:20:53,920 --> 01:20:55,480
Azukrezko gizona,

1199
01:20:56,360 --> 01:20:58,400
lagun faltsua
ezagutu zenuen

1200
01:20:59,120 --> 01:21:02,520
errepide hautseztatu
eta hondatuan.

1201
01:21:03,560 --> 01:21:05,240
Nire bihotza galdu nuen...

1202
01:21:05,880 --> 01:21:07,840
eta aurkitu nuenean,

1203
01:21:08,760 --> 01:21:12,240
ikatza bezain beltza zen.

1204
01:21:13,880 --> 01:21:18,040
Zilarrezko ontzi
magikoak daramatzazu

1205
01:21:19,080 --> 01:21:22,720
Emakumeak, kokaina
Maria gozoa.

1206
01:21:26,320 --> 01:21:28,040
Azukrezko gizona,

1207
01:21:28,720 --> 01:21:30,600
zu zara nire galderak

1208
01:21:31,120 --> 01:21:34,560
argitzen dituen erantzuna.

1209
01:21:35,960 --> 01:21:37,600
Zeren, azukrezko gizona,

1210
01:21:38,320 --> 01:21:40,120
nekaturik nago

1211
01:21:40,800 --> 01:21:44,120
joko bikoitz hauekin.

1212
01:21:48,040 --> 01:21:49,760
Azukrezko gizona.

1213
01:21:50,560 --> 01:21:52,440
Azukrezko gizona.

1214
01:21:52,960 --> 01:21:54,600
Azukrezko gizona.

1215
01:21:55,440 --> 01:21:57,080
Azukrezko gizona.

1216
01:21:57,880 --> 01:21:59,400
Azukrezko gizona.

1217
01:22:00,280 --> 01:22:01,960
Azukrezko gizona.

1218
01:22:02,720 --> 01:22:04,160
Azukrezko gizona.